Na podstawie art. 19 ust. 6 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151 poz.1220 ze. zm. [1] ) ) w związku z art. 20 ust. 3 i 5 oraz art. 28 ust. 10 powyższej ustawy, zarządza się, co następuje:

§ 1. Ustanawia się plan ochrony dla rezerwatu przyrody "Helskie Wydmy" zwanego dalej "rezerwatem".

§ 2. 1. Celem ochrony przyrody w rezerwacie jest zachowanie ekosystemów murawowych, wrzosowiskowych i leśnych, w szczególności bardzo bogatych biot porostów i grzybów naporostowych, charakterystycznych dla naturalnego nadmorskiego krajobrazu wydmowego.

2. Przyrodniczymi i społecznymi uwarunkowaniami realizacji celu, o którym mowa w ust. 1, są:

1) naturalny charakter zbiorowisk roślinnych reprezentujących różne stadia sukcesji charakterystycznej dla siedlisk wydmowych strefy nadmorskiej;

2) zachowanie bardzo licznej bioty porostów: około 130 taksonów porostów i 21 gatunków grzybów naporostowych, w tym gatunków chronionych, rzadkich, zagrożonych w skali Polski i Pomorza Gdańskiego, a także nowych dla Polski i Europy Środkowej;

3) zachowanie siedlisk przyrodniczych wymienionych w załączniku I Dyrektywy siedliskowej [2] ) ): 2120 nadmorskie wydmy białe, 2130 nadmorskie wydmy szare, 2140 nadmorskie wrzosowiska bażynowe, 2170 nadmorskie wydmy z zaroślami wierzby piaskowej, 2180 lasy mieszane i bory na wydmach nadmorskich;

4) położenie rezerwatu wraz z otuliną w obszarze Natura 2000 Zatoka Pucka i Półwysep Helski PLH220032 oraz około 1,2 km od granic obszaru Zatoka Pucka PLB220005;

5) oddziaływanie wód sztormowych Bałtyku;

6) umiarkowana presja turystyczna i rekreacyjna, zwłaszcza w okresie letnim.

§ 3. 1. Mapę rezerwatu na tle obszaru Natura 2000 Zatoka Pucka i Półwysep Helski PLH220032 przedstawia załącznik nr 1 do zarządzenia.

2. Opis granic rezerwatu na tle obszaru Natura 2000 Zatoka Pucka i Półwysep Helski PLH220032 przedstawia załącznik nr 2 do zarządzenia.

§ 4. Obszar rezerwatu objęty jest ochroną czynną.

§ 5. Identyfikację oraz określenie sposobów eliminacji lub ograniczania istniejących i potencjalnych zagrożeń zewnętrznych i wewnętrznych oraz ich skutków określa załącznik nr 3 do zarządzenia.

§ 6. Identyfikację istniejących i potencjalnych zagrożeń dla zachowania właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i ich siedlisk będących przedmiotami ochrony obszaru Natura 2000 Zatoka Pucka i Półwysep Helski PLH220032 określa załącznik nr 4 do zarządzenia.

§ 7. Cele działań ochronnych w stosunku do poszczególnych przedmiotów ochrony obszaru Natura 2000 Zatoka Pucka i Półwysep Helski PLH220032 określa załącznik nr 5 do zarządzenia.

§ 8. Działania ochronne na obszarze ochrony czynnej, z podaniem rodzaju, zakresu, oraz lokalizacji tych działań określa załącznik nr 6 do zarządzenia.

§ 9. Działania ochronne dotyczące ochrony czynnej siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i ich siedlisk będących przedmiotami ochrony obszaru Natura 2000 Zatoka Pucka i Półwysep Helski PLH220032, ze wskazaniem podmiotów odpowiedzialnych za ich wykonanie i obszarów ich wdrażania określa załącznik nr 7 do zarządzenia.

§ 10. Wskazanie obszarów i miejsc udostępnianych dla celów edukacyjnych i turystycznych oraz określenie sposobów ich udostępniania określa załącznik nr 8 do zarządzenia; przebieg ścieżki udostępnionej do celów edukacyjnych i turystycznych wskazuje mapa stanowiąca załącznik nr 9 do zarządzenia.

