Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym:

Przewodniczący Sędzia WSA Jadwiga Pastusiak

Sędziowie Sędzia WSA Jerzy Drwal (sprawozdawca), Sędzia WSA Grzegorz Wałejko

Protokolant Asystent sędziego Radosław Stelmasiak

po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 25 marca 2014 r.

sprawy ze skargi Wojewody Lubelskiego

na uchwałę Rady Gminy Baranów

z dnia 22 marca 2013 r. nr XXIV/224/2013

w przedmiocie pozbawienia drogi publicznej kategorii drogi gminnej

I. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały;

II. określa, że zaskarżona uchwała nie podlega wykonaniu w całości.

Na oryginale właściwe podpisy; za zgodność z oryginałem.

UZASADNIENIE

Zaskarżoną uchwałą Nr XXIV/224/2013 z dnia 22 marca 2013 r. Rada Gminy Baranów w § 1 pozbawiła drogę publiczną Nr 107421L, przebiegającą przez działki gruntu położone w miejscowości Łukawka Gmina Baranów, stanowiące własność Powiatu Puławskiego, oznaczone w ewidencji gruntów numerami 87, 88, 286, kategorii drogi gminnej. W § 2 uchwały stwierdzono, że pozbawienie kategorii gminnej w/w drogi następuje z mocą od dnia 1 stycznia 2014 r., pod warunkiem zaliczenia tej drogi przez Radę Powiatu w Puławach do kategorii drogi powiatowej w terminie do dnia 30 września 2013 r.(Dz. Urz. Woj. Lub. z 2013 r., poz. 2452).

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie Wojewoda Lubelski wniósł o stwierdzenie nieważności w/w uchwały Rady Gminy Baranów. Wojewoda podniósł, że z przepisów ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych wynika, że pozbawienia kategorii drogi gminnej dokonuje rada gminy, uchwała rady w tej sprawie musi być poprzedzona zasięgnięciem opinii właściwego zarządu powiatu, pozbawienie drogi dotychczasowej kategorii jest uwarunkowane jednoczesnym zaliczeniem tej drogi do nowej kategorii, pozbawienie lub zaliczenie nie może być dokonane później niż do końca trzeciego kwartału. Wojewoda stwierdził, że w niniejszej sprawie nie została spełniona przesłanka jednoczesnego zaliczenia drogi do nowej kategorii, ponieważ Rada Powiatu Puławskiego nie podjęła uchwały dotyczącej zaliczenia drogi Nr 107421L do kategorii drogi powiatowej. Na marginesie Wojewoda zauważył, że droga Nr 107421L nie może być zaliczona do dróg powiatowych, ponieważ przebiega przez teren tylko jednej gminy - Baranów i obszar wyłącznie jednej miejscowości - Łukawka. Tymczasem zgodnie z art. 6a ustawy o drogach publicznych do dróg powiatowych zalicza się drogi inne niż określone w art. 5 ust. 1 i art. 6 ust. 1, stanowiące połączenia miast będących siedzibami powiatów z siedzibami gmin i siedzib gmin miedzy sobą. Wojewoda wskazał również, że droga Nr 107421L położona jest na działkach stanowiących własność Powiatu Puławskiego. Do dróg gminnych nie może być zaliczona droga, która nie jest własnością gminy. Droga Nr 107421L nie uzyskała statusu drogi gminnej i w konsekwencji Rada Gminy Baranów nie mogła pozbawić w/w drogi kategorii, której nie posiadała.

W odpowiedzi na skargę Gmina Baranów reprezentowana przez Wójta uznała zarzuty skargi za zasadne.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 147 § 1 p.p.s.a. sąd uwzględniając skargę na uchwałę lub akt, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 5 i 6, stwierdza nieważność tej uchwały lub aktu w całości lub w części albo stwierdza, że zostały wydane z naruszeniem prawa, jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie ich nieważności. Zgodnie z art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. 2013 r., poz. 594 z późn. zm.), dalej: u.s.g., uchwała organu gminy sprzeczna z prawem jest nieważna. Nieważność ma miejsce w sytuacji, gdy występują istotne wady prawne uchwały. Stosownie do treści art. 94 ust. 1 u.s.g. nie stwierdza się nieważności uchwały lub zarządzenia organu gminy po upływie jednego roku od dnia ich podjęcia, chyba że uchybiono obowiązkowi przedłożenia uchwały lub zarządzenia w terminie określonym w art. 90 ust. 1, albo jeżeli są one aktem prawa miejscowego.

Przedmiotem kontroli Sądu w niniejszej sprawie jest uchwała Nr XXIV/224/2013 Rada Gminy Baranów z dnia 22 marca 2013 r. o pozbawieniu drogi publicznej Nr 107421 L - kategorii drogi gminnej. Zaskarżona uchwała jest aktem prawa miejscowego (jako akt prawa miejscowego została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym Województwa Lubelskiego z 2013 r., poz. 2452). Skontrolowana uchwała spełnia określony w art. 94 ust. 1 u.s.g., warunek ujęty w tym przepisie jako wyjątek od zasady niestwierdzania nieważności. Zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą sądów administracyjnych, w przypadku uchwały, która jest aktem prawa miejscowego, nie obowiązuje ograniczenie terminem stwierdzenia nieważności, zatem w każdym czasie dopuszczalne jest orzekanie o jej nieważności (por. wyrok NSA z 16 lutego 2006 r., sygn. akt I OSK 1336/05, wyrok NSA z 27 maja 2008 r., sygn. akt II OSK 344/08).

