Lp.

Identyfikacja i ocena zagrożeń

Sposoby eliminacji lub ograniczania zagrożeń i ich skutków

1

Zanieczyszczenie wód

Budowa wysokosprawnych oczyszczalni ścieków celem objęcia ich zasięgiem wszystkich obiektów na terenie Parku lub podłączenie ich do sieci kanalizacyjnej w miarę rozbudowy tej sieci

2

Zanieczyszczenie powietrza

Stosowanie paliw ekologicznych do ogrzewania budynków na terenie Parku

3

Zanieczyszczenie gleby

Likwidacja nielegalnych składowisk odpadów

4

Wydeptywanie pokrywy glebowej przez turystów

1. Konserwacja nawierzchni szlaków turystycznych.

2. Wdrożenie Parkowego Systemu Informacji przez:

1) budowę i remont urządzeń turystycznych,

2) wykonanie zabezpieczeń technicznych,

3) ustawienie tablic informacyjnych

5

1. Zniekształcenie powierzchni ziemi.

2. Erozja gleby wzdłuż szlaków zrywkowych, turystycznych i komunikacyjnych

1. Uzupełnianie ubytków poerozyjnych.

2. Kierowanie spływającej wody do wnętrza drzewostanów.

3. Zabudowa przeciwerozyjna spowalniająca spływ powierzchniowy wód opadowych z dróg i ścieżek.

4. Likwidacja zbędnych szlaków zrywkowych i dróg

6

Zarastanie form skałkowych i stanowisk geologicznych

Usuwanie:

1) nadmiaru roślinności z form skałkowych i ich otoczenia,

2) zwietrzeliny, gleby i roślinności ze stanowisk (odsłonięć) geologicznych

7

Zniekształcona struktura gatunkowa, wiekowa i warstwowa drzewostanów

1. Cięcia pielęgnacyjno-hodowlane, regulujące skład gatunkowy i strukturę przestrzenną drzewostanów, z dostosowaniem do siedliska.

2. Odsłanianie wartościowych nalotów, podrostów.

3. Regulowanie warunków świetlnych w drzewostanach z odnowieniem zgodnym z docelowym składem gatunkowym

8

Sukcesja drzew i krzewów na cennych przyrodniczo lądowych ekosystemach nieleśnych i cennych stanowiskach florystycznych

1. Usuwanie zbędnych drzew i krzewów oraz wykaszanie lub wypas w celu powstrzymania sukcesji.

2. Wywóz części skoszonej biomasy.

3. Pielęgnowanie restytuowanych osobników cisa pospolitego

9

Zmiany ekosystemów w wyniku eutrofizacji

Wywóz skoszonej biomasy

10

Przesuszanie siedlisk i obniżanie się poziomu wód podziemnych w wyniku niewystarczających opadów

1. Wykonywanie zastawek z materiałów miejscowych na ciekach.

2. Likwidacja zbędnych, historycznych rowów odwadniających

11

Zbyt mała ilość martwej materii organicznej w ekosystemach leśnych

Pozostawianie drzew złamanych, wywróconych, obumierających i martwych, o ile nie zagraża to założonym celom ochrony, bezpieczeństwu osób i mienia oraz wykonywaniu ochrony Parku przed szkodnictwem leśnym

Lp.

Identyfikacja i ocena zagrożeń

Sposoby eliminacji lub ograniczania zagrożeń i ich skutków

1

Wzmożone obumieranie drzew i drzewostanów w wyniku masowego pojawiania się owadów i grzybów pasożytniczych

1. Monitorowanie liczebności i prognozowanie wzmożonego pojawiania się kambiofagicznych oraz foliofagicznych owadów, a także innych organizmów patogenicznych poprzez:

a) wykładanie pułapek feromonowych i analizę odłowionego materiału,

b) jesienne poszukiwania owadów w ściółce,

c) wykonywanie prób fotoeklektorowych,

d) prowadzenie oceny tempa i przyczyn wydzielania się posuszu.

2. Usuwanie w razie potrzeby drzew zasiedlonych przez kambiofagi i grzyby pasożytnicze, których pozostawienie mogłoby zagrażać założonym w danym miejscu celom ochrony

2

Zarastanie historycznych cmentarzy i miejsc pamięci narodowej przez roślinność

Wykaszanie roślinności

3

Niszczenie zabytkowych kapliczek

Bieżące przeglądy stanu kapliczek i ich remonty

Lp.

