Załącznik do zarządzenia nr 25 Ministra Infrastruktury i Budownictwa
z dnia 2 czerwca 2017 r. (poz. 40)

STATUT INSTYTUTU KOLEJNICTWA [1]

Rozdział 1

Postanowienia ogólne

§ 1.

Instytut Kolejnictwa, zwany dalej „Instytutem”, działa na podstawie:

1) ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych (Dz. U. z 2022 r. poz. 498 oraz z 2023 r. poz. 1672), zwanej dalej „ustawą”;

2) ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2023 r. poz. 742, z późn. zm.);

3) rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2010 r. w sprawie reorganizacji Centrum Naukowo-Technicznego Kolejnictwa w Warszawie (Dz. U. poz. 475), zwanego dalej „rozporządzeniem”;

4) zarządzenia nr 7 Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie utworzenia jednostki badawczo-rozwojowej pod nazwą Centrum Naukowo-Techniczne Kolejnictwa w Warszawie (Dz. Urz. MTiGM poz. 79);

5) niniejszego statutu.

§ 2.

1. Instytut posiada osobowość prawną.

2. Siedzibą Instytutu jest miasto stołeczne Warszawa.

3. Instytut może używać znaku graficznego (symbolu) i skróconej nazwy „IK” oraz nazwy w języku angielskim „Railway Research Institute”.

4. Instytut ma prawo do używania pieczęci z wizerunkiem godła Rzeczypospolitej Polskiej pośrodku i nazwą Instytutu w otoku.

§ 3.

Organem sprawującym nadzór nad Instytutem jest minister właściwy do spraw transportu.

Rozdział 2

Przedmiot i zakres działania Instytutu

§ 4.

1. Przedmiotem działania Instytutu jest:

1) inicjowanie i prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych w następujących obszarach:

a) dróg kolejowych i dróg miejskiego transportu szynowego,

b) pojazdów szynowych,

c) przewozów pasażerów i ładunków oraz logistyki i analiz rynku transportowego,

d) sterowania ruchem i automatyki,

e) telekomunikacji i teleinformatyki,

f) sieci trakcyjnej, zasilania trakcji elektrycznej oraz urządzeń i systemów nietrakcyjnych,

g) materiałów, elementów, zespołów oraz konstrukcji stosowanych w transporcie szynowym,

h) bezpieczeństwa publicznego i technicznego w transporcie szynowym,

i) wykorzystania transportu szynowego dla obronności kraju,

j) analiz ekonomicznych w transporcie szynowym,

k) modelowania systemów i procesów transportu szynowego,

I) ochrony środowiska naturalnego,

m) dostępności transportu szynowego dla osób niepełnosprawnych, osób o ograniczonej możliwości poruszania się oraz osób ze szczególnymi potrzebami,

n) inteligentnych systemów transportowych,

o) kompatybilności systemów i urządzeń transportu szynowego;

2) przystosowywanie wyników badań naukowych i prac rozwojowych do potrzeb praktyki;

3) wdrażanie wyników badań naukowych i prac rozwojowych.

2. Do zakresu działania Instytutu należy:

1) rozwiązywanie złożonych problemów modernizacji infrastruktury transportu szynowego;

2) doskonalenie organizacji i technologii przewozów pasażerów i ładunków środkami transportu szynowego;

3) zmniejszanie ryzyka eksploatacji transportu szynowego w warunkach jego normalnego działania i w stanach zagrożeń;

4) naukowo-techniczne wsparcie projektowania, budowy i eksploatacji kolei, w tym kolei dużych prędkości;

5) zintegrowanie polskiej sieci kolejowej z siecią europejską;

6) minimalizacja oddziaływania transportu szynowego na środowisko naturalne oraz minimalizacja zagrożeń dla zdrowia osób mających do niego dostęp;

7) zwiększanie dostępności, bezpieczeństwa, niezawodności i zgodności technicznej transportu szynowego;

8) ułatwianie dostępu do transportu szynowego osobom niepełnosprawnym, osobom o ograniczonej możliwości poruszania się oraz osobom ze szczególnymi potrzebami.