§ 11. Działania dotyczące monitoringu stanu przedmiotów ochrony obszaru Natura 2000 Zatoka Pucka i Półwysep Helski PLH220032 oraz realizacji celów działań ochronnych określa załącznik nr 10 do zarządzenia.

§ 12. Określa się następujące ustalenia do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Hel, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego dotyczące eliminacji lub ograniczenia zagrożeń zewnętrznych:

1) zachować leśny charakter następujących działek ewidencyjnych obrębu Hel: 4/6, 11/3, 11/6, 17, 19, 20/1, 20/14, 20/22, 20/23;

2) zachować leśno-wydmowy charakter, bez zalesiania terenów wydmowych, następujących działek ewidencyjnych obrębu Hel: 2/3, 9/1 (część zachodnia), 16/4, 16/5 (część wschodnia);

3) nie lokalizować nowych obiektów budowlanych oraz nowych liniowych elementów infrastruktury w odległości do 500 m od granic rezerwatu; powyższe ustalenie nie dotyczy: działek zlokalizowanych na zachód od drogi wojewódzkiej nr 216 Władysławowo - Hel oraz terenów zamkniętych obejmujących działki ewidencyjne nr 16/1, 20/1, 20/16, 20/20, 20/21 do czasu, kiedy utrzymują one status terenów zamkniętych;

4) w przypadku zmiany przeznaczenia obszaru oznaczonego jako działka ewidencyjna nr 16/1 obrębu Hel, pełniącego obecnie funkcję terenu zamkniętego, przywrócić jego leśno-wydmowy charakter, bez zalesiania terenów wydmowych;

5) w przypadku zmiany przeznaczenia obszaru oznaczonego jako działka ewidencyjna nr 20/20 obrębu Hel, pełniącego obecnie funkcję terenu zamkniętego, zachować jego leśny charakter;

6) w przypadku zmiany przeznaczenia obszarów oznaczonych jako działki ewidencyjne nr 11/5, 20/16, 20/21 obrębu Hel, pełniących obecnie funkcje terenów zamkniętych:

a) nie zwiększać dotychczasowej powierzchni zabudowy na ww. działkach, tj. sumy powierzchni zabudowy wszystkich istniejących budynków (rozumianej jako teren wyznaczony przez rzut pionowy zewnętrznych krawędzi budynku na powierzchnię terenu);

b) w stosunku do istniejących budynków - nie zwiększać ich dotychczasowych parametrów, tj. nie stosować nadbudowy oraz rozbudowy zarówno w części podziemnej, jak i nadziemnej (z wyjątkiem schodów zewnętrznych, ramp zewnętrznych i daszków);

c) dopuszcza się przebudowę i modernizację istniejących budynków dla funkcji, które nie będą negatywnie oddziaływać na przedmioty ochrony rezerwatu oraz obszaru Natura 2000 Zatoka Pucka i Półwysep Helski PLH220032;

d) maksymalnie zachować istniejące zadrzewienia oraz ograniczyć przekształcenia wierzchniej warstwy litosfery oraz pokrywy roślinnej;

e) w przypadku wprowadzania nowych nasadzeń zastosować rodzime, nieinwazyjne gatunki, zgodne z siedliskiem;

f) w granicach działek 11/5 i 20/16 nie zwiększać powierzchni utwardzonych;

7) nie lokalizować w strefie do 500 m od granic rezerwatu nowych liniowych elementów infrastruktury oraz innych przedsięwzięć mogących negatywnie wpłynąć na przedmiot ochrony rezerwatu oraz obszaru Natura 2000 Zatoka Pucka i Półwysep Helski PLH220032.

§ 13. Zarządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Pomorskiego.

Załączniki do Zarządzenia nr 25/2012
Regionalnego Dyrektora
Ochrony Środowiska w Gdańsku
z dnia 24 września 2012 r.

Załącznik nr 1

Mapa rezerwatu na tle obszaru Natura 2000 Zatoka Pucka i Półwysep Helski PLH220032.

