Rozdział 1

Przepisy ogólne

§ 1. 1. Zarządzenie określa tryb wykonywania czynności inspekcyjno-technicznych przez pracowników okręgowych urzędów górniczych, zwanych dalej „OUG”, oraz Specjalistycznego Urzędu Górniczego, zwanego dalej „SUG”, w ramach zadań organów nadzoru górniczego.

2. W przypadku zadań z zakresu administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego, wykonywanych przez organy nadzoru górniczego, przepisy zarządzenia stosuje się w przypadkach nieuregulowanych w przepisach prawa budowlanego.

§ 2.Ilekroć w zarządzeniu jest mowa o:

1) „czynnościach inspekcyjno-technicznych” – rozumie się przez to:

a) przeprowadzanie:

– kontroli w: siedzibie przedsiębiorcy, zakładzie górniczym, miejscu wydobywania kopaliny, zakładzie oraz innym miejscu wykonywania działalności podlegającej kontroli lub w miejscu związanym z prowadzoną przez przedsiębiorcę działalnością, w tym w miejscach, w których mogą się znajdować urządzenia oraz dokumenty dotyczące tych urządzeń, a także dokumenty dotyczące czynności podlegających kontroli,

– kontroli podmiotów zawodowo trudniących się ratownictwem górniczym,

– kontroli jednostek organizacyjnych prowadzących działalność szkoleniową,

b) czynności w zakresie pogotowia technicznego,

c) ustalanie stanu faktycznego i przyczyn niebezpiecznych zdarzeń, wypadków oraz zgonów naturalnych, zaistniałych w ruchu zakładu górniczego albo zakładu,

d) sprawowanie nadzoru nad prowadzeniem akcji ratowniczej oraz pracami prowadzonymi na zasadach akcji ratowniczej,

e) ustalanie stanu faktycznego w miejscach wykonywania działalności z naruszeniem niektórych wymagań określonych w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze,

f) niewymienione w lit. a–e czynności w terenie, w szczególności oględziny, niezbędne do zajęcia stanowiska przez dyrektora urzędu górniczego, w ramach prowadzonych postępowań;

2) „pracowniku inspekcyjno-technicznym” – rozumie się przez to pracownika merytorycznego zatrudnionego w OUG albo SUG, wykonującego czynności inspekcyjno-techniczne, niezwiązane z obsługą prawną, w tym dyrektora, zastępcę dyrektora oraz naczelnika wydziału;

3) „urzędzie górniczym” – rozumie się przez to OUG oraz SUG.

§ 3.Czynności inspekcyjno-techniczne są wykonywane przez pracowników inspekcyjno-technicznych, a w przypadkach określonych w zarządzeniu – także przez innych pracowników urzędów górniczych.

§ 4.1. Pracownicy inspekcyjno-techniczni są obowiązani prowadzić „Kartę pracy pracownika inspekcyjno-technicznego”.

2. (uchylony)

Rozdział 2

Kontrole

§ 5. (uchylony)

§ 6.(uchylony)

§ 7.Kontrole mogą być przeprowadzane w czasie jednego lub większej liczby dni pracy.

§ 8.1. Ze względu na miejsce przeprowadzania kontrole dzieli się na podziemne oraz powierzchniowe.

2. Do kontroli podziemnych zalicza się czynności inspekcyjno-techniczne wykonywane w ramach kontroli w podziemnych wyrobiskach górniczych.

3. Do kontroli powierzchniowych zalicza się czynności inspekcyjno-techniczne wykonywane w ramach kontroli poza podziemnymi wyrobiskami górniczymi.

4. W przypadku wykonywania w ramach kontroli czynności inspekcyjno-technicznych wymienionych w ust. 2 i 3, całość kontroli zalicza się do kontroli podziemnych.

§ 9.1. W zależności od potrzeb kontrole mogą być przeprowadzane jednoosobowo albo grupowo.

2. Skład osobowy oraz liczebność grupy kontrolnej ustala dyrektor urzędu górniczego, wyznaczając jednocześnie kierującego grupą. Członkowie grupy kontrolnej przeprowadzają oraz dokumentują kontrolę samodzielnie, każdy w swoim zakresie działania.

3. Dopuszcza się wspólne udokumentowanie kontroli w przypadku:

1) udziału w kontroli dyrektora albo zastępcy dyrektora urzędu górniczego lub

2) (uchylony)

3) wyrażenia zgody przez dyrektora urzędu górniczego na taki sposób udokumentowania kontroli.

4. W urzędzie górniczym prowadzi się ewidencję kontroli przeprowadzonych przez pracowników inspekcyjno-technicznych.

5. (uchylony)

§ 10.(uchylony)

§ 11.1. Upoważnienie do przeprowadzenia kontroli sporządza się w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach.

2. Podpisanie upoważnienia do przeprowadzenia kontroli stanowi polecenie jej wszczęcia.

3. (uchylony)

4. W przypadku grupy kontrolnej można w jednym upoważnieniu upoważnić wszystkich pracowników inspekcyjno-technicznych, wchodzących w skład tej grupy, do przeprowadzenia danej kontroli.

5. Upoważnienie do przeprowadzenia kontroli jest przekazywane przedsiębiorcy lub osobie przez niego upoważnionej.

§ 12.W trakcie kontroli pracownik inspekcyjno-techniczny, w szczególności:

1) zapoznaje się z odpowiednią dokumentacją dotyczącą zakresu przedmiotowego kontroli;

2) dokonuje lub uczestniczy w dokonywaniu niezbędnych pomiarów lub prób.

