Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku

w składzie:

Przewodniczący: Stanisław Srocki

Członkowie: Bogusław Dębski

Leonard Etel

Katarzyna Gawrońska

Agnieszka Gerasimiuk

Aleksander Piszczatowski

Dariusz Renczyński

Joanna Salachna

Marcin Tyniewicki

Na podstawie art.11 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (t. j. Dz. U. z 2001 r. Nr 55, poz. 577 ze zm.) oraz art. 91 ust.1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. z 2001 r. Dz. U. Nr 142, poz.1591 ze zm.)

po rozpatrzeniu w postępowaniu nadzorczym Uchwały Rady Gminy Jasionówka Nr XI/71/12 z dnia 18 stycznia 2012 r. w sprawie określenia wysokości stawek podatku od środków transportowych

p o s t a n a w i a :

- uznać, iż powyższa uchwała narusza prawo w sposób istotny w związku z zapisem zawartym w załączniku nr 3, w zakresie stawki podatku dla przyczep i naczep określonych w art. 8 pkt 6 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, z innym systemem zawieszenia osi jezdnych, o liczbie osi dwie, o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów nie mniej niż 28 ton i mniej niż 33 tony, w wysokości 890,00 zł.

- w związku z tym postanawia stwierdzić nieważność w zakresie ww. stawki.

U z a s a d n i e n i e

W dniu 29 grudnia 2011 r. Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej stwierdziło istotne naruszenie prawa w uchwale Rady Gminy Jasionówka Nr X/56/11 z dnia 2 grudnia 2011 r. w sprawie określenia wysokości stawek podatku od środków transportowych, w związku z czym stwierdziło nieważność w zakresie stawki określonej w załączniku nr 3 do ww. uchwały, dla przyczep i naczep określonych w art. 8 pkt 6 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, z innym systemem zawieszenia osi jezdnych, o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów nie mniej niż 28 ton i mniej niż 33 tony, o liczbie osi dwie, w wysokości 860,00 zł. Stawka ta była niższa od stawki minimalnej, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 ze zm.), wynoszącej 886,96 zł (zob. załącznik nr 3 Obwieszczenia Ministra Finansów z dnia 20 października 2011 r. w sprawie stawek podatku od środków transportowych obowiązujących w 2012 r., M.P. Nr 95, poz. 962). W związku z powyższym rozstrzygnięciem, Rada Gminy Jasionówka podjęła uchwałę Nr XI/71/12 w dniu 18 stycznia 2012 r. w sprawie określenia wysokości stawek podatku od środków transportowych, uchylając wcześniejszą regulację w tym zakresie. Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej stwierdziło w ww. uchwale następujące uchybienie.

W załączniku nr 3 do ww. uchwały, określono stawkę podatku dla przyczep i naczep określonych w art. 8 pkt 6 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, z innym systemem zawieszenia osi jezdnych, o liczbie osi dwie, o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów nie mniej niż 28 ton i mniej niż 33 tony, w wysokości 890,00 zł. Stawka ta mieści się w granicach stawek minimalnych i maksymalnych, wynikających odpowiednio z Obwieszczenia Ministra Finansów z dnia 20 października 2011 r. w sprawie stawek podatku od środków transportowych obowiązujących w 2012 r. (M.P. Nr 95, poz. 962) oraz Obwieszczenia Ministra Finansów z dnia 19 października 2011 r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych w 2012 r. (M.P. Nr 95, poz. 961). Jednak podjęcie uchwały w sprawie stawek w podatku od środków transportowych nastąpiło już w trakcie roku podatkowego, z jednoczesnym uchyleniem uchwały Nr X/56/11 z dnia 2 grudnia 2011 r. Porównanie wysokości stawek podatkowych wynikających z obydwu uchwał wskazuje na podwyższenie stawki podatkowej dla przyczep i naczep określonych w art. 8 pkt 6 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, z innym systemem zawieszenia osi jezdnych, o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów nie mniej niż 28 ton i mniej niż 33 tony, o liczbie osi dwie, z wysokości 860,00 zł na 890 zł, przy utrzymaniu wysokości pozostałych stawek na niezmienionym poziomie.

Działanie takie, chociaż naprawiające regulacje w zakresie stawki zakwestionowanej przez Regionalną Izbę Obrachunkową w uchwale z dnia 29 grudnia 2011 r., jest działaniem na niekorzyść podatnika, a w związku z tym niedopuszczalne. Pozostaje ono w sprzeczności z podstawowymi zasadami tworzenia prawa, wynikającymi z art. 2 Konstytucji RP, w szczególności z zasadą ochrony praw nabytych oraz zasadą pewności prawa. Zasady te zostały określone w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, wypracowanym na tle badania zgodności ustaw podatkowych z Konstytucją. Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie wskazywał w swoim orzecznictwie na zasadę niezmieniania prawa podatkowego w trakcie trwania roku podatkowego, jako na istotny element demokratycznego państwa prawnego (np. K 13/93, K 1/95). Podobny pogląd wyraził NSA w wyroku z dn. 2 października 2002 r. (sygn. akt I SA/Wr 1799/02). Sąd stwierdził m.in., że "z zasady pewności prawa i zaufania obywateli do państwa wynika zakaz dokonywania zmian reguł pobierania, podatku rocznego w toku roku podatkowego, chodzi bowiem o zapewnienie podatnikom możliwości, układania biegu ich interesów z uwzględnieniem obowiązku podatkowego jeszcze przed rozpoczęciem roku podatkowego. Zaskakiwanie podatników zmianami w trakcie roku podatkowego jest niezgodne z art. 2 Konstytucji RP.

Jednocześnie informuje się, że w związku z uchyleniem stawki podatku od środków transportowych dla przyczep i naczep określonych w art. 8 pkt 6 ustawy o podatkach
i opłatach lokalnych, z innym systemem zawieszenia osi jezdnych, o liczbie osi dwie, o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów nie mniej niż 28 ton i mniej niż 33 tony, będzie miał zastosowanie art. 20a ust. 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach
i opłatach lokalnych. Nie da się bowiem w przedmiotowej sytuacji zastosować (zgodnie z art. 20a ust. 1 ustawy) stawki obowiązującej w roku poprzedzającym rok podatkowy. Stawka dla ww. przedmiotów opodatkowania obowiązująca w 2011 r. wynikała z uchwały Nr XXIV/139/09 z dnia 21 października 2009 r. w sprawie określenia wysokości stawek podatku od środków transportowych i wynosiła 860 zł. Jest ona zatem niższa od stawki minimalnej obowiązującej w 2012 r., wynoszącej 886,96 zł. Dlatego też należy zastosować art. 20a ust. 2 ustawy, zgodnie z którym jeśli stawki minimalne dla poszczególnychrodzajów pojazdów są wyższe od stawek uchwalonych na rok poprzedzającyrok podatkowy - stosuje się odpowiednie stawki wynikające z załączników nr1-3 do ustawy. W niniejszym przypadku zamiast zakwestionowanej stawki należy zastosować (na podst. art. 20a ust. 2 ustawy) stawkę wynikającą z Obwieszczenia Ministra Finansów z dnia 20 października 2011 r. w sprawie stawek podatku od środków transportowych obowiązujących w 2012 r. (M.P. Nr 95, poz. 962), wynoszącą 886,96 zł.

Z powyższych względów postanowiono jak na wstępie.

POUCZENIE

Na niniejsze rozstrzygnięcie nadzorcze służy skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, którą można wnieść (za pośrednictwem RIO) w terminie 30 dni od dnia otrzymania rozstrzygnięcia.

Otrzymuje:

Rada Gminy

Jasionówka