Rada Miasta Gozdnica

Działając na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. 2015.1515 j.t. póź. zm.) stwierdzam nieważność uchwały Nr XVI/74/2016 Rady Miasta Gozdnica
z dnia 4 marca 2016 r. w sprawie programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie gminy Gozdnica.

Uzasadnienie

Na sesji w dniu 4 marca 2016 r. Rada Miasta Gozdnica podjęła uchwałę w sprawie programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie gminy Gozdnica.

Uchwała doręczona została organowi nadzoru w dniu 10 marca 2016 r.

Po dokonaniu analizy prawnej uchwały organ nadzoru stwierdza, że wskazany akt istotnie narusza prawo, tj. art. 11a ust. 2 pkt 1 i 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz. U.2013. 856 j.t. z póź. zm.) dalej u.o.z.

Zgodnie z dyspozycją art. 11a ust. 1 u.o.z. rada gminy wypełniając obowiązek o którym mowa
w art. 11 ust. 1, określa, w drodze uchwały, corocznie do dnia 31 marca, program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt. W myśl art.11a ust. 2 u.o.z. program, o którym mowa w ust. 1, obejmuje: 1) zapewnienie bezdomnym zwierzętom miejsca w schronisku dla zwierząt; 2) opiekę nad wolno żyjącymi kotami, w tym ich dokarmianie; 3) odławianie bezdomnych zwierząt; 4) obligatoryjną sterylizację albo kastrację zwierząt w schroniskach dla zwierząt; 5) poszukiwanie właścicieli dla bezdomnych zwierząt; 6) usypianie ślepych miotów; 7) wskazanie gospodarstwa rolnego w celu zapewnienia miejsca dla zwierząt gospodarskich; 8) zapewnienie całodobowej opieki weterynaryjnej w przypadkach zdarzeń drogowych z udziałem zwierząt (ust.2). Program ten winien zawierać również wskazanie wysokości środków finansowych przeznaczonych na jego realizację oraz sposób wydatkowania tych kosztów. Koszty realizacji programu ponosi gmina (ust. 5). Ponadto, program może obejmować także plan znakowania zwierząt w gminie (ust. 3).

Wskazane w art. 11a ust. 2 u.o.z. elementy, w ocenie organu nadzoru, tworzą zamknięty katalog spraw, które winny być uregulowane w programie. Ze sformułowania "program obejmuje", jak również "program ten zawiera" nie można wyprowadzać wniosku o fakultatywnym zakresie regulacji programu w odniesieniu do kwestii, które powinny być w nim określone. Ponadto, użycie określeń w postaci: "zapewnienie (...) miejsca", "wskazanie", "zapewnienie (...) opieki", jednoznacznie precyzuje intencje prawodawcy o konieczności skonkretyzowania miejsc i podmiotów, które takiej opieki i schronienia udzielają.

W świetle powyższego, dokonując kontroli zgodności z prawem badanej uchwały, należy uznać, że "Program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie gminy Gozdnica" został podjęty z naruszeniem prawa. Wadliwość programu dotyczy nie respektowania przez Radę zakresu upoważnienia ustawowego wynikającego z art. 11a ust. 2 u.o.z.

Z treści uchwały wynika, że Rada nie wskazała konkretnego schroniska, do którego będą przywożone wyłapane bezdomne zwierzęta, co wprost wynika z art.11a ust. 2 pkt 1 u.o.z. Organ nadzoru stwierdza, że dla uznania wypełnienia dyspozycji przywołanego przepisu niewystarczający jest zapis § 3 programu stanowiący, iż: "Zapewnienie bezdomnym zwierzętom miejsca w schronisku poprzez: 1) zawarcie umowy ze schroniskiem na przyjmowanie bezdomnych zwierząt, 2) przyjmowanie zgłoszeń o błąkających się zwierzętach, 3) obligatoryjną sterylizację albo kastrację zwierząt w schroniskach dla zwierząt".