§ 13.W przypadku podejrzenia, że wyrób stosowany w zakładzie górniczym, inny niż określony w przepisach wydanych na podstawie art. 113 ust. 15, art. 120 ust. 1 albo art. 120 ust. 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze, zwanej dalej „Pgg”, jest niezgodny z wymaganiami lub stwarza zagrożenie, lub istnieją niezgodności formalne albo jeżeli zachodzi podejrzenie zaistnienia przesłanek wszczęcia postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej albo postępowania w sprawach o wykroczenia, w zakresie związanym z wyrobem, dyrektor urzędu górniczego przekazuje Prezesowi Wyższego Urzędu Górniczego, zwanego dalej „WUG”, dane umożliwiające analizę istnienia przesłanek wszczęcia odpowiedniego postępowania administracyjnego albo czynności wyjaśniających, o których mowa w przepisach działu VII ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2018 r. poz. 475, z późn. zm.).

§ 14.1. Protokół, o którym mowa w art. 154b Pgg, sporządza się w co najmniej trzech jednobrzmiących egzemplarzach, opatrując go numerem identycznym z numerem upoważnienia do przeprowadzenia kontroli.

2. (uchylony)

3. (uchylony)

4. (uchylony)

5. (uchylony)

6. (uchylony)

7. (uchylony)

8. (uchylony)

9. (uchylony)

9a. Protokół zawiera informacje o:

1) przysługującym przedsiębiorcy lub osobie przez niego upoważnionej prawie do złożenia, pisemnie do protokołu albo w terminie 7 dni od dnia doręczenia protokołu:

a) zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole,

b) oświadczenia o objęciu określonych informacji zamieszczonych w protokole tajemnicą przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2018 r. poz. 419 i 1637),

c) oświadczenia o objęciu określonych informacji zamieszczonych w protokole tajemnicą przedsiębiorcy, o której mowa w art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1330 i 1669);

2) możliwości złożenia przez przedsiębiorcę lub osobę przez niego upoważnioną, pisemnie do protokołu albo w terminie 14 dni od dnia doręczenia protokołu, wniosku o wyłączenie informacji z udostępniania, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2017 r. poz. 1405, z późn. zm.).

9aa. Zastrzeżenia i oświadczenia, o których mowa w ust. 9a pkt 1, oraz wniosek, o którym mowa w ust. 9a pkt 2, zawierający szczegółowe uzasadnienie dotyczące możliwości pogorszenia pozycji konkurencyjnej, są składane pod fragmentem zawierającym informacje, o których mowa w ust. 9a.

9b. W przypadku kontroli przeprowadzonej przez grupę kontrolną:

1) oprócz protokołu sporządza się załączniki do protokołu, które stanowią integralną część protokołu;

2) elementy, o których mowa w:

a) art. 154b ust. 2 pkt 1, 2 i 4 Pgg – zamieszcza się w protokole oraz załącznikach do protokołu,

b) art. 154b ust. 2 pkt 3, 5 i 6 Pgg – zamieszcza się w załącznikach do protokołu,

c) ust. 9a i 9aa – zamieszcza się w protokole.

9c. Pracownik inspekcyjno-techniczny przeprowadzający kontrolę podpisuje protokół oraz przekazuje go do podpisu przedsiębiorcy lub osobie przez niego upoważnionej. W przypadku kontroli przeprowadzonej przez grupę kontrolną:

1) pracownik inspekcyjno-techniczny kierujący grupą kontrolną podpisuje protokół oraz przekazuje go do podpisu przedsiębiorcy lub osobie przez niego upoważnionej;

2) pracownik inspekcyjno-techniczny przeprowadzający kontrolę podpisuje załącznik do protokołu oraz przekazuje go do podpisu osobie biorącej udział w kontroli ze strony przedsiębiorcy.

10. Protokół doręcza się, za pisemnym potwierdzeniem odbioru, przedsiębiorcy lub osobie przez niego upoważnionej.

11. Jeżeli kontrolą było objętych kilka zakładów górniczych tego samego przedsiębiorcy:

1) przedsiębiorcy lub osobie przez niego upoważnionej doręcza się, za pisemnym potwierdzeniem odbioru, protokół bez załączników;

2) do poszczególnych zakładów górniczych przekazuje się, za pisemnym potwierdzeniem odbioru, załączniki do protokołu, dotyczące tych zakładów górniczych.

12. Aneks do protokołu kontroli, o którym mowa w art. 154b ust. 5 Pgg:

1) sporządza się w co najmniej trzech jednobrzmiących egzemplarzach;

2) doręcza się:

a) za pisemnym potwierdzeniem odbioru,

b) także do zakładów górniczych, których dotyczy.

§ 15.Dyrektor albo zastępca dyrektora urzędu górniczego lub inny pracownik inspekcyjno-techniczny, który przeprowadzał kontrolę, omawia wyniki kontroli z przedsiębiorcą, osobą przez niego upoważnioną lub osobami kierownictwa ruchu zakładu górniczego.

§ 16.Pracownik inspekcyjno-techniczny:

1) przeprowadzający kontrolę lub

2) kierujący grupą kontrolną

– jest obowiązany dokonać albo zapewnić dokonanie wpisu do książki kontroli, obejmującego informacje wymienione w art. 57 ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. poz. 646, 1479, 1629 i 1633).