Załącznik nr 2

Opis granic rezerwatu na tle obszaru Natura 2000 Zatoka Pucka i Półwysep Helski PLH220032.

Wykaz współrzędnych punktów załamania wierzchołków granicy rezerwatu wykonanych w układzie współrzędnych PUWG 1992.

Rezerwat położony jest w całości w obrębie obszaru Natura 2000 Zatoka Pucka i Półwysep Helski PLH220032.

Załącznik nr 3

Identyfikacja oraz określenie sposobów eliminacji lub ograniczania istniejących i potencjalnych zagrożeń zewnętrznych i wewnętrznych oraz ich skutków.

Załącznik nr 4

Identyfikacja istniejących i potencjalnych zagrożeń dla zachowania właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i ich siedlisk będących przedmiotami ochrony obszaru Natura 2000 Zatoka Pucka i Półwysep Helski PLH220032.

Załącznik nr 5

Cele działań ochronnych w stosunku do poszczególnych przedmiotów ochrony obszaru Natura 2000 Zatoka Pucka i Półwysep Helski PLH220032.

Załącznik nr 6

Działania ochronne na obszarze ochrony czynnej, z podaniem rodzaju, zakresu oraz lokalizacji tych działań.

Załącznik nr 7

Działania ochronne dotyczące ochrony czynnej siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin będących przedmiotami ochrony obszaru Natura 2000 Zatoka Pucka i Półwysep Helski PLH220032 ze wskazaniem podmiotów odpowiedzialnych za ich wykonanie i obszarów ich wdrażania.

Załącznik nr 8

Wskazanie obszarów i miejsc udostępnianych dla celów edukacyjnych, turystycznych oraz określenie sposobów ich udostępniania.

Załącznik nr 9

Przebieg ścieżki udostępnionej do celów edukacyjnych i turystycznych.

Załącznik nr 10

Działania dotyczące monitoringu stanu przedmiotów ochrony obszaru Natura 2000 Zatoka Pucka i Półwysep Helski PLH220032 oraz realizacji celów działań ochronnych.

Uzasadnienie

Plan ochrony rezerwatu przyrody został opracowany na podstawie art. 19 ust. 6 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151 poz. 1220 ze zm.), zgodnie z art. 20 ust. 1 i 2 oraz w związku z art. 20 ust. 5 tej ustawy, z dostosowaniem zakresu prac do zasobów, tworów i składników przyrody, walorów krajobrazowych oraz wartości kulturowych rezerwatu. Projekt planu sporządzono uwzględniając treść Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 12 maja 2005 r. w sprawie sporządzania projektu planu ochrony dla parku narodowego, rezerwatu przyrody i parku krajobrazowego, dokonywania zmian w tym planie oraz ochrony zasobów, tworów i składników przyrody (Dz. U. Nr 94 poz. 794), w tym uwzględniając zakres planu ochrony rezerwatu przyrody, określony w art. 20 ust. 3 oraz art. 28 ust. 10 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Plan ochrony rezerwatu sporządza się na okres 20 lat. Plan ochrony dla rezerwatu uwzględnia zakres zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Zatoka Pucka i Półwysep Helski PLH220032 w granicach rezerwatu, o którym mowa w art. 28 ust. 10 ustawy o ochronie przyrody.

Rezerwat "Helskie Wydmy" został uznany na mocy Rozporządzenia Wojewody Pomorskiego z dnia 5 grudnia 2006 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody "Helskie Wydmy" (Dz. Urz. Woj. Pom. Nr 128 poz. 2665) w celu zachowania ekosystemów murawowych, wrzosowiskowych i leśnych, w szczególności bardzo bogatych biot porostów i grzybów naporostowych, charakterystycznych dla naturalnego nadmorskiego krajobrazu wydmowego. Cel ochrony przyrody w rezerwacie jest w dalszym ciągu utrzymany.

Teren, na którym znajduje się rezerwat jest własnością Skarbu Państwa, w zarządzie Lasów Państwowych Nadleśnictwa Wejherowo oraz Urzędu Morskiego w Gdyni; pod względem administracyjnym położony jest w województwie pomorskim, powiecie puckim, w gminie miejskiej Hel.