Jak wynika z akt sprawy Gmina Baranów nie jest właścicielem gruntów pod publiczną drogą gminną Nr 107421 L (taki numer nadano uchwałą Nr CXI/1443/04 Zarządu Województwa Lubelskiego z dnia 18 czerwca 2004 r.). W myśl art. 7 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, do dróg gminnych zalicza się drogi o znaczeniu lokalnym niezaliczone do innych kategorii, stanowiące uzupełniającą sieć dróg służących miejscowym potrzebom, z wyłączeniem dróg wewnętrznych (ust. 1). Zaliczenie do kategorii dróg gminnych następuje w drodze uchwały rady gminy po zasięgnięciu opinii właściwego zarządu powiatu (ust. 2). Ustalenie przebiegu istniejących dróg gminnych następuje w drodze uchwały rady gminy (ust. 3). W orzecznictwie i doktrynie przyjmuje się, że do dróg gminnych nie może być zaliczona droga, która nie jest własnością gminy. Konieczną przesłanką do skutecznego podjęcia przez radę gminy uchwały o zaliczeniu drogi do kategorii dróg gminnych jest legitymowanie się przez gminę prawem własności do gruntów, po których droga taka przebiega (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 maja 2009 r., I OSK 148/09, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 30 września 2009 r., II SA/Gl 506/09).

Bezspornym jest, w świetle akt sprawy, że przedmiotowa droga nie posiada statusu drogi gminnej (brak jest uchwały, którą zalicza się przedmiotową drogę do kategorii drogi gminnej). Jak wyżej wykazano, zaliczenie do kategorii dróg gminnych następuje w drodze uchwały rady gminy po zasięgnięciu opinii właściwego zarządu powiatu (art. 7 ust. 2 ustawy o drogach publicznych.). W tych okolicznościach Wojewoda Lubelski słusznie zarzuca, po pierwsze, że do dróg gminnych nie może być zaliczona droga, która nie jest własnością gminy, a po drugie, że skoro droga Nr 107421L nie uzyskała statusu drogi gminnej, to w konsekwencji Rada Gminy Baranów nie mogła pozbawić w/w drogi kategorii, której nie posiadała.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o drogach publicznych, organem właściwym do pozbawienia drogi dotychczasowej kategorii jest organ właściwy do zaliczenia do odpowiedniej kategorii. Przepis ten w ust. 2 przewiduje, że pozbawienie drogi jej kategorii dokonuje się w trybie właściwym do zaliczenia drogi do odpowiedniej kategorii. Ustawa o drogach publicznych określa w art. 10 ust. 3, że pozbawienie drogi dotychczasowej jest możliwe jedynie w sytuacji jednoczesnego zaliczenia tej drogi do nowej kategorii. W rozpoznawanej sprawie nie została spełniona przesłanka jednoczesnego zaliczenia spornej drogi do nowej kategorii (dotychczas Rada Powiatu Puławskiego nie podjęła uchwały dotyczącej zaliczenia drogi Nr 107421L do kategorii drogi powiatowej). Z akt sprawy wynika, że uchwałą Nr 337/2013 Zarządu Powiatu Puławskiego z dnia 6 marca 2013 r. negatywnie zaopiniowano wniosek Wójta Gminy Baranów w sprawie pozbawienia drogi publicznej Nr 107421L kategorii drogi gminnej oraz zaliczenia jej do kategorii drogi powiatowej.

Rozważania prowadzą do wniosku, że zaskarżona uchwała narusza prawo (art. 10 ust. 2 i 3 ustawy o drogach publicznych). Z tego powodu uzasadnione jest wyeliminowanie z obrotu prawnego skarżonej uchwały. Zatem Wojewoda słusznie domaga się stwierdzenia jej nieważności. Oceny tej nie podważa fakt, że Zarząd Dróg Wojewódzkich w Lublinie wykreślił przedmiotową drogę z rejestru dróg gminnych o czym poinformował Wójta Gminy Baranów pismem z dnia 6 kwietnia 2013 r.

Ubocznie należy zaznaczyć, że uchwałą Nr XXXIII/278/2013 Rady Gminy Baranów z dnia 30 grudnia 2013 r. uwzględniono skargę Wojewody Lubelskiego.

Mając powyższe na względzie, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie, na podstawie art. 147 § 1 p.p.s.a., stwierdził nieważność zaskarżonej uchwały. Jej wykonanie wstrzymał na mocy art. 152 p.p.s.a.

Na oryginale właściwe podpisy; za zgodność z oryginałem.