§ 17.Przepisy § 7–16 stosuje się odpowiednio do kontroli przeprowadzanych w:

1) zakładach;

2) podmiotach zawodowo trudniących się ratownictwem górniczym;

3) jednostkach organizacyjnych prowadzących działalność szkoleniową.

§ 18.1. Dyrektor urzędu górniczego:

1) ustala plan prowadzenia próbnej akcji ratowniczej w ramach próbnego alarmu przeciwpożarowego;

2) dokonuje oceny próbnego alarmu przeciwpożarowego oraz przedstawia wnioski i zalecenia związane z przeprowadzonym alarmem.

2. (uchylony)

Rozdział 3

Pogotowie techniczne

§ 19. 1. W urzędzie górniczym, poza godzinami pracy urzędu, w tym w dni wolne od pracy, dyżury pogotowia technicznego pełnią, na podstawie ustaleń ujętych w miesięcznym planie dyżurów pogotowia technicznego, zatwierdzonym przez dyrektora urzędu górniczego: dyrektor urzędu górniczego, zastępca dyrektora urzędu górniczego albo naczelnik wydziału.

2. Miesięczny plan dyżurów pogotowia technicznego określa osoby pełniące dyżur, czas dyżuru oraz numery telefonów tych osób.

3. Miesięczny plan dyżurów pogotowia technicznego przesyła się na trzy dni przed rozpoczęciem kolejnego miesiąca do Departamentu Warunków Pracy i Szkolenia w WUG.

4. Informację dotyczącą planu dyżurów pogotowia technicznego przesyła się do nadzorowanych i kontrolowanych zakładów górniczych oraz zakładów w zakresie ustalonym przez dyrektora urzędu górniczego.

§ 20.W urzędzie górniczym znajdują się:

1) miesięczny plan dyżurów pogotowia technicznego;

2) książki niebezpiecznych zdarzeń, wypadków oraz zgonów naturalnych, zaistniałych w ruchu zakładu górniczego albo zakładu;

3) druki informacji;

4) wykaz adresów i numerów telefonów pracowników urzędu górniczego oraz dyspozytora WUG;

5) wykaz numerów telefonów przedsiębiorców prowadzących ruch nadzorowanych i kontrolowanych zakładów górniczych i zakładów oraz numerów telefonów tych zakładów górniczych i zakładów, a także numerów telefonów właściwych jednostek organizacyjnych: prokuratury, Policji, Państwowej Straży Pożarnej, jednostek ratownictwa górniczego i pogotowia ratunkowego.

§ 21.1. W urzędzie górniczym stosuje się druki informacji o zdarzeniach zaistniałych w ruchu zakładu górniczego albo zakładu.

2. (uchylony)

§ 22.Pracownik pełniący dyżur pogotowia technicznego posiada miesięczny plan dyżurów pogotowia technicznego, druki informacji oraz wykaz numerów telefonów dyrektora urzędu górniczego i jego zastępców, dyspozytora WUG oraz nadzorowanych i kontrolowanych zakładów górniczych i zakładów.

§ 23.W godzinach pracy urzędu górniczego zgłoszenia o niebezpiecznych zdarzeniach, wypadkach oraz zgonach naturalnych, zaistniałych w ruchu zakładu górniczego albo zakładu, przyjmuje dyrektor urzędu górniczego albo jego zastępca, niezwłocznie zawiadamiając o nich dyspozytora WUG.

§ 24.Pracownik pełniący dyżur pogotowia technicznego, po otrzymaniu informacji o niebezpiecznym zdarzeniu, wypadku lub zgonie naturalnym, zaistniałym w ruchu zakładu górniczego albo zakładu, niezwłocznie:

1) ustala tok postępowania;

2) podejmuje odpowiednie decyzje, w tym dotyczące rozpoczęcia ustalania stanu faktycznego i przyczyn zaistniałego zdarzenia;

3) zawiadamia dyspozytora WUG, telefonicznie lub przy użyciu innych dostępnych środków łączności, o niebezpiecznym zdarzeniu, wypadku lub zgonie naturalnym oraz podjętych ustaleniach i decyzjach.

Rozdział 4

Ustalanie stanu faktycznego i przyczyn wypadków zaistniałych w ruchu zakładu górniczego

§ 25. 1. Ustalanie stanu faktycznego i przyczyn wypadków zaistniałych w ruchu zakładu górniczego albo zakładu jest dokonywane w formie badań powypadkowych.

2. Badania powypadkowe mają na celu wszechstronne wyjaśnienie okoliczności wypadku w drodze zebrania potrzebnych informacji i dowodów oraz ustalenia naruszonych przepisów, a także sformułowanie wniosków dla zapobieżenia zaistnieniu podobnych wypadków w przyszłości.

3. Prowadzenie badań powypadkowych nie wyłącza prowadzenia czynności wyjaśniających, o których mowa w przepisach działu VII ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia.

