Na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 1 i art. 11 ust. 1 pkt 5 i ust. 3 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2012 r. poz. 1113), w związku z art. 91 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu:

I Stwierdza nieważność w załączniku do uchwały Nr XIV/102/2012 Rady Gminy Połajewo z dnia 6 listopada 2012 roku w sprawie wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi składanej przez właściciela nieruchomości zdania: " Oświadczam, że jestem świadomy/a odpowiedzialności karnej za podanie danych niezgodnych ze stanem faktycznym ", oraz w Objaśnieniach pkt 6, z powodu braku podstawy prawnej.

II Stwierdza, że ww. uchwała podjęta została z naruszeniem prawa w zakresie nie objaśnienia we wzorze deklaracji pojęcia "osoby zamieszkującej nieruchomość", uznając, że naruszenie prawa ma charakter nieistotny.

Uzasadnienie

Przedmiotową uchwałą doręczoną tutejszej Izbie w dniu 12 października 2012 roku, Rada Gminy Połajewo, powołując się na art. 6n ustawy z dnia 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2012 r. poz. 391) ustaliła wzór deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi składanej przez właścicieli nieruchomości.

Regionalna Izba Obrachunkowa na podstawie przepisów art. 61 § 1 i 4 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 roku Nr 98, poz. 1071 ze zm.) w związku z art. 91 ust. 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym zawiadomiła Gminę o wszczętym postępowaniu nadzorczym w odniesieniu do przedłożonej uchwały.

Rozpatrując sprawę na posiedzeniu w dniu 28 listopada 2012 roku Kolegium Izby ustaliło i zważyło, co następuje.

W § 1 uchwały Rada postanowiła o określeniu w załączniku wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi składanej przez właściciela nieruchomości w Urzędzie Gminy Połajewo. W § 2 ustaliła, że po raz pierwszy deklarację właściciel nieruchomości obowiązany jest złożyć w terminie do 30 marca 2013 roku.

Przedstawiony w załączniku nr 1 do uchwały wzór deklaracji ma układ tabeli, w której należy podać dane dotyczące m.in. identyfikacji składającego deklarację, obliczania wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, w tym liczbę osób zamieszkujących (mieszkańców) (część E tabeli) oraz oświadczenie o następującej treści: " Oświadczam, że jestem świadomy/a odpowiedzialności karnej za podanie danych niezgodnych ze stanem faktycznym ", a także data i podpis składającego deklarację oraz adnotację organu. Pod tabelami zawarto pouczenie i objaśnienia. Pouczenie wskazuje, że deklaracja stanowi podstawę prawną do wystawienia tytułu wykonawczego.

We wzorze "Deklaracja o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi" pod częścią tabelaryczną w Objaśnieniach w pkt 6 poinformowano, że:
"6) W przypadku zeznania nieprawdy lub zatajenia prawdy będą miały zastosowanie przepisy art. 233 § 1 Kodeksu karnego."

W myśl art. 6n ust. 1 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach rada gminy określa w drodze uchwały wzór deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi składanej przez właścicieli nieruchomości, obejmujący objaśnienia podające sposób jej wypełnienia, termin i miejsce jej złożenia oraz pouczenie, o tym że deklaracja stanowi podstawę do wystawienia tytułu wykonawczego. W uchwale rada może określić wykaz dokumentów potwierdzających dane zawarte w deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi (art. 6n ust. 2 ww. ustawy).

Z art. 6o ww. ustawy wynika, że w razie niezłożenia deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi albo uzasadnionych wątpliwości co do danych zawartych w deklaracji wójt, burmistrz lub prezydent miasta określa, w drodze decyzji, wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, biorąc pod uwagę uzasadnione szacunki, w tym średnią ilość odpadów komunalnych powstających na nieruchomości o podobnym charakterze.

Natomiast Rada nie ma umocowania prawnego do żądania w przedmiotowej deklaracji oświadczenia o świadomości o odpowiedzialności karnej (bez sprecyzowania o jakie przepisy chodzi) za podanie danych niezgodnych ze stanem faktycznym, w tym żaden ze wskazanych w podstawie prawnej podjętej uchwały przepisów nie daje możliwości nakładania przez organ stanowiący gminy na podatnika obowiązku potwierdzania danych dotyczących ww. opłaty pod groźbą odpowiedzialności karnej.

Wymieniony we wzorze Deklaracji w pkt 6 Objaśnień przepis art. 233. § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (dalej Kk.) (Dz.U.1997.88.553 ze zm.) stanowi, że kto, składając zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub w innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę, - podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§ 2. Warunkiem odpowiedzialności jest, aby przyjmujący zeznanie, działając w zakresie swoich uprawnień, uprzedził zeznającego o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie lub odebrał od niego przyrzeczenie.

Wprawdzie w pkt 6 Objaśnień przywołano przepis art. 233 § 1 Kk, lecz można go zastosować uwzględniając jednocześnie § 2 tego artykułu. Kolegium Izby wskazuje, że warunki pod jakimi można zastosować ww. przepis nie występują w przedmiocie opłaty za gospodarowanie odpadami, dlatego nie ma on zastosowania w opisywanym zakresie.

Kolegium wyjaśnia, że stosownie do przepisu art. 6n ust. 1 ustawy, wzór deklaracji obejmuje objaśnienia dotyczące sposobu jej wypełnienia. Uchwała w sprawie wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi jest aktem prawa miejscowego. Przepisy prawa miejscowego winny być tak skonstruowane, aby były powszechnie zrozumiałe i nie dawały możliwości ich dowolnej interpretacji, która mogłaby narazić na szkodę zarówno interes wspólnoty samorządowej jak i interes poszczególnych członków tej wspólnoty.

W ocenie Kolegium objaśnienia winny wskazywać, jak należy rozumieć pojęcie "osoby zamieszkującej nieruchomość". Brak takiego objaśnienia - wobec braku ustawowej definicji - pozwala na dowolne rozumienie zacytowanego pojęcia, co będzie miało wpływ na wypełnienie deklaracji przez osoby do tego zobowiązane. Uchwała nie wypełnia zatem wymogu art. 6n ust. 1 cyt. ustawy w zakresie objaśnień dotyczących sposobu wypełniania deklaracji.

Mając powyższe na uwadze Kolegium Izby uznało, że ustalenie w uchwale obowiązku potwierdzenia złożonych danych przez właściciela nieruchomości (w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy o utrzymaniu czystości porządku w gminach), poprzez oświadczenie o świadomości odpowiedzialności karnej jak i wskazanie zastosowania w podanych przypadkach przepisu art. 233 Kk., wykraczają poza zakres kompetencji rady gminy do kształtowania zawartości uchwały ustalającej wzór rzeczonej deklaracji i istotnie naruszają ww. przepisy prawa.

Natomiast naruszenie prawa poprzez niezdefiniowanie wspomnianego pojęcia w ocenie Kolegium Izby ma charakter nieistotny.

Biorąc powyższe od uwagę Kolegium Izby postanowiło jak w sentencji uchwały.

Pouczenie: Na niniejsze rozstrzygnięcie nadzorcze przysługuje prawo wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu w terminie 30 dni od daty jego doręczenia za pośrednictwem Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu.