Załącznik nr 1 do zarządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej
z dnia 12 lipca 1983 r.

Wykaz stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty inwalidzkiej [2]

Wykaz A

Dział I. W górnictwie.

4. Prace wiertnicze, geofizyczne, hydrogeologiczne i geodezyjne przy poszukiwaniu surowców i wody:

1) motorowy (maszynista),

2) wiertacz,

3) kowal.

Dział III. W hutnictwie i przemyśle metalowym.

Produkcja aluminium

40. Prace wykonywane w zakładach produkujących aluminium:

1) wszystkie stanowiska pracy pracowników służby zdrowia występujące w przychodni przyzakładowej na terenie zakładów produkcyjnych.

Odlewnie metali nieżelaznych i ich stopów.

43. Obsługa pieców rafineryjnych, topielnych, formierni, urządzeń odpylających i odlewniczych:

1) formierz,

2) odlewnik.

Prace różne w hutnictwie i przemyśle metalowym.

71. Metalizowanie natryskowe:

1) metalizator natryskowy.

72. Malowanie minią:

1) malarz minią.

74. Pokrywanie wyrobów metalowych masami bitumicznymi:

1) malarz,

2) powlekacz wyrobów masami bitumicznymi.

76. Prace w hartowniach, wytrawialniach, ocynkowaczy, ocynowaczy, kadmowaczy oraz galwanizerów – cynkiem, miedzią, chromem, kadmem i niklem:

1) galwanizer,

2) hartownik,

3) wytrawiacz.

77. Powlekanie na gorąco metalami kolorowymi lub tworzywami sztucznymi:

1) fluidyzator.

78. Szlifowanie lub ostrzenie wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowanie mechaniczne:

1) szlifierz,

2) ostrzarz,

3) polerowacz.

79. Kucie ręczne w kuźniach przemysłowych oraz obsługa młotów mechanicznych:

1) kowal.

81. Prace w hamowniach przy próbach silników spalinowych:

1) mechanik napraw pojazdów samochodowych^*),

2) mechanik lotniczy^*).

^*) Prace w hamowniach, w których stale są prowadzone próby silników spalinowych

83. Lutowanie płyt, blach i przewodów ołowianych oraz metali nieżelaznych:

1) lutowacz.

84. Obsługa, remont prostowników i aparatury rtęciowej, ich opróżnianie, oczyszczanie i napełnianie rtęcią:

1) specjalista d/s naprawy aparatury rtęciowej,

2) mistrz,

3) referent techniczny d/s naprawy aparatury rtęciowej.

Dział IV. W chemii.

10. Produkcja soli i solanki:

1) zwarycz (przy produkcji soli i szlamów leczniczych),

2) susznik.

11. Produkcja gazów technicznych i napełnianie butli gazami technicznymi:

1) aparatowy produkcji dwutlenku węgla,

2) napełniacz butli dwutlenku węgla,

3) odbieracz butli dwutlenku węgla,

4) robotnik magazynowy,

5) robotnik napełniający butle gazami technicznymi.

17. Produkcja i przetwórstwo żywic i tworzyw sztucznych oraz produkcja surowców, półproduktów i środków pomocniczych stosowanych do ich produkcji i przetwórstwa, produkcja wosków i woskoli:

1) uprawniony technik dentystyczny,

2) technik dentystyczny,

3) modelarz – ortopeda.

19. Przetwórstwo, magazynowanie, przepompowywanie, przeładunek, transport oraz dystrybucja ropy naftowej i jej produktów:

1) operator urządzeń dozujących.

21. Produkcja i przetwórstwo wyrobów gumowych, ebonitowych oraz półproduktów i środków pomocniczych do tych wyrobów; produkcja sadzy:

1) wulkanizator gumy.