Identyfikacja i ocena zagrożeń

Sposoby eliminacji lub ograniczania zagrożeń i ich skutków

1

Szkodnictwo leśne:

1) kradzieże drewna,

2) kłusownictwo,

3) zbiór runa leśnego

1. Wykonanie nowych i konserwacja istniejących rowów granicznych.

2. Przekopywanie miejsc nielegalnych wjazdów.

3. Systematyczne patrolowanie terenu.

4. Montaż szlabanów uniemożliwiających wjazd do lasu.

5. Usuwanie części drzew złamanych, wywróconych oraz wyjątkowo martwych i obumierających drzew stojących ze stref uznanych za szczególnie narażone na kradzieże

2

Niszczenie roślin przez turystów i okoliczną ludność

1. Likwidacja nielegalnych zejść ze szlaków poprzez:

1) wykonanie ogrodzeń i barier,

2) obsadzenie krzewami.

2. Prowadzenie działalności edukacyjnej i prewencyjnej

3

Mała świadomość dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego w społecznościach lokalnych

1. Edukacja społeczeństwa w zakresie podnoszenia świadomości dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego przez prowadzenie różnych form zajęć edukacyjnych.

2. Utrzymanie terenów ćwiczeń edukacyjnych, ścieżek poznawczych.

3. Utrzymanie Muzeum Przyrodniczego na Łysej Górze

4

Dewastacja panoramy Łysej Góry oraz zabytkowego zespołu klasztoru Świętego Krzyża przez wieżę telewizyjną i obiekty nieposiadające wartości zabytkowych

1. Minimalizacja skutków dewastacji panoramy poprzez poprawę estetyki wieży i osłonowe zagospodarowanie przestrzeni pomiędzy wieżą a zespołem klasztornym.

2. Likwidacja obiektów nieposiadających wartości zabytkowej

5

Niszczenie form skałkowych, źródeł i stanowisk geologicznych przez turystów i okoliczną ludność

1. Likwidacja nielegalnych zejść ze szlaków.

2. Konserwacja nawierzchni istniejących szlaków turystycznych.

3. Wykonanie barier lub ogrodzeń chroniących formy skalne i stanowiska geologiczne

Identyfikacja i ocena zagrożeń

Sposoby eliminacji lub ograniczania zagrożeń i ich skutków

Zagrożenie ekosystemów leśnych i łąkowych przez pożary

1. Prowadzenie systematycznych działań edukacyjnych wśród mieszkańców otuliny Parku.

2. Remonty i utrzymanie dróg przeciwpożarowych.

3. Utrzymanie sieci łączności radiowej oraz magazynów sprzętu przeciwpożarowego

Lp.

Rodzaj zadań ochronnych

Rozmiar

Lokalizacja¹⁾

1

1. Profilowanie szlaków turystycznych.

2. Uzupełnianie ubytków poerozyjnych.

3. Naprawa rowów odpływowych i przepustów.

4. Wykonanie rowków odpływowych kierujących wodę do wnętrza lasu na stromych odcinkach szlaków turystycznych

Łącznie na długości 7 km

146b, c, f. C-2b, c, d, j, p, 172a, b, 171a, 170a, C-1d, 169a, 168a, 141d, g, 167a, 140c, d, 166a, 165a, b, c, 139f, 138b, 164a, B1a, b, 118h, 117k, 116g, 201a, 200a, b, d, h, g, i, j, 199d

2

1. Wdrożenie Parkowego Systemu Informacji zgodnie z odrębnym projektem przez:

1) budowę i remont urządzeń turystycznych,

2) wykonanie zabezpieczeń technicznych,

3) ustawienie tablic informacyjnych.

