Na podstawie art. 5b ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2016 r. poz. 1817 i 1948 oraz z 2017 r. poz. 573) zarządza się, co następuje:

Załącznik do zarządzenia Ministra Rozwoju i Finansów
z dnia 16 sierpnia 2017 r. (poz. 161)

PROGRAM WSPÓŁPRACY MINISTRA ROZWOJU I FINANSÓW W ZAKRESIE DZIAŁÓW ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ: BUDŻET, FINANSE PUBLICZNE I INSTYTUCJE FINANSOWE Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI ORAZ PODMIOTAMI WYMIENIONYMI W ART. 3 UST. 3 USTAWY O DZIAŁALNOŚCI POŻYTKU PUBLICZNEGO I O WOLONTARIACIE REALIZOWANY W LATACH 2017–2020

I. Idea i cele współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie

Dialog i konstruktywne współdziałanie pomiędzy instytucjami współczesnego państwa a społeczeństwem obywatelskim, które znajduje swoje upodmiotowienie w licznych organizacjach pozarządowych, są priorytetowymi elementami demokratycznego porządku. Działania w tym zakresie podlegają systematyzacji w związku z przepisami ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2016 r. poz. 1817, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, czego efektem jest niniejszy Program.

Celem głównym Programu jest umożliwienie organizacjom pozarządowym oraz podmiotom wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy, zwanym dalej „organizacjami pozarządowymi”, prerogatyw do kontrolowania procesów sprawowania władzy i stanowienia prawa.

Celami szczegółowymi są:

1) tworzenie przez Ministerstwo Finansów, zwane dalej „Ministerstwem”, oraz jednostki podległe Ministrowi Rozwoju i Finansów lub przez niego nadzorowane w zakresie działów administracji rządowej – budżet, finanse publicznie i instytucje finansowe, zwane dalej „jednostkami”, efektywnych i skutecznych kanałów komunikacji z organizacjami pozarządowymi w zgodzie z zasadą otwartości; ma to służyć wzmacnianiu przejrzystości, uczciwości i efektywności zarządzania finansami publicznymi;

2) podniesienie świadomości obywateli i popularyzacja wiedzy poprzez działania o charakterze edukacyjnym oraz promocyjnym w zakresie budżetu państwa, systemu podatkowego, ceł, zarządzania długiem publicznym (w tym o obligacjach), finasowania samorządu terytorialnego i w wielu innych sferach aktywności podejmowanych przez Ministerstwo i jednostki;

3) promowanie dobrych praktyk współpracy administracji publicznej z organizacjami pozarządowymi;

4) wspieranie i rozwijanie potencjału organizacji pozarządowych, aktywności obywatelskiej oraz nieformalnych inicjatyw.

II. Zasady współpracy

Minister Rozwoju i Finansów w zakresie działów administracji rządowej – budżet, finanse publicznie i instytucje finansowe, zwany dalej „Ministrem”, podejmuje współpracę z organizacjami pozarządowymi przy pomocy Ministerstwa i jednostek. Współpraca odbywa się w oparciu o zasady, o których mowa w art. 5 ust. 3 ustawy, tj.: pomocniczości, suwerenności stron, partnerstwa, efektywności, uczciwej konkurencji, jawności oraz równości szans.

III. Zakres przedmiotowy

Współpraca jest realizowana w ramach dostępnych narzędzi i dotyczy spraw z zakresu sfery zadań publicznych, na które wywierać może bezpośredni wpływ działalność Ministra, w szczególności:

1) w ramach polityki podatkowej może być podjęta współpraca dotycząca rozwiązań wspierających rozwój gospodarczy, rodzinę, ochronę i promocję zdrowia oraz osoby niepełnosprawne, działalność charytatywną i działania mające charakter pomocy społecznej oraz ogólnie wspomagające działalność organizacji pozarządowych. Działania mogą obejmować również rozwiązania wspierające właściwe funkcjonowanie samego systemu oraz zwalczanie zjawisk niepożądanych.

