Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia NSA Grażyna Pawlos-Janusz

Sędziowie: Sędzia NSA Maria Wieczorek-Zalewska (sprawozdawca), Sędzia SO del. Iwona Tchórzewska

Protokolant: Starszy asystent sędziego Jakub Polanowski

po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 6 grudnia 2012 r.

sprawy ze skargi Wojewody Lubelskiego

na uchwałę Rady Powiatu Radzyńskiego

z dnia 30 maja 2011 r. nr VII/36/2011

w przedmiocie określenia szczegółowych zasad, trybu przyznawania i pozbawiania oraz rodzajów i wysokości stypendiów sportowych, nagród i wyróżnień dla zawodników z terenu Powiatu Radzyńskiego osiągających wysokie wyniki sportowe

I. stwierdza nieważność uchwały Rady Powiatu Radzyńskiego z dnia 30 maja 2011 r. nr VII/36/2011 w części dotyczącej § 2 ust. 4 i 5 , § 4 i § 6 ust. 2 załącznika do uchwały;

II. oddala skargę w pozostałym zakresie.

Na oryginale właściwe podpisy; za zgodność z oryginałem.

UZASADNIENIE

W dniu 30 października 2012 r. Wojewoda Lubelski wniósł skargę na uchwałę Nr VII/36/2011 Rady Powiatu w Radzyniu Podlaskim z dnia 30 maja 2011 r. w sprawie określenia szczegółowych zasad, trybu przyznawania i pozbawiania oraz rodzajów i wysokości stypendiów sportowych, nagród i wyróżnień dla zawodników z terenu Powiatu Radzyńskiego osiągających wysokie wyniki sportowe, w części obejmującej:

- § 2 uchwały,

- § 1 ust. 1 załącznika do uchwały w brzmieniu: "uprawnionych podmiotów działających w kulturze fizycznej o których mowa w § 4",

- § 1 ust. 2 pkt 1 załącznika do uchwały w brzmieniu: "lub reprezentują na zawodach sportowych klub sportowy działający",

- § 1 ust. 2 pkt 3 załącznika do uchwały w brzmieniu: "zostali wytypowani przez uprawniony podmiot wymieniony w § 4 i",

- § 1 ust. 3 pkt 1 załącznika do uchwały w brzmieniu: "lub reprezentują na zawodach sportowych klub sportowy działający",

- § 1 ust. 4 pkt 1 załącznika do uchwały w brzmieniu: "lub reprezentują na zawodach sportowych klub sportowy działający",

- § 1 ust. 4 pkt 4 załącznika do uchwały w brzmieniu: "zostali wytypowani przez uprawniony podmiot wymieniony w § 4 i",

- § 2 ust. 4 i 5 załącznika do uchwały,

- § 4 załącznika do uchwały oraz

- § 6 ust. 2 załącznika do uchwały.

W związku z powyższym Wojewoda Lubelski wniósł o stwierdzenie nieważności zaskarżonej uchwały we wskazanym zakresie.

W uzasadnieniu skargi Wojewoda podniósł, że przedmiotowa uchwała Rady Powiatu w Radzyniu Podlaskim wydana została na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w art. 31 ust. 3 ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz.U. Nr 127, poz. 857, ze zm.).

W świetle art. 31 ust. 1 powołanej ustawy, jednostki samorządu terytorialnego mogą ustanawiać i finansować okresowe stypendia sportowe oraz nagrody i wyróżnienia dla osób fizycznych za osiągnięte wyniki sportowe. W myśl ustępu 3 tego artykułu, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego określa, w drodze uchwały, szczegółowe zasady, tryb przyznawania i pozbawiania oraz rodzaje i wysokość stypendiów sportowych, nagród i wyróżnień, o których mowa w ust. 1, biorąc pod uwagę znaczenie danego sportu dla tej jednostki samorządu terytorialnego oraz osiągnięty wynik sportowy. Szczegółowe zasady, tryb przyznawania i pozbawiania oraz rodzaje i wysokość stypendiów sportowych, nagród i wyróżnień dla zawodników określone zostały w załączniku do przedmiotowej uchwały.

Wojewoda podniósł, że w § 4 załącznika do uchwały Rada Powiatu postanowiła, że podmiotami uprawnionymi do występowania z wnioskiem o przyznanie stypendium sportowego, nagrody i wyróżnienia są działające na terenie Powiatu Radzyńskiego:

1) kluby sportowe,

2) związki i stowarzyszenia sportowe,

3) stowarzyszenia prowadzące działalność statutową w zakresie sportu.