W trakcie prac nad planem ochrony rezerwatu nie zanotowano zagrożeń dla jego przedmiotów ochrony, które wymagałyby podjęcia kompleksowych działań ochronnych. Pewne zagrożenia wynikające z antropopresji występują w sezonie letnim i związane są z wybitnymi walorami krajobrazowymi i rekreacyjnymi rezerwatu oraz plaży położonej w jego otulinie. Zagrożenia te mają obecnie charakter sezonowy i umiarkowany, jednak powodują rozdeptywanie wydm, niszczenie roślinności i zaśmiecanie terenu. Ukierunkowaniu ruchu turystycznego i ograniczeniu jego negatywnych skutków służy ogólnodostępna ścieżka edukacyjno-turystyczna umożliwiająca zapoznanie się walorami rezerwatu oraz przejściu na plażę.

Na terenie rezerwatu zlokalizowane są dwa zespoły obiektów militarnych, które nie figurują w rejestrze zabytków woj. pomorskiego: stanowiska niemieckiej baterii przeciwlotniczej "Hel-Bór" z 1940 r. oraz stanowiska polskiej, przedwojennej 23 Baterii Przeciwlotniczej. W planie ochrony uwzględniono wyłącznie wykonanie koniecznych zabiegów renowacyjnych i zamknięć do podziemnej części obiektów militarnych. Obiekty te nie będą udostępnione do zwiedzania, gdyż dodatkowe szlaki udostępnione do ruchu pieszego niewątpliwie spowodowałyby wzrost antropopresji, a tym samym zagrożenie dla wrażliwych na wydeptywanie, niszczenie i eutrofizację siedlisk i gatunków związanych z wydmami.

Przy dotychczasowym sposobie użytkowania terenów położonych w sąsiedztwie rezerwatu nie przewiduje się znacznego wzrostu antropopresji, jednak potencjalnym, dużo większym zagrożeniem może być zmiana sposobu użytkowania terenów wojskowych położonych przy wschodniej granicy rezerwatu oraz na południe od rezerwatu. Lokalizacja na tym obszarze infrastruktury mieszkaniowej lub służącej turystyce i rekreacji, a tym samym znaczne nasilenie penetracji rezerwatu, mogłoby spowodować, podobnie jak w innych rejonach Półwyspu Helskiego, degradację siedlisk i roślinności wydmowej, a tym samym utratę lub pogorszenie stanu zachowania przedmiotów ochrony rezerwatu i obszaru Natura 2000. Zagrożenie to uznano za najbardziej znaczące dla tego terenu.

Działania ochronne planowane dla zachowania przedmiotów ochrony rezerwatu są tożsame z działaniami służącymi zachowaniu siedlisk przyrodniczych i gatunków roślin będących przedmiotem ochrony obszaru Natura 2000 Zatoka Pucka i Półwysep Helski PLH220032 w zakresie dotyczącym eliminacji zagrożeń wynikających z nadmiernej i nieukierunkowanej penetracji. Nie przewiduje się działań ochronnych dla gatunków zwierząt oraz ich siedlisk, gdyż na terenie rezerwatu nie występują gatunki zwierząt, które są przedmiotem ochrony obszaru Natura 2000.

W celu ograniczenia antropopresji oraz możliwych negatywnych skutków wynikających z ewentualnej zmiany sposobu użytkowania otoczenia rezerwatu, przy opracowywaniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego należy wnieść odpowiednie zapisy.

Nie ustala się wskazań do zmian w już istniejących studiach uwarunkowań i kierunkach zagospodarowania przestrzennego Miasta Hel, miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, planie zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego, planie zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej dotyczących eliminacji lub ograniczania zagrożeń wewnętrznych lub zewnętrznych.

