Na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1541 i 2020) w związku z art. 34a ust. 1 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów (Dz. U. z 2019 r. poz. 1171) zarządza się, co następuje:

Załączniki do zarządzenia nr 2
Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej
z dnia 7 lutego 2020 r. (Dz. Urz. MGMiŻŚ poz. 2)

Załącznik nr 1

WYTYCZNE DO SZKOLENIA OBRONNEGO W DZIAŁACH ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ GOSPODARKA MORSKA, GOSPODARKA WODNA, RYBOŁÓWSTWO ORAZ ŻEGLUGA ŚRÓDLĄDOWA W 2020 ROKU

1. Informacje ogólne

1.1 Wytyczne do szkolenia obronnego w działach administracji rządowej gospodarka morska, gospodarka wodna, rybołówstwo oraz żegluga śródlądowa w 2020 roku, zwane dalej "Wytycznymi", wydaje się na podstawie § 13 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 października 2015 r. w sprawie szkolenia obronnego (Dz. U. poz. 1829), zwanego dalej "rozporządzeniem".

1.2 Wytyczne uwzględniają postanowienia następujących aktów prawnych i dokumentów:

a) ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1541 i 2020),

b) ustawy z dnia 23 sierpnia 2001 r. o organizowaniu zadań na rzecz obronności państwa realizowanych przez przedsiębiorców (Dz. U. poz. 1320 oraz z 2002 r. poz. 1571),

c) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 czerwca 2004 r. w sprawie warunków i trybu planowania i finansowania zadań wykonywanych w ramach przygotowań obronnych państwa przez organy administracji rządowej i organy samorządu terytorialnego (Dz. U. poz. 1599, z 2007 r. poz. 1426 oraz z 2019 r. poz. 1549),

d) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie przygotowania systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym (Dz. U. poz. 978, z 2016 r. poz. 917 oraz z 2018 r. poz. 474),

e) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie gotowości obronnej państwa (Dz. U. poz. 2218),

f) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 listopada 2009 r. w sprawie militaryzacji jednostek organizacyjnych wykonujących zadania na rzecz obronności lub bezpieczeństwa państwa (Dz. U. poz. 1612),

g) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 3 listopada 2015 r. w sprawie wykazu przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym (Dz. U. poz. 1871, z 2016 r. poz. 1325, z 2017 r. poz. 1075 i 2143 oraz z 2019 r. poz. 1985),

h) Oceny Pozamilitarnych Przygotowań Obronnych Rzeczypospolitej Polskiej w 2019 r.,

i) Programu Pozamilitarnych Przygotowań Obronnych Rzeczypospolitej Polskiej na lata 2021-2035,

j) Wytycznych Rady Ministrów do programowania przygotowań obronnych Rzeczypospolitej Polskiej na lata 2017-2026,

k) zarządzenia nr 16 Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 2 kwietnia 2019 r. w sprawie organizacji wykonywania zadań w ramach powszechnego obowiązku obrony (Dz. Urz. MGMiŻŚ poz. 16),

l) zarządzenia Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej w sprawie finansowania zadań obronnych oraz zadań na rzecz obronności,

m) zarządzenia Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej w sprawie planów osłony technicznej śródlądowych dróg wodnych oraz infrastruktury portowej i transportu morskiego.

1.3 Adresaci wytycznych:

a) Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, zwane dalej "Ministerstwem",

b) jednostki organizacyjne podległe Ministrowi Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, zwanemu dalej "Ministrem", lub przez niego nadzorowane, zwane dalej "jednostkami"¹⁾,

c) przedsiębiorcy o szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym, zwani dalej "przedsiębiorcami", na których Minister, w drodze decyzji administracyjnych, nałożył obowiązek realizacji zadań na rzecz obronności państwa²⁾.

1.4 Wytyczne stanowią podstawę do realizacji procesu programowania i planowania szkolenia obronnego w działach administracji rządowej gospodarka morska, gospodarka wodna, rybołówstwo oraz żegluga śródlądowa, zwanych dalej "DAR".

1.5 Celem Wytycznych jest:

a) ocena rocznego cyklu szkolenia obronnego realizowanego w 2019 r.,

b) wskazanie kierunków szkolenia obronnego na 2020 r. wynikających z sześcioletniego okresu planistycznego,

c) ustalenie sposobu planowania, organizowania i realizacji szkolenia obronnego oraz wskazanie koordynatorów i organizatorów szkolenia obronnego, zgodnie z postanowieniami § 13 ust. 4 rozporządzenia,

d) zapewnienie merytorycznego wsparcia organizatorom szkolenia obronnego do sporządzania planów oraz programów szkolenia obronnego,

e) poprawa realizacji procesu szkolenia obronnego,

f) dokonanie racjonalnego podziału przyznanych środków finansowych na organizację i przeprowadzenie zaplanowanych przedsięwzięć szkolenia obronnego,

g) przygotowanie jednostek do wykonywania zadań operacyjnych związanych z potrzebami Sił Zbrojnych RP i wojsk sojuszniczych.