Z przyjętej regulacji § 4 wynika zatem, że podmiotami uprawnionymi do składania wniosków o przyznanie stypendium sportowego są wyłącznie podmioty reprezentujące osoby fizyczne osiągające wysokie wyniki sportowe.

Tymczasem, w ocenie Wojewody, rozstrzygnięcie w zakresie przyznania stypendium sportowego jest indywidualną sprawą z zakresu administracji publicznej i dotyczy uprawnienia lub obowiązku indywidualnego podmiotu - osoby fizycznej, osiągającej wyniki sportowe. Jest formą stosunku administracyjnoprawnego, wiążącego z jednej strony organ administracji wydający decyzję o przyznaniu stypendium, z drugiej zaś osobę fizyczną, do której jest kierowana decyzja o przyznaniu lub odmowie przyznania stypendium. Przedmiotem postępowania administracyjnego jest konkretna sprawa, w której organ administracji jest władny, a jednocześnie zobowiązany rozstrzygnąć na podstawie przepisów prawa materialnego o uprawnieniach lub obowiązkach indywidualnego podmiotu. Sprawa administracyjna jest zatem konsekwencją istnienia stosunku administracyjnoprawnego.

Jak podkreślił Wojewoda, osoba fizyczna, do której kierowana jest decyzja o przyznaniu lub odmowie przyznania stypendium sportowego, staje się zatem stroną postępowania administracyjnego. Podstawową przesłanką przyznania danej osobie przymiotu strony jest, zgodnie z normą wyrażoną w art. 28 k.p.a., posiadanie przez nią interesu prawnego w danym postępowaniu lub w żądaniu dokonania czynności przez organ. W orzecznictwie sądowoadministracyjnym przyjmuje się, iż cechami interesu prawnego jest to, że jest on indywidualny, konkretny, aktualny, sprawdzalny obiektywnie, a jego istnienie znajduje potwierdzenie w okolicznościach faktycznych, będących przesłankami zastosowania przepisu prawa materialnego. Postępowanie administracyjne dotyczy interesu prawnego konkretnej osoby wówczas, gdy w tym postępowaniu wydaje się decyzję, która rozstrzyga o prawach i obowiązkach tej osoby lub rozstrzygnięcie o prawach i obowiązkach innego podmiotu wpływa na prawa i obowiązki tej osoby. Inaczej mówiąc, przymiot strony w postępowaniu administracyjnym ma osoba, której dotyczy bezpośrednio to postępowanie lub w którym może być wydane orzeczenie godzące w jej prawem chronione interesy poprzez ograniczenie lub uniemożliwienie korzystania z przysługujących jej praw. Stronie, stosownie do art. 61 § 1 k.p.a., przysługuje także żądanie wszczęcia postępowania.

Przekładając powyższe wywody na okoliczności analizowanej sprawy, Wojewoda stwierdził, że podmiotem uprawnionym do składania wniosku o przyznanie stypendium sportowego jest przede wszystkim zainteresowana osoba fizyczna, spełniająca przesłanki określone w uchwale, zaś Rada Powiatu nie może postanowieniami uchwały wyłączyć wynikającego z obowiązujących przepisów prawa uprawnienia do złożenia wniosku o przyznanie stypendium sportowego przez samego zainteresowanego. W związku z tym, zdaniem Wojewody, przedmiotowa regulacja zaskarżonej uchwały pozostaje w sprzeczności z art. 61 § 1 k.p.a.

W ocenie skarżącego, zakwestionowane regulacje przedmiotowej uchwały wyłączają również możliwość ubiegania się i uzyskania stypendium (nagrody, wyróżnienia) przez zawodników niezrzeszonych w klubach sportowych, związkach i stowarzyszeniach sportowych oraz stowarzyszeniach prowadzących działalność statutową w zakresie sportu, także w przypadku, gdy spełniają oni warunki określone uchwałą. Za naruszające prawo w sposób istotny Wojewoda uznał zarówno postanowienia § 4 załącznika do uchwały, jak i odwołujące się do jego treści uregulowania tego załącznika zawarte w § 1 ust. 1 - 4.

