Na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 11 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (DzU z 2012 r., poz. 1113) oraz art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591; z 2002 r. nr 23, poz. 220, nr 62, poz. 558, nr 113, poz. 984, nr 153, poz. 1271, nr 214, poz. 1806; z 2003 r. nr 80, poz. 717, nr 162, poz. 1568; z 2004 r. nr 102, poz. 1055, nr 116, poz. 1203; z 2005 r. nr 172, poz. 1441, nr 175, poz. 1457; z 2006 r. nr 17, poz. 128, nr 181, poz. 1337; z 2007 r. nr 48, poz. 327, nr 138, poz. 974, nr 173, poz. 1218; z 2008 r. nr 180, poz. 1111, nr 223, poz. 1458; z 2009 r. nr 52, poz. 420, nr 157, poz. 1241 z 2010 r. nr 28, poz. 142 i 146, nr 40, poz. 230, nr 106, poz. 675; z 2011 r. nr 21, poz. 113, nr 117, poz. 679, nr 134, poz. 777, nr 149, poz. 887, nr 217, poz. 1281; z 2012 r. poz. 567) Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu

orzeka nieważność

§ 4 uchwały nr XVII/203/12 Rady Miejskiej w Namysłowie z dnia 29 listopada 2012 r. w sprawie wprowadzenia opłaty od posiadania psów oraz zwolnień od tej opłaty z powodu naruszenia art. 19 pkt 3 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2010 r. nr 95, poz. 613).

Uzasadnienie

Stosownie do art. 90 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym w dniu 30 listopada 2012 r. do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu doręczono uchwałę nr XVII/203/12 Rady Miejskiej w Namysłowie z dnia 29 listopada 2012 r. w sprawie wprowadzenia opłaty od posiadania psów oraz zwolnień od tej opłaty.

W uchwale w § 4 ust. 1 pkt 1 i 2 postanowiono odpowiednio, iż: "od opłaty od posiadania psów zwalnia się psy:

1) samotnych emerytów i rencistów, których jedynym źródłem utrzymania jest renta lub emerytura,

2) emerytów i rencistów mających na utrzymaniu osoby nieposiadające własnego źródła dochodu".

W § 4 ust. 2 wskazano, że: "zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, przysługuje od jednego psa w danym gospodarstwie domowym".

Pismem z dnia 10 grudnia 2012 r. Burmistrz Namysłowa złożył wyjaśnienia, w których zaznaczył m.in., że: " (…) rada gminy może wprowadzić w uchwale inne niż wymienione w ustawie zwolnienia przedmiotowe z opłaty od posiadania psów. Zwolnienia przedmiotowe to takie zwolnienia, które dotyczą tylko przedmiotu opodatkowania, a każdy przedmiot bez względu na jego cechy indywidualne, który znajdzie się w określonej w zwolnieniu sytuacji uprawniającej do zwolnienia, może z tego zwolnienia korzystać. Z art. 18a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (…) wynika, że przedmiotem opłaty od posiadania psów jest posiadanie psa. Zastosowane w tym paragrafie zwolnienie odnosi się zatem do posiadania psów przez samotnych emerytów i rencistów, których jedynym źródłem utrzymania jest renta lub emerytura bądź emerytów i rencistów mających na utrzymaniu osoby nieposiadające własnego źródła dochodu.(…) rada nie zwolniła podmiotowo emerytów i rencistów z opłaty od posiadania psów, natomiast zwolniła ich psy - inaczej psy będące w posiadaniu emerytów i rencistów przez co należy rozumieć, że zwolnienie dotyczy przedmiotu opodatkowania w kategorii posiadania psów.

Na posiedzenie Kolegium przedstawiciel prawidłowo powiadomionej Gminy nie stawił się.

W tym stanie faktycznym Kolegium stwierdza, co następuje:

Jak wynika z dyspozycji art. 91 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym stwierdzenie przez organ nadzoru, iż stanowiąca przedmiot postępowania uchwała lub zarządzenie narusza prawo, w konsekwencji może implikować orzeczenie w całości lub w części jej nieważności bądź też wskazanie nieistotnego naruszenia prawa.

Przyjąć przy tym należy, za ukształtowaną linią orzeczniczą Naczelnego Sądu Administracyjnego, iż do rodzajów naruszeń przepisów skutkujących nieważnością uchwały organów jednostek samorządu terytorialnego zaliczyć należy naruszenia: przepisów wyznaczających kompetencje do podejmowania uchwał, podstawy prawnej podejmowania uchwał, przepisów Prawa ustrojowego, przepisów Prawa materialnego - przez wadliwą ich wykładnię - oraz przepisów regulujących procedurę podejmowania uchwał (np. wyrok NSA z 3 grudnia 1996 r. sygn. SA/Wr 949/96; wyrok NSA z 11 lutego 1998 r. sygn. IISA/Wr 1459/97).

Stosownie do brzmienia art. 18 ust. 2 pkt 8 ustawy o samorządzie gminnym, do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach podatków i opłat w granicach określonych w odrębnych ustawach.

Z regulacją tą koresponduje dyspozycja art. 19 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych przyznająca radzie gminy kompetencje do wprowadzenia, w drodze uchwały, innych niż wymienione w ustawie zwolnień przedmiotowych od opłat lokalnych. Powyższe dotyczy również opłaty od posiadania psów, o której mowa w art. 18a cyt. ustawy.

W świetle art. 19 pkt 3 ustawy ustawodawca upoważnił radę gminy jedynie do stanowienia zwolnień ściśle przedmiotowych (por. np. W. Nykiel "Ulgi i zwolnienia w konstrukcji prawnej podatku", Dom Wydawniczy ABC). W prawnych granicach kompetencji rady nie mieści się zatem stanowienie przez radę modyfikacji takiego zwolnienia - a więc zwolnienia przedmiotowo - podmiotowego (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, sygn. I SA/GI 4/12 z dnia 4 kwietnia 2012 r.)

Odnosząc powyższe do określonych przez Radę Miejską w Namysłowie zwolnień z opłaty od posiadania psów, wprowadzonych uchwałą nr XVII/203/12, stwierdzić należy, iż rada postanawiając o zwolnieniu z opłaty od posiadania psów samotnych emerytów i rencistów, których jedynym źródłem utrzymania jest renta lub emerytura oraz psów emerytów i rencistów mających na utrzymaniu osoby nieposiadające własnego źródła dochodu wprowadziła de facto zwolnienia o charakterze mieszanym, a zatem przedmiotowo-podmiotowym, w których, mimo wysunięcia w redakcyjnym sformułowaniu na pierwszy plan elementów przedmiotowych (zwalnia się psy), decydujące znaczenie należy przypisać wyróżnikom podmiotowym (emeryci i renciści).

Przekroczenie ustawowej delegacji rady gminy do ustanawiania zwolnienia określonego w art. 19 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych stanowi istotne naruszenie prawa.

Na niniejszą uchwałę Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu przysługuje - na zasadzie art. 98 ustawy o samorządzie gminnym - skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu za pośrednictwem Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu w terminie 30 dni od daty jej doręczenia.