§ 1. 1. Uchwała ustala tryb wykonywania nadzoru nad działalnością bankową w zakresie określonym ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665, z późn. zm.¹⁾), zwaną dalej „ustawą – Prawo bankowe”, ustawą z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych (Dz. U. z 2012 r. poz. 1232), ustawą z dnia 15 kwietnia 2005 r. o nadzorze uzupełniającym nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń, zakładami reasekuracji i firmami inwestycyjnymi wchodzącymi w skład konglomeratu finansowego (Dz. U. Nr 83, poz. 719 z późn. zm.²⁾), zwaną dalej „ustawą o nadzorze uzupełniającym”, ustawą z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2010 r. Nr 46, poz. 276 z późn. zm.³⁾), zwaną dalej „ustawą o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu” oraz innymi ustawami regulującymi działalność banków.

2. Nadzór, o którym mowa w ust. 1, obejmuje:

1) rozpatrywanie wniosków związanych z tworzeniem, organizacją i działalnością banków, oddziałów i przedstawicielstw banków zagranicznych oraz przedstawicielstw instytucji kredytowych;

2) działania o charakterze regulacyjnym;

3) nadzór o charakterze analitycznym;

4) wykonywanie czynności kontrolnych;

5) przyjmowanie zawiadomień o zamiarze prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz przesyłanie zawiadomień o zamiarze prowadzenia działalności przez banki krajowe na terytorium innego państwa członkowskiego (państwa goszczącego w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 23 ustawy – Prawo bankowe), a także o zamiarze wykonywania na terytorium państwa goszczącego przez instytucję finansową mającą siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej czynności, o których mowa w art. 5 ust. 2 i art. 6 ust. 1 pkt 1–4 i pkt 6–8 ustawy – Prawo bankowe.

3. W ramach nadzoru, o którym mowa w ust. 2 pkt 3 i 4, wykonywany jest nadzór skonsolidowany na zasadach określonych w rozdziale 11b ustawy – Prawo bankowe oraz nadzór uzupełniający na zasadach określonych w ustawie o nadzorze uzupełniającym.

4. Zadania nadzoru nad działalnością bankową sprawowanego przez Komisję Nadzoru Finansowego, zwaną dalej „Komisją”, wykonywane są przy pomocy Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego, zwanego dalej „UKNF”.

§ 2. UKNF bada, czy składane do Komisji wnioski o wydanie zezwolenia lub wyrażenie zgody oraz zawiadomienia o zamiarze prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zawiadomienia o zamiarze prowadzenia działalności przez banki krajowe na terytorium państwa goszczącego lub zawiadomienia o zamiarze wykonywania na terytorium państwa goszczącego przez instytucję finansową mającą siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej czynności, o których mowa w art. 5 ust. 2 i art. 6 ust. 1 pkt 1–4 i pkt 6–8 ustawy – Prawo bankowe, zawierają informacje niezbędne do ich przyjęcia i rozpatrzenia, a w szczególności czy spełniają wymogi określone w przepisach ustawy – Prawo bankowe oraz innych przepisach.

§ 3. 1. W zakresie niezbędnym do wydania przez Komisję zezwoleń, o których mowa w art. 30a ustawy – Prawo bankowe, UKNF dokonuje oceny sytuacji prawnej i finansowej założycieli banku. Ocena dokonywana jest w szczególności na podstawie dokumentów i informacji, o których mowa w § 6 pkt 1 i 2 uchwały Nr 389/2008 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 17 grudnia 2008 r. w sprawie wykazu dokumentów załączanych do wniosków do Komisji Nadzoru Finansowego w sprawach o wydanie zezwolenia na utworzenie banku, o wyrażenie zgody na powołanie członków zarządu banku oraz do informacji o składzie zarządu przedstawianej Komisji Nadzoru Finansowego przez radę nadzorczą banku (Dz. Urz. KNF Nr 8, poz. 43, z późn. zm.⁴⁾), z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w § 6 pkt 3 tej uchwały.