Jak podkreślił Wojewoda, z § 1 ust. 2 pkt 1, ust. 3 pkt 1 i ust. 4 pkt 1 załącznika do uchwały wynika, że o stypendia sportowe, nagrody i wyróżnienia mogą się ubiegać zawodnicy reprezentujący klub sportowy działający na terenie powiatu, bez względu na miejsce zamieszkania. W jego ocenie, takie ustalenie kręgu osób uprawnionych wykracza poza zakres, w którym powiat może realizować swoje kompetencje. W myśl bowiem art. 27 ust. 1 ustawy o sporcie, tworzenie warunków, w tym organizacyjnych, sprzyjających rozwojowi sportu stanowi zadanie własne jednostek samorządu terytorialnego. Art. 166 Konstytucji RP definiuje zadania własne, jako wykonywane przez jednostkę samorządu terytorialnego zadania publiczne służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej. Oznacza to, że powiat, wykonując zadania własne, jest władny czynić to tylko w takim zakresie, w jakim zmierza do zaspokojenia potrzeb wspólnoty, którą z mocy art. 1 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym tworzą jego mieszkańcy. Z kolei art. 1 ust. 2 tej ustawy stanowi, iż ilekroć w ustawie jest mowa o powiecie, należy przez to rozumieć lokalną wspólnotę samorządową oraz odpowiednie terytorium. Elementem konstytutywnym każdej jednostki samorządu terytorialnego jest bowiem substrat osobowy, co wynika z art. 16 ust. 1 Konstytucji RP. Decydującym kryterium, które przesądza, czy dana osoba fizyczna jest mieszkańcem danego powiatu sprowadza się do stałego zamieszkiwania na jego terenie.

Mając na uwadze powyższe, Wojewoda uznał, że powołane regulacje zawarte w załączniku do uchwały we wskazanym zakresie naruszają obowiązujące prawo. Przepisy te zostały sformułowane w sposób umożliwiający przyznanie stypendiów, nagród i wyróżnień także osobom, które nie zamieszkują na terenie Powiatu Radzyńskiego, a więc nie wchodzą w skład jego wspólnoty samorządowej. W jego ocenie, akt prawa miejscowego wydany w wykonaniu upoważnienia zawartego w art. 31 ust. 3 ustawy o sporcie może dotyczyć wyłącznie lokalnej wspólnoty samorządowej, którą tworzą mieszkańcy Powiatu Radzyńskiego.

Wojewoda wskazał dalej, że w § 2 ust. 4 załącznika do uchwały Rada Powiatu postanowiła, że Zarząd Powiatu w Radzyniu Podlaskim z inicjatywy własnej lub na wniosek macierzystego Klubu może wstrzymać wypłatę stypendium sportowego w trakcie roku, jeżeli zawodnik utracił zdolność do uprawiania sportu stwierdzoną orzeczeniem wydanym przez lekarza Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Sportowej. Zawodnikowi, o którym mowa w § 2 ust. 4, stypendium sportowe wypłaca się przez okres 1 miesiąca od dnia utraty przez zawodnika zdolności do uprawiania sportu (§ 2 ust. 5).

W ocenie Wojewody, powyższe regulacje uchwały nie znajdują podstawy prawnej w art. 31 ust. 3 ustawy o sporcie. Przepis ten zawiera upoważnienie szczegółowe dla organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego do stanowienia przepisów prawa miejscowego, które dotyczy wyłącznie ustalenia zasad i trybu "przyznawania i pozbawiania" stypendium sportowego, a nie uprawnia tego organu do regulowania w tej drodze również zasad i trybu wstrzymywania wypłaty tych stypendiów. Przemilczenie kwestii ustalenia szczegółowych zasad "wstrzymywania" wypłaty stypendiów sportowych przyznawanych ze środków jednostki samorządu terytorialnego w upoważnieniu ustawowym zawartym w art. 31 ust. 3 ustawy o sporcie uznać należy, zdaniem Wojewody, jako celowe działanie ustawodawcy służące wyłączeniu możliwości normowania tych kwestii w uchwale (por. wyrok WSA w Lublinie z dnia 1 września 2011 r. II SA/Lu 579/11).

Następnie Wojewoda przywołał treść § 6 ust. 2 załącznika do uchwały, zgodnie z którym obsługę organizacyjną związaną z przyznaniem stypendiów, nagród i wyróżnień zapewnia Wydział Spraw Społecznych Starostwa Powiatowego.