23. Produkcja leków, półproduktów, środków kontrastowych, premiksów, nici chirurgicznych i sprzętu medycznego jednorazowego użytku:

a) przy produkcji leków w boksach ascetycznych w aptekach i produkcji płynów infuzyjnych w aptekach szpitalnych:

1) farmaceuta,

2) technik farmaceutyczny;

b) przy produkcji i fasowaniu leków i odczynników diagnostycznych w laboratoriach galenowych:

1) fasowaczka,

2) robotnik przerobu;

c) przy produkcji leków i półproduktów pochodzenia biologicznego, w tym surowic, szczepionek, diagnostyków i podłoży w wytwórniach surowic i szczepionek:

1) specjalista,

2) asystent,

3) technolog,

4) mistrz,

5) referent do spraw produkcji,

6) laborant (w produkcji),

7) aparatowy,

8) pielęgniarz zwierząt immunizowanych i doświadczalnych (dotyczy wyłącznie pielęgniarzy obsługujących duże zwierzęta produkcyjne jak: konie, jałówki, małpy, barany, kozy),

9) konfekcjoner preparatów,

10) robotnik transportowy,

11) robotnik magazynowy,

12) sprzątacz w hali produkcyjnej.

d) w stacjach krwiodawstwa przy produkcji środków krwiopochodnych, surowic testowych, płynów konserwujących:

1) biolog,

2) farmaceuta,

3) pielęgniarka,

4) technik (medyczny, chemii, farmaceutyczny),

5) laborant medyczny,

6) pomoc laboratoryjna,

7) aparatowy liofilizacji.

37. Utylizacja oraz niszczenie odpadów chemicznych i biologicznych:

1) robotnik obsługi urządzeń do unieszkodliwiania nieczystości stałych w szpitalach.

40. – Prace magazynowe, załadunkowe, rozładunkowe, transport oraz konfekcjonowanie surowców, półproduktów i wyrobów gotowych – pylistych, toksycznych, żrących, parzących i wybuchowych:

1) magazynier,

2) robotnik magazynowy,

3) robotnik składowy,

4) robotnik transportowy.

Dział V. W budownictwie i produkcji materiałów budowlanych.

1. Roboty wodnokanalizacyjne oraz budowa rurociągów w głębokich wykopach:

1) izolarz (np. monter izolacji).

3. Prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych:

1) maszynista koparek i ładowaczek jednonaczyniowych i wielonaczyniowych,

2) maszynista spycharek i ciągników gąsienicowych,

3) maszynista żurawi samojezdnych kołowych i gąsienicowych.

4. Prace zbrojarskie i betoniarskie:

1) zbrojarz,

2) zbrojarz prefabrykatów,

3) betoniarz,

4) zestawiacz surowców i mieszanek (np. operator-betoniarz).

6. Prace malarskie konstrukcji na wysokości:

1) malarz (np. malarz konstrukcji stalowych i urządzeń przemysłowych).

8. Prace cykliniarskie:

1) robotnik budowlany.

9. Prace dekarskie:

1) blacharz-dekarz,

2) robotnik budowlany.

10. Prace kamieniarskie:

1) kamieniarz budowlany (np. kamieniarz obróbki ręcznej i mechanicznej),

2) robotnik budowlany,

3) brukarz.

11. Prace przy produkcji materiałów ogniotrwałych oraz wyrobów ceramicznych:

1) robotnik wykonujący stale prace pomocnicze lub inne przy produkcji wyrobów ceramicznych (np. zatacznik, wytacznik, dołowacz masy).

15. Prace przy produkcji betonu kruszywowego:

1) zestawiacz surowców i mieszanek,

2) betoniarz prefabrykacji,

3) operator urządzeń formujących,

4) robotnik stale wykonujący prace pomocnicze lub inne przy produkcji betonu kruszywowego – smarownik form.

Dział VII. W przemyśle lekkim.

9. Prace wykonywane w zakładach przetwarzających azbest:

1) wszystkie stanowiska pracy pracowników służby zdrowia występujące w przychodni przyzakładowej położonej na terenie zakładów przetwarzających azbest.

12. Produkcja spodów obuwniczych ze skóry, gumy i tworzyw sztucznych oraz klejenie i powlekanie tkanin obuwniczych:

1) obuwnik ortopeda,

2) obuwnik wykrawacz,

3) sklejacz.