2. Urządzanie miejsc wypoczynku i obserwacji przyrody

Łącznie na długości 7 km

146b, c ,f, C-2b, c, d, j, p, 172a, b, 171a, 170a, C-1d, 169a, 168a, 141d, g, 167a, 140c, d, 166a, 165a, b, c, 139f, 138b, 164a, B1a, b, 118h, 117k, 116g, 201a, 200a, b, d, h, g, i, j, 199d

3

Zapewnienie bezpieczeństwa osób na szlakach turystycznych przez:

1) usuwanie zagrożeń w postaci drzew złamanych i przewróconych tarasujących szlaki,

2) obalanie części drzew obumierających, martwych i uszkodzonych, położonych w odległości co najwyżej 50 m (1,5 wysokości drzewostanu) od szlaku z pozostawieniem na miejscu całości biomasy

Łącznie na długości 7 km

146b, c, f, C-2b, c, d, j, p, 172a, b, 171a, 170a, C-1d, 169a, 168a, 141d, g, 167a, 140c, d, 166a, 165a, b, c, 139f, 138b, 164a, B1a, b, 118h, 117k, 116g, 201a, 200a, b, d, h, g, i, j, 199d

4

Utworzenie ścieżki edukacji przyrodniczo-kulturowej Huta Szklana - Święty Krzyż przez:

1) ustawienie tablic informacyjnych,

2) urządzanie miejsc wypoczynku i obserwacji przyrody,

3) usunięcie podrostów jodły i buka utrudniających przejście

1122m

116g, 117j, k, 118h

Lp.

Rodzaj zadań ochronnych

Rozmiar

Lokalizacja¹⁾

1

Odtwarzanie prawidłowej (zgodnej z siedliskiem) struktury gatunkowej drzewostanu poprzez usuwanie obcego (uznawanego za inwazyjny) gatunku dębu czerwonego, w miejscach jego sztucznego wprowadzenia w latach 30 XX wieku

1,44 ha

23j, 24b

2

Ochrona naturalnej dynamiki rodzimych gatunków leśnej flory, w szczególności drzew, poprzez inwentaryzowanie, a następnie usuwanie osobników obcych, uznawanych za inwazyjne gatunków drzew dębu czerwonego i klonu jesionolistnego, występujących i spontanicznie pojawiających się (w formie domieszki) w drzewostanach

Według potrzeb wynikających z prowadzonej na bieżąco inwentaryzacji

Cały obszar objęty ochroną czynną

3

Ochrona naturalnych procesów renaturalizacyjnych zachodzących w drzewostanach poprzez usuwanie drzew (sosny pochodzącej ze sztucznych odnowień wykonanych w latach międzywojennych) hamujących tempo tych procesów

81,0 ha

5a, c, d, 23j, 24b, 31d, 32b, c, 46a, b, 47a, b, c, 48b, c,

4

Usuwanie drzew połamanych i wywróconych, opanowanych przez pasożytnicze owady oraz grzyby, których pozostawienie mogłoby zagrażać założonym w danym miejscu celom ochrony

Według potrzeb

Obszar objęty ochroną czynną

5

Monitorowanie liczebności wybranych gatunków kambio- i foliofagów posiadających skłonność do masowego pojawiania się (kornik drukarz, kornik modrzewiowiec, jodłowiec krzywozębny, zwójka zieloneczka i krobik modrzewiowiec) poprzez wykładanie pułapek zapachowych (feromonowych)

54 sztuki

A-1b, f, j, A-3c, h, i, 17b, f, 19d, 23i, 24d, f, 27a, b, 28b, 54a, 71a, 72c, g, 76b, c, 79b, 88a, 99a, h, 171f, 176b, 183b, 188a, f191b, 194b, 202c, 203c, 209b, 238c, 239d, 241a, 249a, 251f, 256c, 257b, 258a, 266b,

6

Monitorowanie nasilenia występowania foliofagów sosny poprzez kontrolne poszukiwania owadów w ściółce leśnej zgodnie z Instrukcją Ochrony Lasu Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasów Państwowych

7 prób

5c, 12a, 46c, 62g, 211a, 247b, 267a

7

Monitorowanie (prognozowanie) nasilenia występowania zwójek jodłowych poprzez wypłaszanie larw i postaci dojrzałych w fotoeklektorach, z pobranych prób gałęzi jodłowych

15 prób

67a, 91d, 98a, 105b, 164b, 172d, 177a, 184b, 202b, c, f, 204a, 208b, 209b

8

Konserwacja istniejących rowów granicznych przez ich pogłębienie i naprawienie uszkodzonych skarp

2420 m

9c, f, 82a, 111a, b, d, f, 119i, 175a, c, d, 176c, 177d, 191f, 192f, g, 193f, B-1a