2. Ocena realizacji szkolenia obronnego w 2019 roku

2.1 Oceny realizacji szkolenia dokonano na podstawie:

a) analizy przedsięwzięć szkoleniowych Ministra przeprowadzonych w roku sprawozdawczym,

b) sprawozdań z realizacji zadań obronnych otrzymanych z jednostek oraz od przedsiębiorców,

c) sprawozdań ze szkolenia obronnego otrzymanych z jednostek,

d) przeprowadzonych kontroli problemowych realizacji zadań obronnych oraz zadań na rzecz obronności państwa.

2.2 Realizację celów szkolenia obronnego w 2019 roku ocenia się na poziomie dobrym. Szkolenie ukierunkowane było na osiąganie przez Ministra oraz przez kierowników jednostek i przedsiębiorców zdolności podejmowania stosownych decyzji w sytuacji zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny. W tym celu, w trakcie szkolenia obronnego dążono do wypracowania funkcjonalnych zasad współdziałania wszystkich elementów wspierających proces wypracowania decyzji, w tym zespołów koordynacyjnych i operacyjnych w zakresie identyfikacji i oceny zagrożeń.

2.3 Zrealizowano cel główny szkolenia obronnego jakim było przeprowadzenie treningu sztabowego przygotowującego do ćwiczenia działowego "Ewakuacja-20". Celem szkolenia było przygotowanie kadry kierowniczej do realizacji zadań w ramach podwyższania gotowości obronnej państwa oraz przemieszczenia i funkcjonowania w stałej siedzibie i w zapasowym miejscu pracy. Zostały zrealizowane następujące elementy:

a) treningi stałego dyżuru (maj i wrzesień),

b) seminaria poświęcone:

- aktualizacji tabel i kart realizacji zadań operacyjnych,

- gotowości obronnej państwa - stany gotowości obronnej państwa i ich charakterystyka,

- zasadom działania organów władzy publicznej w stanach nadzwyczajnych,

- bezpieczeństwu i zagrożeniom w cyberprzestrzeni oraz usuwaniu ich negatywnych skutków,

- tworzeniu i realizacji Programu pozamilitarnych przygotowań obronnych,

- planowaniu obronnym w procesie przygotowań obronnych przedsiębiorców.

2.4 W zakresie szkolenia obronnego skorygowano i uaktualniono koncepcję szkolenia obronnego, w szczególności w zakresie koordynowania i organizacji szkolenia.

W odniesieniu do organizatorów szkolenia przyjęto koncepcję realizacji zadań obronnych uwzględniającą specyfikę, charakter oraz uwarunkowania wykonywanych zadań obronnych.

2.5 Kontynuowano przygotowanie kadry kierowniczej i zespołów zadaniowych, wchodzących w skład stanowisk kierowania, do działania w sytuacji uruchomienia zadań operacyjnych oraz doskonalenie współdziałania z innymi jednostkami organizacyjnymi w tym zakresie.

2.6 Cykl seminariów pozwolił na zapoznanie szkolonych z systemem kierowania bezpieczeństwem narodowym, organizacją i funkcjonowaniem głównego stanowiska kierowania Ministra oraz z jego procedurami działania, w tym procedurami osiągania wyższych stanów gotowości obronnej, zasadami obiegu informacji w systemie stałych dyżurów, warunkami i procedurami realizacji zadań operacyjnych oraz przeciwdziałaniu i skutecznemu reagowaniu na zagrożenia w cyberprzestrzeni.

3. Wnioski

3.1 Proces szkolenia obronnego w 2019 roku przebiegał sprawnie oraz w sposób zapewniający właściwe nabywanie wiedzy niezbędnej do planowania i organizowania zadań obronnych i kształtowania umiejętności praktycznego wykonywania wybranych zadań, w tym zadań operacyjnych.

3.2 Szkolenia obronne w podległych Ministrowi lub przez niego nadzorowanych jednostkach, u przedsiębiorców oraz w Ministerstwie były planowane i realizowane zgodnie z wytycznymi Ministra do szkolenia obronnego w 2019 roku oraz na podstawie uzgodnionych z Ministrem planów.