Według przepisów ustawy o samorządzie powiatowym, wykonywanie uchwał rady powiatu i zadań powiatu określonych przepisami prawa należy do zarządu powiatu (art. 32 ust. 1). Zarząd wykonuje zadania powiatu przy pomocy starostwa powiatowego oraz jednostek organizacyjnych powiatu, w tym powiatowego urzędu pracy (art. 33). Pracę zarządu powiatu i starostwa powiatowego organizuje starosta, który jest kierownikiem starostwa powiatowego oraz zwierzchnikiem służbowym pracowników starostwa (art. 34 i art. 35 ust. 2). W myśl art. 35 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym, organizację i zasady funkcjonowania starostwa powiatowego określa regulamin organizacyjny, uchwalony przez radę powiatu na wniosek zarządu powiatu. Regulamin określa między innymi strukturę i zakres zadań realizowanych przez poszczególne struktury organizacyjne (wydziały) starostwa.

Jak podkreślił Wojewoda, unormowanie zawarte w § 6 ust. 2 załącznika do zaskarżonej uchwały należy do zakresu regulaminu organizacyjnego starostwa i tam powinno być uregulowane. Zdaniem skarżącego, wskazane postanowienie zostało podjęte z przekroczeniem granic upoważnienia ustawowego zawartego w art. 31 ust. 3 ustawy o sporcie, a tym samym naruszają prawo w sposób istotny.

W jego ocenie, prawnie wadliwy jest również § 2 przedmiotowej uchwały, zgodnie z którym traci moc uchwała Nr XII/95/2008 Rady Powiatu w Radzyniu Podlaskim z dnia 22 kwietnia 2008 r. w sprawie określenia szczegółowych zasad i trybu przyznawania, wstrzymywania i cofania oraz wysokości stypendiów sportowych dla zawodników z terenu Powiatu Radzyńskiego osiągających wysokie wyniki sportowe. Wskazana uchwała została wydana w wykonaniu upoważnienia ustawowego zawartego w art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej (Dz. U. z 2007 r. Nr 226, poz. 1675). Nie ulega zatem wątpliwości, że powołana ustawa utraciła moc prawną w dniu 16 października 2010 r., to jest w dacie wejścia w życie przepisów ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie.

W takiej sytuacji, gdy akt prawa miejscowego wydany został na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie materialnej, która następnie została uchylona, akt ten traci moc obowiązującą. Zasada ta wynika z podustawowego charakteru aktów prawa miejscowego, a jedyny wyjątek od niej mógłby wynikać z wyraźnej treści nowej ustawy przewidującej dalsze obowiązywanie uchwał wydanych na podstawie starej ustawy (D. Dąbek, Prawo miejscowe, Warszawa 2007, s. 326). Przepisy ustawy o sporcie nie zawierają takiego uregulowania, co oznacza, iż przepisy prawa miejscowego wydane na podstawie ustawy z dnia 18 stycznia 1998 r. o kulturze fizycznej utraciły moc z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r.

W świetle powyższego, jak podkreślił Wojewoda, nie znajduje podstaw prawnych rozstrzygnięcie przez Radę Powiatu o utracie mocy uchwały Nr XII/95/2008, bowiem uchwała ta przestała obowiązywać z mocy przepisów ustawowych.

W odpowiedzi na skargę Rada Powiatu w Radzyniu Podlaskim wniosła o umorzenie postępowania w niniejszej sprawie z uwagi na to, że w dniu 25 października 2012 r. została podjęta uchwała Nr XXII/116/2012 uchylająca uchwałę Nr VII/36/2011 Rady Powiatu w Radzyniu Podlaskim z dnia 30 maja 2011 r. w sprawie określenia szczegółowych zasad, trybu przyznawania i pozbawiania oraz rodzajów i wysokości stypendiów sportowych, nagród i wyróżnień dla zawodników z terenu Powiatu Radzyńskiego osiągających wysokie wyniki sportowe w całości.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga jest zasadna w części dotyczącej § 2 uchwały Nr VII/36/2011 Rady Powiatu w Radzyniu Podlaskim z dnia 30 maja 2011 r. w sprawie określenia szczegółowych zasad, trybu przyznawania i pozbawiania oraz rodzajów i wysokości stypendiów sportowych, nagród i wyróżnień dla zawodników z terenu Powiatu Radzyńskiego osiągających wysokie wyniki sportowe, a także w części obejmującej § 2 ust. 4 i 5, § 4 oraz § 6 ust. 2 załącznika do tej uchwały.

Przed przystąpieniem do analizy poszczególnych zarzutów skargi należy odnieść się do zawartego w odpowiedzi na skargę wniosku Rady Powiatu w Radzyniu Podlaskim o umorzenie postępowania sądowoadministracyjnego w niniejszej sprawie z uwagi na jego bezprzedmiotowość.