3. Działania Instytutu obejmują w szczególności:

1) rozwijanie teorii i metod badawczych w obszarach objętych zakresem działalności Instytutu;

2) współuczestnictwo w kluczowych projektach dotyczących rozwoju i modernizacji sieci kolejowej w Polsce oraz rozwoju sieci komunikacyjnych w aglomeracjach;

3) udział w europejskiej przestrzeni badawczej przez uczestnictwo w programach i projektach Unii Europejskiej;

4) rozwiązywanie problemów modernizacji infrastruktury transportu szynowego;

5) tworzenie nowych rozwiązań w zakresie transportu szynowego, w tym o szczególnym znaczeniu dla bezpieczeństwa pasażerów, ładunków i środowiska naturalnego;

6) badanie nowych i modernizowanych systemów, wyrobów, technologii, wyposażenia technicznego i materiałów w transporcie szynowym, ze szczególnym uwzględnieniem bezpieczeństwa ruchu i ochrony środowiska;

7) opracowywanie i opiniowanie standardów technicznych i eksploatacyjnych oraz działania prenormatywne w zakresie elementów infrastruktury transportu szynowego, procesów transportowych i bezpieczeństwa przewozów;

8) opracowywanie wymagań dotyczących nowych systemów, wyrobów, technologii, wyposażenia technicznego i materiałów w transporcie szynowym, ze szczególnym uwzględnieniem bezpieczeństwa ruchu i ochrony środowiska;

9) rozwój metod monitoringu i zapobiegania skutkom zjawisk i wydarzeń stwarzających zagrożenie dla osób, mienia i środowiska;

10) opracowywanie ekspertyz dotyczących zagadnień technicznych, technologicznych i eksploatacyjnych transportu szynowego oraz wykonywanie innych zadań usługowo-badawczych, w tym doradczych oraz konsultacyjnych;

11) sporządzanie opinii i ekspertyz dla organów prowadzących postępowania administracyjne, sądowe i przygotowawcze;

12) opracowywanie analiz i ocen dotyczących stanu rozwoju nauki i techniki w zakresie transportu szynowego, a także propozycji dotyczących wykorzystania osiągnięć światowych;

13) prowadzenie procesów oceny zgodności oraz działalności certyfikacyjnej i aprobacyjnej, polegającej na wydawaniu krajowych ocen technicznych i rekomendacji technicznych, a także w zakresie metrologii, wynalazczości oraz ochrony własności przemysłowej i intelektualnej, z zastosowaniem zasady zachowania bezstronności, rozumianej także jako bezwzględne nieudzielanie konsultacji klientom certyfikacji;

14) prowadzenie działalności normalizacyjnej;

15) wytyczanie kierunków rozwoju w obszarach objętych działalnością Instytutu;

16) współpracę z krajowymi i zagranicznymi placówkami naukowymi;

17) udział w pracach legislacyjnych dotyczących funkcjonowania polskiego i europejskiego transportu szynowego;

18) sprawowanie nadzoru autorskiego nad wdrażaniem nowych rozwiązań technicznych i organizacyjnych.

§ 5.

Instytut wnosi wkład do rozwoju i upowszechniania wiedzy z zakresu transportu szynowego przez:

1) inicjowanie i prowadzenie kursów i szkoleń specjalistycznych z pełnym przygotowaniem materiałów dydaktycznych (książki, skrypty, wybrane zbiory tematyczne);

2) upowszechnianie wyników badań naukowych i prac rozwojowych przez własne regularne wydawnictwa;

3) organizowanie konferencji i sympozjów naukowych;

4) współorganizowanie studiów podyplomowych;

5) udział pracowników Instytutu w procesie dydaktycznym uczelni;

6) szkolenie własnej kadry badawczej przez kursy dotyczące metod badawczych, seminaria doktoranckie i seminaria specjalistyczne.

§ 6.

1. W zakresie swojego działania Instytut może wykonywać w sposób ciągły zadania szczególnie ważne dla planowania i realizacji polityki państwa, zwłaszcza w zakresie związanym z bezpieczeństwem publicznym, obronnością i bezpieczeństwem oraz edukacją i jakością życia obywateli, dotyczące w szczególności:

1) opracowywania i opiniowania standardów w zakresie rynków pracy, ochrony zdrowia, ochrony pracy i zabezpieczenia społecznego;

2) ochrony środowiska, gospodarki przestrzennej, gospodarki bogactwami i zasobami naturalnymi, rozwoju społeczeństwa informacyjnego, bezpieczeństwa technicznego, energetycznego i bezpieczeństwa transportu;

3) standardów produktów i usług oraz warunków przestrzegania tych standardów;

4) monitoringu i zapobiegania skutkom zjawisk i wydarzeń mogących stwarzać zagrożenie publiczne, w tym zapobiegania skutkom katastrof naturalnych lub technicznych, noszących znamiona klęski żywiołowej.