3.3 Kwalifikowanie osób funkcyjnych i pracowników, którym powierzono wykonywanie zadań obronnych były zgodne z potrzebami organizatorów szkolenia.

3.4 Na wysoką ocenę wpłynęło poprawne realizowanie ustaleń zawartych w wytycznych w zakresie planowania, organizowania i koordynacji szkolenia przez organizatorów i koordynatorów szkolenia obronnego oraz niezakłócony proces finansowania przedsięwzięć szkoleniowych w ramach Programu Pozamilitarnych Przygotowań Obronnych Rzeczypospolitej Polskiej.

3.5 Za pozytywny objaw szkolenia uznano dążenie do konsekwentnej realizacji zamierzeń szkoleniowych ujętych w programach i planach szkolenia obronnego pomimo ograniczonych zasobów kadrowych i nakładania dodatkowych zadań spoza obszaru przygotowań obronnych.

4. Główne kierunki szkolenia w 2020 roku

4.1 W 2020 roku szkolenie obronne należy ukierunkować na przygotowanie kadry kierowniczej i zespołów zadaniowych do:

a) udziału w ćwiczeniu dowódczo-sztabowym organizowanym przez Dowódcę Operacyjnego Rodzajów Sił Zbrojnych mającego na celu doskonalenie dowodzenia i zgrywanie Stanowiska Dowodzenia Dowództwa Komponentu Morskiego z siłami komponentu morskiego, organizacji wymiany informacji o bezpieczeństwie żeglugi i wsparcia eksperckiego oraz współdziałania w zakresie ochrony granicy morskiej państwa z udziałem pozamilitarnym,

b) przeprowadzeniu ćwiczenia działowego "Ewakuacja 20" w DAR gospodarka wodna, rybołówstwo oraz żegluga śródlądowa w celu weryfikacji zasad i procedur kierowania wykonywaniem zadań obronnych podczas podwyższania gotowości obronnej państwa i w czasie wojny oraz oceny współdziałania,

c) realizacji zadań w systemie kierowania Ministra w sytuacji wystąpienia zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa, kryzysu lub wojny,

d) przeprowadzeniu procesu przygotowawczego do opracowania nowych planów operacyjnych, w tym opracowania procedur działania do realizacji zadań operacyjnych określonych w planach operacyjnych, aktualizacji tabel oraz opracowania nowych kart realizacji zadań operacyjnych,

e) udziału w ćwiczeniu DEFENDER Europe 20 w celu doskonalenia etatowych obsad w realizacji zadań przeładunkowych w portach morskich,

f) podnoszeniu gotowości obronnej państwa, w zakresie uruchamiania zadań operacyjnych oraz procedur zarządzania kryzysowego przekazywanych w systemie stałych dyżurów,

g) weryfikacji przyjętych struktur organizacyjnych stanowisk kierowania oraz procedur działania zespołów zadaniowych,

h) przeprowadzeniu treningu sztabowego "Turbot" dla obsady Głównego Stanowiska Kierowania Ministra w celu przygotowania do ćwiczenia kompleksowego "Świt" w 2021 roku.

4.2 Szkolenia należy ukierunkować na nabywanie umiejętności praktycznych wykonywania zadań obronnych poprzez planowanie przedsięwzięć aktywizujących szkolonych, np. gier decyzyjnych i treningów oraz pogłębianie wiedzy teoretycznej w czasie konferencji, seminariów i innych form kształcenia.

4.3 W trakcie szkolenia należy poruszać w szczególności problematykę z zakresu:

a) przygotowania urzędu/jednostki organizacyjnej do funkcjonowania w warunkach zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny,

b) osiągania gotowości do realizacji zadań w systemie kierowania Ministra oraz współdziałania w wykonywaniu zadań na rzecz Sił Zbrojnych RP i wojsk sojuszniczych wynikających z obowiązków państwa gospodarza.

4.4 Szkolenie powinno być adresowane do zespołów i pracowników wyznaczonych do realizacji zadań obronnych, w tym do zespołów zadaniowych systemu kierowania Ministra.

4.5 Szkoleniem problemowym należy objąć zespoły wyznaczone do wykonywania zadań w Krajowym Systemie Wykrywania Skażeń i Alarmowania. Zespoły powinny brać udział w corocznych ćwiczeniach i treningach organizowanych przez organy odpowiedzialne za bezpieczeństwo państwa zgodnie z planem ćwiczeń międzynarodowych, krajowych i regionalnych w latach 2019-2024.

