Lp.

Identyfikacja i ocena¹⁾ zagrożeń

Sposoby eliminacji lub ograniczania zagrożeń
oraz ich skutków

1

Zmiany stosunków wodnych – obniżanie poziomu wód gruntowych zagrażające w szczególności:

1) siedliskom przyrodniczym:

a) sosnowy bór bagienny (Vaccinio uliginosi-Pinetum), borealna świerczyna bagienna (Sphagno girgensohnii-Piceetum), sosnowo-brzozowy las bagienny (Dryopteridi thelypteridis-Betuletum pubescentis),

b) górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk (torfowiska alkaliczne),

c) torfowiska nakredowe (Cladietum marisci, Caricetum buxbaumii, Schoenetum nigricantis),

d) torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea nigrae),

e) torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe),

f) starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami Nympheion i Potamion,

g) naturalne dystroficzne zbiorniki wodne;

2) stanowiskom gatunków:

a) poczwarówka zwężona (Vertigo angustior),

b) poczwarówka Geyera (Vertigo geyeri),

c) poczwarówka jajowata (Vertigo moulinsiana),

d) czerwończyk nieparek (Lycaena dispar),

e) czerwończyk fioletek (Lycaena helle),

f) zalotka większa (Leucorrhinia pectoralis),

g) przeplatka aurinia (Euphydryas aurinia),

h) trzepla zielona (Ophiogomphus cecilia),

i) traszka grzebieniasta (Triturus cristatus),

j) kumak nizinny (Bombina bombina),

k) bóbr (Castor fiber),

l) wydra (Lutra lutra).

1. Działania zmierzające do umieszczania w studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego postanowień:

1) ograniczających zabiegi melioracyjne i kopanie stawów, przyczyniające się do obniżania średniego poziomu wód gruntowych, w odległości mniejszej niż 100 m od granic siedlisk i stanowisk gatunków Natura 2000;

2) ograniczających możliwość wydobywania kopalin mineralnych i torfu na terenie WPN²⁾;

3) uwzględniających konieczność prowadzenia gospodarki wodnej ukierunkowanej na minimalizację poboru wody do celów komunalnych i rolniczych.

2. Utrzymanie drobnych zbiorników (oczek) wodnych na obszarze użytków rolnych.

3. Prowadzenie działalności edukacyjnej w zakresie ekologicznego znaczenia oczek wodnych dla ekosystemów WPN.

4. Wykupy gruntów prywatnych na rzecz WPN lub Skarbu Państwa, w szczególności gruntów przyległych bezpośrednio do jezior i rzek.

2

Zanieczyszczenie rzek i jezior ściekami pochodzącymi z gospodarstw domowych oraz z działalności związanej z rolnictwem i przemysłem, zagrażające w szczególności:

1) siedliskom przyrodniczym:

a) torfowiskom przejściowym i trzęsawiskom (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Cancetea nigrae),

b) torfowiskom wysokim z roślinnością torfotwórczą (żywe),

c) twardowodnym oligo- i mezotroficznym zbiornikom z podwodnymi łąkami ramienic Charetea,

d) starorzeczom i naturalnym eutroficznym zbiornikom wodnym ze zbiorowiskami Nympheion i Potamion,

e) naturalnym dystroficznym zbiornikom wodnym;

2) stanowiskom gatunków:

a) aldrowanda pęcherzykowata (Aldrovanda vesiculosa),

b) krasnorost (Hildenbrandtia rivularis),

c) poczwarówka zwężona (Vertigo angustior),

d) poczwarówka Geyera (Vertigo geyeri),

e) poczwarówka jajowata (Vertigo moulinsiana),

f) kreślinek nizinny (Graphoderus bilineatus),

g) czerwończyk nieparek (Lycaena dispar),

h) czerwończyk fioletek (Lycaena helle),

i) zalotka większa (Leucorrhinia pectoralis),

j) przeplatka aurinia (Euphydryas aurinia),

k) trzepla zielona (Ophiogomphus cecilia),

l) piskorz (Misgurnus fossilis),

m) koza (Cobitis taenia),

n) różanka (Rhodeus sericeus),

o) traszka grzebieniasta (Triturus cristatus),

p) kumak nizinny (Bombina bombina),

q) rzekotka drzewna (Hyla arborea),

r) ropucha paskówka (Epidalea calamita),

s) ropucha zielona (Bufotes viridis),

t) ropucha szara (Bufo bufo),

u) traszka zwyczajna (Lissotriton vulgaris),

v) żaba jeziorkowa (Pelophylax lessonae),

w) żaba moczarowa (Rana arvalis),

x) żaba wodna (Pelophylax kl. esculentus),

y) żaba trawna (Rana temporaria),

z) grzebiuszka ziemna (Pelobates fuscus),

za) bóbr (Castor fiber),

zb) wydra (Lutra Lutra).

1. Wspieranie działań samorządów lokalnych na rzecz:

1) rozbudowy kanalizacji sanitarnej umożliwiającej odprowadzanie ścieków do oczyszczalni w miejscowościach położonych w WPN;

2) podłączenia wszystkich gospodarstw do sieci kanalizacyjnej w miejscowościach wyposażonych w kanalizację sanitarną.

2. Pozytywne opiniowanie lub uzgadnianie projektów tylko tych przedsięwzięć, które odpowiednio uwzględniają:

1) zainstalowanie i zapewnienie prawidłowej eksploatacji kanalizacji burzowej;

2) wyposażanie pól biwakowych i kempingów w instalacje sanitarne, zapobiegające zanieczyszczeniu gleb, wody gruntowej i powierzchniowej.

3. Propagowanie systematycznej modernizacji i stosowania najlepszych dostępnych technik (BAT) w istniejących oczyszczalniach ścieków na terenie WPN, w celu maksymalnego ograniczania ładunków biogenów odprowadzanych do wód powierzchniowych lub gleb.

4. Działanie na rzecz ograniczania zabudowy terenów przyległych do jezior i rzek przez postulowanie wyznaczenia i wyłączenia spod zabudowy 100 m strefy ochronnej.

5. Utrzymywanie drzewostanów i trwałej pokrywy roślinnej na brzegach jezior i rzek.

6. Utrzymywanie dotychczasowych ekstensywnych form użytkowania terenów rolnych sprzyjających przekształcaniu użytków ornych na łąki i pastwiska.

7. Propagowanie ograniczania nawożenia i stosowania chemicznych środków ochrony roślin oraz chlorków do usuwania lodu i śniegu z dróg.

8. Działania edukacyjne na rzecz stosowania zasad dobrej praktyki rolniczej, o których mowa w ustawie z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu (Dz. U. z 2015 r. poz. 625, z późn. zm.), w szczególności w części dotyczącej sposobów postępowania z nawozami i środkami ochrony roślin.

9. Działania zmierzające do umieszczania w studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego zakazów lokalizowania na terenie WPN składowisk odpadów i instalacji do przetwarzania odpadów oraz nowych ferm hodowlanych dla obsady powyżej 40 dużych jednostek przeliczeniowych inwentarza.

10. Oczyszczanie z odpadów brzegów i dna jezior i rzek.

11. Wykup gruntów prywatnych na rzecz WPN.

12. Ograniczanie efektów eutrofizacji wybranych jezior poprzez sterowanie strukturą gatunkową i liczebnością populacji ryb (biomanipulacja powodująca ograniczanie zakwitów glonów planktonowych).

3

Zaburzenia w składzie gatunkowym ichtiofauny – spadek różnorodności oraz zmiany struktury gatunkowej i liczebności ryb,

spowodowane:

1) zmianami w strukturze troficznej ekosystemów wodnych;

2) wzrastającą presją kormorana czarnego (Phalacrocorax carbo).

1. Regulacja struktury gatunkowej i liczebności ryb przez:

1) zarybienia wybranych wód WPN wylęgiem i narybkiem gatunków zagrożonych wyginięciem oraz wykazujących niską liczebność;

2) restytucję gatunków ryb, które przestały występować w WPN;

3) odłowy regulacyjne i kontrolne;

4) badania naukowe i monitoring zmian zachodzących w strukturze i liczebności zespołów ichtiofauny;

5) zwalczanie kłusownictwa rybackiego oraz dostosowanie zasad wędkowania do potrzeb ochrony ekosystemów wodnych, w szczególności poprzez modyfikowanie terminów wędkowania, określanie gatunków ryb oraz ich minimalnych rozmiarów uprawniających do pozyskania;

6) pozyskanie ikry siei (Coregonus lavaretus), sielawy (Coregonus albula) i szczupaka (Esox lucius), hodowla wylęgu w warunkach kontrolowanych.

2. Działania mające na celu ograniczenie presji kormorana czarnego (Phalacrocorax carbo):

1) monitoring liczebności;

2) uwzględnianie wzrastającej presji kormorana na poszczególne gatunki ryb przy ustalaniu wielkości odłowów regulacyjnych;

3) kompensacja presji na rybostan przez zarybienia;

4) niedopuszczanie do zakładania kolonii lęgowych, w szczególności poprzez płoszenie ptaków;

5) podejmowanie działań zmierzających do ograniczenia liczby ptaków, w przypadku stwierdzenia przekroczenia pojemności siedlisk.

4

Pogarszanie się warunków sanitarnych i tlenowych w strefie litorału jezior

1. Zimowe koszenie części trzcinowisk, niepowodujące niszczenia siedlisk bytowania ptaków.

2. Częściowe usuwanie z wybranych akwenów skoszonej roślinności wynurzonej.

5

1. Zmniejszanie się powierzchni siedlisk otwartych i zbiorowisk leśnych z gatunkami światłożądnymi w wyniku sukcesji ekologicznej, na skutek zaprzestania koszenia i wypasu, a także na skutek zalesiania.

2. Zanikanie cennych zbiorowisk łąkowych w wyniku zbyt intensywnego użytkowania łąkowego.

3. Przekształcanie łąk w grunty orne, zagrażające:

1) siedliskom przyrodniczym:

a) niżowe świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenathenon elatioris),

b) ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium),

c) zmienno wilgotne łąki trzęślicowe (Molinion),

d) nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk,

e) torfowiska nakredowe (Cladietum marisci, Cancetum buxbaumii),

f) torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea nigrae),

g) torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe),

h) roślinności okrajkowej z klasy Trifolio-Geranietea,

i) gatunkom typowym dla widnych lasów (Serratulo-Pinetum, Potentillo albae-Quercetum, Peucedano-Pinetum);

2) gatunkom roślin:

a) lenieć bezpodkwiatkowy (Thesium ebracteatum),

b) sasanka otwarta (Pulsatilla patens),

c) obuwik pospolity (Cypripedium calceolus);

3) gatunkom ptaków:

a) błotniak stawowy (Circus aeruginosus),

b) trzmielojad (Pernis apivorus),

c) orlik krzykliwy (Clanga pomarina),

d) siniak (Columba oenas),

e) kropiatka (Porzana porzana),

f) derkacz (Crex crex),

g) kszyk (Gallinago gallinago),

h) dziwonia (Carpodacus erythrinus).

1. Zachowanie dotychczasowego sposobu użytkowania terenów rolniczych (udziału powierzchni poszczególnych rodzajów użytków).

2. Wspieranie działań na rzecz utrwalenia dotychczasowego sposobu użytkowania siedlisk przyrodniczych Natura 2000; na obszarach przyległych utrzymanie podobnego sposobu zagospodarowania powierzchni ziemi.

3. Przywracanie i podtrzymywanie tradycyjnej gospodarki łąkarskiej – ekstensywnego użytkowania łąk i pastwisk z jednoczesnym, co najwyżej 2–3-krotnym koszeniem lub wypasem w ciągu roku.

4. Usuwanie, poza 10-metrową strefą brzegową wód, zadrzewień i zarośli z gruntów ewidencjonowanych jako łąki i pastwiska.

5. Promocja i wdrażanie programów rolno-środowiskowo-klimatycznych sprzyjających ekstensywnemu użytkowaniu łąk i pastwisk.

6. Wspieranie działań na rzecz niezalesiania siedlisk przyrodniczych Natura 2000 o charakterze łąk i muraw.

7. Utrzymywanie najcenniejszych otwartych powierzchni nieleśnych przez wypas, cykliczne koszenie, usuwanie drzew i krzewów pochodzących z sukcesji naturalnej (z usuwaniem pozyskanej biomasy).

8. Odtwarzanie stanowisk gatunków występujących dotychczas na przekształcanych siedliskach.

9. Kształtowanie warunków siedliskowych sprzyjających utrzymaniu populacji gatunków będących przedmiotem ochrony występujących na przekształcanych siedliskach.

10. Wykup gruntów prywatnych na rzecz WPN lub Skarbu Państwa.

6

Rozprzestrzenianie się obcych gatunków roślin i zwierząt, zagrażających gatunkom rodzimym oraz siedliskom przyrodniczym:

1) grąd subkontynentalny (Tilio-Carpinetum);

2) łęgi olszowo-jesionowe (Fraxino-Alnetum);

3) sosnowy bór bagienny (Vaccinio uliginosi-Pinetum);

4) borealna świerczyna na torfie (Sphagno girgensohnii-Piceetum);

5) sosnowo-brzozowy las bagienny (Dryopteridi thelypteridis-Betuletum pubescentis);

6) ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium);

7) wszystkie wodne siedliska Natura 2000 znajdujące się na obszarze WPN.

1. Podejmowanie działań zmierzających do ograniczania wprowadzania na obszar WPN obcych gatunków roślin i zwierząt.

2. Analiza dynamiki rozprzestrzeniania się gatunków obcych oraz podejmowanie koniecznych działań ograniczających ich liczebność.

3. Zwalczanie gatunków obcych roślin i zwierząt o cechach inwazyjnych, na terenach objętych ochroną czynną oraz krajobrazową.

4. Działania zmierzające do umieszczania w studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, zapisów ograniczających powstawanie nowej zabudowy, która może sprzyjać wprowadzaniu obcych gatunków flory do środowiska.

5. Prowadzenie działań edukacyjnych, wskazujących na zagrożenia wynikające z inwazji gatunków obcych.

7

Presja urbanizacyjna powodująca zanikanie gatunków roślin i zwierząt i ich ostoi, w szczególności:

1) roślin:

a) lenieć bezpodkwiatkowy (Thesium ebracteatum),

b) sasanka otwarta (Pulsatilla patens),

c) gatunki światłożądne i ciepłolubne widnych lasów i ich skrajów oraz muraw (Anemone sylvestris, Asperula tinctoria, Dianthus arenarius, Hypericum montanum, Lathyrus laevigatus, Lathyrus pisiformis, Oxytropis pilosa, Pulsatilla pratensis, Trifolium rubens),

d) gatunki nieleśnych torfowisk niskich, przejściowych i nakredowych oraz łąk zmiennowilgotnych (Betula humilis, Carex buxbaumii, Carex chordorrhiza, Dactylorhiza incarnata subsp. ochroleuca, Pedicularis sceptrum-carolinum, Trollius europaeus);

2) wszystkich gatunków płazów,
w szczególności traszki grzebieniastej (Triturus cristatus) i kumaka nizinnego (Bombina bombina);

3) ptaków:

a) bocian czarny (Ciconia nigra),

b) bielik (Haliaeetus albicilla),

c) orlik krzykliwy (Clanga pomarina);

4) ssaków – ryś (Lynx lynx).

1. Działanie na rzecz ograniczania urbanizacji WPN, w szczególności zabudowy obszarów położonych poza strefami zwartej zabudowy.

2. Ograniczanie niepokojenia zwierząt przez dostosowanie zasad udostępniania WPN do wymagań ochrony gatunków.

3. Dostosowanie czasu i zakresu wykonywania zabiegów ochrony czynnej do potrzeb gatunków objętych ochroną strefową.

8

Urbanizacja i rozbudowa infrastruktury drogowej, powodująca fragmentację siedlisk prowadzącą do izolacji miejsc występowania gatunków, zwiększenia ich śmiertelności w wyniku kolizji drogowych i pogorszania się wskaźników stanu ochrony – zagrożenia dotyczą w szczególności gatunków:

1) ryś (Lynx lynx);

2) wilk (Canis lupus);

3) kumak nizinny (Bombina bombina);

4) traszka grzebieniasta (Triturus cristatus).

1. Działanie na rzecz wyznaczenia korytarzy ekologicznych oraz ich wprowadzania do planu zagospodarowania przestrzennego województwa podlaskiego, studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gmin.

2. Wnioskowanie o umieszczenie znaków ostrzegawczych i ograniczeń prędkości na drogach, na których dochodzi do licznych kolizji zwierząt z pojazdami.

3. Działanie na rzecz budowy przejść dla zwierząt w miejscach o wysokiej ich śmiertelności, wynikającej z kolizji z pojazdami.

4. Organizowanie akcji ochrony płazów w czasie ich migracji rozrodczych, w szczególności ustawianie płotków i przenoszenie płazów przez drogi.

5. Działanie na rzecz utrzymania obecnych klas dróg przecinających WPN.

9

Urbanizacja WPN prowadząca do pogorszenia walorów krajobrazowych

1. Działanie na rzecz wprowadzenia do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz do ich miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego postanowień obejmujących:

1) wyłączenie określonych terenów spod zabudowy;

2) ochronę i kształtowanie regionalnych układów osadniczych;

3) rozplanowanie budynków w zagrodach, zieleni i ogrodzeń;

4) zachowanie regionalnego stylu architektury;

5) działanie na rzecz ograniczania umieszczania na terenie WPN nowej infrastruktury komunikacyjnej i technicznej, w szczególności dróg, linii energetycznych, stacji bazowych telefonii komórkowych, wysokich kominów.

2. Wykupy gruntów na rzecz WPN lub Skarbu Państwa.

10

Negatywne oddziaływanie czynników biotycznych i abiotycznych zagrażające trwałości wykonywanych zabiegów renaturyzacji drzewostanów przekształconych antropogenicznie

1. Przywracanie cech drzewostanu (skład gatunkowy i struktura przestrzenna) charakterystycznych dla potencjalnego zespołu leśnego przez:

1) cięcia regulujące strukturę przestrzenną, gatunkową i wiekową – pielęgnacyjno-hodowlane i ochronne;

2) dolesianie wybranych luk i przerzedzeń, poprawki i uzupełnienia gatunkami zgodnymi z odtwarzanym zespołem leśnym;

3) porządkowanie powierzchni i przygotowanie gleby pod odnowienia, w szczególności mechaniczne rozdrabnianie gałęzi z pozostawieniem zrębków na powierzchni;

4) pielęgnację upraw;

5) inicjowanie i wspieranie odnowień naturalnych gatunków drzew typowych dla odtwarzanego zespołu leśnego.

2. Monitorowanie i prognozowanie występowania owadów stanowiących zagrożenie dla drzewostanów.

3. Ograniczanie masowego pojawienia się (gradacji) owadów odżywiających się tkankami drzew (kambiofagi), w celu opóźnienia procesu rozpadu monokulturowych drzewostanów z dużym udziałem świerka (Picea abies) lub sosny (Pinus silvestris) przez:

1) wyszukiwanie i usuwanie drzew zasiedlonych, z wyłączeniem drzew martwych i obumierających umożliwiających osiąganie właściwego stanu ochrony gatunków wymagających martwego drewna;

2) wykładanie pułapek na owady (feromonowych i drzew pułapkowych);

3) korowanie drewna zasiedlonego przez kambiofagi.

11

Niedostatek martwych i obumierających drzew uniemożliwiający osiągnięcie właściwego stanu ochrony gatunków (w tym niezapewniający niezbędnej bazy pokarmowej), wymagających martwego drewna jako podstawowego środowiska ich bytowania, w szczególności grzybów, owadów i następujących gatunków ptaków:

1) dzięcioł białogrzbiety (Dendrocopos leucotos);

2) dzięcioł trójpalczasty (Picoides tridactylus).

Pozostawianie martwych drzew stojących (posusz czynny i jałowy) i drewna leżącego o zróżnicowanych wymiarach i w różnych stadiach rozkładu: drzew o ponadprzeciętnych rozmiarach, spróchniałych (ze zgnilizną) i z owocnikami grzybów (hubami), z dziuplami, gniazdami ptaków, o nietypowym pokroju, domieszkowych gatunków pionierskich – brzoza (Betula verucosa), wierzba iwa (Salix caprea), osika (Populus tremula)

12

Zubożenie składu gatunkowego i uproszczenie struktury przestrzennej silnie przekształconych antropogenicznie drzewostanów zdominowanych przez gatunki iglaste, szczególnie w siedlisku przyrodniczym grądu subkontynentalnego (Tilio-Carpinetum), mające bezpośredni wpływ na zły stan zachowania tego siedliska

Prowadzenie aktywnych działań rekonstrukcyjnych, służących poprawie niewłaściwego stanu zachowania siedliska (jego struktury i funkcji):

1) zwiększenie udziału drzew liściastych gatunków gradowych, takich jak grab (Carpinus betulus), lipa (Tilia cordata), klon (Acer platanoides) i dąb (Quercus robur);

2) pozostawianie martwego drewna;

3) zahamowanie ekspansji gatunków lekkonasiennych – brzozy (Betula verucosa) i osiki (Populus tremula) – z pozostawieniem ich w domieszce;

4) stopniowe ograniczanie liczebności świerka (Picea abies) i sosny (Pinus silvestris) oraz eliminacja gatunków obcych.

13

Szkody w lasach i uprawach rolnych powodowane przez ssaki roślinożerne

1. Ochrona drzewostanów i upraw rolnych przez:

1) regulację liczebności oraz struktury wiekowej i płciowej (odstrzały redukcyjne) jelenia (Cervus elaphus) i dzika (Sus scrofa);

2) zabezpieczanie upraw leśnych przed zgryzaniem i spałowaniem za pomocą ogrodzeń i repelentów;

3) zwiększenie bazy żerowej przez uprawę poletek śródleśnych z uprawami rolnymi.