2. W przypadku gdy fakt pozostawania założyciela w stosunku zależności od określonego podmiotu wpłynąć może na ustalenie, czy założyciel daje rękojmię ostrożnego i stabilnego zarządzania bankiem, UKNF ocenia, na podstawie dokumentów i informacji, które wymagane są w przypadku wnioskodawcy, sytuację prawną i finansową również podmiotu dominującego.

§ 4. 1. UKNF bada, czy projektowany statut odpowiada warunkom określonym w art. 31 ust. 3 ustawy – Prawo bankowe, w szczególności czy jednoznacznie określone zostały czynności bankowe oraz inne rodzaje działalności bankowej, a także czy projektowany statut nie spowoduje skutków, o których mowa w art. 37 tej ustawy.

2. W zakresie niezbędnym do wydania przez Komisję zezwolenia na zmianę statutu UKNF analizuje uzyskane od wnioskodawcy:

1) aktualny odpis z Krajowego Rejestru Sądowego;

2) aktualny statut banku, poświadczony zgodnie z postanowieniami odrębnych przepisów;

3) dokument stwierdzający treść projektowanych zmian w statucie banku wraz z uzasadnieniem tych zmian;

4) informację o sposobie opłacenia akcji, a jeżeli wniesiony ma być wkład niepieniężny – również informację o rodzaju i wartości tego wkładu oraz dane umożliwiające stwierdzenie, że spełnia on wymogi określone w art. 30 ust. 2 i 5 ustawy – Prawo bankowe; jeżeli zmiana statutu dotyczy wysokości kapitału zakładowego UKNF bada również, czy w wyniku objęcia przez akcjonariuszy akcji nowej emisji nie zostały osiągnięte albo przekroczone granice, o których mowa w art. 25 ust. 1 ustawy – Prawo bankowe.

§ 5. 1. UKNF bada, czy załączony do wniosku o wydanie zezwolenia na utworzenie banku program działalności i plan finansowy banku zawierają:

1) informacje dotyczące przewidywanego terytorialnego zakresu działalności;

2) określenie kręgu klientów, którym bank zamierza świadczyć usługi, i możliwości ich pozyskania oraz ocenę konkurencyjności wobec innych banków;

3) przewidywane bilanse i rachunki wyników, ze szczegółowym omówieniem kosztów i przychodów, podziału zysków, wskazaniem źródeł i sposobu pokrycia strat dla okresu co najmniej 3 lat, a także założenia dotyczące czynności obrotu dewizowego, jeżeli bank zamierza w tym okresie wykonywać takie czynności.

2. UKNF bada, czy program działalności i plan finansowy uwzględniają wymagania dotyczące prawidłowego prowadzenia działalności bankowej, wynikające z ustawy – Prawo bankowe i innych przepisów.

§ 6. 1. UKNF bada, czy pomieszczenia, w których prowadzona będzie działalność bankowa, posiadają odpowiednie urządzenia techniczne, należycie zabezpieczające przechowywane w banku wartości, z uwzględnieniem zakresu i rodzaju prowadzonej działalności bankowej, oraz zapewniające odpowiednią obsługę klientów banku.

2. W celu dokonania ustaleń, o których mowa w ust. 1, UKNF analizuje w szczególności przedstawione przez założycieli dokumenty określające sytuację prawną obiektu, sposób jego pozyskania oraz opinię podmiotu posiadającego uprawnienia, o których mowa w art. 27 ust. 1 i art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (Dz. U. z 2005 r. Nr 145, poz. 1221, z późn. zm.⁵⁾), stwierdzającą możliwość wykorzystania lub zaadaptowania obiektu na cele bankowe.

§ 7. 1. W zakresie niezbędnym do wydania przez Komisję decyzji, UKNF dokonuje oceny, czy kandydaci przewidziani do pełnienia w banku funkcji prezesa lub członka zarządu spełniają wymagania, o których mowa w art. 22b i art. 30 ustawy – Prawo bankowe. UKNF analizuje przedstawione przez wnioskodawców dokumenty i informacje, określone w uchwale, o której mowa w § 3 ust. 1.