§ 26.1. Badania powypadkowe przeprowadza się w przypadku zaistnienia wypadków:

1) śmiertelnych;

2) zbiorowych;

3) w wyniku których nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, w szczególności:

a) utrata kończyny,

b) uszkodzenie kręgosłupa,

c) uszkodzenie miednicy,

d) uraz czaszki lub inne ciężkie obrażenia głowy,

e) każde uszkodzenie lub utrata gałki ocznej,

f) określone przez lekarza oparzenia II stopnia obejmujące ponad 30% powierzchni ciała lub oparzenia III stopnia obejmujące ponad 10% powierzchni ciała;

4) zaistniałych pod wpływem: zawału, tąpnięcia, zapalenia lub wybuchu metanu albo pyłu węglowego, wyrzutu gazów lub skał, erupcji płynu złożowego, wdarcia się wody lub kurzawki, utraty stateczności skarp, katastrofy budowlanej oraz każdego pożaru pod ziemią lub na powierzchni – niezależnie od rodzaju i stopnia uszkodzenia ciała;

5) zaistniałych w związku z:

a) robotami strzałowymi i używaniem środków strzałowych,

b) porażeniem prądem elektrycznym lub poparzeniem łukiem elektrycznym,

c) przebywaniem w atmosferze uniemożliwiającej oddychanie,

d) wybuchem zbiorników lub urządzeń pod ciśnieniem,

e) pracą w aparacie ratowniczym.

2. Wypadki niewymienione w ust. 1 podlegają badaniom według uznania dyrektora urzędu górniczego.

3. Wypadki nie podlegają badaniom przez dyrektora urzędu górniczego, w całości lub części, w przypadku ustalenia przez Prezesa WUG, że badania zostaną przeprowadzone na podstawie art. 174 ust. 2 Pgg. Informacja o tym ustaleniu oraz o zakresie, w jakim badania będą prowadzone przez Prezesa WUG, jest niezwłocznie przekazywana dyrektorowi urzędu górniczego.

§ 27.W przypadku zaistnienia wypadków określonych w § 26 ust. 1 pkt 1–3, które nie zostały zgłoszone do urzędu górniczego w trybie określonym w art. 119 ust. 4 Pgg wskutek późniejszej zmiany ich kwalifikacji, dopuszcza się – zamiast przeprowadzania wszystkich czynności w ramach badań powypadkowych – wykorzystywanie materiałów zebranych na podstawie art. 234 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 917, z późn. zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz. U. poz. 870).

§ 28.1. Dyrektor urzędu górniczego kieruje badaniami powypadkowymi.

2. Dyrektor urzędu górniczego może wyznaczyć swojego zastępcę lub innego pracownika inspekcyjno-technicznego tego urzędu do kierowania badaniami powypadkowymi; w takim przypadku dyrektor urzędu górniczego jest osobą nadzorującą prowadzenie badań powypadkowych.

3. Jeżeli dyrektor urzędu górniczego wyznaczy do prowadzenia badań powypadkowych jednego pracownika inspekcyjno-technicznego, pracownik ten jest jednocześnie kierującym badaniami powypadkowymi.

4. Kierujący badaniami powypadkowymi ponosi odpowiedzialność za prawidłowy tok prowadzonych badań.

§ 29.1. Badania powypadkowe są prowadzone przez wyznaczonych przez dyrektora urzędu górniczego pracowników inspekcyjno-technicznych.

2. Badania powypadkowe mogą zostać przeprowadzone przy współudziale radcy prawnego lub prawnika nieposiadającego uprawnień do wykonywania zawodu radcy prawnego, zatrudnionych w urzędzie górniczym.

3. Prowadzący badania powypadkowe są odpowiedzialni za realizację poleconych im do wykonania czynności.

§ 30.W przypadku zaistnienia wypadku śmiertelnego lub zbiorowego dyrektor urzędu górniczego lub jego zastępca jest obowiązany niezwłocznie udać się do zakładu górniczego albo zakładu, w którym miał miejsce ten wypadek, dokonać odpowiedniego rozeznania, w miarę potrzeby wydać niezbędne decyzje, działając z upoważnienia dyrektora urzędu górniczego, a w przypadku prowadzenia akcji ratowniczej sprawować nadzór nad jej prowadzeniem.

§ 31.W przypadku wątpliwości dotyczących prawidłowości stosowanych przez przedsiębiorców rozwiązań technicznych, które mogły przyczynić się do wypadku, dyrektor urzędu górniczego może zarządzić wykonanie specjalistycznych badań w sposób i w zakresie określonym w decyzji wydanej na podstawie art. 172 ust. 2 Pgg.

§ 32.W przypadku podejrzenia, że wyrób stosowany w zakładzie górniczym, który mógł przyczynić się do wypadku, inny niż określony w przepisach wydanych na podstawie art. 113 ust. 15, art. 120 ust. 1 albo art. 120 ust. 2 Pgg, jest niezgodny z wymaganiami lub stwarza zagrożenie, lub istnieją niezgodności formalne albo jeżeli zachodzi podejrzenie zaistnienia przesłanek wszczęcia postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej albo postępowania w sprawach o wykroczenia, w zakresie związanym z wyrobem, dyrektor urzędu górniczego przekazuje Prezesowi WUG dane umożliwiające analizę istnienia przesłanek wszczęcia odpowiedniego postępowania administracyjnego albo czynności wyjaśniających, o których mowa w przepisach działu VII ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia.

§ 33.Jeżeli jest to niezbędne do ustalenia przyczyn i okoliczności wypadku, dyrektor urzędu górniczego może wystąpić do Prezesa WUG o zlecenie przeprowadzenia specjalistycznych badań albo sporządzenie ekspertyzy.

