Lp.

Identyfikacja
i ocena zagrożeń

Sposoby eliminacji lub ograniczania zagrożeń i ich skutków

1

Ubożenie biocenozy leśnej, w szczególności w zakresie bogactwa gatunkowego grzybów i bezkręgowców, wynikające z obniżonego udziału w drzewostanach starych drzew

Pozostawienie w drzewostanach wszystkich drzew gatunków rodzimych oraz wszystkich drzew w wieku powyżej 100 lat do naturalnego zestarzenia się i obumarcia, za wyjątkiem części drzew przeznaczonych do usunięcia w ramach działań wynikających z ochrony czynnej

2

Znaczny niedobór oraz niepełne spektrum zróżnicowania pod względem rozmiarów, formy i stopnia rozkładu martwych drzew w ekosystemach leśnych

Pozostawianie w ekosystemach leśnych wszystkich drzew złamanych, wywróconych, obumierających i martwych, o ile nie zagraża to założonym celom ochrony, bezpieczeństwu osób i mienia, a także nie powoduje utrudnień komunikacyjnych na drogach publicznych i wewnętrznych

3

Ograniczanie naturalnej różnorodności biologicznej ekosystemów leśnych i nieleśnych oraz blokowanie lub spowalnianie procesów renaturalizacyjnych w drzewostanach, wywołane obecnością gatunków obcych

1. Usuwanie z drzewostanów obcych gatunków drzew, w szczególności posiadających skłonności inwazyjne, z pozostawianiem wszystkich drzew martwych.

2. Usuwanie z warstw runa i podszytu w ekosystemach leśnych obcych gatunków roślin zielnych i krzewów, w szczególności gatunków inwazyjnych.

3. Usuwanie w ekosystemach nieleśnych obcych gatunków roślin zielnych, krzewów i drzew (w tym siewek), w szczególności wykazujących skłonności inwazyjne

4

Spadek różnorodności biologicznej charakterystycznej dla półnaturalnych widnych lasów liściastych i mieszanych z udziałem modrzewia polskiego (Larix decidua ssp. polonica) w drzewostanie na Chełmowej Górze, kształtowanych w przeszłości czynnikami antropogenicznymi (wypas, ekstensywne użytkowanie przerębowe)

1. Usuwanie z drzewostanu drzew wywołujących silne ocienienie dna lasu, w szczególności buka (Fagus L.), z wyłączeniem drzew w wieku powyżej 100 lat i drzew martwych, obumierających oraz z wykształconymi dziuplami-próchnowiskami.

2. Usuwanie młodego pokolenia drzew lub krzewów pochodzących z sukcesji naturalnej i podrostu drzew z gatunków wywołujących silne ocienienie, w szczególności buka (Fagus L.) – wykaszanie, wyrywanie z korzeniami lub wypas

5

Utrata charakterystycznej fizjonomii półnaturalnych lasów jodłowych, w tym siedliska przyrodniczego wyżynny jodłowy bór mieszany (Abietetum polonicum)

Podejmowanie działań z zakresu ochrony czynnej mających na celu utrzymanie lub odtworzenie struktury piętrowej i wiekowej typowej dla półnaturalnych świętokrzyskich lasów jodłowych (w tym ograniczanie nadmiernego rozwoju buka (Fagus L.)) w niektórych fragmentach jedlin

6

Sukcesja drzew i krzewów w cennych przyrodniczo lądowych ekosystemach nieleśnych zbiorowiskach naskalnych i kserotermicznych oraz cennych stanowiskach florystycznych

1. Usuwanie drzew i krzewów zagrażających celom ochrony oraz koszenie i wypas zwierząt w ekosystemach łąkowych, murawowych, zaroślowych i niektórych leśnych, w celu powstrzymania sukcesji niepożądanych drzew i krzewów oraz wywóz skoszonej biomasy, z pozostawianiem jej nieznacznej ilości jako miejsca rozwoju, schronienia i zimowania niektórych bezkręgowców i drobnych kręgowców.

2. Usuwanie zbiorowisk naskalnych, w tym kserotermicznych, drzew i krzewów zagrażających celom ochrony roślin zielnych.

3. Pielęgnowanie cennych stanowisk florystycznych podlegających procesowi zarastania

7

Zmiany w ekosystemach nieleśnych w wyniku eutrofizacji

1. Wywóz skoszonej biomasy.

2. Prowadzenie kontrolowanego wypasu, w szczególności w siedliskach, w których wypas jest wskazany

8

Przesuszanie siedlisk i obniżanie się poziomu wód podziemnych w wyniku różnych czynników naturalnych i antropogenicznych

1. Wykonywanie przegród z naturalnych materiałów miejscowych na ciekach wodnych.

2. Likwidacja historycznych rowów odwadniających i innych antropogenicznych przekształceń powierzchni gruntu przyspieszających spływ wód powierzchniowych