2. Monitoring szkód w drzewostanach i uprawach rolnych.

3. Analiza uwarunkowań ekologicznych wpływających na stan populacji jelenia, w szczególności relacje drapieżnik-ofiara, analiza przyrostu naturalnego populacji, śmiertelności osobników, migracji osobników w obszarze korytarzy ekologicznych.

14

Wypalanie łąk i ściernisk wywołujące pożary lasów, w szczególności drzewostanów iglastych na siedliskach borowych

1. Monitoring zagrożenia pożarowego obszarów leśnych.

2. Edukacja społeczeństwa.

3. Współpraca z Państwowym Gospodarstwem Leśnym Lasy Państwowe oraz Państwową Strażą Pożarną i ochotniczymi strażami pożarnymi w zakresie zapobiegania pożarom lasów.

4. Wspieranie starań o dofinansowywanie i doposażanie jednostek ochotniczej straży pożarnej na terenie gmin, w których położony jest WPN.

5. Utrzymywanie przejezdności głównych dróg leśnych na terenie WPN jako dróg pożarowych, zapewniających ich przejezdność dla wozów strażackich.

6. Wprowadzanie zakazu wstępu do lasu w okresach utrzymującego się najwyższego zagrożenia pożarowego.

7. Prowadzenie dyżurów przeciwpożarowych.

15

Niezgodne z prawem korzystanie z zasobów WPN, w szczególności:

1) kłusownictwo;

2) nielegalny zbiór lub odłów chronionych gatunków roślin, grzybów i zwierząt.

1. Współpraca z Policją, Strażą Leśną, Państwową Strażą Rybacką i innymi służbami oraz z miejscową ludnością w zakresie zapobiegania oraz zwalczania szkodnictwa.

2. Patrolowanie obszaru WPN, w celu ograniczania kłusownictwa oraz nielegalnego pozyskiwania roślin i grzybów, kontrolowanie osób dokonujących amatorskich połowów ryb.

3. Usuwanie urządzeń kłusowniczych.

4. Szkolenie pracowników WPN w zakresie umiejętności rozpoznawania gatunków roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną.

5. Prowadzenie działań edukacyjnych w zakresie przestrzegania przepisów obowiązujących na ternie WPN.

16

Zanikanie tradycyjnie stosowanych sposobów użytkowania gruntów w krajobrazie rolniczym (w szczególności takich jak ekstensywne, bez monokultur), zagrażające w szczególności:

1) orlikowi krzykliwemu (Clanga pomarina);

2) derkaczowi (Crex crex);

3) trzmielojadowi (Pernis apivorus);

4) gąsiorkowi (Lanius collurio);

5) rzadkim gatunkom roślin segetalnych.

1. Propagowanie tradycyjnych sposobów użytkowania gruntów, mających na celu utrzymanie mozaikowego krajobrazu rolniczego.

2. Wykup gruntów przyrodniczo cennych na rzecz WPN lub Skarbu Państwa.

3. Niezalesianie użytków rolnych.

4. Utrzymanie terenów użytkowanych rolniczo przez WPN zgodnie z tradycyjnymi sposobami użytkowania.

5. Działanie na rzecz ograniczania zabudowy mieszkaniowej na gruntach rolnych.

17

Zanieczyszczenia powietrza i gleb

1. Sprzątanie odpadów we współpracy z samorządami lokalnymi.

2. Likwidacja miejsc nieprzeznaczonych do składowania odpadów i rekultywacja terenów zdegradowanych.

3. Termomodernizacja budynków stanowiących własność WPN oraz modernizacja systemów ich ogrzewania.

4. Wprowadzanie i popularyzacja technologii wykorzystania źródeł energii nieoddziałujących negatywnie na walory przyrodnicze, kulturowe i krajobrazowe WPN.

5. Monitoring jakości powietrza i gleb w oparciu o dane zbieranie przez Stację Bazową Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego „Wigry”.

6. Prowadzenie działalności edukacyjnej w zakresie przeciwdziałania i ograniczania zanieczyszczeniom powietrza i gleby.

18

Pogarszanie się stanu obiektów dziedzictwa kulturowego

1. Remonty, konserwacja i rewaloryzacja obiektów zabytkowych będących własnością WPN.

2. Propagowanie ochrony zabytków i obiektów zabytkowych stanowiących własność innych podmiotów.

3. Zabezpieczenie stanowisk archeologicznych przed nieuprawnioną eksploracją.

4. Działania edukacyjne zmierzające do podtrzymania i kształtowania świadomości społeczności lokalnych, poczucia tożsamości i odpowiedzialności za dobra kultury materialnej i niematerialnej.

5. Współpraca ze służbami konserwatorskimi, samorządami lokalnymi i organizacjami pozarządowymi w zakresie ochrony obiektów dziedzictwa kulturowego.

19

Niepełny zakres wiedzy dotyczącej zasobów, tworów i składników przyrody, dziedzictwa kulturowego oraz procesów ekologicznych utrudniający prawidłową ochronę przyrody i dziedzictwa kulturowego

1. Prowadzenie inwentaryzacji – przyrodniczej i dóbr kultury (w szczególności zabytków, cmentarzy, obiektów małej architektury).

2. Badanie dynamiki zmian stanu i funkcjonowania zasobów, tworów i składników przyrody oraz procesów ekologicznych.

3. Rozwijanie badań naukowych i monitoringu środowiska przyrodniczego.

20

Nieszczęśliwe zdarzenia losowe, którym ulegają zwierzęta

Leczenie i okresowe przetrzymywanie zwierząt wymagających opieki w Ośrodku Rehabilitacji zwierząt WPN, w celu doprowadzenia ich do stanu umożliwiającego powrót do naturalnego środowiska

Lp.

Identyfikacja i ocena¹⁾ zagrożeń

Sposoby eliminacji lub ograniczania zagrożeń
oraz ich skutków

1

Nasilająca się presja urbanizacyjna, zagrażająca zachowaniu różnorodności biologicznej, zasobów, tworów i składników przyrody nieożywionej oraz walorów krajobrazowych WPN

1. Współdziałanie z samorządami lokalnymi w zakresie wprowadzenia do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, zapisów wskazujących obszary, które powinny zostać wyłączone z zabudowy.

2. Edukacja mieszkańców gmin w zakresie zagrożeń dla krajobrazu i przyrody WPN związanych z urbanizacją.

2

Intensyfikacja rolnictwa i związane z nią:

1) specjalizacja, mechanizacja i chemizacja produkcji rolnej, której konsekwencją są monokultury i zanieczyszczenie środowiska;

2) scalanie gruntów, których konsekwencją jest zanikanie tradycyjnego krajobrazu (miedz, śródpolnych zadrzewień, terenów podmokłych i o charakterze bagiennym).

Rozwój rolnictwa ekologicznego łączącego przyjazne środowisku praktyki gospodarowania, wspomagającego wysoki stopień różnorodności biologicznej, wykorzystującego naturalne procesy ekologiczne oraz zapewniającego właściwy dobrostan zwierząt

3

Negatywne oddziaływanie turystów korzystających z WPN, zagrażające w szczególności:

1) twardowodnym oligo- i mezotroficznym zbiornikom z podwodnymi łąkami ramienic Charetea;

2) starorzeczom i naturalnym eutroficznym zbiornikom wodnym ze zbiorowiskami Nympheion i Potarmion;

3) naturalnym dystroficznym zbiornikom wodnym;

4) grądowi subkontynentalnemu (Tilio- Carpinetum);

5) łęgom jesionowo-olszowym (Fraxino-Alnetum);

6) sosnowemu borowi bagiennemu (Vaccinio uliginosi-Pinetum);

7) borealnej świerczynie na torfie (Sphagno girgensohnii-Piceetum);

8) sosnowo-brzozowemu lasowi bagiennemu (Thelypteridi-Betuletum pubescentis);

9) torfowiskom przejściowym i trzęsawiskom (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea nigrae);

10) torfowiskom wysokim z roślinnością torfotwórczą (żywe);

11) roślinności okrajkowej z klasy Trifolio-Geranietea.

1. Wprowadzanie ograniczeń lub modyfikowanie zasad ruchu turystycznego i udostępniania WPN zarządzeniami Dyrektora WPN w przypadku, kiedy wyniki prowadzonego monitoringu przyrodniczego wskażą na pogarszanie się stanu ochrony gatunków i ekosystemów.

2. Rozbudowa i utrzymanie infrastruktury zabezpieczającej przedmioty ochrony przed degradacją, w tym budowa kładek, barierek, punktów widokowych.

3. Prowadzenie działań edukacyjnych mających na celu ograniczenie ruchu turystycznego na obszarach na których znajdują się zagrożone siedliska.

Lp.

Identyfikacja i ocena¹⁾ zagrożeń

Sposoby eliminacji lub ograniczania zagrożeń
oraz ich skutków

1

Eutrofizacja i zanieczyszczenie wód dopływających do ekosystemów wodnych WPN spoza jego granic

1. Wspieranie działań samorządów lokalnych na rzecz:

1) rozbudowy kanalizacji sanitarnej umożliwiającej odprowadzanie ścieków do oczyszczalni w miejscowościach położonych w zlewni wód WPN³⁾ poza jego granicami;

2) poprawy skuteczności oczyszczania ścieków;

3) podłączenia wszystkich gospodarstw do sieci kanalizacyjnej w miejscowościach wyposażonych w kanalizację sanitarną w zlewni wód WPN³⁾ poza jego granicami.

2. Pozytywne opiniowanie lub uzgadnianie przede wszystkim tych przedsięwzięć, które uwzględniają zainstalowanie kanalizacji burzowej w sytuacjach gdy jest ona niezbędna.

3. Promowanie metod usuwania zanieczyszczeń z wód burzowych i roztopowych.

4. Działania na rzecz ograniczania dopływu substancji chemicznych z obszarów użytkowanych rolniczo i terenów zurbanizowanych.

5. Uzgadnianie przede wszystkim tych studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które zapobiegną lokalizacji w otulinie WPN składowisk odpadów, które mogą spowodować zanieczyszczenie wód dopływających do WPN.

2

Zmiany stosunków wodnych w otulinie WPN negatywnie wpływające na WPN

Działanie na rzecz wprowadzenia do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zapisów dotyczących utrzymania poziomu wód powierzchniowych właściwego dla ochrony mokradeł i torfowisk przed osuszeniem w otulinie WPN, w szczególności w zakresie:

1) konieczności zabezpieczania przed osuszeniem terenów podmokłych (mokradeł i torfowisk) przylegających do terenu WPN;

2) lokalizacji kopalń kruszywa w oparciu o monitoring stanów wód powierzchniowych i podziemnych oraz o analizę potencjalnego wpływu wyrobisk kopalnianych na kształtowanie się stosunków wodnych na obszarze WPN.

3

Urbanizacja niektórych obszarów otuliny WPN mająca wpływ na przyrodę i kształtowanie się walorów krajobrazowych terenów wewnątrz WPN

Współpraca z samorządami lokalnymi mająca na celu wprowadzenie do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zapisów dotyczących ograniczania zabudowy w sąsiedztwie granic WPN

4

Rozprzestrzenianie się obcych gatunków roślin i związane z nimi pogorszenie stanu ochrony siedlisk przyrodniczych, w szczególności:

1) grądu subkontynentalnego (Tilio-Carpinetum);

2) łęgu olszowo-jesionowego (Fraxino-Alnetum).