§ 34.1. W miarę możliwości bezpośrednio po rozpoczęciu badań powypadkowych dokonuje się oględzin miejsca wypadku oraz zabezpiecza się wszelkie ślady i dowody, a w miarę potrzeb i możliwości zaleca się wykonanie dokumentacji wypadku, w szczególności rysunku, zdjęcia sytuacyjnego lub szkicu.

2. Zabezpieczenie śladów i dowodów obejmuje zabezpieczenie wszelkich przedmiotów i dokumentów mających związek przyczynowy z zaistnieniem wypadku. Przedmioty te opisuje się lub fotografuje i w zależności od ich rodzaju dołącza się do akt sprawy albo zaleca się kierownikowi ruchu zakładu górniczego albo zakładu ich zabezpieczenie, określając sposób zabezpieczenia.

§ 35.Przesłuchanie poszkodowanego oraz świadków w sprawie wypadku następuje bez zbędnej zwłoki. Na przesłuchanie poszkodowanego znajdującego się w szpitalu uzyskuje się uprzednio zgodę lekarza.

§ 36.1. Z przebiegu poszczególnych czynności dokonanych w toku badań powypadkowych: oględzin, przesłuchania poszkodowanego i świadków w sprawie wypadku oraz konfrontacji, sporządza się odrębne protokoły.

2. Każdy protokół oraz inny dokument sporządzony w toku badań powypadkowych zawiera datę sporządzenia, dane osób sporządzających dokument oraz podpisy wszystkich osób biorących udział w czynności.

3. Protokoły oraz inne dokumenty sporządzone w toku badań powypadkowych tak się zabezpiecza, aby dostępu do nich nie miały osoby nieuprawnione.

§ 37.1. Protokół z oględzin miejsca wypadku zawiera w szczególności:

1) dokładne określenie miejsca i czasu wypadku oraz osób poszkodowanych;

2) imiona i nazwiska, funkcje osób biorących udział w oględzinach oraz czas przeprowadzenia oględzin;

3) dokładny opis miejsca wypadku, a także informacje dotyczące dokumentacji wypadku oraz zabezpieczonych dowodów;

4) pouczenie o prawie zgłoszenia zastrzeżeń do treści protokołu.

2. Jeżeli oględziny miejsca wypadku zostały przeprowadzone w obecności przedsiębiorcy lub osoby przez niego upoważnionej, a wyniki oględzin dają podstawę do wydania decyzji, w protokole z oględzin miejsca wypadku zamieszcza się informację, że stanowi on jednocześnie zawiadomienie o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego, ze wskazaniem jego przedmiotu, z jednoczesnym pouczeniem o przysługującym przedsiębiorcy prawie do zapoznania się w określonym terminie, nie krótszym niż 7 dni od dnia podpisania protokołu, osobiście lub przez upoważnioną osobę, z zebranym w sprawie materiałem dowodowym, a także do wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań przed wydaniem decyzji.

3. Jeżeli oględziny miejsca wypadku nie zostały przeprowadzone w obecności przedsiębiorcy lub osoby przez niego upoważnionej, a wyniki oględzin dają podstawę do wydania decyzji, w protokole z oględzin miejsca wypadku zamieszcza się informację, że zostanie wszczęte z urzędu postępowanie administracyjne, ze wskazaniem jego przedmiotu. O wszczęciu postępowania odrębnie powiadamia się przedsiębiorcę, z jednoczesnym pouczeniem o przysługującym przedsiębiorcy prawie do zapoznania się w określonym terminie, nie krótszym niż 7 dni od dnia otrzymania powiadomienia, osobiście lub przez upoważnioną osobę, z zebranym w sprawie materiałem dowodowym, a także do wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań przed wydaniem decyzji.

4. Przyczyny odstąpienia od zasady określonej w art. 10 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2017 r. poz. 1257, z późn. zm.) określa się w protokole z oględzin miejsca wypadku oraz w uzasadnieniu decyzji.

5. (uchylony)

6. Do protokołu z oględzin miejsca wypadku dołącza się dokumentację wypadku, w szczególności rysunki, szkice, mapy oraz fotografie.

§ 38.1. Protokół przesłuchania poszkodowanego lub świadka w sprawie wypadku zawiera w szczególności:

1) dane dotyczące przesłuchiwanego: imię, nazwisko, datę i miejsce urodzenia, imiona rodziców, miejsce zamieszkania, stanowisko i datę powierzenia obowiązków, stosunek do poszkodowanego oraz staż pracy w górnictwie i w danym zakładzie górniczym albo zakładzie;

2) nazwę i numer dokumentu, na podstawie którego potwierdzono tożsamość przesłuchiwanego;

3) dokładną treść zeznań i oświadczeń przesłuchiwanego w zakresie mającym istotne znaczenie dla sprawy.

2. Z przesłuchania każdej osoby sporządza się odrębny protokół.

3. (uchylony)

4. Protokół przesłuchania poszkodowanego lub świadka w sprawie wypadku podpisuje każdy przesłuchujący, protokolant oraz, po zapoznaniu się z protokołem, przesłuchiwany. Jeżeli przesłuchiwany nie może osobiście zapoznać się z protokołem, protokół odczytuje przesłuchujący lub protokolant.

§ 39.Jeżeli między zeznaniami dwóch osób przesłuchiwanych zachodzą sprzeczności, można zarządzić konfrontację tych osób. Z konfrontacji sporządza się protokół, w którym kolejno odnotowuje się zeznania obydwu konfrontowanych osób.