Organ powiatu uzasadnił swój wniosek okolicznością, że zaskarżona uchwała została w całości uchylona w dniu 25 października 2012 r. Wbrew stanowisku organu, powyższa okoliczność nie uzasadnia umorzenia postępowania w sprawie skargi na tę uchwałę, gdyż nie czyni go bezprzedmiotowym. Należy bowiem zważyć, że uchylenie uchwały wywołuje skutki prawne na przyszłość (ex nunc), co oznacza, że od daty, w której ta uchwała weszła do obrotu prawnego do dnia jej uchylenia, wywoływała ona skutki prawne.

Z kolei, jak stanowi art. 147 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej p.p.s.a.), sąd uwzględniając skargę na uchwałę organu jednostki samorządu terytorialnego, stwierdza nieważność tej uchwały w całości lub w części albo stwierdza, że została wydana z naruszeniem prawa, jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie jej nieważności.

Z powyższego wynika, że jedynymi dopuszczalnymi prawnie rozstrzygnięciami sądu administracyjnego uwzględniającego skargę na uchwałę są: stwierdzenie jej nieważności w całości lub w części bądź stwierdzenie, że została wydana z naruszeniem prawa. W przypadku uchwały rady powiatu, stwierdzenie, że została ona wydana z naruszeniem prawa następuje w przypadku nieistotnego naruszenia prawa (art. 79 ust. 4 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, tekst jedn. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.), a także po upływie 1 roku od dnia podjęcia tej uchwały, chyba że uchybiono obowiązkowi przedłożenia uchwały w terminie, o którym mowa w art. 78 ust. 1, albo uchwała jest aktem prawa miejscowego (art. 82 ust. 1 tej ustawy).

Stwierdzenie nieważności uchwały rady powiatu w całości lub w części następuje wówczas, gdy uchwała ta albo poszczególne jej regulacje naruszają prawo w sposób istotny. Rozstrzygnięcie to wywołuje skutek ex tunc, a zatem z mocą wsteczną.

Powyższe oznacza, że nie można utożsamiać rozstrzygnięcia uchylającego uchwałę z rozstrzygnięciem stwierdzającym jej nieważność. Akt uchylony, w przeciwieństwie do tego, którego nieważność stwierdzono, stosuje się bowiem do sytuacji poprzedzającej jego uchylenie.

Podsumowując ten wątek rozważań, należy stwierdzić, że wydanie uchwały uchylającej zaskarżoną uchwałę po wniesieniu skargi do sądu administracyjnego nie pociąga za sobą skutku w postaci bezprzedmiotowości postępowania sądowoadministracyjnego, bowiem uchylona uchwała funkcjonowała w obrocie prawnym i wywołała określone skutki prawne (tak m.in. postanowienie NSA z dnia 9 marca 2010 r., I OSK 327/10, Lex nr 606365). W związku z powyższym sąd rozpoznał przedmiotową sprawę i wydał merytoryczne rozstrzygnięcie.

Zaskarżona uchwała Rady Powiatu w Radzyniu Podlaskim została wydana na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w art. 31 ust. 3 ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie. Jednostki samorządu terytorialnego mogą ustanawiać i finansować okresowe stypendia sportowe oraz nagrody i wyróżnienia dla osób fizycznych za osiągnięte wyniki sportowe (art. 31 ust. 1 ustawy o sporcie). Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego określa, w drodze uchwały, szczegółowe zasady, tryb przyznawania i pozbawiania oraz rodzaje i wysokość stypendiów sportowych, nagród i wyróżnień, o których mowa w ust. 1, biorąc pod uwagę znaczenie danego sportu dla tej jednostki samorządu terytorialnego oraz osiągnięty wynik sportowy (art. 31 ust. 3 powołanej ustawy).

Odnosząc się do zawartego w skardze wniosku o stwierdzenie nieważności § 2 zaskarżonej uchwały, należy podzielić stanowisko Wojewody Lubelskiego, że przepis ten, zgodnie z którym traci moc uchwała Nr XII/95/2008 Rady Powiatu w Radzyniu Podlaskim z dnia 22 kwietnia 2008 r. w sprawie określenia szczegółowych zasad i trybu przyznawania, wstrzymywania i cofania oraz wysokości stypendiów sportowych dla zawodników z terenu Powiatu Radzyńskiego osiągających wysokie wyniki sportowe, narusza prawo w sposób istotny.