14. Prace związane ze szlifowaniem, klejeniem i wykańczaniem wyrobów przemysłu skórzanego:

1) obuwnik ortopeda,

2) mechanik ortopeda,

3) bandażysta ortopeda,

4) cholewkarz ortopeda,

5) stolarz ortopeda,

6) obuwnik – szwacz,

7) obuwnik – wykrawacz,

8) obuwnik – formowacz,

9) obuwnik – montażysta,

10) obuwnik – mechanik,

11) pracownik obsługi.

Dział VIII. W transporcie i łączności.

Transport

1. Ciężkie prace załadunkowe i wyładunkowe oraz przeładunek materiałów sypkich, pylistych, toksycznych, żrących lub parzących w transporcie

1) ładowacz

2) robotnik przeładunkowy (lub transportowy)

3) operator maszyn, urządzeń i sprzętu przeładunkowego

2. Prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, specjalizowanych, specjalistycznych (specjalnych), pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, samochodów uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, trolejbusów i motorniczych tramwajów:

1) kierowca samochodu uprzywilejowanego w ruchu,

2) kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony,

3) kierowca autobusu o liczbie miejsc powyżej 15.

3. Prace kierowców ciągników lub pojazdów gąsienicowych:

1) kierowca ciągnika.

12. Prace na statkach żeglugi powietrznej oraz prace związane z bezpośrednią obsługą samolotów na płycie lotniska:

1) pilot,

2) radiooperator pokładowy,

3) mechanik wykonujący loty (wchodzący w skład załogi statku powietrznego),

4) mechanik naziemny – operator dźwigu pokładowego na śmigłowcu,

5) kierowca – mechanik urządzeń naziemnych, kierowca – zatrudnieni na starcie i płycie,

6) mechanik lotniczy silnikowy zatrudniony na starcie i płycie,

7) mechanik lotniczy płatowcowy zatrudniony na starcie i płycie,

8) mechanik lotniczy wyposażenia elektrycznego zatrudniony na starcie i płycie,

9) mechanik lotniczy wyposażenia radiowego zatrudniony na starcie i płycie,

10) mechanik lotniczy przyrządów pokładowych zatrudniony na starcie i płycie,

11) mechanik lotniczy urządzeń naziemnych zatrudniony na starcie i płycie,

12) lekarz,

13) felczer,

14) pielęgniarka,

15) położna.

Dział IX. W gospodarce komunalnej.

2. Oczyszczalnie ścieków i filtrów otwartych:

1) aparatowy urządzeń ściekowych,

2) monter konserwator sieci kanalizacyjnej i oczyszczalni ścieków (hydraulik, mechanik, ślusarz),

3) samodzielny technolog d/s oczyszczania ścieków,

4) aparatowy uzdatniania wody (przy pomocy chloru, ozonu, koagulantów).

Dział X. W rolnictwie i przemyśle rolno-spożywczym.

7. Prace w chłodniach składowych i przyzakładowych o temperaturze wewnętrznej poniżej 0°C:

1) aparatowy,

2) monter urządzeń chłodniczych,

3) magazynier.

11. Prace przy wypieku pieczywa:

1) piekarz.

Dział XI. W przemyśle poligraficznym.

1. Produkcja oraz obróbka materiału zecerskiego i form drukowych ze stopu drukarskiego:

1) składacz ręczny.

4. Drukowanie i uszlachetnianie druków:

1) maszynista maszyn offsetowych,

2) maszynista maszyn typograficznych.

Dział XII. W służbie zdrowia i opiece społecznej

1. Prace na oddziałach: intensywnej opieki medycznej, anestezjologii, psychiatrycznych i odwykowych, onkologicznych, leczenia oparzeń oraz ostrych zatruć w bezpośrednim kontakcie z pacjentami:

a) na oddziałach (działach) intensywnej opieki medycznej lub anestezjologii:

1) lekarz,

2) pielęgniarka^*);

b) na oddziałach psychiatrycznych i odwykowych (dotyczy to również personelu zatrudnionego w sanatoriach dla nerwowo i psychicznie chorych, sanatoriach i oddziałach neuropsychiatrii dziecięcej i szpitalach uzdrowiskowych dla dzieci z porażeniami mózgowymi, zakładach dla dzieci głęboko niedorozwiniętych do lat 3, zakładach leczenia odwykowego dla alkoholików i narkomanów oraz oddziałach dziennych, nocnych dla osób z zaburzeniami psychicznymi):