Działania w tym zakresie prowadzone poprzez konsultacje i wymianę doświadczeń mają na celu głównie zwiększenie bezpieczeństwa materialnego obywateli, a co za tym idzie szybszy rozwój gospodarczy i bezpieczeństwo demograficzne kraju;

2) w ramach polityki informacyjnej i edukacji w zakresie finansów i ekonomii, budżetu oraz zasad działania rynku finansowego może być podjęta współpraca dotycząca: zwiększania świadomości prawnej społeczeństwa, wspierania osób niepełnosprawnych, rodziny oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego (np. działania podejmowane przez służbę odpowiadającą za kontrolę granic pod kątem legalności przewożonych towarów).

W zakresie polityki informacyjnej są to również działania dotyczące samego przekazu, tj. dostosowanie przekazu do potrzeb ogółu obywateli zarówno pod względem treści, jak i formy (np. dostosowania do możliwości percepcyjnych osób o różnym rodzaju i stopniu niepełnosprawności – na polu Internetu: stosowanie i promowanie wytycznych dotyczących ułatwień w dostępie do treści publikowanych – WCAG 2.0).

Zwiększanie świadomości prawnej w powyższym obszarze służy większej integracji społeczeństwa wokół dobra wspólnego (a co za tym idzie zwiększenie bezpieczeństwa finansowego państwa), umożliwieniu dokonywania bardziej świadomych wyborów w zakresie finansów osobistych, również w zetknięciu z mechanizmami rynku finansowego.

IV. Formy współpracy oraz sposób realizacji Programu

Komórki organizacyjne Ministerstwa i jednostek prowadzą listę organizacji pozarządowych, mapę potencjalnych interesariuszy oraz są gotowe na informowanie ich o bieżących i planowanych działaniach.

1. Formy współpracy

1.1. Konsultacje publiczne

Podstawowym prawem obywatela w demokratycznym państwie jest możliwość sformalizowanego bezpośredniego i pośredniego wpływu na procesy rządzenia. Ważnym elementem kontroli procesu rządzenia i stanowienia prawa w imieniu obywateli jest dostępność do informacji, w tym przejrzystość tego procesu (podstawa rozumnego wyboru) oraz element konsultacji społecznych (wysłuchanie racji obywateli w okresie śródwyborczym).

Konsultacje projektów aktów normatywnych lub ich założeń mają służyć poznaniu opinii społeczeństwa w procesie stanowienia prawa. Konsultacje publiczne prowadzone są zgodnie z Wytycznymi do przeprowadzania oceny wpływu oraz konsultacji publicznych w ramach rządowego procesu legislacyjnego, w sposób otwarty i powszechny, przy zapewnieniu obywatelom możliwości wypowiedzenia się oraz otrzymania rzetelnej odpowiedzi na zgłoszone uwagi. Konsultacje przeprowadzane są drogą elektroniczną za pośrednictwem Biuletynu Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji.

1.2. Wzajemne informowanie o planowanych kierunkach działań

Rozwijanie kanałów komunikacyjnych pomiędzy Ministerstwem i jednostkami a organizacjami pozarządowymi służących wzajemnej wymianie informacji o planowanych działaniach.

Ze strony Ministerstwa i jednostek są to strony: Biuletynu Informacji Publicznej, profile mediów społecznościowych Ministerstwa i jednostek oraz przedsięwzięć i akcji organizowanych przez Ministerstwo i jednostki.

1.3. Patronat Ministerstwa

Promocyjne wsparcie przedsięwzięcia organizacji pozarządowych poprzez patronat Ministerstwa jest wyróżnieniem dla danego przedsięwzięcia podkreślającym jego wysoki poziom merytoryczny i organizacyjny. Przyznanie patronatu jest równoznaczne z uznaniem wydarzenia za szczególnie użyteczne dla polityki informacyjnej oraz edukacyjnej resortu finansów. Przyznany patronat ma jednak wyłącznie charakter honorowy i nie oznacza deklaracji wsparcia finansowego lub organizacyjnego.