§ 40.1. Dyrektor urzędu górniczego przygotowuje wstępną informację dotyczącą stanu faktycznego i przyczyn wypadku oraz przekazuje ją do WUG w terminie do 3 dni roboczych od dnia zaistnienia wypadku.

2. Na podstawie informacji, o której mowa w ust. 1, w przypadku wypadku innego niż wypadek śmiertelny, właściwy Wiceprezes WUG podejmuje decyzję dotyczącą przeprowadzenia konsultacji badań powypadkowych.

3. W przypadku wypadku śmiertelnego albo podjęcia decyzji dotyczącej przeprowadzenia konsultacji badań powypadkowych dyrektor urzędu górniczego przygotowuje na potrzeby tych konsultacji:

1) rozszerzoną informację dotyczącą stanu faktycznego i przyczyn wypadku;

2) dokumentację obejmującą w szczególności:

a) mapę rejonu wypadku,

b) szkice sytuacyjne oraz zdjęcia miejsca wypadku,

c) protokoły przesłuchań,

d) protokoły i wydane decyzje po kontrolach przeprowadzonych wcześniej w rejonie wypadku,

e) decyzje wydane po zaistniałym zdarzeniu oraz środki organizacyjno-techniczne podjęte w celu zapobieżenia podobnym wypadkom w przyszłości.

4. Dyrektor urzędu górniczego przesyła rozszerzoną informację dotyczącą stanu faktycznego i przyczyn wypadku drogą elektroniczną do właściwego Wiceprezesa WUG, nie później niż na 3 dni robocze przed zaplanowanym terminem konsultacji badań powypadkowych.

5. Tryb przeprowadzania w WUG konsultacji badań powypadkowych określają przepisy zarządzenia nr 32 Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie trybu wykonywania czynności inspekcyjno-technicznych przez pracowników Wyższego Urzędu Górniczego (Dz. Urz. WUG z 2018 r. poz. 176).

6. Prezes WUG lub z jego upoważnienia Wiceprezes WUG może w uzasadnionych przypadkach objąć bezpośrednim nadzorem przeprowadzenie badań powypadkowych.

§ 41.1. Na podstawie wyników badań powypadkowych przeprowadzający badania opracowują orzeczenie. Orzeczenie opracowuje się przy współudziale radcy prawnego lub prawnika nieposiadającego uprawnień do wykonywania zawodu radcy prawnego, zatrudnionych w urzędzie górniczym.

2. Orzeczenie zawiera:

1) oznaczenie urzędu górniczego;

2) miejsce i datę sporządzenia orzeczenia;

3) opis stanu faktycznego z ustaleniem danych dotyczących czasu i miejsca wypadku oraz innych istotnych okoliczności mających miejsce przed, w czasie i po wypadku;

4) dane o poszkodowanym;

5) opis przebiegu akcji ratowniczej i jej ocenę;

6) ustalenie przyczyn wypadku;

7) określenie naruszonych w związku z wypadkiem przepisów lub zasad techniki górniczej;

8) wnioski zmierzające do zapobieżenia podobnym wypadkom w przyszłości.

3. Orzeczenie jest podpisywane przez dyrektora urzędu górniczego.

§ 42.1. Akta badań powypadkowych zawierają:

1) pismo przewodnie (kartę tytułową);

2) orzeczenie;

3) informację o wypadku, sporządzoną na druku wymaganym zarządzeniem;

4) kopie decyzji wydanych przez dyrektora urzędu górniczego w związku z zaistniałym wypadkiem;

5) protokół z oględzin miejsca wypadku;

6) protokoły przesłuchań;

7) statystyczną kartę wypadku przy pracy;

8) informację o poszkodowanym w zakresie:

a) stwierdzonej przez lekarza przydatności do pracy,

b) okresowych badań lekarskich, psychologicznych i psychiatrycznych,

c) posiadanych kwalifikacji,

d) szkoleń wstępnych i okresowych,

e) pracy w godzinach nadliczbowych, w okresie 30 dni poprzedzających dzień zaistnienia wypadku,

f) czasu dojazdu do pracy i środków lokomocji;

9) opinie lekarskie;

10) dokumentację wypadku, obejmującą w szczególności:

a) szkic miejsca wypadku i ewentualnie wycinek mapy,

b) ewentualne ekspertyzy, w tym dotyczące maszyn, urządzeń oraz narzędzi,

c) wyniki ewentualnych badań, pomiarów, eksperymentów oraz symulacji,

d) wyniki monitoringu zagrożeń mających wpływ na wypadek,

e) protokoły z posiedzeń kopalnianych zespołów do spraw zagrożeń,

f) protokoły sekcji zwłok, w przypadku ich otrzymania przez dyrektora urzędu górniczego,

g) analizy próbek krwi, w przypadku ich otrzymania przez dyrektora urzędu górniczego,

h) zdjęcia fotograficzne.

2. (uchylony)

§ 43.1. Ukończenie badań powypadkowych oraz opracowanie orzeczenia następuje w okresie 6 tygodni.