1. Wypracowanie i wdrożenie strategii postępowania z inwazyjnymi gatunkami obcymi, we współpracy z Państwowym Gospodarstwem Leśnym Lasy Państwowe, samorządami lokalnymi i innymi instytucjami.

2. Wspieranie działań na rzecz likwidacji pojawiających się w otulinie WPN pojedynczych egzemplarzy i stanowisk obcych gatunków roślin na etapie poprzedzającym ich liczne pojawianie się na obszarze WPN.

3. Podejmowanie współpracy z zainteresowanymi stronami w zakresie edukacji dotyczącej zagrożeń i sposobów zwalczania obcych gatunków roślin.

5

Drapieżnictwo ze strony zwierząt hodowlanych, przede wszystkim gatunków obcych o cechach inwazyjnych (głównie norki amerykańskiej)

1. Działanie na rzecz wprowadzenia do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zapisów uniemożliwiających lokalizowanie ferm zwierząt futerkowych w otulinie WPN.

2. Monitoring populacji zwierząt nastawiony na rozpoznanie kierunków napływu i liczebności gatunków obcych.

3. Prowadzenie działań edukacyjnych w zakresie niebezpieczeństw wynikających z wprowadzania gatunków obcych do środowiska.

6

Źródła emisji zanieczyszczeń powietrza znajdujące się na terenach graniczących z WPN

Propagowanie niskoemisyjnych źródeł ciepła w otulinie WPN oraz wykorzystywania energii ze źródeł odnawialnych (z wyłączeniem siłowni wiatrowych)

7

Zanikanie i przekształcanie cennych siedlisk przyrodniczych znajdujących się częściowo w otulinie WPN, a częściowo w WPN

Dążenie do sukcesywnego wykupu na rzecz WPN i objęcia ochroną przylegających do granic WPN gruntów z występującymi na nich cennymi siedliskami roślin i zwierząt, w szczególności położonych:

1) przy południowo-wschodniej granicy WPN we wsi Sarnetki;

2) przy północno-wschodnim brzegu jeziora Pierty;

3) na cyplu pomiędzy jeziorami Czarne i Krzywe;

4) przylegających do Jeziora Długiego wzdłuż zachodniej granicy WPN.

Lp.

Identyfikacja i ocena¹⁾ zagrożeń

Sposoby eliminacji lub ograniczania zagrożeń
oraz ich skutków

1

Budowa elektrowni wiatrowych i związane z tym negatywne oddziaływanie na ptaki i nietoperze żerujące w i poza granicami WPN, mogące powodować:

Działanie na rzecz wprowadzenia do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i planów zagospodarowania przestrzennego województw postanowień ograniczających budowę farm wiatrowych na trasach wędrówek oraz na obszarach żerowania ptaków i nietoperzy, w otulinie WPN i w strefie o szerokości 3 km od granic otuliny WPN

1) śmiertelność bezpośrednią wskutek zderzeń z turbinami;

2) utratę żerowisk wywołaną płoszeniem lub wskutek przekształceń terenu;

3) zmianę tras przelotów wymuszoną unikaniem zasięgu turbin wiatrowych.

2

Inwestycje (głównie drogowe) poza granicami WPN, mogące przyczyniać się do przerwania łączności ekologicznej (korytarzy ekologicznych) i do zachwiania przyrodniczej spójności obszaru WPN z siecią obszarów Natura 2000

1. Działanie na rzecz wprowadzania postanowień dotyczących korytarzy ekologicznych w planie zagospodarowania województwa podlaskiego, studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego.

2. Podejmowanie starań o wprowadzanie jednoznacznych zasad użytkowania terenów w obrębie wyznaczanych korytarzy ekologicznych uwzględniających potrzeby migracji i bytowania zwierząt.

3

Zmniejszanie się różnorodności biologicznej w wyniku zanikania rzadkich i chronionych gatunków roślin i zwierząt na terenie WPN na skutek zmian w środowisku przyrodniczym

1. Systematyczna rejestracja i monitoring przyrodniczy rzadkich i chronionych gatunków na obszarze WPN. Podejmowanie eksperymentalnych działań zmierzających do zachowania gatunków w przypadku stwierdzenia zmniejszania się stanu liczebnego ich populacji.

2. Współpraca z bankami genów w zakresie zachowania zasobów genetycznych i genowych rzadkich i chronionych gatunków roślin i zwierząt WPN.

3. Podejmowanie prób restytucji i wzmacniania populacji zanikających rzadkich gatunków.

4

Inwazje obcych gatunków raków zagrażające rodzimym gatunkom w ekosystemach wodnych WPN

Eliminowanie obcych gatunków raków z wód WPN poprzez odławianie

5

Skażenie wód WPN w wyniku migracji zanieczyszczeń chemicznych z odciekami ze składowisk odpadów położonych w zlewni wód WPN poza jego granicami

1. Działanie na rzecz nielokowania składowisk odpadów w pobliżu WPN lub odpowiedniego ich zabezpieczania przed negatywnym oddziaływaniem na środowisko wodne i glebę – zgodnie ze współczesnymi osiągnięciami techniki.

2. Wspieranie samorządów lokalnych w pozyskaniu środków finansowych na likwidację miejsc nieprzeznaczonych do składowania lub magazynowania odpadów i rekultywację terenów zdegradowanych.

6

Zanieczyszczanie środowiska powodowane przez nowe obiekty przemysłowe oraz inwestycje drogowe

Działanie na rzecz wprowadzenia do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i planów zagospodarowania przestrzennego województw postanowień ograniczających budowę w otulinie WPN obiektów przemysłowych lub inwestycji drogowych mogących negatywnie wpływać na środowisko przyrodnicze wewnątrz WPN

7

Choroby o charakterze epizootii

1. Monitoring stanu zdrowia populacji zwierząt, ze szczególnym uwzględnieniem dzika (Sus scrofa).

2. Opracowanie i wdrożenie procedur postępowania w przypadku stwierdzenia epizootii lub zaobserwowania niepokojących objawów chorobowych.

Rodzaj zadań ochronnych

Rozmiar

Lokalizacja

Monitorowanie kierunków i dynamiki zmian procesów przyrodniczych, ze szczególnym uwzględnieniem siedlisk Natura 2000

1702,70 ha

Obszar ochrony ścisłej

Rodzaj zadań ochronnych

Rozmiar

Lokalizacja

Monitorowanie kierunków i dynamiki zmian procesów przyrodniczych, ze szczególnym uwzględnieniem siedlisk Natura 2000

48,53 ha

Obszar ochrony ścisłej

Rodzaj zadań ochronnych

Rozmiar

Lokalizacja¹⁾

Monitorowanie różnorodności biologicznej rakowatych (Astacidae) – odłowy kontrolne pułapkami żywołownymi (racznikami) raz do roku latem

25,64 ha

Oddział 194a (Jezioro Muliczne)

Lp.

Rodzaj zadań ochronnych

Rozmiar

Lokalizacja¹⁾

1

Ustawienie ręcznego szlabanu obrotowego

1 szt.

Obwód Ochronny Wysoki Most, oddział 350a

2

Bieżące remonty urządzeń turystycznych

Według potrzeb

Obszar ochrony ścisłej

Lp.

Rodzaj zadań ochronnych

Rozmiar

Lokalizacja¹⁾

1

Przygotowanie powierzchni pod odnowienia drzewostanów:

Oddziały – 5j, 6b, 7c, 58c, 79a, 109g, 110g, 133b, 134c, 135h, 138a, 155a, 262a, 266j, 304d, 320d, 338c, 355f, 384d, działki nr 32/27 i 32/28 w obrębie ewidencyjnym Gawrych Ruda

1) wycinanie krzewów przeszkadzających w odnowieniu drzewostanu;

1) 13,3 ha;

2) punktowe przekopywanie gleby w miejscach sadzenia drzewek;

2) 72,93 tys. szt.;

3) punktowe zdzieranie i przekopywanie gleby dla inicjowania odnowienia naturalnego.

3) 1,5 tys. szt.

2

1. Dolesienia wybranych luk i przerzedzeń – sadzenie drzew i krzewów dostosowanych do siedliska.

38,89 tys. szt. sadzonek

Oddziały – 37f, 40m, 55a, 103b, 104d, 108d, 109f, 137b, 268d, 269c, 284b, 338c, 356g, 383h, działki nr 32/27 i 32/28 w obrębie ewidencyjnym Gawrych Ruda

2. Sadzenie zgodnych z siedliskiem gatunków drzew i krzewów w miejsce sadzonek obumarłych na skutek czynników biotycznych i abiotycznych (poprawki w nasadzeniach).

3. Sadzenie zgodnych z siedliskiem gatunków drzew i krzewów w ramach rekonstrukcji drzewostanów zniekształconych antropogenicznie (podsadzenia).

3

Pielęgnowanie upraw leśnych:

Oddziały – 37f, 40m, 55a, 56h, 64g, 81f, 82g, 103b, 104d, 108d, 109f, 137b, 151c, 228l, 268d, 269c, 284b, 304d, 338a, 338c, 356g, 383h, 384f, działki nr 32/27 i 32/28 w obrębie ewidencyjnym Gawrych Ruda

1) poprawa warunków wzrostu i rozwoju drzewek i sadzonek (niszczenie roślin ograniczających wzrost);

1) 10,83 ha;

2) motyczenie wokół sadzonek.

2) 69,27 tys. szt.