Powołana wyżej uchwała została bowiem wydana w oparciu o upoważnienie ustawowe zawarte w art. 22 ustawy z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej (Dz. U. z 2001 r. Nr 81, poz. 889 ze zm.) oraz art. 35 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o sporcie kwalifikowanym (Dz. U. 155, poz. 1298 ze zm.), które utraciły moc w dniu 16 października 2010 r., to jest w dacie wejścia w życie przepisów ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie. Uchwała Nr XII/95/2008 z dnia 22 kwietnia 2008 r., wydana na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w wyżej wskazanych ustawach, utraciła zatem moc wiążącą w dacie ich uchylenia, tj. w dniu 16 października 2010 r. Zasada ta wynika z podustawowego charakteru aktów wydawanych przez organy jednostek samorządu terytorialnego, a jedyny wyjątek od niej wynikać mógłby z wyraźnej treści nowej ustawy przewidującej dalsze obowiązywanie uchwał wydanych na podstawie starej ustawy (D. Dąbek, Prawo miejscowe, Warszawa 2007, s. 326). Przepisy ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie nie zawierają takiego uregulowania, co oznacza, iż akty podustawowe wydane na podstawie upoważnień zawartych w ustawie z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej oraz ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o sporcie kwalifikowanym utraciły moc z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r.

Sąd uwzględnił również skargę Wojewody Lubelskiego w części obejmującej § 2 ust. 4 i 5 załącznika do zaskarżonej uchwały. Przepisy te uprawniają Zarząd Powiatu w Radzyniu Podlaskim do wstrzymania wypłaty stypendium sportowego w trakcie roku, jeżeli zawodnik utracił zdolność do uprawiania sportu stwierdzoną orzeczeniem wydanym przez lekarza Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Sportowej, a także obligują do wypłaty takiemu zawodnikowi stypendium sportowego przez okres 1 miesiąca od dnia utraty przez zawodnika zdolności do uprawiania sportu.

Należy podzielić stanowisko skarżącego, że powyższe regulacje uchwały nie znajdują podstawy prawnej w świetle art. 31 ust. 3 ustawy o sporcie, który zawiera upoważnienie dla organu jednostki samorządu terytorialnego do stanowienia przepisów prawa miejscowego, które dotyczą wyłącznie ustalenia zasad i trybu "przyznawania i pozbawiania" stypendium sportowego, nie uprawnia zaś tego organu do regulowania w tej drodze również zasad i trybu "wstrzymywania" wypłaty tych stypendiów.

Wykładnia literalna przepisów ustawy o sporcie prowadzi do jednoznacznego wniosku, że ustawodawca celowo nie udzielił organowi samorządowemu upoważnienia do regulowania również "wstrzymywania" wypłaty stypendium sportowego. Przepis art. 32 tejże ustawy expressis verbis wskazuje, że minister właściwy do spraw kultury fizycznej nie tylko przyznaje (ust. 1) i pozbawia (ust. 4) stypendium sportowego dla członka kadry narodowej, ale również w określonych enumeratywnie przypadkach "wstrzymuje stypendium sportowe dla członka kadry narodowej" (ust. 3). Ustęp 7 tego artykułu zawiera zaś upoważnienie ustawowe dla wskazanego ministra do określenia, w drodze rozporządzenia, m.in. "szczegółowych zasad przyznawania, wstrzymywania i pozbawiania" powyższych stypendiów sportowych. Przepis art. 31 ust. 3 ustawy, jak wskazano wyżej, nie zawiera zaś upoważnienia dla organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego do określenia szczegółowych zasad "wstrzymywania" stypendiów sportowych.

Argumentację tę wzmacnia również fakt, iż art. 35 ust. 2 poprzednio obowiązującej ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o sporcie kwalifikowanym w sposób wyraźny upoważniał radę gminy do określenia, w drodze uchwały, warunków i trybu "przyznawania, wstrzymywania i pozbawiania" stypendiów sportowych finansowanych z budżetu gminy. Obecnie obowiązująca ustawa takiego upoważnienia nie zawiera.

Mając na względzie zasadę racjonalnego działania ustawodawcy, przemilczenie kwestii ustalenia szczegółowych zasad "wstrzymywania" wypłaty tych świadczeń należy uznać za zamierzone działanie, wyłączające możliwość normowania tych kwestii przez organ samorządowy. Regulując zatem tryb "wstrzymywania" wypłaty stypendiów sportowych, Rada Powiatu w Radzyniu Podlaskim przekroczyła upoważnienie ustawowe wynikające z art. 31 ust. 3 ustawy o sporcie, co niewątpliwie stanowi istotne naruszenie prawa (tak również wyrok WSA w Lublinie z dnia 1 września 2011 r., II SA/Lu 579/11, niepubl.).