2. UKNF bada, czy nie zachodzą inne okoliczności dotyczące kandydatów, o których mowa w ust. 1, które w razie zatajenia i późniejszego ujawnienia mogłyby wpłynąć negatywnie na zaufanie klientów do banku.

3. UKNF ponadto bada, czy co najmniej 2 osoby przewidziane do objęcia w banku funkcji członków zarządu, w tym prezes zarządu banku, posiadają wykształcenie i doświadczenie niezbędne do kierowania danym bankiem, w szczególności, czy mają odpowiedni staż pracy w bankowości lub innych instytucjach finansowych oraz czy władają językiem polskim i posiadają dobrą znajomość polskiego systemu bankowego.

4. W zakresie niezbędnym do wydania przez Komisję decyzji, o której mowa w art. 30 ust. 1a ustawy – Prawo bankowe, UKNF gromadzi i analizuje dokumenty i informacje dotyczące przyjętych przez bank rozwiązań gwarantujących ostrożne i stabilne zarządzanie bankiem, pomimo braku udowodnionej znajomości języka polskiego kandydata na prezesa lub innego członka zarządu banku.

§ 8. 1. W zakresie niezbędnym do wydania przez Komisję uchwały w sprawie, o której mowa w art. 27 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 99, poz. 919, z późn. zm.⁶⁾), UKNF dokonuje oceny, czy kandydaci ubiegający się o pełnienie w banku hipotecznym funkcji powiernika i jego zastępcy spełniają wymagania, o których mowa w art. 27 ust. 3 tej ustawy. Do dokonania oceny stosuje się odpowiednio postanowienia § 7 ust. 1.

2. Ponadto UKNF analizuje przedstawione dokumenty i informacje o kandydatach, dotyczące:

1) życiorysu zawodowego, ze szczególnym uwzględnieniem pracy w instytucjach finansowych, poprzez wskazanie pełnionych funkcji i związanej z nimi odpowiedzialności oraz doświadczenia w pracy w innych instytucjach;

2) posiadanej wiedzy w zakresie rynku nieruchomości i rynku kapitałowego;

3) ubiegania się o stanowisko w innych tworzonych lub działających instytucjach finansowych i niefinansowych.

3. UKNF bada, czy nie zachodzą inne okoliczności dotyczące kandydatów, o których mowa w ust. 1, które w razie zatajenia i późniejszego ujawnienia mogłyby wpłynąć negatywnie na zaufanie klientów do banku.

§ 9. 1. UKNF wykonuje zadania związane z oceną zawiadomień, o których mowa w art. 25 ustawy – Prawo bankowe.

2. W zakresie niezbędnym do wydania przez Komisję decyzji o uznaniu danego podmiotu za podmiot dominujący, UKNF gromadzi dokumenty i informacje świadczące o wywieraniu przez dany podmiot znaczącego wpływu na inne podmioty.

3. W zakresie niezbędnym do wydania przez Komisję decyzji o uznaniu podmiotu za podmiot posiadający bliskie powiązania z bankiem, ust. 2 stosuje się odpowiednio.

§ 10. W zakresie niezbędnym dla wydania przez Komisję decyzji, UKNF dokonuje oceny wniosku o wydanie zezwolenia na otwarcie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedstawicielstwa banku zagranicznego lub instytucji kredytowej, w szczególności na podstawie uzyskanych od wnioskodawcy następujących dokumentów i informacji:

1) statutu banku zagranicznego oraz wyciągu z rejestru prowadzonego przez właściwe dla kraju pochodzenia banku zagranicznego władze sądowe lub administracyjne;

2) oświadczenia właściwych władz banku zagranicznego lub instytucji kredytowej o zamiarze otwarcia i prowadzenia przedstawicielstwa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