1) lekarz,

2) psycholog,

3) logopeda,

4) felczer,

5) pielęgniarka^*),

6) asystentka pielęgniarska,

7) młodsza pielęgniarka,

8) technik (laborant) fizjoterapii,

9) technik (laborant) elektrokardiologii,

10) masażysta,

11) instruktor terapii zajęciowej,

12) opiekunka dziecięca,

13) sanitariusz szpitalny,

14) sanitariusz (noszowy),

15) salowa;

c) na oddziałach onkologicznych:

1) lekarz,

2) pielęgniarka^*),

3) asystentka pielęgniarska,

4) sanitariusz szpitalny,

5) sanitariusz (noszowy),

6) salowa;

d) na oddziałach leczenia oparzeń (także na oddziałach chirurgicznych wytypowanych do leczenia oparzeń):

1) lekarz,

2) pielęgniarka^*),

3) sanitariusz szpitalny,

4) sanitariusz (noszowy),

5) salowa;

e) na oddziałach (w ośrodkach) leczenia ostrych zatruć:

1) lekarz,

2) pielęgniarka^*);

f) prace przy stosowaniu leków cytostatycznych:

1) pielęgniarka^*).

f) w izbach wytrzeźwień w bezpośrednim kontakcie z pacjentami:

1) lekarz,

2) felczer,

3) pielęgniarka,

4) kierownik zmiany,

5) depozytariusz,

6) opiekun zmiany (sanitariusz, salowy),

7) porządkowy.

2. Prace w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych oraz prace lekarzy stomatologów:

a) prace w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych:

1) lekarz (operujący, asystujący do operacji, prowadzący znieczulenie),

2) pielęgniarka^*) (instrumentująca, biorąca udział w zabiegu, pomagająca do znieczulenia),

3) inżynier (technik) – jeżeli na stałe wchodzi w skład zespołu operującego;

b) prace lekarzy stomatologów:

1) lekarz stomatolog przyjmujący pacjentów.

3. Prace w prosektoriach i zakładach anatomopatologicznych, histopatologicznych i medycyny sądowej:

1) lekarz,

2) biolog,

3) chemik,

4) farmaceuta,

5) technik (laborant) medyczny,

6) przyuczony laborant medyczny,

7) preparator,

8) sprzątaczka (salowa),

9) pracownik fizyczny sali sekcyjnej.

4. Prace w zespołach pomocy doraźnej pogotowia ratunkowego oraz medycznego ratownictwa górniczego:

a) zespoły pomocy doraźnej pogotowia ratunkowego (w zespołach wyjazdowych i ambulatoriach pogotowia):

1) lekarz,

2) felczer,

3) pielęgniarka^*),

4) technik (laborant, przyuczony laborant) elektrokardiologii,

5) sanitariusz szpitalny,

6) sanitariusz (noszowy);

b) zespoły górniczego ratownictwa medycznego:

1) lekarz,

2) felczer,

3) pielęgniarka.

5. Prace w domach pomocy społecznej dla nieuleczalnie i przewlekle chorych, umysłowo upośledzonych dorosłych i umysłowo niedorozwiniętych dzieci:

1) lekarz,

2) psycholog,

3) pielęgniarka,

4) asystentka pielęgniarska,

5) młodsza pielęgniarka,

6) fizjoterapeuta (technik fizjoterapii),

7) laborant (przyuczony laborant) fizjoterapii,

8) masażysta (przyuczony masażysta),

9) pracownik socjalny,

10) instruktor terapii zajęciowej,

11) opiekunka dziecięca,

12) opiekunka,

13) sanitariusz szpitalny,

14) salowa.

6. Prace przy pobieraniu prób i pomiarach w warunkach i na stanowiskach pracy szkodliwych dla zdrowia wykonywane przez personel stacji sanitarno-epidemiologicznych oraz laboratoriów środowiskowych:

1) asystent,

2) technik,

3) laborant,

4) przyuczony laborant”.

^*) Dotyczy też położnej zatrudnionej na stanowisku pielęgniarki.

Dział XIV. Prace różne.