1.4. Udział przedstawicieli Ministerstwa i jednostek w wydarzeniach organizowanych przez organizacje pozarządowe

W przypadku organizowanych przez organizacje pozarządowe przedsięwzięć, możliwy jest udział przedstawicieli Ministerstwa i jednostek w charakterze ekspertów. Udział ten może mieć różne formy – prelekcji, wykładu, dyskusji, ale także porad i aktywnej współorganizacji wydarzeń. Dotyczy to zwłaszcza wydarzeń objętych patronatem Ministra. Udział przedstawicieli Ministerstwa i jednostek w charakterze ekspertów odbywa się za wiedzą i zgodą przełożonego.

1.5. Organizacja cyklicznych spotkań pomiędzy przedstawicielami Ministerstwa i jednostek a organizacjami pozarządowymi

Spotkania mogą dotyczyć konkretnego obszaru tematycznego, w którym wskazana jest lub też możliwa byłaby współpraca Ministra z organizacjami pozarządowymi. Celem tych spotkań będzie wymiana doświadczeń w określonym obszarze, jak również informowanie o wzajemnych kierunkach działań.

1.6. Działania wspólne

Współpraca Ministra z organizacjami pozarządowymi polegająca na tworzeniu wspólnych podzespołów o charakterze doradczym i inicjatywnym (powoływanych w celu np. realizacji wspólnych przedsięwzięć) oraz wzajemnym udzielaniu merytorycznego i organizacyjnego wsparcia przy okazji różnego typu wydarzeń. Może się ona odbywać na szczeblu centralnym (Ministerstwo), jak i lokalnym (jednostki).

1.7. Promowanie działalności z organizacjami pozarządowymi

Upowszechnianie przez Ministerstwo i jednostki informacji o realizowanych przez organizacje pozarządowe wydarzeniach, które wpisywać się będą w zakres prowadzonych przez Ministerstwo i jednostki działań oraz odznaczać się będą odpowiednim poziomem merytorycznym i organizacyjnym.

2. Sposób realizacji Programu

Realizacja Programu może być prowadzona w szczególności poprzez:

1) prowadzenie konsultacji publicznych z organizacjami pozarządowymi, odpowiednio do zakresu ich działania, w zakresie opracowywanych w Ministerstwie aktów normatywnych;

2) zlecanie organizacjom pozarządowym szkoleń zgodnie z przepisami prawa zamówień publicznych;

3) prowadzenie wolontariatu i staży;

4) promocję zatrudnienia wśród osób niepełnosprawnych;

5) zlecanie organizacjom pozarządowym analiz, audytów, badań socjologicznych;

6) współpracę z organizacjami pozarządowymi w zakresie wymiany wiedzy i doświadczeń oraz współpracę ekspercką przy podejmowanych zarówno przez Ministerstwo i jednostki, jak i organizacje pozarządowe, inicjatywach i przedsięwzięciach;

7) prowadzenie akcji i kampanii informacyjnych oraz edukacyjnych we współpracy z organizacjami pozarządowymi na poziomie centralnym oraz lokalnym;

8) wzajemny udział w spotkaniach, konferencjach, sympozjach, szkoleniach organizowanych przez Ministerstwo, jednostki, organizacje pozarządowe lub w inicjatywach wspólnych;

9) identyfikację i konsultację wzajemnych potrzeb i oczekiwań w zakresie przepisów, procedur oraz standardów obsługi dotyczących Ministerstwa i jednostek;

10) konsultację w zakresie procedur i jakości przeprowadzanych kontroli;

11) wymianę informacji i doświadczeń w zakresie specjalistycznej wiedzy, technologii i trendów przydatnych w pracy/służbie w Ministerstwie i jednostkach;

12) współprowadzenie działań edukacyjnych dla przedsiębiorców oraz obywateli;

13) działania informacyjne, edukacyjne związane z ochroną rynku, walką z działalnością przestępczą związaną z przemytem dóbr o różnorakim charakterze, jak również podnoszeniem świadomości prawnej w tym zakresie;

14) konsultacje dotyczących realizacji zadań Ministra w zakresie podatków i opłat (polityki podatkowej, prawa podatkowego, systemu podatkowego, doradztwa podatkowego);