3) oświadczenia właściwych władz banku zagranicznego lub instytucji kredytowej, że w swojej działalności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej będzie przestrzegać przepisów prawa polskiego, w szczególności, że przedstawicielstwo:

a) będzie prowadziło działalność wyłącznie w zakresie reklamy i promocji banku zagranicznego lub instytucji kredytowej, w granicach ustalonych w zezwoleniu,

b) nie będzie zaciągać zobowiązań niedotyczących jego funkcjonowania,

c) nie będzie świadczyć jakichkolwiek czynności w interesie innego podmiotu niż reprezentowany bank zagraniczny lub instytucja kredytowa;

4) życiorysu zawodowego kandydata do pełnienia funkcji przedstawiciela banku zagranicznego;

5) raportu rocznego banku zagranicznego za ostatni rok;

6) pełnomocnictwa udzielonego przez bank zagraniczny lub instytucję kredytową osobie upoważnionej do reprezentowania banku zagranicznego lub instytucji kredytowej w sprawie otwarcia przedstawicielstwa.

§ 11. 1. W zakresie niezbędnym do stwierdzenia, czy spełnione zostały, określone w art. 36 ust. 3 ustawy – Prawo bankowe, warunki do wydania przez Komisję zezwolenia na rozpoczęcie przez bank lub oddział banku zagranicznego działalności operacyjnej, UKNF przeprowadza w uzgodnionym z bankiem terminie kontrolę w zakresie obejmującym w szczególności sprawdzenie:

1) zgodności ze stanem faktycznym danych zawartych w dokumentach stanowiących podstawę zezwolenia na utworzenie banku, a zwłaszcza:

a) prawidłowości dokonania wpłat kapitału założycielskiego,

b) źródeł pokrycia kosztów organizacji,

c) składu zarządu banku,

d) składu akcjonariuszy – założycieli (księga akcji),

e) stanu prawnego obiektu przeznaczonego na siedzibę banku,

f) zgodności aktu notarialnego i wpisów w rejestrze handlowym z decyzją Komisji i statutem;

2) wyposażenia banku w zestaw wewnętrznych regulaminów i instrukcji koniecznych do prowadzenia zamierzonej działalności;

3) wyposażenia w zestaw stempli i pieczęci;

4) wyposażenia banku w niezbędne formularze, druki oraz formularze czekowe;

5) stopnia przygotowania (wyszkolenia) personelu;

6) stosowanych technik księgowania;

7) przygotowania do przekazywania wymaganej przez Narodowy Bank Polski sprawozdawczości;

8) wyposażenia banku w sprzęt i oprogramowanie komputerowe;

9) wyposażenia banku w inne podstawowe urządzenia biurowe (w tym połączenia telefoniczne, teleksowe i faksowe);

10) zapewnienia warunków obsługi kasowej oraz zabezpieczenia wartości przechowywanych w banku;

11) zabezpieczenia systemów informatycznych;

12) właściwego oznakowania obiektu oraz dostępności i czytelności przeznaczonych dla klientów informacji.

2. Do wykonywania czynności kontrolnych stosuje się odpowiednio postanowienia § 40–44.

§ 12. Z przeprowadzonej kontroli, o której mowa w § 11, sporządzany jest protokół i inna dokumentacja zawierająca informacje określone w § 11 ust. 1 oraz wnioski z kontroli wraz z materiałami uzasadniającymi te wnioski. Do protokołu sporządzanego z kontroli postanowienia § 48 stosuje się odpowiednio.

§ 13. 1. W zakresie niezbędnym do wydania przez Komisję zgody, o której mowa w art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających (Dz. U. Nr 119, poz. 1252, z późn. zm.⁷⁾), UKNF analizuje uzyskane od wnioskodawcy:

1) aktualny odpis z Krajowego Rejestru Sądowego;

2) aktualny statut banku poświadczony zgodnie z odrębnymi przepisami;

3) opinię rady zrzeszenia, do którego należy bank, dotyczącą planowanego rozszerzenia zakresu działalności banku;

4) plan określający strategię działania banku na rozszerzonym terenie.