4

Kształtowanie struktury gatunkowej, wiekowej i przestrzennej upraw leśnych w wieku od 5 do 10 lat, przez wykonywanie cięć poza okresem lęgowym ptaków (30 kwietnia – 30 czerwca) (zabieg o charakterze czyszczenia wczesnego)

3,49 ha

Oddziały – 37g, 56b, 79a, 239l, 284b, 302d, 338a, 338c

5

Kształtowanie struktury gatunkowej, wiekowej i przestrzennej drzewostanów w wieku od 11 do 20 lat, przez wykonywanie cięć i obrączkowanie drzew poza okresem lęgowym ptaków (30 kwietnia – 30 czerwca) (zabieg o charakterze czyszczenia późnego)

24,34 ha

Oddziały – 69d, 72g, 73f, 103b, 123a, 123f, 127b, 127j, 131d, 135g, 136b, 144b, 152a, 156c, 261b, 383f, 383g, 383h, działki nr 32/27 i 32/28 w obrębie ewidencyjnym Gawrych Ruda

6

Kształtowanie struktury gatunkowej, wiekowej i przestrzennej drzewostanów w wieku od 21 do 40 lat, przez wykonywanie cięć poza okresem lęgowym ptaków (30 kwietnia – 30 czerwca) (zabieg o charakterze trzebieży wczesnej)

56,81 ha

Oddziały – 46j, 104c, 143i, 209g, 224c, 249g, 326c, 339c, 347h, 347i, 356c, 356d, 364b, 390a, 390d, 398f

7

Kształtowanie struktury gatunkowej, wiekowej i przestrzennej drzewostanów w wieku od 40 do 80 lat, przez wykonywanie cięć poza okresem lęgowym (30 kwietnia – 30 czerwca) (zabieg o charakterze trzebieży późnej)

221,16 ha

Oddziały – 5a, 6g, 7h, 7i, 20k, 23c, 23j, 28c, 37j, 38b, 56b, 66a, 70a, 70c, 71h, 71i, 75a, 75c, 84g, 84h, 87r, 97f, 104b, 108f, 143h, 143j, 144c, 144d, 145b, 202a, 231k, 234b, 237a, 241a, 241d, 255b, 294c, 309j, 339a, 339b, 356a, 356b, 36f, 347f, 363b, 363g, 364i, 371c, 375h, 375i, 376f, 376j, 377g, 377m, 381a, 384b, 394g, 395c, 395f

8

Przebudowa drzewostanów – dostosowanie składu gatunkowego do warunków siedliskowych – cięcia rekonstrukcyjne

22,29 ha

Oddziały – 5j, 6b, 7c, 58c, 109g, 110g, 133b, 134c, 135h, 155a, 262a, 266j, 383c, 384d

9

Monitorowanie ryzyka wystąpienia masowego pojawienia się (gradacji) owadów zagrażających trwałości realizowanych zabiegów ochronnych w ramach prowadzonej renaturyzacji drzewostanów:

Oddziały– 3h, 31, 10h,k,16d, 19h, 21a, 23d, 24j, 33a, 35c, 40k, 48k, 49p, 53m, 54g, 55a, 60a, 60b, 67h, 72d, 74c, 77f, 81i, 82b,g, 84h, 89a, 90a, 91b,c, 93d, 103f, 104d, 107t, 109g,j, 110a,b,g, 114c, 114f, 120d, 123a, 124a, 125a, 126b, 129l, 130a, 143g, 146b, 148a, 153b, 158a, 161f, 166a, 169b,h, 203g, 204g, 208f, 210c, 211c, 222a, 223c, 224b, 227g,h, 228j, 230w, 233b,d, 235c, 237a, 238g, 239a,k; 241a, 242b, 243a, 247f, 248c,d, 249f, 250a, 251a, 252c, 256a, 259c, 260b, 261d, 262b, 263b, 265a, 267c,j, 269a,c, 270a, 276h, 277m, 281a,b, 285d, 286a, 287a, 288d, 289a,c, 290a, 292a, 294b, 295a, 303a,b, 304d, 306g, 308b, 310a, 311d, 312a, 314c, 315a, 317a, 323b, 325a, 326d, 327c, 328a, 330b, 331b, 332c,d, 333a,b, 334i, 337a, 338f, 339c, 340b, 344a, 349a, 350b, 352a, 353a,g, 356g, 357a,h, 358d, 359d, 360b, 364i, 368d, 368f, 370g, 372c, 374c, 377g, 378j, 379g,j, 381c, 382h, 383h, 386a, 387b, 390c, 391b, 396a, 397b

1) wykładanie drzew pułapkowych;

1) 13 szt.;

2) wykładanie pułapek feromonowych do odłowu kornika drukarza (Ips typographus);

2) 181 stanowisk;

3) wykładanie pułapek feromonowych do odłowu brudnicy mniszki (Lymantria monacha);

3) 39 stanowisk;

4) jesienne poszukiwania owadów w ściółce.

4) 52 próby.

10

Przeciwdziałanie szkodom powodowanym przez owady i grzyby, dla opóźnienia procesu masowego zamierania drzew, zagrażającego trwałości zabiegów renaturyzacyjnych, poprzez:

Miejsca zagrożenia w lasach objętych ochroną czynną

1) wyszukiwanie drzew zasiedlonych przez kambiofagi, np. kornikowate (Scolytinae), bogatkowate (Buprestidae);

1) 6520 roboczo-godzin;

2) korowanie zasiedlonego drewna leżącego;

2) 130 m³;

3) zbieranie i likwidacja zasiedlonej kory;

3) 54 roboczo-godzin;

4) usuwanie z drzewostanów drzew opanowanych przez owady i hubę korzeniową (Heterobasidion annosum), zagrażających masowym zamieraniem drzew i zwiększających zagrożenie pożarowe.

4) 3971 m³.

11

Rozdrabnianie (zrębkowanie) pozostających części drzew (głównie gałęzi) z pozostawieniem biomasy w ekosystemie – w miejscach planowanych zabiegów oraz w celu zmniejszenia zagrożenia pożarowego

1290 roboczogo­dzin

Miejsca zagrożenia w lasach objętych ochroną czynną

12

Przeciwdziałanie szkodom powodowanym w uprawach leśnych i młodnikach przez zwierzęta oraz minimalizacja zagrożenia epizootycznego, poprzez:

Oddziały – 5j, 6b, 7c, 23d, 26l, 37c, 37g, 50g, 52f,h, 55a, 58c, 58h, 60b, 63b, 65a, 67g, 67h, 71b, 73b, 73f, 74c,d, 79a,f,k, 80a,c,j, 82c, 87i,t, 88b, 89a, 90a,b, 91d, 92d, 93b,c,d,j, 95b, 103b, 103f, 104f, 105d, 106d, 108g, 109g, 110g, 111k, 112b,c, 114d,f, 115d, 116d, 117g, 121j, 122l, 123a,f, 126b,d, 127b,i, 129j,l, 130d,g, 131d, 133b, 134c, 135f,g,h, 136a,b, 137a,b, 138a,d,g, 142b,c,d,f, 143a,d, 144b,d,f, 145c,d,f, 146d, 151c, 152a, 153a,b, 155a,b, 156c,b, 157b, 160b,g, 169a, 208f, 221, 223f, 239n, 262a, 266j, 269c, 272a, 284b,d, 304d, 320d, 338a,c,f, 345b, 352h, 353i, 355f, 356g, 367b, 370h, 384d, 394k

1) zabezpieczanie sadzonek przed uszkadzaniem przez ssaki roślinożerne na uprawach leśnych w wieku do 5 lat:

a) środkami odstraszającymi (repelentami),

66,16 ha,

b) ogrodzeniem siatką (wykonanie nowych ogrodzeń oraz naprawa istniejących);

Około 8310 m;

2) zdjęcie osłon indywidualnych po ich wykorzystaniu;

3,45 tys. szt.;

3) usunięcie starej siatki ogrodzeniowej;

287 m;

4) redukcję liczby ssaków roślinożernych (odstrzały redukcyjne i sanitarne):

a) jeleń (Cervus elaphus),

Pozyskanie⁴⁾: do 27 szt. (byki – do 8 szt., łanie – do 15 szt., cielęta – do 4 szt.),

Redukcja w miejscach występowania szkód

b) dzik (Sus scrofa);

do 119 szt.;

Obszar WPN

5) zwiększenie bazy żerowej przez uprawę poletek zaporowych (uprawa zbóż i roślin okopowych).

3,95 ha.

Oddziały – 43r, 71f, 84k, 96b, 138c, 210d, 280, 293b, 338b, 362f, 366f

13

Konserwacja przeciwpożarowych stanowisk czerpania wody

6 stanowisk

Punkty zlokalizowane na:

1) jeziorze Kaletnik;

2) rzece Piertanka (wieś Tartak);

3) rzece Kamionka (wieś Huta);

4) rzece Czarna Hańcza (wieś Sobolewo);

5) jeziorze Wigry (wieś Słupie);

6) jeziorze Wigry (wieś Gawrych Ruda).

14

Zmniejszenie zagrożenia pożarowego lasu przez porządkowanie terenu w pasie do 30 m od dróg publicznych – okrzesywanie drzew leżących, usuwanie gałęzi i chrustu

166,66 ha

Drogi publiczne w granicach WPN, pomiędzy miejscowościami:

1) Lipniak – Kaletnik;

2) Krzywe – Huta;

3) Suwałki – Sejny;

4) Gawrych Ruda – Słupie;

5) Płociczno – Bryzgiel;

6) Krusznik – Tobołowo;

7) Krusznik – Czerwony Krzyż;

8) Mikołajewo – Czerwony Krzyż;

9) Mikołajewo – Maćkowa Ruda;

10) Maćkowa Ruda – Wysoki Most;

11) Wysoki Most – Wypusty;

12) Wysoki Most – Sarnetki;

13) Wysoki Most – Jeziorki;

14) Jeziorki – granica WPN.

15

Utrzymanie dróg pożarowych i dojazdowych:

1) konserwacja nawierzchni dróg pożarowych i dojazdowych;

1) 10,00 km;

1) drogi w oddziałach – 9d, 9g, 9f, 40, 58, 53, 66, 50-119, drogi Bielańska, Słupiańska, Gawarcowska, oddziały – 138, 263, 264, 210, 224, 235;

2) remont nawierzchni dróg pożarowych i dojazdowych;

2) 6,78 km;

2) droga „Kamienista” w oddziałach – 17, 18, 19, 20, 21, 24, 25; część drogi „Kościelnej” w oddziałach – 39, 40, 58; część drogi „Gościniec Piotrowiański” w oddziałach – 54, 55, 56, 57, 58;

3) utrzymanie przejezdności dróg pożarowych i dojazdowych w celu powiększenia prześwitów dróg (podkrzesywanie drzew do wysokości 4 m i usuwanie krzewów wrastających w drogę).

3) 18,70 km;

3) drogi w oddziałach – 38, 42, 43, 41, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 73, 74, 127, 134, 139-161, 138a, 138b-138d, 142c, 142f, 261, 262, 263, 264, 252, 206i, 207, 221, 291/373, 306/307.

16

Czyszczenie linii oddziałowych na cele ochrony przeciwpożarowej

1,45 km

Linie w oddziałach – 265h, 265d, 82-95, 95-96

17

Utrzymanie tablic informacyjnych i ostrzegawczych dotyczących zabezpieczenia przeciwpożarowego lasu:

1) konserwacja tablic przeciwpożarowych;

2 szt.

Obwody Ochronne Lipniak i Słupie

2) ustawianie tablic przeciwpożarowych w terenie.

10 szt.

Obwód Ochronny Mikołajewo

18

Niedopuszczenie do zakładania kolonii lęgowych przez kormorana – usuwanie gniazd przed sezonem lęgowym i płoszenie ptaków

Około 30 gniazd

Obwód Ochronny Leszczewek, oddział 175yx (Wyspa Mysia) oraz ewentualnie inne miejsca, w których pojawią się gniazda

Lp.

Rodzaj zadań ochronnych

Rozmiar

Lokalizacja¹⁾

1

Przeciwdziałanie zarastaniu zbiorowisk nieleśnych, przez:

Około 21,26 ha

Oddziały – 21o, 24g, 27g,i,r, 37i, 53p, 56p, 57r,x, 93Ai, 172, 175zx, 178k,t, 219d,f,g,h, 230o,231p, 214b, 220s, 239c, 322b, 41 obręb ewid. Burdeniszki

1) koszenie niepożądanej roślinności;

2) usuwanie nalotu drzew i krzewów na łąkach oraz torfowiskach z usunięciem biomasy.