2. Przedłużenie terminu, o którym mowa w ust. 1, może nastąpić w uzasadnionych przypadkach za zgodą Prezesa WUG.

3. Dyrektor urzędu górniczego przesyła niezwłocznie orzeczenie łącznie z aktami badań powypadkowych do WUG.

§ 44.1. Jeżeli po opracowaniu orzeczenia zostały ujawnione istotne okoliczności, które mogą mieć wpływ na ustalenia zawarte w orzeczeniu, o których mowa w § 41 ust. 2 pkt 3–8, przeprowadza się ponownie badania powypadkowe, oraz, w zależności od wyników badań, opracowuje się nowe orzeczenie albo potwierdza się aktualność dotychczasowego orzeczenia.

2. Przepis § 43 stosuje się odpowiednio.

§ 45.1. Niezwłocznie po ukończeniu badań powypadkowych dyrektor urzędu górniczego realizuje wnioski zawarte w orzeczeniu, w tym:

1) wszczyna odpowiednie postępowania, chyba że ich wszczęcie nastąpiło w trakcie badań powypadkowych;

2) przesyła przedsiębiorcy, w którego zakładzie górniczym albo zakładzie zaistniał wypadek, wyciąg z orzeczenia zawierający dane, o których mowa w § 41 ust. 2 pkt 6–8, z zachowaniem zasad anonimizacji danych osobowych, w celu wykorzystania ustaleń dyrektora urzędu górniczego w bieżącej działalności służb przedsiębiorcy;

3) sprawdza realizację przez przedsiębiorcę wniosków, o których mowa w § 41 ust. 2 pkt 8, oraz decyzji wydanych na podstawie art. 171 ust. 1 Pgg w związku z wypadkiem, poprzez pozyskanie pisemnej informacji w tym zakresie oraz w trakcie przeprowadzanych kontroli.

2. Do postępowań, o których mowa w ust. 1 pkt 1, należą w szczególności:

1) postępowania prowadzone na podstawie art. 171 ust. 1 Pgg;

2) czynności wyjaśniające, o których mowa w przepisach działu VII ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia.

3. (uchylony)

Rozdział 5

Ustalanie stanu faktycznego i przyczyn zgonów naturalnych zaistniałych w ruchu zakładu górniczego

§ 46. 1. W przypadku otrzymania zawiadomienia o zaistnieniu zgonu naturalnego w ruchu zakładu górniczego albo zakładu dyrektor urzędu górniczego lub wyznaczony przez niego pracownik inspekcyjno-techniczny jest obowiązany ustalić okoliczności, które mogły mieć istotne znaczenie dla przyczyn zgonu naturalnego, w szczególności:

1) dokonać oględzin miejsca, w którym zaistniał zgon naturalny;

2) zarządzić natychmiastowe pobranie prób powietrza kopalnianego i dokonanie pomiaru temperatury w miejscu, w którym zaistniał zgon naturalny, oraz zarządzić dokonanie analizy prób pobranego powietrza;

3) ustalić, czy przyczyną zgonu naturalnego mogły być zewnętrzne czynniki, w szczególności porażenie prądem elektrycznym;

4) ustalić:

a) czy zmarły przechodził obowiązkowe badania lekarskie,

b) w miarę możliwości, czy zmarły leczył się z powodu chorób, które były przyczyną zgonu naturalnego,

c) czy zmarły zmienił pracę ze względu na stan zdrowia,

d) staż pracy zmarłego w górnictwie.

2. Po dokonaniu ustaleń okoliczności zgonu naturalnego osoby wymienione w ust. 1 sporządzają notatkę służbową uwzględniającą wyniki tych ustaleń i przesyłają ją do WUG.

§ 47.Do ustalania stanu faktycznego i przyczyn zgonu naturalnego zaistniałego w ruchu zakładu górniczego albo zakładu stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące badań powypadkowych.

Rozdział 6

Ustalanie stanu faktycznego i przyczyn niebezpiecznych zdarzeń zaistniałych w ruchu zakładu górniczego

§ 48. 1. Badania mające na celu ustalenie stanu faktycznego i przyczyn niebezpiecznego zdarzenia są prowadzone, jeżeli zdarzenie to pozostaje w związku z:

1) zaistnieniem w ruchu zakładu górniczego albo zakładu:

a) zawału lub tąpnięcia,

b) wdarcia się wody lub kurzawki,

c) zapalenia lub wybuchu metanu albo pyłu węglowego,

d) wyrzutu gazów i skał,

e) pożaru pod ziemią oraz na powierzchni, w tym pożaru urządzeń odstawy urobku,

f) awarii urządzeń głównego odwadniania łącznie z rozdzielniami zasilającymi,

g) awarii wiertniczej związanej z:

– pozostawieniem w otworze wiertniczym sondy geofizycznej ze źródłem promieniowania radioaktywnego,

– złamaniem wież (masztów) wiertniczych i urwaniem lin wielokrążkowych,

h) erupcji wody, gazów i ropy,

i) katastrofy budowlanej, awarii lub uszkodzenia obiektów budowlanych zakładu górniczego albo zakładu,

j) zagrożenia obiektów i urządzeń zakładu górniczego albo zakładu, wywołanego wpływami robót górniczych,

k) przemieszczenia się mas skalnych budujących skarpę lub zbocze, stwarzającego niebezpieczeństwo dla pracowników lub ruchu zakładu górniczego albo zakładu;

2) używaniem w ruchu zakładu górniczego albo zakładu środków strzałowych i sprzętu strzałowego.