9

Wydeptywanie pokrywy glebowej przez turystów

1. Konserwacja nawierzchni szlaków turystycznych.

2. Wdrożenie Parkowego Systemu Informacji przez:

1) budowę i remont urządzeń turystycznych,

2) wykonanie zabezpieczeń technicznych,

3) ustawienie tablic informujących o zasadach poruszania się na szlakach

10

Erozja gleby wzdłuż szlaków turystycznych, komunikacyjnych i dawnych szlaków zrywkowych

1. Uzupełnianie poerozyjnych ubytków gruntu.

2. Kierowanie spływającej wody do wnętrza lasu.

3. Zabudowa przeciwerozyjna spowalniająca spływ powierzchniowy wód opadowych z dróg, ścieżek i szlaków turystycznych oraz eliminująca wydeptywanie inicjujące erozję.

4. Korzystanie z minimalnej sieci możliwie najwęższych szlaków zrywkowych i dróg transportu drewna i skoszonej biomasy, pochodzących ze zrealizowanych działań ochronnych i przeznaczonych do usunięcia, oraz wyrównywanie kolein po zakończeniu prac.

5. Stosowanie zrywki konnej i konnego transportu.

6. Likwidacja dawnych szlaków zrywkowych i zbędnych dróg leśnych

11

Zanieczyszczenie wód

Budowa wysokosprawnych oczyszczalni ścieków albo modernizacja istniejących, celem objęcia ich zasięgiem wszystkich obiektów na terenie Parku oraz podłączenie tych obiektów do sieci kanalizacyjnej w miarę rozbudowy tej sieci

12

Zanieczyszczenie powietrza

Ograniczenie niskiej emisji zanieczyszczeń emitowanych przez instalacje kominowe budynków Parku, w szczególności przez wykorzystanie energii słonecznej do celów grzewczych

13

Zaburzenie (spowolnienie, blokowanie) procesów spontanicznej renaturalizacji ekosystemów leśnych w zakresie struktury gatunkowej, wiekowej i warstwowej drzewostanów sztucznego pochodzenia

Usuwanie drzew przeszkadzających spontanicznej renaturalizacji ekosystemów

14

Niszczenie
(wydeptywanie) roślin przez turystów i okoliczną ludność

1. Likwidacja nielegalnych zejść ze szlaków przez:

1) wykonywanie ogrodzeń i barier,

2) obsadzanie rodzimymi gatunkami krzewów leśnych.

2. Prowadzenie działalności edukacyjnej i prewencyjnej

Lp.

Identyfikacja
i ocena zagrożeń

Sposoby eliminacji lub ograniczania zagrożeń i ich skutków

1

Zagrożenie osób i mienia oraz utrudnienia komunikacyjne na drogach publicznych i wewnętrznych, w szczególności na szlakach turystycznych i innych miejscach udostępnionych, spowodowane przez powalające się drzewa

Usuwanie zagrażających drzew lub ich obalanie i pozostawienie do rozpadu (w szczególnie uzasadnionych przypadkach także drzew martwych i zamierających, zasiedlonych przez organizmy saproksyliczne) – tylko w przypadku stwierdzenia ryzyka upadku drzewa na szlak, drogę lub miejsce udostępnione

2

Prowadzenie gospodarki rolnej i leśnej oraz innej działalności gospodarczej, a także wpływ zabudowy mieszkalnej i gospodarczej zlokalizowanej na gruntach niebędących w użytkowaniu wieczystym Parku

1. Wykup gruntów prywatnych położonych w granicach Parku.

2. Prowadzenie edukacji wśród społeczności lokalnej w zakresie sposobów eliminacji lub ograniczenia występujących zagrożeń.

3. Egzekwowanie obowiązku zgłaszania Służbie Parku konieczności przejazdu drogami wewnętrznymi Parku nieudostępnionymi do publicznego użytku oraz kontrola prawidłowego korzystania z takich dróg

3

Zarastanie historycznych cmentarzy i miejsc pamięci narodowej przez roślinność

Wykaszanie roślinności oraz pielęgnacja zadrzewień i zakrzewień w tych miejscach

4

Niszczenie zabytkowych kapliczek

Bieżące przeglądy stanu kapliczek i ich remonty

5

Wzmożone obumieranie drzew i drzewostanów w wyniku masowego pojawiania się owadów i grzybów pasożytniczych

Monitorowanie liczebności kambiofagicznych, foliofagicznych owadów oraz innych organizmów patogenicznych i prognozowanie ich wzmożonego pojawiania się przez:

1) wykładanie pułapek feromonowych i analizę odłowionego materiału (w tym fauny towarzyszącej),

2) jesienne poszukiwania foliofagów sosny (Pinus L.) w ściółce,

3) ocenę zasiedlenia pędów jodłowych przez zwójki zieloneczki (Tortrix viridiana) metodą prób fotoeklektorowych,

4) ocenę tempa i przyczyn wydzielania się drzew z drzewostanów

Lp.