2

Redukcja liczby ssaków roślinożernych (odstrzały redukcyjne i sanitarne) z uwagi na konieczność ograniczenia występowania szkód i minimalizację zagrożenia epizootycznego:

Pozyskanie⁴⁾:

1) jeleń (Cervus elaphus);

do 27 szt.;

Obszar ochrony czynnej

2) dzik (Sus scrofa).

do 119 szt.

Obszar WPN

Lp.

Rodzaj zadań ochronnych

Rozmiar

Lokalizacja¹⁾

1

Zarybienia gatunkami ryb charakterystycznymi dla obszaru WPN, w szczególności gatunkami drapieżnymi, zagrożonymi spadkiem liczebności i narażonymi na wyginięcie:

1) sieja (Coregonus lavaretus)³⁾;

1) do:

1) Oddziały:

a) 2,1 mln osobników, w tym do 20 tys. sztuk narybku jesiennego,

a) 188 (jezioro Wigry),

b) 0,2 mln osobników, w tym do 1 tysiąca narybku jesiennego;

b) 199 (jezioro Mulaczysko);

2) sielawa (Coregonus albula)³⁾;

2) do:

2) Oddziały:

a) 25 mln osobników,

a) 188 (jezioro Wigry),

b) 0,5 mln osobników,

b) 199 (jezioro Mulaczysko),

c) do 5 mln osobników;

c) 185 (jezioro Pierty);

3) szczupak (Esox lucius)³⁾;

3) do:

3) Oddziały:

a) 2,1 mln osobników,

a) 188 (jezioro Wigry),

b) 230 tys. osobników,

b)185 (jezioro Pierty),

c) 80 tys. osobników,

c) 195a (jezioro Długie),

d) 30 tys. osobników,

d) 198a (jezioro Krusznik),

e) 20 tys. osobników,

e) 187 (jezioro Omułówek), 199 (jezioro Mulaczysko), 190 (jezioro Leszczewek), 189a (jezioro Postaw), 196a (jezioro Okrągłe),

f) 10 tys. osobników,

f) 184a (jezioro Królówek),

g) 5 tys. osobników;

g) 200a (jezioro Czarne k. Bryzgla), 197a (jezioro Czarne k. G. Rudy), 191a (jezioro Klonek), 186a (jezioro Białe Pierciańskie), 57ax (jeziora: Samle Duże i Samle Małe), 56c (jezioro Gałęziste);

4) lin (Tinca tinca),

4) do:

4) oddziały:

a) 550 kg,

a) 188 (jezioro Wigry),

b) 140 kg;

b) 185 (jezioro Pierty);

5) pstrąg potokowy (Salmo trutta m. fario)³⁾;

5) do 4000 osobników;

5) oddział 401a,b (rzeka Czarna Hańcza na odcinku Wysoki Most – Studziany Las);

6) węgorz europejski (Anguilla anguilla)^3).

6) do 140 kg.

6) oddział 188 (jezioro Wigry).

2

Odłów tarlaków szczupaka, sielawy i siei, na potrzeby wylęgarni ryb WPN

1. Sielawa (Coregonus albula) do 3500 kg.

Oddziały– 188 (jezioro Wigry), 185 (jezioro Pierty), 187 (jezioro Omułówek), 189 (jezioro Postaw)

2. Sieja (Coregonus lavaretus) do 700 kg.

3. Szczupak (Esox lucius) do 1200 kg.

3

1. Zimowe koszenie trzciny pospolitej i usuwanie skoszonej biomasy w celu:

Do 20 ha

Oddział 188A (jezioro Wigry – Zatoka Zadworze, Ploso Północne i Południowe)

1) poprawy warunków krążenia wód w strefie płytkiego litoralu;

2) poprawy stanu i warunków bytowania ptaków gniazdujących wśród roślinności wynurzonej.

2. Pozostawianie około 30% biomasy w jeziorze, w celu zapewnienia odpowiedniej ilości substratu dla ikry składanej przez ryby.

4

Kształtowanie właściwej struktury gatunkowej i wielkościowej oraz liczebności w zespołach ryb – odłowy regulacyjne sprzętem ciągnionym/stawnym; w jeziorach typu sielawowego odłowy sprzętem ciągnionym będą wykonywane w okresie od 1 maja do 31 października. Dopuszcza się stosowanie sprzętu ciągnionego poza wyżej wymienionym okresem w celu realizacji odłowów stynki (Osmerus eperlanus). Intensywność odłowów określa się na około 20 kg/ha.

1. Sielawa (Coregonus albula) do 25000 kg.

2. Sieja (Coregonus lavaretus) do 100 kg.

3. Węgorz europejski (Anguilla anguilla) do 500 kg.

4. Szczupak (Esox lucius) do 1000 kg.

5. Lin (Tinca tinca) do 1000 kg.

6. Okoń (Perca fluviatilis) do 700 kg.

7. Leszcz (Abramis brama) do 3000 kg.

8. Płoć (Rutilus rutilus) do 3000 kg.

Oddziały – 188 (jezioro Wigry), 185 (jezioro Pierty), 190 (jezioro Leszczewek), 187 (jezioro Omułówek), 199 (jezioro Mulaczysko), 189 (jezioro Postaw)

5

1. Monitorowanie różnorodności biologicznej rakowatych (Astacidae).

Według potrzeb

Wodny Obwód Ochronny, oddziały – 188 (jezioro Wigry), 192a (jezioro Białe Wigierskie), 195a (jezioro Długie Wigierskie), 196a (jezioro Okrągłe)

2. Monitorowanie i ograniczanie liczebności raka pręgowatego (Orconectes limosus) i sygnałowego (Pacifastacus leniusculus) – odłowy kontrolne pułapkami żywołownymi (racznikami).

6

Utrzymanie populacji i badanie postępu procesu restytucji siei (Coregonus lavaretus):

Wodny Obwód Ochronny Wigry, oddział 192a (jezioro Białe Wigierskie)

1) odłowy kontrolne sprzętem stawnym;

101,89 ha;

2) zarybienia.

do 5000 szt.

7

Remont i modernizacja systemu zaopatrywania w wodę ośrodka hodowli materiału zarybieniowego w Tartaku:

Oddział 36An

1) remont jazu;

1) szerokość 5 m;

2) odbudowa kładki.

2) długość 5 m, szerokość 1,5 m.

Lp.

Rodzaj zadań ochronnych

Rozmiar

Lokalizacja¹⁾

1

1. Monitorowanie różnorodności biologicznej oraz kierunków i dynamiki zmian procesów przyrodniczych zagrożonych i rzadkich gatunków roślin, zwierząt i grzybów oraz siedlisk przyrodniczych, ze szczególnym uwzględnieniem siedlisk i gatunków Natura 2000; badania prowadzone będą metodami przyżyciowymi oraz przy zastosowaniu pułapek świetlnych i pułapek Barbera.

11 396,39 ha

Obszar ochrony czynnej

2. Monitorowanie inwazyjnych gatunków roślin obcego pochodzenia.

2

Eliminowanie inwazyjnych gatunków roślin:

1) usuwanie niecierpka gruczołowatego (Impatiens glandulifera) – wyrywanie, wywóz i utylizacja w kompostowniku;

Około 34 ha

Obwody Ochronne Lipniak, Krzywe, Leszczewek, Gawarzec, Słupie, Powały, Mikołajewo

2) usuwanie klonu jesionolistnego (Acer negundo) – wycinanie, karczowanie, usuwanie odrośli;

4,44 ha, 25 sztuk

Oddziały – 48, 49, 68, 79, 207h, 216, 252b

3) usuwanie trojeści amerykańskiej (Asclepias syriaca) – wyrywanie, przekopywanie stanowisk;

Około 0,4 ha

Oddział 206

4) usuwanie niecierpka drobnokwiatowego (Impatiens parviflora) – próbne wyrywanie i koszenie na wyznaczonych 10 stanowiskach;

0,9 ha

Wszystkie obwody ochronne, na obszarze objętym ochroną czynną

5) usuwanie rdestowca ostrokończystego (Reynoutria japonica) – co najmniej 8-krotne koszenie w ciągu sezonu wegetacyjnego;

1240 m²

Oddziały – 149j, 156d, 158c, 178l

6) usuwanie dębu czerwonego (Quercus rubra) – wycinanie, usuwanie odrośli, karczowanie;

Około 0,01 ha

Oddział 51a

7) usuwanie nawłoci kanadyjskiej (Solidago canadensis) – wyrywanie, przekopanie gleby;

Około 12 m²

Oddział 117t

8) usuwanie czeremchy amerykańskiej (Prunus serotina) – wycinanie, usuwanie odrośli, karczowanie.

Około 3,64 ha

Oddziały – 239, 376f, 393f

3

Wykaszanie roślinności utrudniającej poruszanie się turystom i zagrażającej ich bezpieczeństwu w miejscach odpoczynku, postoju pojazdów i biwakowania

2 ha

Obwody Ochronne Lipniak, Krzywe, Leszczewek, Gawarzec, Mikołajewo, Wysoki Most

4

Utrzymanie kładek – wykaszanie roślinności pod kładką w dolinie rzeki Czarna Hańcza

Na długości 165 m do 0,5 m od krawędzi kładki

Oddziały – 110b,c,d, 98Aa

5

Remont parkingu leśnego – wykonanie nawierzchni z kruszywa naturalnego

Na powierzchni 241,5 m²

Obwód Ochronny Powały, oddział 380b

6

Odbudowa pomostów na polach biwakowych nad rzeką Czarna Hańcza: „Za Szkołą” w oddziale 220y, „Gremzdówka” w oddziale 299c, „Bindużka” w oddziale 337c

3 pomosty o długości 8 m i szerokości 3,5 m

Oddziały – 400a, 401a, 401b (rzeka Czarna Hańcza)

7

Odbudowa pomostu na polu namiotowym „Jastrzęby”

Pomost w kształcie litery T, o wymiarach ramion:

Jezioro Wigry, oddział 188a (Obwód Ochronny Krusznik, oddział 230i)

– dłuższe długość 28 m, szer. 1,5 m,

– krótsze długość 8 m, szerokość 3 m

8

Modernizacja nawierzchni na drodze dojazdowej do pola namiotowego „Jastrzęby” oraz na szlaku turystycznym

Na długości około 725 m

Oddział 230f,l,m,o,r,s,t

9

Wykonanie i ustawienie wiat ze stołem i ławami – wiaty 6-osobowe

10 sztuki

Obręb Ochronny Wigry i Maćkowa Ruda

10

Wymiana pokryć dachowych zadaszonych stołów z ławami (ławostołów) oraz konserwacja konstrukcji

30 ławostołów

Obręb Ochronny Wigry i Maćkowa Ruda

11

Wymiana pokładu na kładce w dolinie rzeki Czarna Hańcza

Długość 529 m, szerokość 1,5 m

Oddziały – 98Aa, 110c,d, 111a,b

12

Konserwacja pokładów na kładkach i pokrycie ich antypoślizgową siatką z drutu

Długość 201 m, szerokość 1,5 m

Obwód Ochrony Mikołajewo, oddziały – 212d, 213b, 266h

13

Ustawienie ręcznych szlabanów obrotowych

11 sztuk

Oddziały – 44f, 45a,b, 50b, 62d, 64a, 80a, 2011, 221b, 314j, 339g

14

Wykonanie barier z wypełnieniem z bali

Łączna długość: 53 m

Obwód Ochrony Krzywe, oddziały – 44f, 48h

15

Wykonanie schodów terenowych

Łączna długość: 37 m

Obwód Ochronny Krzywe, oddział 49b

16

Odbudowa pomostu we wsi Wigry (przy klasztorze)

Długość 25 m, szerokość 3 m

Oddział 188a (jezioro Wigry)

17

Modernizacja sieci tras narciarskich – wymiana i uzupełnienie oznakowań

Długość 14 km

Obwód Ochronny Krzywe, oddziały: 44, 45, 46, 47, 48, 49, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 79

18

Przegląd i uzupełnienie oznakowań szlaków pieszych i rowerowych

Długość 250 km

Obszar ochrony czynnej

19

Przebudowa punktu widokowego nad jeziorem Suchar IV. Likwidacja zadaszonej platformy widokowej, wykonanie nowego, krótszego, niezadaszonego punktu widokowego, kończącego się na linii drzew:

Wymienione elementy o parametrach:

Obwód Ochronny Krzywe, oddział 46i

1) kładka;

2) platforma widokowa;

3) schody terenowe.