Zaplanowany monitoring będzie dotyczył stanu zachowania stwierdzonych siedlisk z Załącznika I Dyrektywy siedliskowej oraz populacji lnicy wonnej Linaria odora - gatunku z Załącznika II Dyrektywy siedliskowej, będących przedmiotem ochrony obszaru Natura 2000 Zatoka Pucka i Półwysep Helski PLH220032, a także stanu zachowania populacji porostów będących jednym z przedmiotów ochrony rezerwatu "Helskie Wydmy". Metodykę monitoringu przyjęto wg wzorów opracowanych przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. Podmiotem odpowiedzialnym za monitoring będzie Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Gdańsku, z wyjątkiem tych elementów, które są lub będą monitorowane w granicach rezerwatu w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska. W chwili obecnej Główny Inspektorat Ochrony Środowiska na terenie "Helskich Wydm" prowadzi monitoring populacji lnicy wonnej; wyniki badań będą również służyły ocenie stanu zachowania tego przedmiotu ochrony obszaru Natura 2000 i rezerwatu.

Nie wskazano potrzeby uzupełnienia stanu wiedzy o przedmiotach ochrony rezerwatu i obszarów Natura 2000 i uwarunkowaniach ich ochrony.

Rezerwat udostępnia się do celów edukacyjnych i turystycznych w zakresie wskazanym w załączniku 8 i 9 do niniejszego zarządzenia. Oprócz wyznaczonej ścieżki edukacyjno-turystycznej dopuszcza się posadowienie przy niej platformy widokowej proponowanej przez Nadleśnictwo Wejherowo. Platforma pozwoli na wgląd do rezerwatu, zapoznanie się z jego wybitnymi walorami krajobrazowymi bez potrzeby wkraczania na nieudostępnione tereny wydmowe.

Do celów naukowych rezerwat może być udostępniony wyłącznie na wniosek zainteresowanego, po uzyskaniu zezwolenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gdańsku określającego zakres i zasady prowadzenia badań, pod warunkiem, że badania nie spowodują negatywnego oddziaływania na cele ochrony przyrody rezerwatu. Rezerwatu nie udostępnia się do celów rekreacyjnych i sportowych ze względu na możliwe zagrożenie dla przedmiotów ochrony rezerwatu i przeciwdziałanie antropopresji oraz do amatorskiego połowu ryb i rybactwa ze względu na brak zbiorników wodnych w obrębie rezerwatu. Do celów rekreacyjnych udostępniona jest wyłącznie plaża w otulinie rezerwatu.

Na obszarze rezerwatu nie dopuszcza się do prowadzenia działalności wytwórczej, handlowej i rolniczej ze względu na sprzeczność powyższych form działalności z celami ochrony przyrody w rezerwacie.

Środki finansowe na realizację działań edukacyjnych oraz monitoring w większości planuje się pozyskać z funduszy wspierających ochronę przyrody, np. WFOŚiGW w Gdańsku, NFOŚ, CKPŚ, w związku z czym wysokość dofinansowania będzie decydować o zakresie i terminie realizacji zaplanowanych działań. Zatwierdzony plan ochrony będzie stanowił podstawę merytoryczną i formalną do aplikowania o środki finansowe do funduszy wspierających czynną ochronę przyrody.

Koszty zaplanowanych działań obejmują: prace dotyczące utrzymania ścieżki edukacyjno-turystycznej, budowy platformy widokowej, sprzątania terenu w trakcie sezonu letniego i po sezonie oraz koszty monitoringu. Koszty związane z utrzymaniem ścieżki, i sprzątaniem rezerwatu pokryje Nadleśnictwo Wejherowo i Urząd Morski w Gdyni (w granicach terenów objętych ich zarządem), koszty budowy platformy - Nadleśnictwo Wejherowo, koszty monitoringu - RDOŚ w Gdańsku.

Nie wskazano potrzeby sporządzenia planu ochrony dla obszaru Natura 2000: Zatoka Pucka i Półwysep Helski PLH220032 w granicach rezerwatu.