Identyfikacja
i ocena zagrożeń

Sposoby eliminacji lub ograniczania zagrożeń i ich skutków

1

Szkodnictwo leśne:

1) zakłócanie przebiegu naturalnych procesów w ekosystemach oraz nielegalne pozyskiwanie drewna (drzew żywych i martwych, stojących i powalonych), obłamanych konarów i gałęzi (chrustu), świeżych gałęzi jodłowych (stroiszu), runa leśnego,

2) kłusownictwo,

3) podpalenia lasu i łąk

1. Wykonanie nowych i konserwacja istniejących rowów granicznych.

2. Przekopywanie miejsc nielegalnych wjazdów.

3. Systematyczne patrolowanie terenu.

4. Monitorowanie kamerami rejestrującymi i alarmującymi za pośrednictwem sieci GSM (fotopułapkami) miejsc szczególnie narażonych na szkodnictwo.

5. Montaż szlabanów uniemożliwiających wjazd do lasu.

6. Wzmożenie dokonywanych przez Służbę Parku kontroli w potencjalnych miejscach kradzieży drewna (w tym złomów, wywrotów i martwych drzew stojących).

7. Umieszczanie tablic informacyjnych i ostrzegawczych w miejscach szczególnie narażonych na kradzieże drewna (w tym złomów, wywrotów i martwych drzew stojących) oraz tablic informujących o zakazie wstępu i zagrożeniach bezpieczeństwa osób przebywających poza miejscami udostępnionymi w celach turystycznych.

8. Prowadzenie edukacji wśród społeczności lokalnej na temat celów ochrony w parku narodowym i roli martwych drzew w prawidłowym funkcjonowaniu ekosystemów leśnych

2

Zakłócanie naturalnych zachowań behawioralnych zwierząt przez światło, antropogeniczne dźwięki i zapachy, a także obecność zwierząt domowych w pobliżu obiektów budowlanych różnego przeznaczenia zlokalizowanych w bezpośrednim sąsiedztwie granic Parku oraz dróg położonych w jego bezpośrednim sąsiedztwie

1. Prowadzenie kontroli miejsc szczególnie narażonych na nielegalną penetrację ludzką przez Służbę Parku.

2. Umieszczanie tablic informacyjnych i ostrzegawczych w miejscach szczególnie narażonych na nielegalną penetrację ludzką oraz tablic informujących o zakazie wstępu i zagrożeniach bezpieczeństwa osób przebywających poza miejscami udostępnionymi w celach turystycznych.

3. Prowadzenie przez Służbę Parku (w szczególności terenową) edukacji społeczności lokalnej na temat celów ochrony w parku narodowym oraz w zakresie sposobów eliminacji lub ograniczenia zagrożeń generowanych przez przylegające do Parku tereny zabudowane i zamieszkałe

3

Niszczenie siedlisk roślin, zwierząt i grzybów, będące skutkiem zanieczyszczeń (powietrza, gleby i wód gruntowych) emitowanych przez obiekty budowlane różnego przeznaczenia zlokalizowane w bezpośrednim sąsiedztwie granic Parku oraz drogi położone w jego bezpośrednim sąsiedztwie

Prowadzenie przez Służbę Parku edukacji społeczności lokalnej na temat celów ochrony w parku narodowym oraz w zakresie sposobów eliminacji lub ograniczenia zagrożeń generowanych przez przylegające do Parku tereny zabudowane i zamieszkałe

4

Ryzyko rozprzestrzeniania się roślin synantropijnych i obcego pochodzenia na teren Parku, wynikające z obecności użytkowanych gospodarczo gruntów niebędących w użytkowaniu wieczystym Parku, zlokalizowanych w jego bezpośrednim sąsiedztwie

1. Prowadzenie przez Służbę Parku edukacji społeczności lokalnej na temat celów ochrony w parku narodowym oraz w zakresie sposobów eliminacji lub ograniczenia zagrożeń ze strony roślin synantropijnych i obcego pochodzenia, w szczególności inwazyjnych, generowanych przez przylegające do Parku tereny zabudowane i zamieszkałe.

2. Podejmowanie działań w zakresie wprowadzenia możliwości obligowania mieszkańców terenów przyległych do Parku, do likwidowania na swych gruntach gatunków obcego pochodzenia o cechach inwazyjnych

5

Zanieczyszczenie gleby

1. Prowadzenie przez Służbę Parku kontroli miejsc szczególnie narażonych na zanieczyszczanie odpadami i egzekwowanie przestrzegania zakazów obowiązujących w tym zakresie.