1) długość 22 m, szerokość 1,5 m;

2) długość 6 m, szerokość 3 m;

3) długość 10 m, szerokość 1,5 m.

20

Utrzymanie drożności szlaków turystycznych – powiększanie prześwitu na odcinkach szlaków pieszych, rowerowych, ścieżkach edukacyjnych

38 km

Obwody Ochronne Krzywe Leszczewek, Gawarzec, Słupie, Mikołajewo, Wysoki Most

21

Prace porządkowe przy Ośrodku Edukacji Środowiskowej nad Zatoką Słupiańską jeziora Wigry:

Obwód Ochronny Słupie, oddziały – 149j, 158c

1) porządkowanie terenu;

2) przygotowanie i dowóz drewna.

1) 250 m²;

2) 2 m³.

22

Bieżące remonty istniejących urządzeń turystycznych wynikające ze zdarzeń losowych, dewastacji i naturalnego zużycia obiektów zlokalizowanych przy szlakach turystycznych i drogach

Według potrzeb

Obszar ochrony czynnej

23

Utrzymanie czystości – sprzątanie i wywóz odpadów

Według potrzeb

Obszar ochrony czynnej

24

Naprawa nawierzchni trasy narciarskiej przy zlodowaceniach

8,5 km

Obwód Ochronny Krzywe

25

Modernizacja bazy czynnej ochrony ekosystemów wodnych w miejscowości Czerwony Folwark – remont hangarów nawodnych z pomostami, budowa cumowiska, nabrzeża z dźwigiem, budowa budynku, zagospodarowanie terenu

Hangary nawodne – 3 szt., pomosty – 2 szt., cumowisko – 1 szt., nabrzeże z dźwigiem – 1 szt., budynek – 1 szt.

Oddziały – 183 Acx,d, 189

26

Odbudowa kładki na rzece Czarna Hańcza na potrzeby Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego

Długość około 8 m, szerokość około 1,5 m

Czarna Hańcza, oddział 181b

27

Eliminacja gatunków obcych i inwazyjnych w zagospodarowaniu zieleni przy obiektach WPN

0,27 ha

Oddziały – 49c, 49f

28

Utrzymanie otwarć widokowych nad jeziorem Suchar I oraz nad Zatoką Słupiańską jeziora Wigry

0,1 ha

Oddziały – 49n, 150f

29

Otwarcie widoku z wieży widokowej w Kuszniku – wycięcie drzew (sosna, świerk, osika) o pierśnicach od 8 do 37 cm

40szt.

Oddział 218dx

30

Wykonanie 3 drewnianych krzyży oraz wykonanie ogrodzenia z żerdzi świerkowych zamocowane na palach dębowych.

Wymiary krzyża: dłuższe ramię 2,5 m, krótsze ramię 1 m; Ogrodzenie na podstawie prostokąta o wymiarach: 4m x 3m

O.O. Słupie, oddział 137b

31

Wymiana pokryć dachowych zadaszonych tablic informacyjnych oraz konserwacja konstrukcji

30 tablic

Obręb Ochronny Wigry i Maćkowa Ruda

Lp.

Rodzaj zadań ochronnych

Rozmiar

Lokalizacja¹⁾

1

Przeciwdziałanie zarastaniu zbiorowisk nieleśnych:

Oddziały – 12x, 12bx, 27k, 49h, 93Aa, c, h; 107h, k; 175k, j; 178f, 175 ix,jx; 106f, 117i,l,m,n,o,r,s; 201n, 206k, ix, lx; 214i, 218y, 2281, 231a, j, 243b,d,f,h, 284h, 301a, 304f, 307b,g; 308d,f; 377b; działki nr – 526/1, 527/1, 266/10, 267/11, 578, 580/1 obręb ewidencyjny Leszczewek, 26 obręb ewid. Cimochowizna, 60 obręb ewid. Magdalenowo i Wigry, 32/22 obręb ewid. Gawrych Ruda, 58/2, 59/1, 59/4, 59/5, 73, 74, 113, 114, 159, 206, 208, 209, 213/2, 214, 217, 218, 219, 225/5 obręb ewid. Krusznik, 133 obręb ewid. Mikołajewo;

1) koszenie roślinności, usuwanie sukcesji naturalnej drzew i krzewów na łąkach, torfowiskach z usunięciem biomasy;

Około 57,67 ha

2) wypas zwierząt hodowlanych na terenach wydzierżawianych rolnikom;

Około 15 ha

oddziały – 5d, 9d, 9g, 12x, 12bx, 36Ai, 36Af, 87g, 87h, 87l, 87n, 87k, 87o, 87p, 175kx, 175hx, 175hy, 201a, 201b, 201j, 201 w, 201y, 201 Ag, 201Ai, 201Aj, 201Ak, 201A, 201Al, 201Am, 201An, 201Ao, 201Ap, 201As, 206k, 206cx, 206dx, 206ix, 206jx, 230b, 240j, 284i, 300b;

3) utrzymanie gruntów w dobrej kulturze rolnej (wydzierżawionych rolnikom oraz użytkowanych na potrzeby WPN), przez stosowanie płodozmianu tradycyjnych upraw.

Około 80 ha

oddziały – 5b, 5f, 9f, 9o, 9p, 9t, 9ax, 12x, 12bx, 27k, 36Aj, 36Ak, 39a, 40a, 49a, 62g, 62h, 62 i, 62j, 85f, 107k, 117l, 117n, 117r, 140k, 141c, 141h, 148c, 149a, 149c, 149d, 175g, 175j, 175k, 175mx, 175nx, 1751x, 175rx, 175ox, 178a, 178b, 178c, 178f, 201c, 201n, 201x, 201At, 201Aw, 201Ax, 201Ay, 201Az, 201Abx, 201Acx, 203b, 203c, 203d, 204a, 204b, 204c, 204g, 204h, 204i, 204k, 204l, 204m, 206f, 206g, 206h, 206k, 206m, 206n, 206o, 206s, 206ax, 206bx, 206cx, 206lx, 6/13 obręb ewid. Czerwony Krzyż, 97/10, 97/12 obręb ewid. Bryzgiel.

214i, 214j, 216j, 218cx, 218fx, 218gx, 220a, 221Af, 228c, 228l, 230b, 239c, 240k, 240p, 240r, 240t, 243i, 244a, 244b, 283b, 283c, 283d, 283f, 284h, 299a, 299s, 299w, 300d, 300g, 301a, 301t, 301w, 301x, 301y, 301ax, 301cx, 301dx, 307b, 376c, 377b, 393d.

2

Przeciwdziałanie szkodom powodowanym przez ssaki roślinożerne w uprawach i płodach rolnych oraz minimalizacja zagrożenia epizootycznego poprzez:

1) zwiększanie bazy żerowej – uprawę poletek zaporowych (uprawa zbóż i roślin okopowych);

1,56 ha

Oddziały – 106f, 304f

2) redukcję liczby ssaków roślinożernych (odstrzały redukcyjne i sanitarne):

Pozyskanie⁴⁾:

a) jelenie (Cervus elaphus),

b) dziki (Sus scrofa).

a) do 27 sztuk,

b) do 119 sztuk.

Obszar WPN

3

Eliminowanie inwazyjnych obcych gatunków roślin:

1) usuwanie trojeści amerykańskiej (Asclepias syriaca) – wyrywanie, przekopywanie gleby na stanowiskach, usuwanie korzeni i odrośli;

Około 0,5 ha

Oddziały – 201, 206;

2) usuwanie rdestowca ostrokończystego (Reynoutria japonica) – co najmniej 8-krotne koszenie w ciągu sezonu wegetacyjnego.

Około 1020 m²

oddziały – 93Ag, 393d.

3) usuwanie niecierpka gruczołowatego (Impatiens glandulifera) – wyrywanie, wywóz i utylizacja w kompostowniku, działania prowadzone na gruntach własnych i prywatnych po uzyskaniu zgody właścicieli;

Około 18,50 ha

Grunty niebędące w użytkowaniu wieczystym WPN: działki nr – 97/10, 97/15, 98, 105/6, 111/1, 111/2 obręb ewidencyjny Gawrych Ruda, 2/1, 3/1, 4, 5/1, 5/2, 6, 7, 8/2, 16, 19/2, 20/1, 20/2, 50/1, 52, 53, 56, 57, 60, 61, 63, 64/6, 69/1, 69/2, 72, 146-148, 155-161, 163/2, 164-167, 169/1, 170 obręb ewid. Magdalenowo i Wigry,28/10 obręb ewid. Czerwony Folwark, 26, 27, 30, 37, 38, 39, 40, 48 obręb ewid. Burdeniszki;

Lp.

Rodzaj zadań ochronnych

Rozmiar

Lokalizacja¹⁾

1

Monitorowanie różnorodności biologicznej oraz kierunków i dynamiki zmian procesów przyrodniczych:

1) monitorowanie zagrożonych i rzadkich gatunków roślin, grzybów i zwierząt oraz siedlisk przyrodniczych;

2) monitorowanie inwazyjnych gatunków roślin obcego pochodzenia.