Dla skutecznej realizacji ustawowych obowiązków ciążących na gminie, niezbędne jest uregulowanie w programie zagadnień określonych w art. 11a ust. 2 u.o.z., w tym przede wszystkim zapewnienie bezdomnym zwierzętom miejsca w schronisku dla zwierząt, podając jego nazwę i adres. Organ nadzoru zauważa, że powyższy obowiązek należy interpretować ściśle w powiązaniu z art. 11 ust. 3 u.o.z. oraz przepisami rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 26 sierpnia 1998 r. w sprawie zasad i warunków wyłapywania bezdomnych zwierząt (Dz. U. z 1998 r., Nr 116, poz. 753). Zgodnie z art.11 ust. 3 u.o.z zabrania się odławiania zwierząt bezdomnych bez zapewnienia im miejsca w schronisku dla zwierząt, chyba że zwierzę stwarza zagrożenie dla ludzi lub innych zwierząt. Odławianie bezdomnych zwierząt odbywa się wyłącznie na podstawie uchwały rady gminy, o której mowa w art. 11a. Natomiast, w myśl § 3 ww. rozporządzenia, organ gminy zobowiązany jest podać do publicznej wiadomości m.in. adres schroniska, z którym uzgodniono umieszczenia zwierząt po wyłapaniu. Zatem, dla prawidłowego wykonania powołanych delegacji ustawowych niezbędnym jest wskazanie w uchwale nazwy i adresu schroniska. W tym miejscu zauważyć należy, że podanie dokładnego adresu schroniska oprócz tego, że stanowi wypełnienie nałożonego przez prawodawcę obowiązku, odgrywa w praktyce istotną rolę informacyjną. Pozwala odnaleźć wyłapane zwierzę w przypadku zgłoszenia się jego właściciela.

Zaprezentowane powyżej stanowisko organu nadzoru, znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych. Wyrok WSA w Opolu z dnia 22 lipca 2014 r., sygn. akt II SA/Op 247/14 stanowi, iż: "Brak wskazania w uchwalonym programie opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt konkretnego schroniska, w którym umieszczane będą bezdomne zwierzęta, dokonywana będzie ich obligatoryjna sterylizacja albo kastracja, (…), narusza przepis art. 11a ust. 2 pkt 1 ustawy (…). Nie do zaakceptowania jest sytuacja, w której wypełnienie obowiązku wynikającego z art. 11a ust 2 pkt 1 ustawy z 1997 r. o ochronie zwierząt uzależnione będzie od ewentualnego podpisania umowy z również nieokreślonym w tym programie schroniskiem dla zwierząt". Jednocześnie w wyroku WSA w Bydgoszczy z dnia 19 listopada 2013 r. sygn. akt II SA/Bd 887/13 czytamy, że: "Program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt winien zawierać konkretne i jednoznaczne wskazania co do sposobu realizacji ujętych w nim zadań. Wobec tego w przedmiotowym programie wskazane powinno być konkretne schronisko dla zwierząt z podaniem jego nazwy i adresu. (…)".

W świetle powyższego, organ nadzoru stwierdza, że brak wskazania w uchwale schroniska prowadzi w konsekwencji do nieuregulowania przez Radę Miasta Gozdnica również kwestii obligatoryjnej sterylizacji albo kastracji zwierząt, o której mowa w art. 11a ust. 2 pkt 4 u.o.z. Zgodnie z tym przepisem obligatoryjna sterylizacja albo kastracja bezdomnych zwierząt dokonywana jest w schroniskach dla zwierząt. W związku z tym, zapis § 3 pkt 3 programu stanowiący, iż: "Zapewnienie bezdomnym zwierzętom miejsca w schronisku poprzez obligatoryjną sterylizację albo kastrację zwierząt w schroniskach dla zwierząt", zdaniem organu nadzoru świadczy o niewłaściwej realizacji przez Radę delegacji ustawowej. Jednocześnie organ nadzoru zwraca uwagę na niespójność zawartych w programie regulacji. Z jednej strony Rada postanawia w § 3 programu o obligatoryjnej sterylizacji albo kastracji zwierząt w schroniskach dla zwierząt, z drugiej zaś strony w § 7 programu stanowi o zapewnieniu całodobowej opieki weterynaryjnej poprzez zawarcie umowy z lekarzem weterynarii - Witoldem Wnukowskim z Żagania w przypadkach sterylizacji i kastracji. Takie zapisy powodują w istocie brak możliwości ustalenia podmiotu odpowiedzialnego za realizuję zadania sterylizacji albo kastracji zwierząt.

Mając na względzie powyższe, należało orzec o nieważności uchwały w całości.

Od niniejszego rozstrzygnięcia służy prawo wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. w terminie 30 dni od doręczenia rozstrzygnięcia za pośrednictwem Wojewody Lubuskiego.