4.6 W przedsięwzięciach szkoleniowych realizowanych w wymiarze cywilno-wojskowym należy doskonalić relacje współdziałania z organami dowodzenia Sił Zbrojnych RP i organami administracji wojskowej w warunkach wystąpienia konfliktu hybrydowego oraz w reagowaniu na współczesne zagrożenia bezpieczeństwa państwa, w tym w reagowaniu na zagrożenia w cyberprzestrzeni.

4.7 Przedsięwzięcia realizowane z udziałem wojsk sojuszniczych należy wykorzystywać do sprawdzenia i podnoszenia zdolności do realizacji planowych zadań wynikających z obowiązków państwa-gospodarza.

4.8 Określenia ćwiczebnych zadań obronnych realizowanych przez Ministerstwo, jednostki i przedsiębiorców w ramach ćwiczeń Sił Zbrojnych RP należy dokonywać na etapie przygotowania ćwiczenia, zgodnie z "Jednolitym tłem strategicznym do ćwiczeń w Siłach Zbrojnych RP" oraz Ćwiczebną bazą danych do ćwiczeń w Siłach Zbrojnych RP (dokumenty niejawne), w tym akcentować przedsięwzięcia zapewniające realizację zadań na rzecz Sił Zbrojnych RP oraz zadań wsparcia państwa-gospodarza realizowanych na rzecz wojsk sojuszniczych.

4.9 W trakcie planowania i realizacji ćwiczeń szczególną uwagę należy zwracać na ograniczenia dotyczące ochrony informacji niejawnych w ramach współdziałania między elementami Sił Zbrojnych RP a Ministerstwem, jednostkami i przedsiębiorcami.

4.10 Do priorytetów szkolenia obronnego w 2020 roku należą w szczególności:

a) weryfikacja modelu i procedur działania zespołów zadaniowych w systemie kierowania Ministra,

b) przygotowanie do opracowania planów operacyjnych i nowych kart realizacji zadań operacyjnych,

c) sprawdzanie przyjętych procedur podejmowania decyzji do realizacji wybranych zadaniach operacyjnych,

d) doskonalenie procedur związanych z wprowadzaniem stanów gotowości obronnej państwa oraz uruchamiania zadań operacyjnych w systemie stałych dyżurów.

4.11 Realizacja głównych kierunków szkolenia obronnego Ministerstwa wsparta będzie następującymi zamierzeniami szkoleniowymi:

a) wykładami i seminariami, których tematyka dotyczyć będzie:

- metodyki opracowania planów operacyjnych,

- aktualizacji tabel i zasad opracowania nowych kart realizacji zadań operacyjnych,

- realizacji zadań z obszaru zarządzania kryzysowego,

- założeń i wymogów dotyczących programu mobilizacji gospodarki,

- zagrożeń "hybrydowych", ataków terrorystycznych oraz w cyberprzestrzeni,

- organizacji ochrony szczególnej,

b) szkoleniem obsady stałego dyżuru oraz treningiem obiegu informacji w systemie stałego dyżuru obejmującymi: doskonalenie wiedzy na temat gotowości obronnej państwa, organizacji systemu stałego dyżuru, realizacji i dokumentowania zadań przyjętych oraz praktycznego ich wykonywania w czasie dyżuru,

c) treningiem sztabowym przygotowawczym do ćwiczenia kompleksowego,

d) realizacją ćwiczenia działowego "Ewakuacja 20", które odpowie czy Ministerstwo wraz z jednostkami i przedsiębiorcami z obszaru DAR gospodarka wodna, rybołówstwo oraz żegluga śródlądowa posiada właściwe procedury kierowania wykonywaniem zadań obronnych podczas podwyższania gotowości obronnej państwa i w czasie wojny.

5. Planowanie i realizacja szkolenia obronnego

5.1 Ustalenia ogólne:

a) planowanie szkolenia obronnego należy prowadzić zgodnie z przyjętą koncepcją przygotowań obronnych w Ministerstwie, zweryfikowaną o ustalenia wynikające ze SBN RP³⁾ oraz dokumentów opracowywanych w zakresie planowania obronnego,

b) podczas planowania szkolenia należy uwzględniać:

- postanowienia niniejszych Wytycznych,

- pozycję organizatora szkolenia w systemie obronnym państwa,

- uwarunkowania miejscowe i rzeczowe,

- potrzeby szkoleniowe wynikające między innymi z dokonanej oceny szkolenia obronnego, stopnia osiągnięcia gotowości struktur i szkolonych do realizacji powierzonych zadań oraz zmian strukturalno-kompetencyjnych,

c) planowaniem szkolenia obronnego należy obejmować wszystkie obszary zadaniowe realizowane przez organizatora szkolenia w ramach przygotowań obronnych państwa,

d) w głównych kierunkach szkolenia obronnego zawartych w Wytycznych należy dokonywać oceny realizacji szkolenia oraz wskazywać cele i priorytety tego szkolenia,

e) szkoleniom obronnym przedsiębiorców należy zapewnić właściwą w tym zakresie koordynację,

f) dokumentom wydawanym w zakresie planowania szkolenia obronnego należy zapewniać merytoryczną zgodność, w szczególności wytycznym, programom i planom szkolenia obronnego,

g) przedsięwzięciom szkoleniowym prowadzonym w formie zajęć teoretycznych i praktycznych należy zapewniać właściwe proporcje - szkolenie prowadzone w formie zajęć teoretycznych należy traktować jako poprzedzające i uzupełniające, a praktyczne formy szkolenia, jako zapewniające nabywanie umiejętności praktycznych wykonywania zadań obronnych,

h) w programach szkolenia obronnego, stosownie do ustaleń Wytycznych, i "Planu ćwiczeń obronnych i wykazu przedsięwzięć szkoleniowych Sił Zbrojnych na lata 2019-2024", w których proponuje się udział pozamilitarnych struktur obronnych państwa, należy dokonać stosownej aktualizacji przedsięwzięć szkoleniowych,

i) należy dążyć do podnoszenia frekwencji uczestnictwa kierowniczej kadry w szkoleniu obronnym organizowanym na szczeblu DAR oraz do zapewnienia wysokiego poziomu uczestnictwa kierowniczej kadry Ministerstwa i jednostek w szkoleniu obronnym prowadzonym w formie Wyższych Kursów Obronnych.

5.2 Na potrzeby koordynacji planowania i realizacji szkolenia obronnego ustala się:

a) grupy szkoleniowe:

- K-1 Kierownictwo Ministerstwa:

-- Minister,

-- sekretarz stanu,

-- podsekretarz stanu,

-- dyrektor generalny,

- K-2 kierownicy jednostek i ich zastępcy w:

-- Akademii Morskiej w Szczecinie (AM),

-- Uniwersytecie Morskim w Gdyni (UMR),

-- Izbie Morskiej w Gdańsku z siedzibą w Gdyni (IMG),

-- Izbie Morskiej w Szczecinie (IMS),

-- Odwoławczej Izbie Morskiej w Gdańsku z siedzibą w Gdyni (OIMG),

-- Urzędach Morskich (UM),

-- Morskiej Służbie Poszukiwania i Ratownictwa (SAR),

-- Państwowym Gospodarstwie Wodnym Wody Polskie (PGW),

-- Instytucie Meteorologii i Gospodarki Wodnej - Państwowym Instytucie Badawczym (IMGW),

- Regionalnych Zarządach Gospodarki Wodnej (RZGW),

- Głównym Inspektoracie Rybołówstwa Morskiego (GIRM),

- Morskim Instytucie Rybackim - Państwowym Instytucie Badawczym (MIR-PIB),

- Instytucie Rybactwa Śródlądowego (IRS),

- Urzędach Żeglugi Śródlądowej (UŻŚ),

- D-1 dyrektorzy i ich zastępcy w Ministerstwie w:

-- Departamencie Edukacji Morskiej,

-- Departamencie Gospodarki Morskiej,

-- Departamencie Gospodarki Wodnej i Żeglugi Śródlądowej,

-- Departamencie Nadzoru Właścicielskiego,

-- Departamencie Orzecznictwa i Kontroli Gospodarowania Wodami,

-- Departamencie Rybołówstwa,

- D-2 dyrektorzy i ich zastępcy w Ministerstwie w:

-- Departamencie Prawnym,

-- Departamencie Współpracy Międzynarodowej,

-- Biurze Administracyjnym,

-- Biurze Budżetowo-Finansowym,

-- Biurze Dyrektora Generalnego,

-- Biurze Kontroli i Audytu Wewnętrznego,

-- Biurze Ministra,

-- Biurze Obrony i Ochrony Informacji Niejawnych,

-- Biurze Prasowym,

- D-3 kadra kierownicza wewnętrznych komórek organizacyjnych wykonująca zadania obronne w AM, UMR, UM, IMG, IMS, OIMG, SAR, PGW, IMGW, RZGW, GIRM, MIR-PIB, IRŚ, UŻŚ,

- P-1 pracownicy komórek wewnętrznych Ministerstwa prowadzący sprawy programowania i planowania obronnego,