2986,31 ha

Obszar ochrony krajobrazowej

2

Remonty parkingów leśnych – wykonanie nawierzchni z kruszywa naturalnego, zjazdów o nawierzchni z brukowca, obrukowanie skarp

4 parkingi o łącznej powierzchni 1130m²

Oddziały – 107k, 393d, 212k, 212l, 284h

3

Zagospodarowanie miejsca odpoczynku przy Centrum Informacji Turystycznej w Krzywem. Wykonanie nawierzchni z kostki brukowej, ustawienie ławek i stojaków na rowery

Na powierzchni około 200 m²

Oddział 49g

4

Wykonanie i ustawienie wiat ze stołem i ławami – wiaty 6-osobowe

6 sztuki

Obręb Ochronny Wigry i Maćkowa Ruda

5

Wymiana pokryć dachowych zadaszonych stołów z ławami (ławostołów) oraz konserwacja konstrukcji

30 sztuk

Obręb Ochronny Wigry i Maćkowa Ruda

6

Modernizacja infrastruktury sanitarnej na plaży „Krzywe” i polu namiotowym „Jastrzęby”

3 budynki sanitarne

Oddziały – 47b, 230i

7

Ustawienie toalet kompostujących

3 sztuki

Oddziały – 230i, 377b

8

Budowa wieży widokowej w miejscowości Nowa Wieś

Wysokość 15 m

Obwód Ochronny Krzywe, oddział 12bx

9

Odbudowa platformy widokowej w miejscowości Bryzgiel („lodownia”)

Wymiary 6 x 8 m i wysokości 7 m

Obwód Ochronny Powały, oddział 393b

10

Zagospodarowanie cumowiska łodzi „Zakąty”:

1) utwardzenie nawierzchni;

1) 65 x 25 m;

pkt 1-4: Obwód Ochronny Krusznik,

2) budowa parkingu;

2) 30 x 10 m;

3) ustawienie stojaków do zimowego przetrzymywania łodzi;

3) 10 szt.

oddział 230d;

4) ustawienie pojemników do zbiórki odpadów;

4) 2 szt.;

5) ustawienie pomostu pływającego w kształcie litery L.

5) dłuższe ramię 28 x 2 m, krótsze ramię 20 x 2m.

Jezioro Wigry, oddział 188a.

11

Modernizacja wystawy „Dobra puszczańskie” w Krzywem (wystawa etnograficzna)

Budynek długości 18,5 m, szerokości 6 m

Obwód Ochronny Krzywe, oddział 49j

12

Modernizacja obiektu edukacyjno-turystycznego „Dziupla”

Budynek długości 16 m, szerokości 6 m

Obwód Ochronny Krzywe, oddział 49h,i

13

Modernizacja Ośrodka Edukacji Środowiskowej – montaż okiennic automatycznych

19 okien, 1 otwór drzwiowy

Obwód Ochronny Słupie, oddział 149l

14

Wykaszanie roślinności utrudniającej poruszanie się i zagrażającej bezpieczeństwu turystów w miejscach odpoczynku, postoju pojazdów i biwakowania

2,5 ha

Obwody Ochronne Krzywe, Leszczewek, Gawarzec, Mikołajewo, Wysoki Most

15

Bieżące remonty istniejących urządzeń turystycznych zniszczonych w wyniku zdarzeń losowych, dewastacji i naturalnego zużycia

Według potrzeb

Obszar ochrony krajobrazowej

16

Wycinanie podrostu drzew i krzewów na przedpolu punktów widokowych:

0,5 ha

1) przy Muzeum Wigier w miejscowości Stary Folwark (widok na klasztor wigierski);

1) Obwód Ochronny Leszczewek, oddział 93Af;

2) na przystanku kolejki wąskotorowej „Binduga”.

2) Obwód Ochronny Powały, oddział 379b.

17

Usuwanie na terenie Półwyspu Wigierskiego drzew, które ograniczają ekspozycję widokową

500 m²

Oddział 175gy

18

Zabiegi pielęgnacyjne drzewa o walorach pomnikowych rosnącego przy ścieżce edukacyjnej

Dąb szypułkowy – 1 drzewo

Oddział 49b

19

Dostarczenie drewna opałowego na miejsca odpoczynku:

1)„Bindużka”;

1) 4m³

1) Obwód Ochronny Wysoki Most, oddział 337c;

2) „Dziupla”.

2) 3m³

2) Obwód Ochronny Krzywe, oddział 49i.

20

Modernizacja bazy czynnej ochrony ekosystemów wodnych w miejscowości Czerwony Folwark:

1) rozbiórka budynków;

2) budowa budynków;

3) zagospodarowanie terenu.

1) 3 szt.;

2) 2 szt.;

3) 2440 m².

Obwód Ochronny Leszczewek, oddział 183Ar,w

21

Remont i modernizacja systemu zaopatrywania w wodę oraz zaplecza ośrodka hodowli materiału zarybieniowego w Tartaku:

Oddział 36Am

1) remont kanału ulgi;

1) długość 50 m;

2) wymiana rurociągów odprowadzających wodę;

2) długość 27 m;

3) budowa budynku technicznego.

3) powierzchnia 15 m².

22

Eliminacja obcych i inwazyjnych gatunków roślin w zagospodarowaniu zieleni przy obiektach Wigierskiego WPN Narodowego

2,22 ha

Oddziały – 49g, 49i, 93Ag, 149l, 158d

23

Konserwacja zabytkowych krzyży w miejscowościach Maćkowa Ruda i Wysoki Most

2 szt.

Działka nr 192 (obręb ewidencyjny Maćkowa Ruda), działka nr 66 (obręb ewidencyjny Wysoki Most)

24

Wykonanie bariery z pojedynczą balustradą

Długość 55 m, wysokość 0,5 m

Oddział 228l

25

Wykonanie 5 drewnianych daszków pokrytych gontem bitumicznym na piwnicy osady Słupie

Wymiary podstawy daszków: 80x100 cm, wys. 60 cm; dwuspadowe, z wlotami dla nietoperzy

O.O. Słupie, oddz. 148

26

Wykonanie 2 szt. ogrodzeń drewnianych przy leśniczówce Lipowe

1 szt. – 140 mb

1 szt. – 28 mb

O.O. Lipowe

27

Wymiana pokryć dachowych zadaszonych tablic informacyjnych oraz konserwacja konstrukcji

30 tablic

Obręb Ochronny Wigry i Maćkowa Ruda

Miejsce udostępniane

Maksymalna liczba osób mogących przebywać jednocześnie w danym miejscu

Cały obszar WPN^1}

50

Lp.

Miejsce udostępniane²⁾

Maksymalna liczba osób mogących przebywać jednocześnie w danym miejscu

1

1. Jeziora:

1) Wigry (z wyłączeniem wysp) (oddział 18);

2) Pierty (z wyłączeniem wyspy) (oddział 185);

3) Leszczewek (oddział 190);

4) Omułówek (oddział 187);

5) Czarne koło Bryzgla (oddział 200);

6) Czarne koło Gawrych Rudy (oddział 197);

7) Mulaczysko (oddział 199);

8) Postaw (oddział 1891).

2. Rzeka Czarna Hańcza poniżej jeziora Wigry (oddziały 399, 400, 401).

625

2

Muzeum Wigier w Starym Folwarku wraz z otoczeniem (oddział 93Af,g)

100

3

Ośrodek Edukacji Środowiskowej (oddziały 148, 149, 158)

100

4

Centrum Informacji Turystycznej, wystawa przyrodnicza i sala audiowizualna w budynku dyrekcji WPN w Krzywem (oddział 49g)

100

5

Parking w Krzywem (oddział 49g)

100

6

Wystawa „Dobra Puszczańskie” (oddział 49j)

50

7

Obiekt edukacyjno-turystyczny „Dziupla” (oddział 49i)

150

8

Wystawa „Historia i tradycje rybactwa nad Wigrami” (Czerwony Folwark, oddział 175w)

50

9

Pole biwakowe „Jastrzęby” (oddział 23 Oi)

200

10

Pole biwakowe „Za szkołą” (oddział 220p,y,z)

50

11

Pole biwakowe „Gremzdówka” (oddział 299a,c)

50

12

Pole biwakowe „Bindużka” (oddział 337c)

50

13

Stanica Klubu Żeglarskiego „Kamena” w Bryzglu (oddział 393b)

100

14

Ośrodek Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajobrazowego w Starym Folwarku (działki 311, 553, obręb ewidencyjny Leszczewek)

50

15

Klub Wodny „Hańcza” w Starym Folwarku (działka 424, obręb ewidencyjny Leszczewek)

50

16

Ośrodek Wypoczynkowo-Żeglarski w Starym Folwarku (działka 552, obręb ewidencyjny Leszczewek)

50

17

Polana Powały (oddziały 376c, d, 377b)

100

18

Miejsca odpoczynku (około 100 miejsc) rozmieszczone na przebiegu szlaków turystycznych i ścieżek edukacyjnych

1000

19

Parking i cumowisko łodzi wędkarskich „Łysocha” (oddział 150r)

50

20

Cumowisko łodzi wędkarskich „Zakąty” (oddział 230d)

50

21

Parkingi „Słupie” (oddział 148a,g)

50

22

Wieża widokowa w Leszczewku (działka nr 125/3)

20

23

Wieża widokowa w Nowej Wsi (oddział 12bx)

10

24

Wieża widokowa w Kruszniku (oddział 218hx)

10

25

Pokoje gościnne w budynkach służbowych WPN:

1) siedziba Dyrekcji WPN w Krzywem (oddział 49g);

2) Mikołajewo nr 34 (oddział 204j);

3) Maćkowa Ruda nr 57 (oddział 206f);

4) Lipowe 1 (oddział 307f).

25

26

Torowisko i przystanki Wigierskiej Kolei Wąskotorowej (oddziały 244b, 245i, 375l, 376d,k, 377b,k,l, 378t, 379b,l, 380k, 383i,j, 3841, 388k,l, 389i, 390h, 393k, 394m; obręb ewidencyjny Bryzgiel, działki 101/9, 101/10)

200

27

Działka 261/18 w Starym Folwarku (własność Gminy Suwałki) – miejsce imprez i koncertów

300

Lp.

Miejsce udostępniane²⁾

Maksymalna liczba osób mogących przebywać jednocześnie w danym miejscu

1

Plaża w Obwodzie Ochronnym Krzywe (oddział 47b nad Jeziorem Czarnym Huciańskim)

200

2

Plaża we wsi Stary Folwark (działka 553, obręb ewidencyjny Leszczewek) – ośrodek Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego)

200

3

Plaża we wsi Stary Folwark (koło Muzeum Wigier), (oddział 93Ag)

100

4

Plaża Młodzieżowego Ośrodka Wypoczynkowego (działki 97/3, 97/13, obręb ewidencyjny Gawrych Ruda)

200

5

Teren rekreacyjny we wsi Gawrych Ruda (działka 129, obręb ewidencyjny Gawrych Ruda) – Kompleks Turystyczny „U Jawora”

100

6

Teren rekreacyjny we wsi Bryzgiel (działka 72/2, obręb ewidencyjny Bryzgiel)

50

7

Plaża nad jeziorem Mulaczysko (działka 147, obręb ewidencyjny Krusznik)

50

8

Teren rekreacyjny „Piaski” (oddział 212j)

100

9

Teren rekreacyjny nad Zatoką Krzyżańską jeziora Wigry (oddział 228m, n)

30

10

Teren rekreacyjny nad jeziorem Pierty (działka 20/31, obręb ewidencyjny Piertanie)

30

11

Działka 261/18 w Starym Folwarku (własność Gminy Suwałki) – miejsce imprez i koncertów

300