2. Likwidacja nielegalnych składowisk odpadów

6

Zanieczyszczenie powietrza

Prowadzenie przez Służbę Parku edukacji wśród społeczności lokalnej na temat zagrożeń związanych z zanieczyszczeniem powietrza oraz w zakresie sposobów eliminacji lub ograniczenia tych zagrożeń generowanych przez przylegające do Parku tereny zabudowane i zamieszkałe

7

Mała świadomość dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego w społecznościach lokalnych

1. Edukacja społeczeństwa w zakresie podnoszenia świadomości dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego.

2. Utrzymanie terenów ćwiczeń edukacyjnych i ścieżek poznawczych.

3. Utrzymanie i tworzenie nowych ścieżek przyrodniczo-edukacyjnych.

4. Utrzymanie Muzeum Przyrodniczego na Łysej Górze i innych obiektów służących edukacji przyrodniczej

8

Niszczenie form skałkowych, źródeł i stanowisk geologicznych przez turystów i okoliczną ludność

1. Likwidacja nielegalnych zejść ze szlaków.

2. Konserwacja nawierzchni istniejących szlaków turystycznych.

3. Wykonanie barier lub ogrodzeń chroniących formy skalne i stanowiska geologiczne.

4. Prowadzenie przez Służbę Parku kontroli miejsc szczególnie narażonych na niszczenie i egzekwowanie przestrzegania zakazów obowiązujących w tym zakresie

Lp.

Identyfikacja
i ocena zagrożeń

Sposoby eliminacji lub ograniczania zagrożeń i ich skutków

1

Presja urbanizacyjna w pobliżu granic Parku zagrażająca:

Prowadzenie działań na rzecz utrzymania w otulinie Parku, wzdłuż granic, stref wolnych od zabudowy mieszkalnej, gospodarczej, przemysłowej i innej niesłużącej bezpośrednio ochronie przyrody oraz dróg utwardzonych (z zachowaniem dotychczasowych sposobów użytkowania). W przypadkach przewidywanego, negatywnego wpływu na przyrodę Parku poszczególnych zamierzeń inwestycyjnych, w szczególności zamierzeń przewidywanych w dokumentach planistycznych, wydawanie postanowień odmawiających uzgodnienia studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu

1) zwiększeniem zanieczyszczania gleby, wód powierzchniowych i gruntowych oraz powietrza,

2) zwiększeniem zagrożenia wkraczaniem na tereny chronione Parku antropofitów i organizmów obcych o cechach gatunków inwazyjnych,

3) zakłócaniem naturalnych zachowań behawioralnych zwierząt przez światło, antropogeniczne dźwięki i zapachy oraz wzmożoną penetrację ludzką i zwierząt domowych, w szczególności psów i kotów

2

Przerwanie istniejących korytarzy ekologicznych łączących teren Parku z obszarami przyległymi lub pogłębianie się ich dysfunkcyjności

Prowadzenie działań na rzecz utrzymania w otulinie Parku, wzdłuż granic, stref wolnych od zabudowy mieszkalnej, gospodarczej, przemysłowej i innej niesłużącej bezpośrednio ochronie przyrody oraz dróg utwardzonych (z zachowaniem dotychczasowych sposobów użytkowania). W przypadkach przewidywanego, negatywnego wpływu na przyrodę Parku poszczególnych zamierzeń inwestycyjnych, w szczególności zamierzeń przewidywanych w dokumentach planistycznych, wydawanie postanowień odmawiających uzgodnienia studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu

3

Zagrożenie ekosystemów leśnych i łąkowych przez pożary

1. Prowadzenie systematycznej edukacji mieszkańców otuliny Parku.

2. Utrzymanie przejezdności dróg wewnętrznych służących utrzymaniu bezpieczeństwa przeciwpożarowego.

3. Utrzymanie sieci łączności GSM oraz magazynów sprzętu przeciwpożarowego.

4. Utrzymywanie w stałej gotowości bojowej, w okresach zwiększonego zagrożenia pożarowego (okres wiosennego nielegalnego wypalania traw, długotrwałe susze), pojazdu z agregatem gaśniczym

4

Dewastacja krajobrazu pasm górskich (głównie Łysogórskiego i Klonowskiego) oraz dolin miedzy tymi pasmami przez zabudowę terenów rolniczych przyległych do granic Parku

Prowadzenie działań na rzecz utrzymania w otulinie Parku, wzdłuż granic, stref wolnych od zabudowy mieszkalnej, gospodarczej, przemysłowej i innej niesłużącej bezpośrednio ochronie przyrody oraz dróg utwardzonych (z zachowaniem dotychczasowych sposobów użytkowania). W przypadkach przewidywanego, negatywnego wpływu na przyrodę Parku poszczególnych zamierzeń inwestycyjnych, w szczególności zamierzeń przewidywanych w dokumentach planistycznych, wydawanie postanowień odmawiających uzgodnienia studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu

5

Choroby o charakterze epizootii

Lp.

