Na podstawie art. 121 ust. 3 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe (Dz. U. z 2014 r. poz. 1512, z późn. zm.²⁾) zarządza się, co następuje:

Załącznik do zarządzenia Ministra Energii
z dnia 1 marca 2017 r.

STATUT PAŃSTWOWEGO PRZEDSIĘBIORSTWA UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ POD NAZWĄ „ZAKŁAD UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW PROMIENIOTWÓRCZYCH”

Rozdział 1

Postanowienia ogólne

§ 1. 1. Państwowe przedsiębiorstwo użyteczności publicznej pod nazwą „Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych”, zwane dalej „Zakładem”, działa na podstawie:

1) powszechnie obowiązujących przepisów prawa, w szczególności ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe (Dz. U. z 2014 r. poz. 1512, z późn. zm.¹⁾) i aktów wykonawczych do tej ustawy;

2) niniejszego statutu.

§ 2. 1. Zakład działa pod nazwą: „Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych”.

2. Zakład może używać skróconej nazwy: „ZUOP”.

3. W kontaktach międzynarodowych Zakład może używać obcojęzycznego odpowiednika nazwy: „Radioactive Waste Management Plant” oraz jego skrótu „RWMP”.

4. Zakład prowadzi działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i poza jej granicami.

Rozdział 2

Organizacja i sposób działania Zakładu oraz tryb tworzenia i uprawnienia jednostek zamiejscowych

§ 3. 1. Zakład składa się z jednostek merytorycznych i jednostek obsługi oraz jednostek zamiejscowych.

2. Do zadań jednostek merytorycznych należy postępowanie z odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem jądrowym, w szczególności zapewnienie stałej możliwości składowania odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego, oraz działalność polegająca na:

1) odbiorze odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego;

2) transporcie odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego poza teren jednostki organizacyjnej;

3) przechowywaniu i składowaniu materiałów jądrowych, źródeł promieniotwórczych i innych substancji promieniotwórczych;

4) postępowaniu z odpadami niebezpiecznymi, innymi niż promieniotwórcze.

3. Do zadań jednostek obsługi należy zapewnienie działania jednostek merytorycznych poprzez wykonywanie zadań z zakresu obsługi administracyjnej, prawnej, technicznej, informatycznej, dozymetrycznej, inwestycyjnej i ochrony fizycznej Zakładu.

§ 4. 1. Jednostkę zamiejscową tworzy, w formie zarządzenia, i nadaje jej uprawnienia minister właściwy do spraw energii na wniosek dyrektora Zakładu. Wniosek zawiera uzasadnienie konieczności utworzenia jednostki zamiejscowej i zakres jej działania.

2. Utworzenie nowej jednostki zamiejscowej wymaga zmiany statutu Zakładu.

§ 5. 1. Jednostką zamiejscową Zakładu jest Krajowe Składowisko Odpadów Promieniotwórczych, z siedzibą w Różanie, powiat Maków Mazowiecki.

2. Krajowe Składowisko Odpadów Promieniotwórczych przechowuje i składuje przetworzone w jednostce merytorycznej Zakładu w Otwocku – Świerku odpady promieniotwórcze, materiały jądrowe, źródła promieniotwórcze i inne substancje promieniotwórcze oraz prowadzi ich ewidencję.

3. Krajowe Składowisko Odpadów Promieniotwórczych może przyjmować odpady promieniotwórcze, materiały jądrowe, źródła promieniotwórcze i inne substancje promieniotwórcze wyłącznie od Zakładu.

§ 6. Dyrektor Zakładu może powoływać organy doradcze i opiniodawcze dyrektora Zakładu.

§ 7. 1. Pracodawcą, w rozumieniu ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeksu pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1666, 2138 i 2255) jest Zakład.

2. Czynności z zakresu prawa pracy w stosunku do pracowników Zakładu dokonuje dyrektor Zakładu lub osoba przez niego wyznaczona.