2. Instytut może prowadzić działalność inną niż wymieniona w art. 2 ust. 1-3 ustawy, w zakresie działalności:

1) usługowej;

2) handlowej;

3) wytwórczej.

Rozdział 3

Organizacja Instytutu

§ 7.

Organami Instytutu są:

1) dyrektor;

2) rada naukowa.

§ 8.

1. Zadania dyrektora określa ustawa.

2. Dyrektor w szczególności:

1) ustala, po zasięgnięciu opinii rady naukowej, plan działalności Instytutu i kierunkowe plany tematyczne badań naukowych i prac rozwojowych;

2) zarządza mieniem i odpowiada za wykorzystanie mienia Instytutu na realizację jego zadań statutowych, na zasadach określonych ustawą;

3) reprezentuje Instytut;

4) podejmuje decyzje we wszystkich sprawach dotyczących Instytutu, z wyjątkiem spraw należących do zakresu działania rady naukowej.

3. Dyrektor zarządza instytutem przy pomocy zastępców dyrektora, głównego księgowego i kierowników komórek organizacyjnych, zgodnie z zasadami określonymi w regulaminie organizacyjnym Instytutu.

4. Dyrektor może powołać sekretarza naukowego Instytutu.

5. Do realizacji okresowych zadań dyrektor może powołać, na podstawie zarządzenia, zespoły zadaniowe, określając cel ich powołania, skład, zakres zadań oraz tryb pracy.

6. Dyrektor wydaje zarządzenia, decyzje oraz polecenia.

§ 9.

1. Rada naukowa jest organem stanowiącym, inicjującym, opiniodawczym i doradczym Instytutu w zakresie jego działalności statutowej oraz w sprawach rozwoju kadry naukowej i badawczo-technicznej.

2. Rada naukowa liczy 18 członków,

3. W skład rady naukowej wchodzą:

1) pracownicy naukowi i badawczo-techniczni Instytutu w liczbie 9;

2) osoby niebędące pracownikami Instytutu w liczbie 9.

4. W skład rady naukowej wchodzą pracownicy Instytutu posiadający stopień naukowy doktora habilitowanego lub tytuł profesora w liczbie nie większej niż 5. Jeżeli liczba tych osób przekracza liczbę należnych miejsc w radzie naukowej, przeprowadza się wybory. Tryb wyborów określa dyrektor w regulaminie, po zasięgnięciu opinii rady naukowej.

5. W skład rady naukowej wchodzą dyrektor, zastępcy dyrektora oraz główny księgowy, jeżeli posiadają stopień naukowy doktora habilitowanego lub tytuł profesora, zatrudnieni w Instytucie w pełnym wymiarze czasu pracy nie krócej niż rok przed rozpoczęciem procedury powołania rady naukowej, z prawem głosu w sprawach określonych w ustawie.

6. W skład rady naukowej wchodzi przedstawiciel ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki z prawem głosu w sprawach określonych w ustawie.

7. Rada naukowa działa na podstawie uchwalonego przez siebie regulaminu, który określa w szczególności:

1) zasady zwoływania i organizacji posiedzeń;

2) zasady podejmowania uchwał.

8. Członkowie rady naukowej mogą brać udział w jej posiedzeniach za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej oraz głosować za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, jeżeli system ten zapewnia zachowanie tajności głosowania.

9. Rada naukowa wybiera spośród swoich członków, w głosowaniu tajnym, przewodniczącego i jego zastępców. Przewodniczącego rady naukowej wybiera się spośród członków rady powołanych przez ministra właściwego do spraw transportu.

10. Funkcję przewodniczącego można pełnić łącznie nie dłużej niż przez 8 lat.

11. Przewodniczącym rady naukowej może być osoba posiadająca co najmniej stopień naukowy doktora.

12. Funkcja zastępcy przewodniczącego rady naukowej nie może być łączona ze stanowiskiem dyrektora, zastępcy dyrektora lub głównego księgowego.