Skarga Wojewody Lubelskiego jest zasadna również w części obejmującej § 4 załącznika do zaskarżonej uchwały, który stanowi, że podmiotami uprawnionymi do występowania z wnioskiem o przyznanie stypendium sportowego, nagrody i wyróżnienia są działające na terenie Powiatu Radzyńskiego: 1) kluby sportowe, 2) związki i stowarzyszenia sportowe oraz 3) stowarzyszenia prowadzące działalność statutową w zakresie sportu.

W ocenie Wojewody, cytowany przepis, który z kręgu wnioskodawców eliminuje osoby fizyczne niezrzeszone w klubie sportowym, związku czy stowarzyszeniu, w sposób istotny narusza dyspozycję art. 61 § 1 k.p.a.

Zasadne jest stanowisko Wojewody, iż zarówno przyznanie stypendium sportowego, jak i odmowa jego przyznania następuje w drodze decyzji administracyjnej. Stosownie do art. 1 pkt 1 k.p.a., przepisy tej ustawy stosuje się do postępowania przed organami administracji publicznej w należących do właściwości tych organów sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych. W myśl zaś art. 104 § 1 i § 2 k.p.a., organ administracji publicznej załatwia sprawę przez wydanie decyzji, chyba że przepisy kodeksu stanowią inaczej. Decyzje rozstrzygają sprawę co do jej istoty w całości lub w części albo w inny sposób kończą sprawę w danej instancji. Z przepisów tych wynika, że właściwą formą zakończenia sprawy administracyjnej jest decyzja administracyjna stanowiąca władcze działanie organu administracji publicznej skierowane na wywołanie konkretnych, indywidualnie oznaczonych skutków prawnych. Podejmując to rozstrzygnięcie, organ administracji dokonuje konkretyzacji prawa, która stanowi podstawę do korzystania przez jednostkę z należnych jej praw lub wykonywania obowiązków.

Sprawa w przedmiocie przyznania lub odmowy przyznania stypendium sportowego dla osób fizycznych za osiągnięte wyniki sportowe na podstawie przepisu aktu prawa miejscowego wydanego na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w art. 31 ust. 3 ustawy o sporcie stanowi indywidualną sprawę administracyjną, której rozstrzygnięcie winno nastąpić w drodze decyzji administracyjnej.

Skoro zaś dane postępowanie prowadzone jest przed organem administracji publicznej w należącej do właściwości tego organu sprawie indywidualnej, która powinna być rozstrzygana w drodze decyzji administracyjnej, może być ono wszczęte na wniosek konkretnej osoby fizycznej. Pozbawienie takiej osoby prawa do wszczęcia postępowania administracyjnego w sprawie przyznania stypendium sportowego stanowi zatem istotne naruszenie art. 61 § 1 k.p.a. Podmiotem uprawnionym do składania wniosku o przyznanie stypendium sportowego jest przede wszystkim zainteresowana osoba fizyczna, spełniająca przesłanki określone w uchwale, zaś Rada Powiatu nie może postanowieniami uchwały wyłączyć wynikającego z obowiązujących przepisów prawa uprawnienia do złożenia wniosku o przyznanie stypendium sportowego przez samego zainteresowanego.

Zasadna jest również skarga Wojewody Lubelskiego w części dotyczącej § 6 ust. 2 załącznika do zakwestionowanej uchwały. W myśl tego przepisu, obsługę organizacyjną związaną z przyznaniem stypendiów, nagród i wyróżnień zapewnia Wydział Spraw Społecznych Starostwa Powiatowego.

Według przepisów ustawy o samorządzie powiatowym, wykonywanie uchwał rady powiatu i zadań powiatu określonych przepisami prawa należy do zarządu powiatu (art. 32 ust. 1). Zarząd wykonuje zadania powiatu przy pomocy starostwa powiatowego oraz jednostek organizacyjnych powiatu, w tym powiatowego urzędu pracy (art. 33). Pracę zarządu powiatu i starostwa powiatowego organizuje starosta, który jest kierownikiem starostwa powiatowego oraz zwierzchnikiem służbowym pracowników starostwa (art. 34 i art. 35 ust. 2). W myśl art. 35 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym, organizację i zasady funkcjonowania starostwa powiatowego określa regulamin organizacyjny, uchwalony przez radę powiatu na wniosek zarządu powiatu. Regulamin określa między innymi strukturę i zakres zadań realizowanych przez poszczególne struktury organizacyjne (wydziały) starostwa.