Rodzaj zadań ochronnych

Rozmiar

Lokalizacja¹⁾

1

Na szlakach turystycznych:

Łącznie na długości 7 km

Oddziały – 146b, c, f, C-2b, c, d, j, p, 172a, b, 171a, 170a, C-1d, 169a, 168a, 141d, g, 167a, 140c, d, 166a, 165a, b, c, 139f, 138b, 164a, B1a, b, 118h, 117k, 116g, 201a, 200a, b, d, h, g, i, j, 199d

1) profilowanie szlaków,

2) uzupełnianie ubytków poerozyjnych,

3) naprawa rowów odpływowych i przepustów,

4) wykonanie rowków odpływowych kierujących wodę do wnętrza lasu na ich stromych odcinkach,

5) wykonywanie, utrzymanie i naprawa ograniczników rozdeptywania szlaków i progów przeciwerozyjnych

2

Na szlakach turystycznych:

Łącznie na długości 7 km

Oddziały – 146b, c, f, C-2b, c, d, j, p, 172a, b, 171a, 170a, C-1d, 169a, 168a, 141d, g, 167a, 140c, d, 166a, 165a, b, c, 139f, 138b, 164a, B1a, b, 118h, 117k, 116g, 201a, 200a, b, d, h, g, i, j, 199d

1) wdrożenie Parkowego Systemu Informacji przez:

a) budowę i remont urządzeń turystycznych,

b) ustawienie tablic informacyjnych i edukacyjnych,

2) urządzanie miejsc odpoczynku i obserwacji przyrody

3

Zapewnienie bezpieczeństwa osób na szlakach turystycznych przez:

Łącznie na długości 7 km

Oddziały – 146b, c, f, C-2b, c, d, j, p, 172a, b, 171a, 170a, C-1d, 169a, 168a, 141d, g, 167a, 140c, d, 166a, 165a, b, c, 139f, 138b, 164a, B1a, b, 118h, 117k, 116g, 201a, 200a, b, d, h, g, i, j, 199d

1) usuwanie drzew złamanych i przewróconych tarasujących szlaki – przesuwanie ich poza szlak,

2) obalanie zagrażających bezpieczeństwu drzew obumierających, martwych i uszkodzonych, położonych w odległości nie większej niż 1,5 wysokości danego drzewa lub jego stojącego fragmentu od szlaku, z pozostawieniem na miejscu całości niefragmentowanej sztucznie biomasy

4

1. Inwentaryzacja miejsc występowania wybranych gatunków roślin, zwierząt i grzybów.

Według potrzeb, z zakresem prac ograniczonym do niezbędnego minimum

Obszary ochrony ścisłej

2. Monitoring liczebności i stanu ochrony wybranych gatunków roślin, zwierząt i grzybów.

3. Prowadzenie rejestru obserwacji i gromadzenie materiałów dokumentacyjnych

5

1. Monitorowanie kierunków i dynamiki procesów przyrodniczych zachodzących w zoocenozie bezkręgowców metodą niewabiących pułapek i innymi niskoinwazyjnymi metodami przyjętymi dla poszczególnych grup organizmów.

W obrębie 18 stałych powierzchni kołowych (każda o powierzchni 0,05 ha) i w ich otoczeniu (łącznie na powierzchni do 1,5 ha)

Obszary ochrony ścisłej

2. Prowadzenie rejestru obserwacji i gromadzenie materiałów dokumentacyjnych według ustalonej metodyki

6

1. Systematyczne patrolowanie terenu pod kątem szkodnictwa.

Według potrzeb

Obszary ochrony ścisłej

2. Monitorowanie kamerami rejestrującymi i alarmującymi za pośrednictwem sieci GSM (fotopułapkami) miejsc szczególnie narażonych na szkodnictwo.

3. Wzmożenie przez Służbę Parku kontroli dokonywanych w potencjalnych miejscach kradzieży drewna, w szczególności złomów, wywrotów i posuszu stojącego.

4. Umieszczanie tablic informacyjnych i ostrzegawczych

Lp.

Rodzaj zadań ochronnych

Rozmiar

Lokalizacja¹⁾

1

Ochrona naturalnej dynamiki rodzimej flory leśnej, przez inwentaryzowanie, a następnie usuwanie obcych geograficznie gatunków roślin ich siewek i odrośli, krzewów oraz roślin zielnych inwazyjnych, w szczególności dębu czerwonego (Quercus rubra L.), jesionu pensylwańskiego (Fraxinus pennsylvanica), czeremchy późnej (Padus serotina) i innych gatunków drzew (w tym ich siewek i odrośli), występujących i spontanicznie pojawiających się w ekosystemach Parku

Według potrzeb wynikających z prowadzonej na bieżąco inwentaryzacji

Obszar ochrony czynnej

2

Ochrona naturalnej dynamiki rodzimej flory leśnej przez usuwanie odrośli, młodego pokolenia pochodzącego z sukcesji naturalnej i podrostu dębu czerwonego (Quercus rubra L.), na powierzchniach drzewostanu, z którego został on wcześniej usunięty

1,44 ha

Oddziały – 23j, 24b

3

Wspomaganie naturalnych procesów renaturalizacyjnych zachodzących w drzewostanach przez usuwanie drzew lokalnie obcych, wprowadzonych w wyniku sadzenia głównie sosny (Pinus sylvestris), hamującej tempo tych procesów