15) konsultacje w zakresie określania zasad i procedur wytwarzania usług informatycznych, z przeznaczeniem do użytku przez obywateli;

16) określanie dobrych praktyk obejmujących przygotowywanie treści internetowych dostępnych dla wszystkich użytkowników niezależnie od wieku, niepełnosprawności, sprzętu i oprogramowania;

17) tworzenie rozwiązań w zakresie rewizji finansowej w odniesieniu do zagadnień dotyczących organizacji pozarządowych;

18) propagowanie jednolitego stosowania przepisów i dobrych praktyk dotyczących raportowania niefinansowego z zakresu społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw;

19) działania edukacyjne i informacyjne podejmowane przez Radę Rozwoju Rynku Finansowego, jako organ opiniodawczy i doradczy Ministra, oraz przez jej zespoły i grupy robocze;

20) konsultacje dotyczące stanowisk Rządu w zakresie działów – budżet, finanse publiczne, instytucje finansowe;

21) informowanie o sprawach związanych z:

a) budżetem Unii Europejskiej oraz polityką gospodarczą i finansową Unii Europejskiej,

b) polityką międzynarodowych instytucji finansowych;

22) przyznawanie patronatów honorowych Ministerstwa przedsięwzięciom organizowanym przez organizacje pozarządowe oraz udział Ministra w komitecie honorowym przedsięwzięć organizowanych przez organizacje pozarządowe;

23) darowiznę zbędnych składników rzeczowych majątku ruchomego (sprzęt komputerowy) na rzecz organizacji pozarządowych.

V. Okres realizacji Programu

Zgodnie z art. 5b ustawy Minister przyjmuje roczny lub wieloletni programy współpracy z organizacjami pozarządowymi. Niniejszy program jest wieloletnim programem współpracy z organizacjami pozarządowymi i będzie realizowany w latach 2017–2020.

VI. Środki na realizację Programu

Realizacja Programu nie wymaga poniesienia przez Ministerstwo i jednostki dodatkowych kosztów. Działania będą podejmowane w ramach zadań własnych komórek organizacyjnych Ministerstwa i jednostek i środków na nie przewidzianych w planie finansowym.

VII. Ocena realizacji Programu

Ocena stopnia realizacji Programu odbywa się na podstawie sporządzanych przez Biuro Komunikacji i Promocji Ministerstwa:

1) raportu rocznego – opracowanego na podstawie rocznych raportów z realizacji Programu przekazywanych przez komórki organizacyjne Ministerstwa i jednostki w terminie do dnia 28 lutego roku następującego po roku, którego dotyczy raport;

2) podsumowującego raportu czteroletniego – opracowanego na podstawie raportów podsumowujących cały okres realizacji Programu przekazywanych przez komórki organizacyjne Ministerstwa i jednostki w terminie do dnia 28 lutego 2021 r.

Bieżąca ocena realizacji Programu może się odbywać na podstawie informacji o podjętej współpracy ujętych w cotygodniowym raporcie o działaniach przekazywanych do Biura Komunikacji i Promocji Ministerstwa.

Raporty zawierają w szczególności informację o:

1) dokumentach, które podlegały konsultacji z organizacjami pozarządowymi;

2) patronatach przyznanych w danym okresie przez Ministerstwo przedsięwzięciom organizowanym przez organizacje pozarządowe;

3) innych formach współpracy podjętych przez Ministerstwo i jednostki w danym okresie.

Raporty są zamieszczane na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa do dnia 30 kwietnia roku następującego po okresie, którego dotyczy raport.

VIII. Tworzenie Programu

Program powstaje w procesie kilkuetapowej konsultacji wewnętrznej i po dokonaniu analizy dotychczasowych doświadczeń ze współpracy Ministerstwa i jednostek z organizacjami pozarządowymi. Program podlega konsultacjom z organizacjami pozarządowymi poprzez udostępnienie na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa. Po konsultacjach i ewentualnych korektach zostaje przekazany do podpisu Ministra.