3. W stosunku do dyrektora Zakładu czynności z zakresu prawa pracy dokonuje minister właściwy do spraw energii.

§ 8. Wszelkie sprawy, niezastrzeżone przepisami prawa i niniejszego statutu do właściwości organu założycielskiego, należą do kompetencji dyrektora Zakładu.

§ 9. 1. Zakład prowadzi samodzielną gospodarkę finansową zgodnie z zasadą racjonalizacji kosztów i efektywności ekonomicznej.

2. Rokiem obrotowym Zakładu jest rok kalendarzowy.

§ 10. 1. Strukturę organizacyjną oraz szczegółowy zakres zadań i obowiązków jednostek merytorycznych, jednostek obsługi oraz jednostek zamiejscowych określa regulamin organizacyjny Zakładu.

2. Regulamin organizacyjny Zakładu nadaje, w drodze zarządzenia, dyrektor Zakładu.

Rozdział 3

Szczegółowe zadania Zakładu

§ 11. 1. Do szczegółowych zadań Zakładu należy:

1) odbiór odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego oraz materiałów jądrowych, źródeł promieniotwórczych, a także innych substancji promieniotwórczych od wszystkich ich użytkowników z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2) transport odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego oraz materiałów jądrowych, źródeł promieniotwórczych, a także innych substancji promieniotwórczych, w szczególności transport do miejsc przechowywania i składowania;

3) przetwarzanie odpadów promieniotwórczych;

4) przygotowywanie wypalonego paliwa jądrowego do przechowywania i składowania;

5) kontrola jakości odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego oraz materiałów jądrowych, źródeł promieniotwórczych, a także innych substancji promieniotwórczych, kierowanych do przechowywania lub składowania;

6) przechowywanie i składowanie odpadów promieniotwórczych, wypalonego paliwa jądrowego oraz materiałów jądrowych, źródeł promieniotwórczych, a także innych substancji promieniotwórczych;

7) projektowanie i budowa własnych obiektów do przechowywania i składowania odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego oraz materiałów jądrowych, źródeł promieniotwórczych, a także innych substancji promieniotwórczych;

8) prowadzenie ewidencji w systemie informatycznym odbieranych, przetwarzanych, przechowywanych i składowanych odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego, oraz materiałów jądrowych, źródeł promieniotwórczych, a także innych substancji promieniotwórczych;

9) opracowywanie technologii przetwarzania i składowania odpadów promieniotwórczych, materiałów jądrowych, źródeł promieniotwórczych i innych substancji promieniotwórczych oraz badanie prototypowych urządzeń i instalacji doświadczalnych przewidywanych do wdrożenia w Zakładzie;

10) opracowywanie technologii przygotowywania wypalonego paliwa jądrowego do przechowywania i składowania w obiektach Zakładu;

11) realizacja inwestycji związanych z postępowaniem z odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem jądrowym oraz materiałami jądrowymi, źródłami promieniotwórczymi a także innymi substancjami promieniotwórczymi;

12) prowadzenie działań związanych z poszukiwaniem lokalizacji oraz projektowaniem i budową nowych składowisk odpadów promieniotwórczych;

13) realizacja inwestycji związanych z likwidacją obiektów jądrowych i zamknięciem składowisk odpadów promieniotwórczych;

14) inicjowanie prac naukowo – badawczych w dziedzinie rozwoju technik unieszkodliwiania odpadów promieniotwórczych;

15) inicjowanie i prowadzenie badań przemysłowych oraz prac rozwojowych związanych z unieszkodliwianiem odpadów promieniotwórczych i postępowaniem z wypalonym paliwem jądrowym;

16) prowadzenie działalności szkoleniowo – informacyjnej dotyczącej zagadnienia unieszkodliwiania i składowania odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego oraz materiałów jądrowych, źródeł promieniotwórczych, a także innych substancji promieniotwórczych, na potrzeby ich użytkowników oraz opinii publicznej Rzeczypospolitej Polskiej;