54,07 ha

Oddziały – 7a, c, d, f, 211a, 247b, d, g, h

4

Kształtowanie siedliska modrzewia (Larix decidua), w szczególności podgatunku modrzewia polskiego (Larix decidua ssp. polonica), a także wspomaganie naturalnych odnowień tego gatunku

42,33 ha

Oddziały – A1d, A1h, A1i, A2h, A3a, A3c, A3d, A5a, A5b, A5c, A5d, A5l

5

Kształtowanie widnego lasu (grądu, dąbrowy lub boru mieszanego o luźnej więźbie drzewostanu) o charakterze pastwiskowym, ze znacznym udziałem drzew starych –usuwanie części drzew w wieku do 100 lat oraz krzewów podszytowych i w miarę możliwości wprowadzenie kontrolowanego wypasu

30,57 ha

Oddziały – A3g, A3k, A3l, A4c

6

Usuwanie drzew obumierających, martwych i uszkodzonych (w sposób zagrażający ich stabilności), położonych w odległości do 1,5 wysokości danego drzewa lub jego stojącego fragmentu od szlaku, drogi lub innego miejsca udostępnionego lub obiektu budowlanego, a także drzew złamanych i przewróconych, tarasujących szlaki i drogi, celem zapewnienia bezpieczeństwa osób i mienia oraz bezpieczeństwa pożarowego, z pozostawieniem takich drzew do naturalnego rozkładu w miejscu przeprowadzenia zabiegu

Według potrzeb

Obszar ochrony czynnej

7

Monitorowanie liczebności wybranych gatunków kambio- i foliofagów posiadających skłonność do masowego pojawiania się (kornik drukarz (Ips typographus), kornik modrzewiowiec (Ips cembrae), jodłowiec krzywozębny (Pityokteines curvidens), zwójka zieloneczka (Tortrix viridiana) i krobik modrzewiowiec (Coleophora laricella)), przez wykładanie pułapek zapachowych (feromonowych) i analiza odłowionego materiału oraz fauny towarzyszącej

59 sztuk

Oddziały – A-1b, f, j, A-3c, h, i, 2c, 8c, 17f, 23i, 24d,f, 26b, 30b, 35b, 39i, 49b, 54a, 67a, 72c, 76b, c, 79b, 81d, 88a, 91d, 94ax, 96b, 99a, 112a, 147h, 171f, 176b, 179a, 183b, 185b, 188a, 189f, 191b, 194b, 202c, 203c, 209b, 238c, 239d, 241a, 249a, 251f, 256c, 257b, 258a, 262b, 266b

8

Monitorowanie we współpracy z Zespołem Ochrony Lasu w Radomiu nasilenia występowania foliofagów sosny (Pinus sylvestris) przez kontrolne poszukiwania owadów w ściółce leśnej

7 prób

Oddziały – 5c, 12a, 46c, 62g, 211a, 247b, 267a

9

Monitorowanie (prognozowanie) nasilenia występowania zwójek (Tortricidae) związanych z jodłą (Abies alba), przez wypłaszanie larw i postaci dojrzałych w fotoeklektorach, z pobranych prób gałęzi jodłowych

15 prób obejmujących 3-5 gałęzi każda

Oddziały – 67a, 91d, 98a, 105b, 164b, 172d, 177a, 184b, 194b, 202b, c, f, 204a, 208b, 209b

10

Zbiór nasion buka (Fagus L.) i jodły (Abies alba) w drzewostanach zarejestrowanych jako nasienne

Według potrzeb

Oddziały – 38f, 65c, 94y, 163c, 224a, 233a, 233b, 232a

11

Naprawa uszkodzonych rowów granicznych

Według potrzeb

Obwody ochronne – Święty Krzyż, Dębno, Dąbrowa, Podgórze, Jastrzębi Dół, Święta Katarzyna, Klonów, Góra Chełmowa

12

Likwidacja zbędnych wjazdów do lasu przez wykopanie rowów poprzecznych

290 m

Obwody ochronne – Święty Krzyż, Dębno, Dąbrowa, Podgórze, Jastrzębi Dół, Święta Katarzyna, Klonów, Góra Chełmowa

13

Na szlakach turystycznych:

Łącznie na długości 35 km

Oddziały – 173c, d, 147a, b, c, d, f, g, j, C-2h, i, 170b, 167b, 164b, 163c, 188b, d, g, 182f, g, h, j, 181b, f, 180d, 179c, d, f, 178a, b, c, 177d, 176c, 175b, c, d, 119f, g, h, i, l, 204a, b, 203a, b, c, d, f, g, 202k, n, o, 148k, m, n, s, t, 111b, g, j, 110f, g, h, i, j, k, l, 109a, b, c, f, g, 73i, 72c, d, k, 59a, c, j, p, 44j, 43a, c, d, h, 25a, b, 15a, c, 10d, f, 9a, b, d, f, 8a, 197a, b, c, d, f, g, 112c, 75c, f, 196s, 229a, 228a, b, 219a, 218a, 225a, 224a, 216b, c, 215a, b, c, 214a, c, 213i, k, l, m, n, 212b, c, 211d, f, 227a, b, 226a, b, A-3a, f, i, k, A-1a, b, d, f, h, i, 116fl, gl, 199a,200al, bl, c, dl