Rozdział 3

Postanowienia szczegółowe

§ 10.

1. Zatrudnienie pracownika naukowego jest poprzedzone konkursem przeprowadzanym w następującym trybie:

1) konkurs ogłasza dyrektor w drodze zarządzenia;

2) w ogłoszeniu o konkursie podaje się w szczególności: nazwę stanowiska, którego konkurs dotyczy, wymagania formalne, listę dokumentów, które składa kandydat, termin składania dokumentów, skład komisji konkursowej powołanej do przeprowadzenia konkursu;

3) ogłoszenie o konkursie jest publikowane na stronie internetowej Instytutu, a także na stronie internetowej ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki w Biuletynie Informacji Publicznej oraz na stronie internetowej Komisji Europejskiej w europejskim portalu dla mobilnych naukowców przeznaczonym do publikacji ofert pracy naukowców;

4) termin zgłaszania ofert nie może być krótszy niż 14 dni od daty publikacji ogłoszenia na stronie internetowej Instytutu;

5) postępowanie konkursowe przeprowadza komisja konkursowa powołana przez dyrektora w drodze zarządzenia;

6) komisja konkursowa działa na podstawie regulaminu postępowania konkursowego na stanowiska pracowników naukowych w Instytucie Kolejnictwa, ustalonego przez dyrektora;

7) z kandydatami spełniającymi wymagania formalne jest przeprowadzana rozmowa kwalifikacyjna.

2. Kandydaci są oceniani przez komisję konkursową na podstawie złożonych dokumentów, oraz rozmowy kwalifikacyjnej, z uwzględnieniem następujących kryteriów;

1) osiągnięcia naukowe i badawcze kandydata;

2) przydatność specjalizacji kandydata dla rozwoju dorobku naukowo-badawczego Instytutu;

3) predyspozycje kandydata do pracy w określonym zespole.

3. Kwalifikacje kandydata wskazanego przez komisję konkursową podlegają opinii rady naukowej.

4. Dyrektor informuje wszystkich kandydatów o wynikach konkursu oraz ogłasza wyniki konkursu przez wywieszenie na tablicy informacyjnej w siedzibie Instytutu i umieszczenie w intranecie Instytutu.

5. Konkurs może zostać nierozstrzygnięty. W takim wypadku można ogłosić nowy konkurs na dane stanowisko.

§ 11.

Komisja dyscyplinarna do spraw pracowników naukowych i badawczo-technicznych, składająca się z 3 członków, jest wybierana w następującym trybie:

1) dyrektor, w drodze zarządzenia, zarządza wybory członków komisji dyscyplinarnej i powołuje komisję wyborczą składającą się z 3 członków, spośród pracowników Instytutu nieposiadających czynnego i biernego prawa wyborczego oraz wskazuje przewodniczącego komisji;

2) czynne prawo wyborcze przysługuje pracownikowi naukowemu i badawczo-technicznemu zatrudnionemu w Instytucie w pełnym wymiarze czasu pracy;

3) bierne prawo wyborcze przysługuje pracownikowi naukowemu i badawczo-technicznemu zatrudnionemu w Instytucie w pełnym wymiarze czasu pracy nie krócej niż rok od dnia rozpoczęcia procedury wyboru komisji dyscyplinarnej;

4) kandydatury są zgłaszane do przewodniczącego komisji wyborczej w terminie 7 dni od dnia zarządzenia wyborów przez dyrektora;

5) komisja wyborcza informuje pracowników Instytutu o terminie wyborów oraz podaje listę kandydatów na członków komisji dyscyplinarnej, co najmniej 7 dni przed wyznaczonym dniem wyborów;

6) głosowanie jest tajne;

7) w skład komisji dyscyplinarnej wchodzą kandydaci, którzy otrzymają kolejno największą liczbę głosów;

8) komisja sporządza protokół wyborów, który przekazuje dyrektorowi;

9) dyrektor ogłasza wyniki wyborów przez ich wywieszenie na tablicy informacyjnej w siedzibie Instytutu oraz umieszczenie w intranecie Instytutu.

Rozdział 4

Przepis końcowy

§ 12.

Statut wchodzi w życie z dniem zatwierdzenia przez ministra właściwego do spraw transportu.