17) realizacja innych zadań, jeżeli nie ogranicza to prowadzenia działalności, o której mowa w art. 114 ust. 1 i la ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe oraz realizacji zadań, o których mowa w pkt 1 – 16, w szczególności:

a) dekontaminacja skażonych obiektów, instalacji i urządzeń, zlecana zlecanej przez użytkowników źródeł promieniotwórczych i materiałów jądrowych,

b) likwidacja skutków zdarzeń radiacyjnych – dekontaminacja terenu, obiektów, instalacji i urządzeń na zlecenie uprawnionych organów państwowych,

c) inicjowanie i prowadzenie współpracy międzynarodowej w zakresie działalności Zakładu,

d) krajowe i zagraniczne usługi transportowe związane z przewozem substancji promieniotwórczych, źródeł promieniotwórczych oraz materiałów jądrowych,

e) realizacja zadań na zlecenie uprawnionych organów państwowych, w tym zadań o charakterze niejawnym;

2. Realizacja zadań Zakładu objęta jest zintegrowanym systemem zarządzania, ze szczególnym uwzględnieniem wymogów bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej.

Rozdział 4

System kontroli wewnętrznej

§ 12. 1. W Zakładzie funkcjonuje system kontroli wewnętrznej.

2. System kontroli wewnętrznej obejmuje kontrolę funkcjonalną oraz, w zależności od potrzeb, kontrolę instytucjonalną.

3. Kontrolę funkcjonalną sprawuje dyrektor Zakładu, jego zastępcy oraz, w zakresie posiadanych kompetencji, kierownicy podległych im jednostek merytorycznych lub jednostek obsługi.

4. Dyrektor Zakładu może, w razie potrzeby, utworzyć jednostkę organizacyjną lub samodzielne stanowisko do spraw wewnętrznej kontroli instytucjonalnej.

UZASADNIENIE

Projekt przedmiotowego zarządzenia stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art. 121 ust. 3 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe (Dz. U. z 2014 r. poz. 1512, z późn. zm.). Zgodnie z brzmieniem tego przepisu, statut nadaje Zakładowi, w drodze zarządzenia, minister właściwy do spraw energii.

Projektowana regulacja zastąpi dotychczas obowiązujące zarządzenie Ministra Gospodarki z dnia 31 stycznia 2014 roku w sprawie nadania statutu państwowemu przedsiębiorstwu użyteczności publicznej pod nazwą „Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych” (Dz. Urz. Min. Gosp. poz. 6). Wraz z wejściem w życie, z dniem 17 marca 2016 r., art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 266 i 1592) nastąpiło przeniesienie kompetencji w zakresie nadzoru nad państwowym przedsiębiorstwem użyteczności publicznej pod nazwą „Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych” na ministra właściwego do spraw energii. Projektowana regulacja ma więc przede wszystkim na celu formalne uporządkowanie tej sytuacji. Jednocześnie została zweryfikowana i dostosowana do zasad legislacji treść dotychczas obowiązującego statutu. Usunięto zapisy powtarzające treść ustawy.

W załączniku do projektu zarządzenia określony został projekt statutu państwowego przedsiębiorstwa użyteczności publicznej „Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych”, który zgodnie z upoważnieniem ustawowym reguluje szczegółowe zadania, organizację, tryb tworzenia jednostek zamiejscowych i ich uprawnienia, system kontroli wewnętrznej i sposób działania Zakładu.

Projektowany akt ma charakter wewnętrzny i oddziałuje tylko na funkcjonowanie państwowego przedsiębiorstwa użyteczności publicznej pod nazwą „Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych”.

Przedmiot projektowanej regulacji dotyczy prawa krajowego i nie jest objęty zakresem prawa Unii Europejskiej.

Projekt zarządzenia nie zawiera przepisów technicznych i w związku z tym nie podlega notyfikacji w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. z 2002 r. poz. 2039 oraz z 2004 r. poz. 597).

¹⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2015 r. poz. 1505 i 1893 oraz z 2016 r. poz. 266, 1343, 1579, 1948, 2003 i 2260).