1) profilowanie szlaków,

2) uzupełnianie ubytków poerozyjnych,

3) naprawa rowów odpływowych i przepustów,

4) wykonanie rowków odpływowych kierujących wodę do wnętrza lasu na ich stromych odcinkach,

5) wykonywanie, utrzymanie i naprawa ograniczników rozdeptywania szlaków i progów przeciwerozyjnych

14

Na szlakach turystycznych:

Łącznie na długości 35 km

Oddziały – 173c, d, 147a, b, c, d, f, g, j, C-2h, i, 170b, 167b, 164b, 163c, 188b, d, g, 182f, g, h, j, 181b, f, 180d, 179c, d, f, 178a, b, c, 177d, 176c, 175b, c, d, 119f, g, h, i, l, 204a, b, 203a, b, c, d, f, g, 202k, n, o, 148k, m, n, s, t, 111b, g, j, 110f, g, h , i, j, k, l, 109a, b, c, f, g, 73i, 72c, d, k, 59a, c, j, p, 44j, 43a, c, d, h, 25a, b, 15a, c, 10d, f, 9a, b, d, f, 8a, 197a, b, c, d, f, g, 112c, 75c, f, 196s, 229a, 228a, b, 219a, 218a, 225a, 224a, 216b, c, 215a, b, c, 214a, c, 213i, k, l, m, n, 212b, c, 211d, f, 227a, b, 226a, b, A-3a, f, i, k, A-1a, b, d, f, h, i, 116fl, gl, 199a, 200al, bl, c, dl

1) wdrożenie Parkowego Systemu Informacji przez:

a) budowę i remont urządzeń turystycznych,

b) ustawienie tablic informacyjnych i edukacyjnych,

2) urządzanie miejsc odpoczynku i obserwacji przyrody

15

W miejscach pamięci narodowej (mogiły i pomniki):

15 obiektów

Obwody ochronne – Święty Krzyż, Święta Katarzyna, Klonów, Dębno, Dąbrowa

1) ręczne wykaszanie roślinności;

2) pielęgnacja zadrzewień i zakrzewień;

3) usuwane zagrożeń i utrzymanie porządku;

4) bieżące naprawy i konserwacje

16

1. Inwentaryzacja niskoinwazyjnymi metodami występowania gatunków roślin, zwierząt i grzybów.

Według potrzeb

Obszar ochrony czynnej

2. Monitoring niskoinwazyjnymi metodami liczebności i stanu ochrony wybranych gatunków roślin, zwierząt i grzybów.

3. Prowadzenie rejestru obserwacji i gromadzenie materiałów dokumentacyjnych

17

1. Monitorowanie kierunków i dynamiki procesów przyrodniczych zachodzących w zoocenozie bezkręgowców metodą niewabiących pułapek oraz innymi niskoinwazyjnymi metodami przyjętymi dla poszczególnych grup organizmów.

W obrębie 47 stałych powierzchni kołowych (0,05 ha każda) i w ich otoczeniu – łącznie na powierzchni do 5 ha

Obszar ochrony czynnej

2. Prowadzenie rejestru obserwacji i gromadzenie materiałów dokumentacyjnych według ustalonej metodyki

18

1. Systematyczne patrolowanie terenu – prewencja szkodnictwa.

Według potrzeb

Obszar ochrony czynnej

2. Monitorowanie kamerami rejestrującymi i alarmującymi za pośrednictwem sieci GSM (fotopułapkami) miejsc szczególnie narażonych na szkodnictwo.

3. Montaż szlabanów uniemożliwiających wjazd do lasu.

4. Wzmożenie przez Służbę Parku kontroli dokonywanych w potencjalnych miejscach kradzieży drewna, w szczególności złomów, wywrotów i posuszu stojącego.

5. Umieszczanie tablic informacyjnych i ostrzegawczych

19

Utrzymanie dróg dojazdowych do budynków administracyjno-mieszkalnych Parku oraz dróg wykorzystywanych przy realizacji ochrony zasobów Parku

Według potrzeb

Obszar ochrony czynnej

20

Kształtowanie okrajka między lasem a terenem otwartym przy budynkach administracyjno-mieszkalnych Parku przez usuwanie drzew i wysokich krzewów w pasie do 25 m od ścian budynków

3,86 ha

Oddziały – 19g, 26d, 189h

21

Ograniczanie liczebności populacji dzika (Sus scrofa)

Do 100 sztuk

Obszar ochrony czynnej

Lp.