- P-2 pracownicy prowadzący sprawy programowania i planowania obronnego w AM, UMR, UM, IMG, IMS, OIMG, SAR, PGW, IMGW, RZGW, GIRM, MIR-PIB, IRŚ, UŻŚ,

- B-1 kadra kierownicza przedsiębiorców:

-- Zarządu Morskiego Portu (ZMP) Gdańsk,

-- ZMP Gdynia,

-- Polskich Linii Oceanicznych (PLO),

-- Polskiego Ratownictwa Okrętowego (PRO),

-- Przedsiębiorstwa Robót Czerpalnych i Podwodnych (PRCiP),

-- ZMP Szczecin i Świnoujście,

-- Polskiej Żeglugi Morskiej (PŻM),

-- SHIP-SERVICE,

-- ENERGOPOL-SZCZECIN (ENERGOPOL),

-- Centrum Logistyczne GRYF (GRYF),

-- UNITY LINE LIMITED (UL LIMITED),

-- Straż Ochrony Portu Gdańsk Sp. z o.o. w Gdańsku,

-- Portowa Straż Pożarna "Florian" Sp. z o.o. w Gdańsku,

-- Terminal Promowy Świnoujście Sp. z o.o. w Świnoujściu,

-- INFRA-PORT Sp. z o.o. w Szczecinie,

-- Przedsiębiorstwo Usług Portowych Rezerwa Sp. z o.o. w Gdańsku,

-- Morska Stocznia Remontowa "Gryfia" S.A. w Szczecinie,

-- Przedsiębiorstwa Budownictwa Hydrotechnicznego "Odra3" (PBH),

-- Przedsiębiorstwo Budownictwa Wodnego w Warszawie S.A. w Warszawie,

- B-2 pracownicy przedsiębiorców prowadzący sprawy programowania i planowania obronnego,

- M pracownicy, którym nadano przydziały organizacyjno-mobilizacyjne do jednostek zmilitaryzowanych,

- SK zespoły zadaniowe wyznaczone do obsadzenia stanowisk funkcyjnych na Stanowiskach Kierowania Ministra i jednostek,

- S obsada stałego dyżuru,

b) organizatorów szkolenia:

- Minister - dla grup B-1, D-1, D-2, K-1, K-2, P-1 oraz SK i S Ministerstwa,

- Dyrektor UM w Gdyni - dla grup D-3, P-2 w:

-- UMR,

-- UM w Gdyni,

-- MIR-PIB,

-- IRŚ,

-- IMG,

-- OIMG,

oraz SK i S w Gdyni i B-2 przedsiębiorców, według właściwości,

- Dyrektor UM w Słupsku - dla grup D-3, P-2 w:

-- UM w Słupsku

oraz SK i S w UM w Słupsku,

- Dyrektor UM w Szczecinie - dla grup D-3, P-2 w:

-- AM w Szczecinie,

-- IMS,

-- UM w Szczecinie,

- GIRM,

oraz SK i S w UM w Szczecinie i B-2 przedsiębiorców, według właściwości,

- dyrektorzy IMGW i SAR, Prezes PGW - dla grup D-3, P-2, M, SK i S według właściwości,

- rektorzy: AM i UMR, dyrektorzy: GIRM, MIR-PIB, IRŚ oraz UŻŚ dla grupy SK i S według właściwości,

- kierownicy IMG, IMS, OIMG - dla grup D-3, P-2 według właściwości,

- przedsiębiorca - dla grup M i S według właściwości,

c) koordynatorów szkolenia:

- Minister - w UM, PGW, IMGW, SAR i UŻŚ.

- Dyrektorzy UM, wskazani w lit. b - w jednostkach i u przedsiębiorców, według właściwości.

6. Zasady organizacji i prowadzenia zajęć praktycznych

6.1 Ustalenia ogólne:

a) niniejsze ustalenia należy wykorzystywać podczas realizacji szkolenia w formie zajęć praktycznych, w szczególności w zakresie określania charakteru ćwiczeń, metodycznych zasad ćwiczeń, sposobu ich przygotowania, prowadzenia i omawiania zasad organizacji pracy zespołu autorskiego i kierownictwa ćwiczenia,

b) w planowaniu szkolenia obronnego główny wysiłek należy skupić na szkoleniu prowadzonym w formie zajęć praktycznych, z zachowaniem zasady, że ćwiczenia obronne oraz treningi i gry są zasadniczymi formami szkolenia, zapewniającymi nabywanie i doskonalenie umiejętności niezbędnych do wykonywania zadań obronnych,

c) należy przyjąć zasadę stopniowego dochodzenia do najważniejszych przedsięwzięć szkoleniowych z uwzględnieniem kolejności:

- zajęcia teoretyczne,

- gry, treningi,

- ćwiczenia,

d) na etapie planowania, organizacji i prowadzenia zajęć praktycznych należy uwzględniać strukturę i podział kompetencji w ramach systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym oraz obowiązujące procedury w zakresie współdziałania organów administracji publicznej z ćwiczącymi strukturami wojskowymi przy realizacji zadań obronnych,

e) na potrzeby organizowania i prowadzenia ćwiczeń obronnych należy wykorzystywać, jako dokument pomocniczy, "Jednolite tło strategiczne do ćwiczeń w Siłach Zbrojnych RP", zawierający ustalenia i informacje umożliwiające, po odpowiednim przystosowaniu, opracowywanie ogólnych i szczegółowych założeń scenariuszy oraz sytuacji wyjściowych do kompleksowych i działowych ćwiczeń obronnych oraz treningów i gier,

f) umiejętności kierowania realizacją zadań obronnych w DAR będących we właściwości Ministra należy doskonalić poprzez przeprowadzanie ćwiczeń działowych stosując zasadę, o której mowa w lit. c,

g) cel oraz ogólny charakter (temat) ćwiczeń powinien wynikać z miejsca i roli DAR będących we właściwości Ministra w systemie obronnym państwa oraz funkcjonalnego ich przeznaczenia i zmierzać do sprawdzenia i weryfikacji przyjętych rozwiązań formalno-prawnych i organizacyjnych oraz obowiązujących procedur działania, a także dokonania oceny współdziałania Ministerstwa, jednostek i przedsiębiorców realizujących zadania obronne,

h) dla przedsięwzięć szkoleniowych prowadzonych wspólnie z Siłami Zbrojnymi RP przyjmować należy cele zapewniające określenie miejsca i roli współpracy cywilno-wojskowej podczas prowadzenia operacji obronnej oraz w warunkach współczesnych zagrożeń bezpieczeństwa państwa, w szczególności obiegu informacji pomiędzy DAR a elementami dowodzenia Sił Zbrojnych RP i administracji wojskowej,

i) kierowanie ćwiczeniem powinno być realizowane osobiście przez Ministra bądź inną osobę z Kierownictwa Ministerstwa upoważnioną do działania w jego imieniu,

j) ćwiczenia obronne należy prowadzić w miejscach (rejonach, obszarach) przewidywanego działania ćwiczących, z uwzględnieniem pracy w zapasowych miejscach pracy ćwiczących grup operacyjnych Ministerstwa, jednostek oraz przedsiębiorców,

k) czas trwania ćwiczeń obronnych powinien wynikać z zakładanych celów oraz przyjętych rozwiązań organizacyjnych.

6.2 Tematy ćwiczeń powinny wynikać z:

a) przeznaczenia ćwiczących struktur organizacyjnych i zadań szkoleniowych określonych przez koordynatora szkolenia na ustalony okres szkoleniowy,

b) założeń wynikających ze strategii narodowych i dokumentów normatywnych,

c) miejsca, roli oraz zadań ćwiczących w strukturze podsystemu niemilitarnego,

d) poziomu indywidualnego oraz zespołowego wyszkolenia ćwiczących w dziedzinie przygotowania i prowadzenia działań przewidywanych do realizacji w warunkach zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa i w czasie wojny,

e) najnowszych poglądów dotyczących przygotowania i prowadzenia działań przez podsystem niemilitarny,

f) doświadczeń, wniosków i zaleceń z ćwiczeń przeprowadzonych w przeszłości, wniosków i zaleceń wynikających z prowadzonych kontroli wykonywania zadań obronnych.

7. Ustalenia końcowe

7.1 W imieniu Ministra proces szkolenia obronnego w Ministerstwie organizuje i realizuje Dyrektor Biura Obrony i Ochrony Informacji Niejawnych, zwanego dalej "BOilN", do którego obowiązków w szczególności należy:

a) opracowanie wytycznych do planowania i realizacji szkolenia obronnego w 2020 roku,

b) opracowanie i uzgodnienie z Ministrem Obrony Narodowej rocznego planu szkolenia obronnego w DAR na 2020 rok,

c) zgłaszanie kandydatów do udziału w Wyższych Kursach Obronnych,

d) zapewnienie środków finansowych w ramach Programu Pozamilitarnych Przygotowań Obronnych na realizację przedsięwzięć szkoleniowych,

e) organizowanie i realizacja przedsięwzięć szkolenia obronnego,

f) dokumentowanie szkolenia obronnego,

g) kontrola realizacji szkolenia obronnego w jednostkach i u przedsiębiorców.