Projekt planu został pozytywnie zaopiniowany przez Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Gdańsku (pismo nr ZO-2-732-3-03/12 z dnia 5 kwietnia 2012 r.) oraz zarządców terenów, na których położony jest rezerwat, tj. Urząd Morski w Gdyni (pismo nr IOW-MZ-790-59/12 z dnia 15 lutego 2012 r.) oraz przez Nadleśnictwo Wejherowo (pismo nr ZG-732-8(2)/2012 z dnia 24 lutego 2012 r.). Uwagi Nadleśnictwa Wejherowo oraz RDLP w Gdańsku dotyczące udostępnienia rezerwatu oraz źródeł finansowania planowanych działań zostały uwzględnione w planie ochrony.

Na terenie rezerwatu położone są historyczne obiekty militarne, projekt zarządzenia został więc przesłany do Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Uwzględniając potrzeby ochrony obiektów oraz cele ochrony rezerwatu, umożliwia się podjęcie niezbędnych działań konserwatorskich służących zabezpieczeniu obiektów. Nie dopuszcza się jednak do udostępnienia obiektów militarnych, gdyż wymagałoby to utworzenia nowych szlaków i naraziło wrażliwe na antropopresję siedliska i gatunki chronione w rezerwacie na zniszczenia.

Ze względu na sąsiedztwo rezerwatu z terenami wojskowymi projekt planu, zwłaszcza w zakresie dotyczącym zagospodarowania otoczenia rezerwatu, został przesłany do zaopiniowania do: Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego, Dowództwa Marynarki Wojennej w Gdyni oraz Rejonowego Zarządu Infrastruktury. Uwagi do planu wniósł Rejonowy Zarząd Infrastruktury (pismo z dnia 09 lutego 2012 r.); zostały one uwzględnione w zakresie umożliwiającym zagwarantowanie interesów wojska związanych z realizacją zadań z zakresu obronności i bezpieczeństwa państwa - na terenach tych nie wprowadza się ograniczeń w okresie, w którym utrzymują one status terenów zamkniętych. Wniosków i uwag do planu nie wniosło Dowództwo Marynarki Wojennej (pismo z dnia 19 stycznia 2012 r.) oraz Wojewódzki Sztab Wojskowy (pismo z dnia 23 lutego 2012 r.).

Pozytywną opinię na temat projektu planu wyraziła również Rada Miasta Helu (uchwała Nr XVI/84/1 z dnia 23 lutego 2012 r.).

Projekt planu został pozytywnie zaopiniowany przez Regionalną Radę Ochrony Przyrody w Gdańsku (uchwała nr 10/2012 z dnia 9 maja 2012 r.).

W projekcie zarządzenia uwzględniono uwagi Ministra Środowiska dotyczące zakresu oraz sposobu redagowania zarządzeń w sprawie ustanawiania planów ochrony dla rezerwatów przyrody obejmujących zakres planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000, o których mowa w art. 28 ustawy o ochronie przyrody (pismo DP-074-4/19186/12/AD z dnia 21 maja 2012 r.).

Udział społeczeństwa w postępowaniu na zasadach i w trybie określonym w ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199 poz. 1227 ze zm.) został zagwarantowany poprzez ogłoszenie informacji o możliwości zapoznania z projektem planu ochrony dla rezerwatu przyrody "Helskie Wydmy", wynikami prac na rzecz sporządzenia planu, dokumentacją do planu ochrony oraz o możliwości składania uwag i wniosków do planu. Informacje powyższe zostały zamieszczone w formie obwieszczenia z dnia 5 czerwca 2012 r. Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gdańsku na tablicy ogłoszeń RDOŚ w Gdańsku, na stronie internetowej RDOŚ w Gdańsku, na tablicy ogłoszeń Urzędu Miasta Helu, a także w formie ogłoszenia w prasie lokalnej (Dziennik Bałtycki z dnia 21.12.2011 r.). Na wniesienie uwag i wniosków do planu ochrony rezerwatu wyznaczono okres 21 dni. W tym czasie nie wpłynęły żadne uwagi i wnioski do przedmiotu powyższego postępowania.

Projekt zarządzenia został uzgodniony, zgodnie z art. 59 ust. 2 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. Nr 31 poz. 206 ze zm.) z Wojewodą Pomorskim, pismem nr NKII.0041.13.2012.MM z dnia 27 lipca 2012 r.