Rodzaj zadań ochronnych

Rozmiar

Lokalizacja¹⁾

1

Koszenie łąk śródleśnych wraz z wywozem ściętej biomasy

19,74 ha

Oddziały – 11k, 22h, i, 40h, 44c, i, j, k, 45b, f, h, i, 54d, 55c, 56j, 61c, 62a, 115j, 248g, 249b, 256b, 257j

2

Ochrona bogatych florystycznie niżowych muraw bliźniczkowych, siedlisk zmiennowilgotnych łąk trzęślicowych i przeplatki aurinii (Euphydryas aurinia) przez wykonanie koszenia z usuwaniem biomasy oraz usuwanie (wycinka, karczowanie) drzew i krzewów zmieniających charakter siedlisk

Według potrzeb

Oddziały – 74a, 23l, 26c, 42a, b, 23g, 59d, 58a, 14h, 38g, 60d, 251b, 64s

3

1. Inwentaryzacja metodami niskoinwazyjnymi występowania wybranych gatunków roślin, zwierząt i grzybów.

Według potrzeb

Obszar ochrony czynnej

2. Monitoring metodami niskoinwazyjnymi liczebności i stanu ochrony wybranych gatunków roślin, zwierząt i grzybów.

3. Prowadzenie rejestru obserwacji i gromadzenie materiałów dokumentacyjnych

4

1. Systematyczne patrolowanie terenu – prewencja szkodnictwa.

Według potrzeb

Obszar ochrony czynnej

2. Monitorowanie miejsc szczególnie narażonych na szkodnictwo kamerami rejestrującymi i alarmującymi za pośrednictwem sieci GSM (fotopułapkami).

3. Montaż szlabanów uniemożliwiających wjazd.

4. Umieszczanie tablic informacyjnych i ostrzegawczych

5

Pielęgnacja Skarpy Zapusty przez usuwanie drzew i krzewów zmieniających kserotermiczny charakter siedliska

0,7 ha

2j,o

6

Ograniczanie liczebności populacji dzika (Sus scorfa)

Do 100 sztuk

Obszar ochrony czynnej

Rodzaj zadań ochronnych

Rozmiar

Lokalizacja¹⁾

Cykliczne, badanie poziomu i przepływu wód powierzchniowych

2 punkty pomiarowe

Rzeka Czarna Woda –oddz. 39d oraz źródło Św. Franciszka – oddz. 147d

Lp.

Rodzaj zadań ochronnych

Rozmiar

Lokalizacja¹⁾

1

Wykaszanie łąk śródleśnych wraz z wywozem ściętej biomasy

6,50 ha

Oddziały – 11h, 54h, 239a, c, f, g, 248d, f, g, h, i, l, 2Ph

2

Utrzymanie terenów ćwiczeń edukacyjnych

8,37 ha

Oddział 8A

3

Na szlakach turystycznych:

Łącznie na długości 2 km

Oddziały – 148r, 115ax, bx, cx, 115P

1) profilowanie szlaków,

2) uzupełnianie ubytków poerozyjnych,

3) naprawa rowów odpływowych i przepustów,

4) wykonanie rowków odpływowych kierujących wodę do wnętrza lasu na ich stromych odcinkach

4

Na szlakach turystycznych:

Łącznie na długości 2 km

Oddziały – 148r, 115ax, bx, cx, 115P

1) wdrożenie Parkowego Systemu Informacji przez:

a) budowę i remont urządzeń turystycznych,

b) wykonanie zabezpieczeń technicznych – ograniczników zapobiegających rozdeptywaniu szlaków oraz progów spowalniających erozję na szlakach,

c) ustawienie tablic informacyjnych i edukacyjnych,

2) urządzanie miejsc odpoczynku i obserwacji przyrody

5

Kształtowanie okrajka między lasem a terenem otwartym przy budynkach administracyjno-mieszkalnych Parku poprzez usuwanie drzew i wysokich krzewów w pasie do 25 m od ścian budynków

Według potrzeb

Oddziały – 19 c, h, i, 26 g, j, k, 148 o, p, r, 181 g, h, 189g, i, k,203j, k, l, m

6

Wycinanie drzew rosnących przy budynkach administracyjno-mieszkalnych Parku, zagrażających bezpieczeństwu ludzi i mienia

Według potrzeb

Oddziały – A-4d, j, 8A, 11a, b, 12j, k, l, 19c,h, i, l, 26f, g, j, k, 54h, o, 63s, t, 64h, i, 80d, f, g, 115 l, n, ax, bx, cx, 148o, p, r, 181g, 185f, j, k, 189g, i,195 l, m, 196f, h, l, 196j, k, 203j, l, 213a, b, c, d, 229h, i, j, k, 230a, b, c, 238h, i

Lp.

Rodzaj zadań ochronnych

Rozmiar

Lokalizacja¹⁾

1

Cykliczne badanie poziomu wód gruntowych

5 punktów pomiarowych

Oddziały – 19i, 54o, 148p, 115ax, 181g

2

Utrzymanie miejsc rozrodu płazów

3 miejsca

Oddziały – 8An, 19j, c, 115m (Staw Bielnik)