9

Likwidacja zbędnych wjazdów do lasu przez wykopanie rowów poprzecznych

290 m

Obwody ochronne - Święty Krzyż, Dębno, Dąbrowa, Podgórze, Jastrzębi Dół, Święta Katarzyna, Klonów, Góra Chełmowa

10

1. Profilowanie szlaków turystycznych.

2. Uzupełnianie ubytków poerozyjnych.

3. Naprawa rowów odpływowych i przepustów.

4. Wykonanie rowków odpływowych kierujących wodę do wnętrza lasu, na stromych odcinkach szlaków turystycznych

Łącznie na długości 35 km

173c, d, 147a, b, c, d, f, g, j, C-2h, i, 170b, 167b, 164b,163c, 188b, d, g, 182f, g, h, j, 181b, f, 180d, 179c, d, f, 178a, b, c, 177d, 176c, 175b, c, d, 119f, g, h, i, l, 204a, b, 203a, b, c, d, f, g, 202k, n, o, 148k, m, n, s, t, 111b, g, j, 110f, g, h, i, j, k, l, 109a, b, c, f, g, 73i, 72c, d, k, 59a, c, j, p, 44j, 43a, c, d, h, 25a, b, 15a, c, 10d, f, 9a, b, d, f, 8a, 197a, b, c, d, f, g, 112c, 75c, f, 196s, 229a, 228a, b, 219a, 218a, 225a, 224a, 216b, c, 215a, b, c, 214a, c, 213i, k, l, m, n, 212b, c, 211d, f, 227a, b, 226a, b, A-3a, f, i, k, A-1a, b, d, f, h, i, 116fl, gl, 199a, 200al, bl, c, dl

11

1. Wdrożenie Parkowego Systemu Informacji zgodnie z odrębnym projektem przez:

1) budowę i remont urządzeń turystycznych,

2) wykonanie zabezpieczeń technicznych,

3) ustawienie tablic informacyjnych.

2. Urządzanie miejsc wypoczynku i obserwacji przyrody

Łącznie na długości 35 km

173c, d, 147a, b, c, d, f, g, j, C-2h, i, 170b, 167b, 164b,163c, 188b, d, g, 182f, g, h, j, 181b, f, 180d, 179c, d, f, 178a, b, c, 177d, 176c, 175b, c, d, 119f, g, h, i, l, 204a, b, 203a, b, c, d, f, g, 202k, n, o, 148k, m, n, s, t, 111b, g, j, 110f, g, h, i, j, k, l, 109a, b, c, f, g,73i, 72c, d, k, 59a, c, j, p, 44j, 43a, c, d, h, 25a, b, 15a, c, 10d, f, 9a, b, d, f, 8a, 197a, b, c, d, f, g, 112c, 75c, f, 196s, 229a, 228a, b, 219a, 218a, 225a, 224a, 216b, c, 215a, b, c, 214a, c, 213i, k, l, m, n, 212b, c, 211d, f, 227a, b, 226a, b, A-3a, f, i, k, A-1a, b, d, f, h, i, 116fl, gl, 199a, 200al, bl, c, dl

12

Ręczne wykaszanie roślinności i utrzymanie porządku wokół mogił i pomników w miejscach pamięci narodowej

10 obiektów

Obwody ochronne - Święty Krzyż, Święta Katarzyna, Klonów

13

Utworzenie ścieżek edukacji przyrodniczo-kulturowej Huta Szklana - Święty Krzyż oraz Nowa Słupia - Święty Krzyż przez ustawienie tablic informacyjnych, urządzanie miejsc wypoczynku i obserwacji przyrody oraz usunięcie podrostów jodły i buka utrudniających przejście, na przejściu ścieżki przez kamienny wał kultowy w sposób uzgodniony z wojewódzkim konserwatorem zabytków

2146 m

119g, f, 196s, t, w, 197f, g, 198a

Rodzaj zadań ochronnych

Rozmiar

Lokalizacja¹⁾

Wykaszanie łąk śródleśnych wraz z wywozem ściętej biomasy

19,76 ha

11k, 22h, i, 40h, 44c, i, j, k, 45b, f, h, i, 54d, 55c, 56j, 60 c, 61c, 62a, 115j, 248g, 249b, 256b, 257j

Rodzaj zadań ochronnych

Rozmiar

Lokalizacja¹⁾

Wykonanie zastawek z materiału miejscowego (ziemia, kamienie, kłody martwych drzew, itp.) na ciekach wodnych celem spowolnienia spływu i magazynowania wody

3 sztuk

26a, c, 27b

Lp.

