Działając na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r., o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1591 ze zm.), stwierdzam nieważność § 57 ust. 1, § 59, § 71, § 72 ust. 1 Statutu Gminy Godkowo stanowiącego załącznik do uchwały oraz § 6 Regulaminu dostępu i korzystania z dokumentów z prac organów Gminy w Godkowie stanowiącego załącznik nr 3 do uchwały Nr XXVII/131/2012 Rady Gminy Godkowo z dnia 14 listopada 2012 r. w sprawie uchwalenia Statutu Gminy Godkowo.

Uzasadnienie

Przedmiotową uchwałą Rada Gminy Godkowo, na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 1 ustawy o samorządzie terytorialnym, uchwaliła Statut Gminy Godkowo.

W § 57 ust. 2 Statutu stanowiącego załącznik do uchwały, Rada wskazała, iż komisja rewizyjna za zgodą Rady może powoływać rzeczoznawców, ekspertów i biegłych. Powyższy zapis narusza przyjęty przez ustawę o samorządzie gminnym podział kompetencji między organem wykonawczym, jakim jest burmistrz, a kontrolnym, którym jest rada i działająca w jej ramach komisja rewizyjna. Bowiem, z uwagi na to, iż rada gminy, ani komisja nie została wyposażona przez ustawodawcę w budżet, ewentualne wydatkowanie z niego środków może się odbywać wyłącznie przez podmiot uprawniony do jego wykonywania, czyli burmistrza.

W treści § 59 ust. 1 uregulowane zostały okoliczności wyłączenia członka komisji rewizyjnej od udziału w działaniach kontrolnych w sprawach, w których może powstać podejrzenie o jego stronniczość lub interesowność oraz jeżeli przedmiot kontroli może dotyczyć praw i obowiązków jego, jego małżonka, krewnych lub powinowatych. Następnie w ust. 2 określone zostały podmioty decydujące o wyłączeniu. W ocenie organu nadzoru dokonanie regulacji w kwestionowanym zapisie jest sprzeczne z art. 25a ustawy o samorządzie gminnym, zgodnie z którym radny nie może brać udziału w głosowaniu w radzie ani w komisji, jeżeli dotyczy ono jego interesu prawnego. Użyte w ustawie określenie "interes prawny" jest przy tym pojęciem obiektywnym w odróżnieniu od okoliczności wskazanych w kwestionowanym zapisie mogących wywołać wątpliwości tj. stronniczość, interesowność, koligacje rodzinne, które mają charakter subiektywny. Wydaje się, iż członkami komisji rewizyjnej ze względu na jej szczególny charakter i uprawnienia przyznane ustawowo nie powinni stać się radni, co do których kwalifikacji i postawy moralnej mogą być formułowane jakiekolwiek zastrzeżenia. Natomiast w przypadku dokonania wyboru radnego do składu komisji nie są możliwe jakiekolwiek czasowe wyłączenia od udziału w jej pracach przez komisję po zasięgnięciu opinii Przewodniczącego Rady Gminy, co zostało wskazane w § 59 ust. 2 Statutu. Ponadto należy wskazać, iż zgodnie powołanym art. 25a ustawy wyłączenie dotyczy samego głosowania w radzie, czy komisji, a nie pracy w radzie, czy komisji.

Następnie, w § 71 oraz § 72 Statutu Rady Gminy Godkowo, zawarte zostały zapisy nienależące do materii statutowej, wynikającej z art. 22 ustawy o samorządzie gminnym. Zgodnie z powołanym przepisem, statut gminy określa organizację wewnętrzną oraz tryb pracy organów gminy. Natomiast zapisy Statutu w § 71 regulują zadania jednostki pomocniczej związane z prowadzeniem gospodarki finansowej i sposoby jej realizacji oraz w § 72 ust. 1 określą kwestie związane z kontrolą gospodarki finansowej jednostek pomocniczych, wskazując jednocześnie błędnie, iż kontrole tą sprawuje Skarbnik Gminy. Powołane zapisy Statutu § 71 oraz § 71 ust. 1, powinny się znaleźć w uchwale rady gminy w sprawie statutu danej jednostki pomocniczej, określającej m.in. zakres zadań przekazywanych jednostce przez gminę i sposób ich realizacji oraz zakres i formy kontroli organów gminy nad działalnością organów jednostki pomocniczej, podejmowanej na podstawie art. 35 ustawy o samorządzie gminnym.

W § 6 załącznika nr 3 do uchwały zawierającego regulamin dostępu i korzystania z dokumentów z prac organów Gminy w Godkowie, wskazano, iż osoby korzystające z tych dokumentów są odpowiedzialne materialnie na zasadach ogólnych za wszelkie powstałe z ich winy uszkodzenia udostępnionych materiałów i wyposażenia Urzędu Gminy w Godkowie. W opinii organu nadzoru zapis § 3 załącznika nr 3 do uchwały wykracza poza zakres przyznanych radzie w art. 11 b ustawy o samorządzie gminnym kompetencji do określenia w statucie gminy zasad dostępu do dokumentów i korzystania z nich. Kwestie odpowiedzialności za szkody powstałe na mieniu, regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz.93 z późn. zm). Przesłankami odpowiedzialności za szkody na mieniu na gruncie kodeksu cywilnego są: bezprawność działania, powstanie szkody i związek przyczynowy między bezprawnym działaniem a zaistniałą szkodą. Kwestia odpowiedzialności oraz ewentualny obowiązek naprawienia szkody podlega ocenie sądów powszechnych w oparciu o powszechnie obowiązujące przepisy prawa rangi ustawowej, w szczególności w oparciu o przepisy kodeksu cywilnego.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak na wstępie.

Na niniejsze rozstrzygnięcie nadzorcze przysługuje skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie za pośrednictwem Wojewody Warmińsko-Mazurskiego w terminie 30 dni od daty jego otrzymania.