Słusznie zatem wskazał Wojewoda, że kwestię obsługi organizacyjnej związanej z przyznaniem stypendiów, nagród i wyróżnień, o której mowa w § 6 ust. 2 załącznika do przedmiotowej uchwały, powinny być uregulowane w regulaminie organizacyjnym starostwa, nie zaś w uchwale w sprawie określenia szczegółowych zasad, trybu przyznawania i pozbawiania oraz rodzajów i wysokości stypendiów sportowych, nagród i wyróżnień.

Z powyższego wynika, że uchwalając § 6 ust. 2 załącznika do przedmiotowej uchwały, rada powiatu przekroczyła granice upoważnienia ustawowego zawartego w art. 31 ust. 3 ustawy o sporcie, a tym samym naruszyła prawo w sposób istotny.

Sąd nie uwzględnił natomiast skargi Wojewody Lubelskiego w pozostałym zakresie.

Zakwestionowany § 1 ust. 4 załącznika do uchwały stanowi, że Zarząd Powiatu w Radzyniu Podlaskim może przyznawać stypendia sportowe w sportach mających szczególne znaczenie dla Powiatu, wymienionych w ust. 6, zawodnikom, którzy w roku poprzedzającym przyznanie stypendium spełniają łącznie poniższe kryteria:

1) mieszkają lub reprezentują na zawodach sportowych klub sportowy działający na terenie Powiatu Radzyńskiego,

2) są co najmniej finalistami Mistrzostw Polski w swojej kategorii wiekowej lub medalistami zawodów Pucharu Polski,

3) w roku przyznania stypendium nie ukończyli 21 lat

4) zostali wytypowani przez uprawniony podmiot wymieniony w § 4 i uzyskali pozytywną opinię trenera macierzystego klubu, która zawiera również ocenę postawy etycznej i moralnej zawodnika.

5) w roku przyznania stypendium zobowiążą się w formie pisemnej do realizacji programu przygotowań oraz udziału w zawodach głównych roku.

Akty prawa miejscowego, w świetle art. 87 ust. 2 Konstytucji, są źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej na obszarze działania organów, które je ustanowiły. Adresatami tych aktów pozostają więc przede wszystkim mieszkańcy danej jednostki samorządu terytorialnego, ale także wszelkie podmioty przebywające na terenie działania danego organu, niekoniecznie mieszkańcy tej jednostki.

W granicach ustawowego upoważnienia mieści się zatem również przewidziana w § 1 ust. 4 pkt 1 załącznika do uchwały możliwość przyznania stypendium sportowego innym osobom niż mieszkańcy Powiatu Radzyńskiego, które są członkami klubu sportowego działającego na terenie Powiatu Radzyńskiego. Wynikający z art. 31 ust. 3 ustawy o sporcie obowiązek wzięcia przez radę powiatu pod uwagę "znaczenia danego sportu dla danego powiatu" dawał Radzie Powiatu w Radzyniu Podlaskim podstawę do takiego ukształtowania warunków udzielenia stypendium. Zapis ten służy jednocześnie właściwej promocji powiatu i dbałości o rozwój kultury fizycznej, co należy do zadań własnych powiatu.

Mając na uwadze powyższe, sąd, działając na podstawie art. 147 § 1 p.p.s.a. stwierdził nieważność § 2 uchwały Nr VII/36/2011 Rady Powiatu w Radzyniu Podlaskim z dnia 30 maja 2011 r. w sprawie określenia szczegółowych zasad, trybu przyznawania i pozbawiania oraz rodzajów i wysokości stypendiów sportowych, nagród i wyróżnień dla zawodników z terenu Powiatu Radzyńskiego osiągających wysokie wyniki sportowe, a także § 2 ust. 4 i 5, § 4 oraz § 6 ust. 2 załącznika do tej uchwały, jako naruszających prawo w sposób istotny, zaś na podstawie art. 151 p.p.s.a., oddalił skargę w pozostałym zakresie, nie znajdując podstaw do jej uwzględnienia.

W związku z powyższym, sąd orzekł jak w sentencji.

Na oryginale właściwe podpisy; za zgodność z oryginałem.