Rodzaj zadań ochronnych

Rozmiar

Lokalizacja¹⁾

1

Wykaszanie łąk śródleśnych wraz z wywozem ściętej biomasy

6,29 ha

2Ph, 54h, 189g, 203i, I, 239P, 248P

2

Utrzymanie terenów ćwiczeń edukacyjnych

8,37 ha

8A

3

1. Profilowanie szlaków turystycznych.

2. Uzupełnianie ubytków poerozyjnych.

3. Naprawa rowów odpływowych i przepustów.

4. Wykonanie rowków odpływowych kierujących wodę do wnętrza lasu, na stromych odcinkach szlaków turystycznych

Łącznie na długości 2 km

148r, 115ax, bx, cx, 115P

4

1. Wdrożenie Parkowego Systemu Informacji zgodnie z odrębnym projektem przez:

1) budowę i remont urządzeń turystycznych,

2) wykonanie zabezpieczeń technicznych,

3) ustawienie tablic informacyjnych.

2. Urządzanie miejsc wypoczynku i obserwacji przyrody

Łącznie na długości 2 km

148r, 115ax, bx, cx, 115P

5

Odsłonięcie fragmentów skał z roślinnością ciepłolubną przez usunięcie niepożądanych drzew i krzewów oraz ich odrośli

0,70 ha

2Pj

Lp.

Nazwa gatunku

Rodzaj zadań ochronnych

Opis sposobu ochrony

1

Cis pospolity

Ochrona stanowisk i osobników roślin objętych ochroną ścisłą - 100 osobników

1. Usunięcie drzew i krzewów zakłócających wzrost.

2. Odchwaszczenie gleby w miejscach pielęgnacji osobników cisa pospolitego

2

Pełnik europejski

Ochrona stanowisk roślin objętych ochroną ścisłą - 0,64 ha

Zapobieganie pojawianiu się niepożądanych gatunków roślin (sukcesji), poprzez ich wykaszanie na stanowiskach i wokół stanowisk roślin chronionych oraz wywiezienie pokosu

Nazwa gatunku

Rodzaj zadań ochronnych

Opis sposobu ochrony

Rosiczka okrągłolistna

Ochrona stanowisk roślin objętych ochroną ścisłą -

Zapobieganie pojawianiu się niepożądanych gatunków roślin

0,50 ha

(w wyniku sukcesji) pogarszających warunki świetlne i edaficzne, poprzez ich wykaszanie (z usunięciem biomasy) na stanowiskach i wokół stanowisk rosiczki

Nazwa gatunku

Rodzaj zadań ochronnych

Opis sposobu ochrony

Przeplatka aurinia

Ochrona stanowisk zwierząt objętych ochroną ścisłą - 1,5 ha

Zapobieganie pojawianiu się niepożądanych gatunków roślin - drzew i krzewów (sukcesji), poprzez częściowe, ręczne wykaszanie łąk i usuwanie z nich zakrzaczeń w nieregularnych płatach z usunięciem biomasy oraz pozostawieniem części kopek na obrzeżach powierzchni, z wyłączeniem płatów (i nie lokowaniu na nich kopek) z dużym udziałem czarcikęsu łąkowego - rośliny żywicielskiej przeplatki aurinii

Lp.

Rodzaj ochrony

Lokalizacja¹⁾

Powierzchnia ogółem w ha

1

Ochrona ścisła

A-2i, j, A-4a, B-1, B-2, C-1, C-2a-g, j-p, 30h-l, 42m, p-a`, 63a-c, 114, 115a-i, p-y, 116a-g, 117, 118, 123-146, 149-162, 163a, 164a, 165a-i, 166a-d, 167a, 168a, 169a, b, 170a, c, d, 171a, b, 172a, b, 199b-d, 200a, b, d-j, 201a-f, 205, 206