1. Prace nie zautomatyzowane palaczy i rusztowych kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego:

1) palacz.

3. Prace wykonywane w warunkach zmniejszonego lub zwiększonego ciśnienia (pracownicy służby zdrowia sprawujący opiekę nad pracownikami kesonów), a mianowicie:

1) lekarz,

2) felczer,

3) sanitariusz szpitalny.

4. Prace narażające na działanie promieniowania jonizującego oraz prace narażające na działanie pól elektromagnetycznych w zakresie od 0,1 do 300 000 MHz w strefie zagrożenia.

5. Prace szczególnie obciążające narząd wzroku i wymagające precyzyjnego widzenia – w kartografii, montażu mikroelementów wymagającego posługiwania się przyrządami optycznymi oraz przy obsłudze elektronicznych monitorów ekranowych:

1) operator elektronicznych monitorów ekranowych.

6. Prace ekip dezynfekcyjnych, dezynsekcyjnych i deratyzacyjnych:

a) zatrudnieni w zakładach dezynfekcji, dezynsekcji i deratyzacji przy pracach z substancjami toksycznymi:

1) dezynfektor przy dezynfekcji studni,

2) dezynfektor usług ddd,

3) robotnik mieszalni,

4) robotnik magazynowy;

b) zatrudnieni w stacjach sanitarno-epidemiologicznych lub zakładach sanitarnych:

1) dezynfektor – wykonujący usługi w terenie substancjami toksycznymi,

2) przyuczony dezynfektor – wykonujący usługi w terenie substancjami toksycznymi.

8. Prace pralniczo-farbiarskie w pralniach chemicznych:

1) operator urządzeń pralniczych.

9. Bezpośrednia obsługa stacji sprężarek:

1) maszynista sprężarek,

2) operator hydroforów.

11. Prace w suszarniach z zastosowaniem podgrzewania, jeżeli temperatura powietrza w tych suszarniach przekracza 35^oC:

1) asystent,

2) technik,

3) mistrz,

4) aparatowy.

12. Prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowowodorowym:

1) spawacz elektryczny,

2) spawacz gazowy.

^*) dotyczy również położnej zatrudnionej na stanowisku pracy pielęgniarki

13. Prace w akumulatorowniach: opróżnianie, oczyszczanie i wymiana stężonego kwasu siarkowego i płyt ołowiowych:

1) mechanik napraw pojazdów samochodowych zatrudniony wyłącznie w akumulatorowi,

2) elektromonter – ładowacz akumulatorów.

14. Prace przy naprawie pomp wtryskowych, wtryskiwaczy i gaźników do silników spalinowych:

1) mechanik napraw pojazdów samochodowych zatrudniony stale przy próbach aparatury paliwowej silników spalinowych.

16. Prace wykonywane w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych:

1) mechanik napraw pojazdów samochodowych^*),

2) smarownik pojazdów samochodowych^*),

3) ślusarz remontowy pojazdów mechanicznych^*).

17. Lakierowanie ręczne lub natryskowe – niezhermetyzowane:

1) lakiernik ręczny,

2) lakiernik natryskowy,

3) lakiernik samochodowy.

18. Obsługa urządzeń i narzędzi wibracyjnych lub udarowych:

1) operator urządzeń lub narzędzi udarowych.

20. Prace przy produkcji drobnych wyrobów ze szkła:

1) szklarz szkła laboratoryjnego.

23. Prace funkcjonariuszy pożarnictwa:

1) funkcjonariusz pożarnictwa.

24. Kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie:

1) stanowiska pracy, na których prace wykonywane są stale i bezpośrednio przy stanowisku zaliczonym do prac wykonywanych w szczególnych warunkach, wymienionych w wykazie, w warunkach stałego niezachowania higienicznych norm pracy.

25. Bieżąca konserwacja agregatów i urządzeń oraz prace budowlano-montażowe i budowlano-remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie:

1) stanowiska pracy, na których prace wykonywane są stale i bezpośrednio przy stanowisku zaliczonym do prac wykonywanych w szczególnych warunkach, wymienionych w wykazie, w warunkach stałego niezachowania higienicznych norm pracy.

*⁾ zatrudnieni wyłącznie w kanałach