7.2 Dokumentacja szkolenia obronnego obejmuje:

a) program szkolenia obronnego, którego wzór określa załącznik nr 1 do Wytycznych, zawierający:

- cele szkolenia,

- problematykę szkolenia realizowaną przez:

-- Ministra w sześcioletnim okresie planistycznym z jego aktualizacją co dwa lata,

-- kierownika jednostki w trzyletnim okresie planistycznym z jego aktualizacją co dwa lata,

- zasadnicze przedsięwzięcia szkoleniowe:

-- podmiotu sporządzającego program,

-- innych organizatorów szkolenia, w których jest planowany udział przedstawicieli podmiotu sporządzającego program,

- grupy szkoleniowe,

b) plan szkolenia obronnego, opracowywany w cyklu rocznym przez jednostkę⁴⁾ oraz przedsiębiorcę⁵⁾, którego wzór określa załącznik nr 2 do Wytycznych, określający:

- cele szkolenia wynikające z programu szkolenia,

- tematy szkolenia opracowane na podstawie problematyki ujętej w programie szkolenia,

- formę, termin i miejsce szkolenia,

- grupy szkoleniowe podlegające szkoleniu,

- ustalenia organizacyjne,

c) dokumentację finansowania wydatków na szkolenie obronne⁶⁾,

d) sprawozdanie z realizacji szkolenia obronnego, którego wzór określa załącznik nr 3 do Wytycznych,

e) dokumentację pomocniczą:

- plan zajęć,

- listy obecności.

7.3 Środki finansowe na szkolenie obronne należy wydatkować w sposób racjonalny, zgodnie z zarządzeniem Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej w sprawie finansowania zadań na rzecz obronności państwa.

7.4 Sprawozdawczość z realizacji szkolenia obronnego należy prowadzić zgodnie z załącznikiem nr 3 do Wytycznych.

¹⁾ Wykaz jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej lub przez niego nadzorowanych określa obwieszczenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 30 września 2019 r. w sprawie wykazu jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej lub przez niego nadzorowanych (M.P. poz. 983).

²⁾ Są to przedsiębiorcy, o których mowa w części III, XI i XIV załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 3 listopada 2015 r. w sprawie wykazu przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym (Dz. U. poz. 1871, z 2016 r. poz. 1325, z 2017 r. poz. 1075 i 2143 oraz z 2019 r. poz. 1985), na których, w trybie decyzji administracyjnych, minister właściwy do spraw gospodarki morskiej i minister właściwy do spraw żeglugi śródlądowej nałożył, zgodnie z art. 5 pkt 3 ustawy z dnia 23 sierpnia 2001 r. o organizowaniu zadań na rzecz obronności państwa realizowanych przez przedsiębiorców (Dz. U. poz. 1320 oraz z 2002 r. poz. 1571), obowiązek realizacji zadań na rzecz obronności państwa.

³⁾ Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej - jest dokumentem dotyczącym bezpieczeństwa państwa, opracowywanym przez Radę Ministrów zgodnie z art. 6 ust. 1 i zatwierdzanym przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej. Strategia w sposób całościowy ujmuje zagadnienia bezpieczeństwa narodowego oraz wskazuje optymalne sposoby wykorzystania na potrzeby bezpieczeństwa wszystkich zasobów pozostających w dyspozycji państwa w sferze obronnej, ochronnej, społecznej i gospodarczej.

⁴⁾ Plan uzgadnia Dyrektor BOilN Ministerstwa.

⁵⁾ Plan uzgadnia Dyrektor Urzędu Morskiego, według właściwości.

⁶⁾ Dokumentację finansowania wydatków na szkolenie obronne należy prowadzić według zasad określonych w zarządzeniu Ministra w sprawie finansowania zadań obronnych oraz zadań na rzecz obronności państwa.

Załączniki do Wytycznych
do zarządzenia nr 2 Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej
z dnia 7 lutego 2020 r. (Dz. Urz. MGMiŻŚ poz. 2)

Załącznik nr 1

Treść załącznika w formie PDF do pobrania tutaj

Załącznik nr 2

SCHEMAT ORGANIZACJI SZKOLENIA OBRONNEGO W DZIAŁACH ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ GOSPODARKA MORSKA, GOSPODARKA WODNA, RYBOŁÓWSTWO ORAZ ŻEGLUGA ŚRÓDLĄDOWA