Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstokuw składzie:Przewodniczący: Stanisław Srocki Członkowie: Bogusław Dębski Katarzyna Gawrońska Agnieszka Gerasimiuk Danuta Kubylis Anna Ostrowska Aleksander Piszczatowski Dariusz Renczyński Joanna Salachna Marcin Tyniewicki Maria Wasilewska

Na podstawie art. 11 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 1113) oraz art. 91 ust.1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.)po rozpatrzeniu w postępowaniu nadzorczym Uchwały Rady Gminy Kuźnica Nr XX/120/13 z dnia 20 marca 2013 r. w sprawie ustalenia opłaty targowej, terminu jej płatności oraz sposobu poboru, obowiązującej na terenie Gminy Kuźnica w roku 2013

p o s t a n a w i a : uznać, iż powyższa uchwała narusza prawo w sposób istotny w zakresie zapisu § 6 uchwały słów ",z mocą obowiązującą od dnia 1 stycznia 2013 r.", który narusza postanowienia art. 4 ust. 1 i 2 oraz art. 5 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2011 r. Nr 197, poz. 1172 ze zm.) - i w związku z tym stwierdzić nieważność we wskazanej części (z mocą obowiązującą od dnia 1 stycznia 2013 r.).

U z a s a d n i e n i e Rada Gminy Kuźnica podjęła uchwałę Nr XX/120/13 w dniu 20 marca 2013 r. w sprawie, ustalenia opłaty targowej, terminu jej płatności oraz sposobu poboru, obowiązującej na terenie Gminy Kuźnica w roku 2013. W § 6 badanej uchwały z dnia 20 marca 2013 r. zapisano, iż wchodzi ona w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Podlaskiego, z mocą obowiązującą od dnia 1 stycznia 2013 r. Zapis powyższy narusza postanowienia art. 4 ust. 1 i 2 oraz art. 5 ustawy z dnia
20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2011 r. Nr 197, poz. 1172 ze zm.). Zgodnie z tymi przepisami, akty normatywne, zawierające przepisy powszechnie obowiązujące, ogłaszane w dziennikach urzędowych wchodzą w życie po upływie czternastu dni od dnia ich ogłoszenia, chyba że dany akt normatywny określi termin dłuższy. Art. 4 ust. 2 ustawy przewiduje możliwość określenia terminu wejścia w życie aktu na dzień ogłoszenia w dzienniku urzędowym, ale jedynie wtedy, gdy wymaga tego ważny interes państwa i zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie. Możliwość nadania aktowi normatywnemu wstecznej mocy obowiązującej (art. 5 ustawy) również uzależniona została od tego czy zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie. W praktyce sytuacja taka może wystąpić, co znajduje swoje odzwierciedlenie w orzecznictwie i poglądach doktryny, jedynie w przypadku działania na korzyść podatnika, np. przyznawania mu praw, obniżania obciążeń podatkowych (zob. m.in. wyrok NSA z dnia 19 listopada 2010 r., sygn. akt: II FSK 1272/09, Lex nr: 745594; M. Paczocha, Ogłaszanie samorządowych aktów prawnych, "Finanse Komunalne" 2001, Nr 5). Zastosowanie wstecznej mocy obowiązującej nie jest natomiast możliwe w odniesieniu do ustalenia opłaty targowej, która, zgodnie z art. 19 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 12 stycznia 1991r. o podatkach
i opłatach lokalnych (tekst jednolity: Dz.U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 ze zm.), ma charakter dzienny. Ponadto nie istnieje prawna możliwość wprowadzenia z mocą wsteczną poboru opłaty w formie inkasa. Uchwała Rady Gminy podjęta na podstawie art. 19 pkt 2 ustawy nakłada na określonych nią inkasentów obowiązki wynikające z art. 9 Ordynacji podatkowej. W przypadku zarządzenia poboru świadczenia w drodze inkasa - na mocy takiej uchwały pomiędzy gminą i inkasentem nawiązuje się stosunek administracyjnoprawny, a osoba wskazana jako inkasent obowiązana jest do pobrania opłaty i wpłacenia jej we właściwym terminie na wskazany rachunek. Obowiązek ten nie może być zrealizowany w przypadku wprowadzenia go z mocą wsteczną. Ponadto zakwestionowany zapis Uchwały pozostaje w sprzeczności z podstawowymi zasadami tworzenia prawa, wynikającymi z art. 2 Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r., w szczególności z zasadą ochrony zaufania do państwa i prawa oraz zasadą niedziałania prawa wstecz. Na konieczność respektowania tych zasad w procesie prawotwórczym wielokrotnie wskazywał Trybunał Konstytucyjny (np. wyroki z: 15 lipca 1996 r., K 5/96, 25 listopada 1997 r., K 26/97, 3 czerwca 2008 r., K 42/07, 20 stycznia 2009 r., P 40/07 oraz z: 17 grudnia 1997 r., K 22/96, 15 września 1998 r., K 10/98, 8 marca 2005 r., K 27/03). Z powyższych względów postanowiono jak na wstępie. POUCZENIE Na niniejsze rozstrzygnięcie nadzorcze służy skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, którą można wnieść (za pośrednictwem RIO) w terminie 30 dni od dnia otrzymania rozstrzygnięcia.