1715,23

2

Ochrona czynna

A-1, A-2a-h, A-3, A-4b, c, f, h, A-5a-d, g, l, C-2h, i, 1-10, 11i-p, 12a, c-f, 13, 14a, b, i-n, 15-18, 19f, g, m, n, p-y, 20-25, 26a-d, h, i, I-o, 27-29, 30a-g, 31-37, 38a-f, 39-41, 42a-l, n, o, 43-53, 54a-g, i, k, n, 55-61, 62a-c, g-o, 63d, f, o, 64a-c, f, g, p, 65-79, 80a-c, 81-84, 85j, k, 86d, k, l, 87-90, 91a, c, d, 92, 93, 94d, i, r-a', 95-113, 115j, o, 115pl, tl, z, 116 fl, gl, 119a-k, 120-122, 147, 148f, k-n, s-w, 163b, c, 164b-f, 165j, k, 166f, 167b-k, 168b-h, 169c-i, 170b, f-k, 171c-g, 172c-i, 173a-g, 174, 175a-d, 176-180, 181a-f, 182-184, 185a-d, o, r-t, 186-188, 189a-f, h, j, 190-194, 195a-j, 196s-w, 197, 198, 199a, 200al, bl, c, dl, 201al, bl, 202, 203a-h, 204, 207-212, 213h-p, 214-228, 229a-d, 230h, l-n, 231-235, 236a-f, i-k, 237-268

5588,38

3

Ochrona krajobrazowa

1. A-4d, g, i, j, A-5f, h-k, m-x, 8A, 11a-h, 12b, g-1, 14c-h, 19a-d, h-l, o, 26f, g, j, k, 38g, 54h, j, l, m, o, 62d, f, 63g-n, p-w, 64d, h-o, r-a', 80d-n, 85a-i, 86a-c, f-j, 91b, 94a-c, f-h, k-p, 115k-n, a'-c', 1191, 148a-d, g-j, o-r, 173h, 175f-m, 181g-m, 185f-n, p, 189g, i, k-m, 195k-f`, 196a-r, 203i-m, 213a-g, 229f-l, 230a-g, i-k, 236g, h, 2P, 11P, 12P, 13P, 14P, 20P, 23P, 24P, 26P, 30P, 39P, 40P, 41P, 42P, 43P, 44P, 45P, 56P, 57P, 59P, 60P, 61P, 62P, 64P, 71P, 72P, 73P, 115P, 148P, 189P, 198P, 202P, 239P, 240P, 246P, 248P, 251P, A8S, 230S, 240S, 115S, A5S, 181S, 196S,

2. Działki o numerach 506, 509, 4037, 4038, 505, 427, 4014, 508, 4024, 4152, 4246, 176, 4302, 507, 503, 175, 4030/2, 202/2, 4029, 4255, 171

322,84

Razem

7626,45

Miejsce udostępniane

Maksymalna liczba osób mogących przebywać jednocześnie w danym miejscu

Cały teren Parku

100

Lp.

Miejsce udostępniane

Maksymalna liczba osób mogących przebywać jednocześnie w danym miejscu

1

Tereny ćwiczeń edukacyjnych w oddziale 8A

200

2

Teren wystawy na Łysej Górze w oddziale 115ax

150

3

Miejsce edukacyjne na Łysicy, odział C-2a, b, g, p, o

50

Lp.

Miejsce udostępniane

Maksymalna liczba osób mogących przebywać jednocześnie w danym miejscu

1

Teren zabytkowego zespołu klasztornego na Łysej Górze w oddziałach - 113g, 115P, 1151, n, ax, bx, cx, 197g

5000

Podczas uroczystości religijnych - bez ograniczeń

2

Teren pomnika „Krzyże Katyńskie” w Hucie Szklanej w oddziale 1191

50

Lp.

Miejsce udostępniane

Maksymalna liczba osób mogących przebywać jednocześnie w danym miejscu

1

Parking, oddział 196 j

50

Podczas imprez gminnych - bez ograniczeń

2

Kompleks „leśniczówka Nowa Słupia” położony w miejscowości Nowa Słupia przy ul. Świętokrzyskiej, działki ewidencyjne o numerach - 1193/1, 1194/1, 1195/1, 1206/1, 1207/1, 1208/1, 1213/3

2000

3

Teren schroniska Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego „Jodełka”, oddział 148P

300

4

Plac przed budynkiem muzeum na Świętym Krzyżu, oddziały - 115 ax, bx, cx, 115P

5000