2. W odniesieniu do stanów faktycznych, które były przyczyną niebezpiecznego zdarzenia, pozostających w związku z ruchem wymienionych w art. 169 ust. 1 Pgg obiektów, maszyn, urządzeń, instalacji oraz sieci, a także stanów faktycznych w wymienionych w art. 169 ust. 2 Pgg obiektach budowlanych zakładu górniczego albo zakładu, właściwym w sprawach, o których mowa w ust. 1, jest dyrektor SUG.

3. Stany faktyczne inne niż określone w ust. 1 i 2 podlegają badaniom według uznania dyrektora urzędu górniczego.

§ 49.Do ustalania stanu faktycznego i przyczyn niebezpiecznych zdarzeń, określonych w § 48, stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące badań powypadkowych, w tym § 45.

Rozdział 7

Nadzór nad prowadzeniem akcji ratowniczej oraz pracami prowadzonymi na zasadach akcji ratowniczej

§ 50. 1. Dyrektor urzędu górniczego lub upoważniony przez niego pracownik inspekcyjno-techniczny po przybyciu do zakładu górniczego albo zakładu:

1) zapoznaje się z:

a) okolicznościami zaistniałego zdarzenia,

b) planem ratownictwa górniczego oraz planem akcji ratowniczej,

c) przebiegiem akcji ratowniczej,

d) planem likwidacji zagrożenia;

2) kontroluje na bieżąco, czy akcja ratownicza jest prowadzona zgodnie z przepisami i zasadami techniki górniczej oraz planem ratownictwa górniczego, a także, czy jest prawidłowo dokumentowana, w szczególności przez rejestrowanie rozmów prowadzonych przez kierownika akcji ratowniczej oraz dokonywanie wpisów do książki prowadzenia akcji ratowniczej;

3) utrzymuje kontakt telefoniczny z dyspozytorem WUG i według ustaleń przesyła do tego urzędu meldunki z prowadzonej akcji ratowniczej oraz informację z nadzoru nad prowadzeniem akcji ratowniczej;

4) na bieżąco współpracuje z pracownikiem WUG uczestniczącym w czynnościach nadzoru nad prowadzeniem akcji ratowniczej;

5) w uzasadnionych przypadkach przeprowadza kontrolę bazy ratowniczej i kopalnianej stacji ratownictwa górniczego.

2. Kompetencję w zakresie żądania zmiany kierownika akcji ratowniczej lub objęcia kierownictwa akcji ratowniczej dyrektor urzędu górniczego realizuje osobiście.

§ 51.(uchylony)

§ 52.1. Do sprawowania nadzoru nad pracami prowadzonymi na zasadach akcji ratowniczej stosuje się odpowiednio przepisy § 50 ust. 1 pkt 1, 2 i 5 oraz ust. 2.

2. O konieczności sprawowania, bezpośrednio w zakładzie górniczym albo zakładzie, nadzoru nad pracami prowadzonymi na zasadach akcji ratowniczej decyduje dyrektor urzędu górniczego, kierując się stopniem skomplikowania akcji oraz poziomem zagrożeń naturalnych.

Rozdział 8

(uchylony)

§ 53. (uchylony)

§ 54.(uchylony)

Rozdział 8a

Wzory

§ 54a. Wzory:

1) „Karty pracy pracownika inspekcyjno-technicznego”,

2) ewidencji kontroli przeprowadzonych przez pracowników inspekcyjno-technicznych,

3) zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli,

4) upoważnienia do przeprowadzenia kontroli,

5) protokołu kontroli przeprowadzonej przez jednego lub dwóch pracowników inspekcyjno-technicznych,

5a) aneksu do protokołu kontroli przeprowadzonej przez jednego lub dwóch pracowników inspekcyjno-technicznych,

6) protokołu kontroli przeprowadzonej przez grupę kontrolną,

6a) aneksu do protokołu kontroli przeprowadzonej przez grupę kontrolną,

7) druku informacji o próbnym alarmie przeciwpożarowym,

8) druku informacji o wypadku,

9) druku informacji o zgonie naturalnym,

10) druku informacji o pożarze,

11) druku informacji o zawale, tąpnięciu lub wstrząsie,

12) druku informacji o wdarciu się wody lub kurzawki,

13) druku informacji o wyrzucie gazów lub skał,

14) druku informacji o awarii,

15) druku informacji o niebezpiecznym zdarzeniu, niewymienionym w pkt 10–14,

16) protokołu z oględzin miejsca wypadku,

17) protokołu przesłuchania poszkodowanego lub świadka w sprawie wypadku,

18) protokołu z konfrontacji poszkodowanego lub świadka w sprawie wypadku,

19) pisma przewodniego (karty tytułowej) akt badań powypadkowych,

20) dokumentów z czynności wyjaśniających, o których mowa w przepisach działu VII ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia,

21) druku informacji z nadzoru nad prowadzeniem akcji ratowniczej

– są opracowywane przez Departament Prawny w WUG, akceptowane przez Prezesa WUG, umieszczane w extranecie urzędów górniczych i podlegają obowiązkowemu stosowaniu.

Rozdział 9

Przepisy końcowe

§ 55. Traci moc zarządzenie nr 11 Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego z dnia 3 lutego 2012 r. w sprawie trybu wykonywania czynności inspekcyjno-technicznych przez pracowników okręgowych urzędów górniczych oraz Specjalistycznego Urzędu Górniczego (Dz. Urz. WUG poz. 38, 81 i 86).

§ 56.Zarządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2014 r.