Na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2013r., poz. 594) stwierdzam nieważność doręczonej w dniu 10 października 2013r. uchwały Nr XXXVII/208/2013 Rady Gminy Nowa Sól z dnia 30 września 2013r. w sprawie zasad i trybu korzystania z świetlic oraz sal wiejskich w miejscowościach: Dąbrowno, Lipiny, Lubieszów, Kielcz, Przyborów, Rudno, Stany na terenie Gminy Nowa Sól.

Uzasadnienie

W dniu 30 września 2013r. Rada Gminy Nowa Sól podjęła uchwałę w sprawie zasad i trybu korzystania z świetlic oraz sal wiejskich w miejscowościach: Dąbrowno, Lipiny, Lubieszów, Kielcz, Przyborów, Rudno, Stany na terenie Gminy Nowa Sól.

Po dokonaniu analizy prawnej organ nadzoru stwierdza, iż przedmiotowa uchwała istotnie narusza art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym.

Z przepisu art. 40 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym wynika dla organów gminy upoważnienie, mające charakter klauzuli generalnej, do wydawania przez te organy przepisów gminnych mających walor aktów prawa miejscowego. Według pkt 3 i 4 tego przepisu, mogą one dotyczyć zasad zarządu mieniem gminy lub zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów oraz urządzeń użyteczności publicznej.

Stanowienie przez radę gminy prawa powszechnie obowiązującego na podstawie ogólnej normy kompetencyjnej zawartej w art. 40 ust. 2 powyższej ustawy jest możliwe tylko w ramach przyznanych gminie kompetencji, związanych z realizacją nałożonych na nią zadań. W orzecznictwie oraz doktrynie przyjmowane jest jednolicie, że przez pojęcie "zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej" oraz "zasad zarządu mieniem gminy", należy rozumieć ogólne wytyczne, czyli reguły zachowania się, kierowane do osób, które przebywają na tych terenach lub w tych obiektach (vide: wyrok WSA w Poznaniu z dnia 26 kwietnia 2012r. sygn. akt IV SA/Po 169/12). Wobec powyższego Rada Gminy Nowa Sól uprawniona była do uregulowania w kwestionowanej uchwale w wyłącznie norm i zasad prawidłowego postępowania na terenie tych obiektów.

W tym miejscu wyjaśnić należy, co ma zasadnicze znaczenie w niniejszej sprawie, iż zasady i tryb korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej (regulaminy korzystania z obiektów i urządzeń) - jak sama treść przepisu wskazuje - nie są adresowane do podmiotów zarządzających lecz do podmiotów korzystających z owych obiektów i urządzeń, a więc do społeczności lokalnej. Osoby korzystające powinny natomiast podporządkować się uchwalonym w tym zakresie regulacjom, bowiem w przeciwnym razie mogą zostać niedopuszczone do skorzystania z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej lub w trakcie korzystania mogą zostać pozbawione dalszej takiej możliwości (np. wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 7 sierpnia 2007 r., II SA/Rz 473/07, niepubl. ). Podkreślić zatem należy, iż przepis art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym upoważnia radę gminy do stanowienia aktów prawa miejscowego w zakresie tworzenia zasad i trybu korzystania z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej przez społeczność lokalną, natomiast poza zakresem wskazanego upoważnienia pozostają sprawy związane z zasadami i trybem gospodarowania i korzystania z tego mienia przez jednostkę nim gospodarującą. Mając na uwadze powyższe wskazać należy, iż przedmiotowa uchwała podjęta została z istotnym naruszeniem prawa. Rada gminy uprawniona była wyłącznie do określenia w uchwale w sprawie zasad i trybu korzystania ze świetlic oraz sal wiejskich, norm i zasad prawidłowego postępowania na terenie tych obiektów, nie miała natomiast kompetencji do wprowadzania jakichkolwiek zasad związanych z odpłatnością za korzystanie z nich, ani do ustanowienia Wójta podmiotem uprawnionym do określenia wysokości tych opłat, czy też podejmowania czynności związanych z zawieraniem umów, w szczególności do ustalania wzorów takich umów, co bez wątpienia godzi w zasadę swobody kształtowania umów. Wskazać należy również, że uregulowania § 3 i § 4 i § 5 nie tylko wykraczają poza zakres upoważnienia ustawowego ujętego w art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym, ale również pozostają w sprzeczności z przepisem art. 30 ust. 2 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym, który wyłączną kompetencję do gospodarowania mieniem komunalnym przyznaje organowi wykonawczemu gminy, czyli wójtowi. Bieżące gospodarowanie mieniem gminy, rozumiane jako podejmowanie czynności faktycznych lub prawnych mających na celu realizację funkcji społeczno-gospodarczego przeznaczenia tych praw i obowiązków, należy do jej organu wykonawczego.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że podjęta przez Radę Gminy Nowa Sól uchwała nie reguluje norm i zasad prawidłowego postępowania na terenie świetlic oraz sal wiejskich. Jednocześnie w uchwale zostały wprowadzone zasady związane z odpłatnością za korzystanie tych obiektów oraz zawieraniem umów o ich udostępnienie, co wykracza poza uprawnienie określone w art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym. Dlatego też zasadne było stwierdzenie nieważności przedmiotowej uchwały w całości.

W powyższej sytuacji na uwagę zasługuje wyrok WSA w Opolu z dnia 20 maja 2008 r., sygn. akt II SA/Op 83/08 oraz wyrok WSA w Gorzowie Wlkp. z dnia 4 lipca 2013r., sygn. akt II SA/Go 409/13.

Z powyższych względów należało orzec jak na wstępie.

Od niniejszego rozstrzygnięcia służy prawo wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. w terminie 30 dni od doręczenia rozstrzygnięcia za pośrednictwem Wojewody Lubuskiego.

Zgodnie z art. 92 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym stwierdzenie przez organ nadzoru nieważności uchwały rady gminy wstrzymuje jej wykonanie w zakresie objętym stwierdzeniem nieważności, z dniem doręczenia rozstrzygnięcia nadzorczego.