2. UKNF bada, czy plan, o którym mowa w ust. 1 pkt 4 w szczególności zawiera:

1) określenie planowanego rozwoju sieci placówek bankowych i usług świadczonych przez te placówki, z uwzględnieniem istniejących już jednostek organizacyjnych banku oraz specyfiki ich działalności;

2) określenie przygotowania kadry banku do planowanego rozszerzenia zakresu prowadzonej działalności;

3) określenie kręgu potencjalnych klientów banku na rozszerzonym terenie oraz możliwości i sposobów ich pozyskania;

4) oszacowanie przewidywanych kosztów związanych z rozszerzeniem terytorialnego zakresu działalności;

5) ocenę konkurencyjności wobec innych banków prowadzących działalność na obszarze objętym wnioskiem.

§ 14. 1. W zakresie niezbędnym do przesłania przez Komisję właściwym władzom nadzorczym państwa goszczącego zawiadomienia o zamiarze otwarcia przez bank krajowy oddziału na terytorium tego państwa, UKNF gromadzi i analizuje informacje, o których mowa w art. 48c ust. 2 i 4 ustawy – Prawo bankowe.

2. W zakresie niezbędnym do wydania przez Komisję decyzji, o której mowa w art. 48d ust. 2 ustawy – Prawo bankowe, UKNF dokonuje oceny:

1) spełnienia wymagań określonych w art. 48c ust. 2 ustawy – Prawo bankowe;

2) adekwatności struktury organizacyjnej banku i jego sytuacji finansowej do zakresu zamierzonej działalności;

3) zgodności zamierzonej działalności z przepisami prawa;

4) potencjalnego wpływu zamierzonej działalności na ostrożne i stabilne zarządzanie bankiem.

§ 15. W zakresie niezbędnym do przesłania przez Komisję właściwym władzom nadzorczym państwa goszczącego zawiadomienia o zamiarze wykonywania przez bank krajowy na terytorium tego państwa działalności transgranicznej, UKNF sprawdza, czy zamierzona działalność zgodna jest z udzielonym bankowi zezwoleniem.

§ 16. 1. W zakresie niezbędnym do wydania przez Komisję zaświadczenia, o którym mowa w art. 48h ust. 2a ustawy – Prawo bankowe, oraz przesłania właściwym władzom nadzorczym państwa goszczącego zawiadomienia o zamiarze wykonywania na terytorium tego państwa przez instytucję finansową mającą siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej czynności, o których mowa w art. 5 ust. 2 i art. 6 ust. 1 pkt 1–4 i pkt 6–8 ustawy – Prawo bankowe, UKNF gromadzi i analizuje informacje, o których mowa w art. 48c ust. 2 i 4 ustawy – Prawo bankowe, oraz bada, czy instytucja ta spełnia warunki, o których mowa w art. 48h ust. 1 ustawy – Prawo bankowe.

2. W zakresie niezbędnym do wydania przez Komisję decyzji o odmowie przesłania zawiadomienia, o którym mowa w ust. 1, postanowienia § 14 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

§ 17. W zakresie zadań związanych z przyjmowaniem przez Komisję zawiadomień o zamiarze prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, UKNF analizuje:

1) potrzebę wskazania warunków, jakie oddział instytucji kredytowej powinien w interesie dobra ogólnego, w szczególności w celu ochrony dóbr konsumenta, zapewnienia bezpieczeństwa obrotu gospodarczego lub zapobieżenia naruszeniom prawa, spełniać przy prowadzeniu działalności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i przygotowuje projekt pisma Przewodniczącego Komisji w tej sprawie;

2) czy działalność określona w zawiadomieniu obejmuje czynności, o których mowa w art. 48j ustawy – Prawo bankowe oraz w załączniku I dyrektywy 2006/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe (Dz. Urz. UE L 177 z 30.06.2006, str. 1, z późn. zm.).

§ 18. W zakresie niezbędnym do wydania przez Komisję decyzji, o której mowa w art. 124a ustawy – Prawo bankowe, UKNF dokonuje oceny przedsięwzięcia i ryzyka towarzyszącego transakcji nabycia przedsiębiorstwa bankowego lub jego zorganizowanej części oraz analizuje uzyskane od wnioskodawcy (nabywcy) następujące dokumenty i informacje:

1) aktualny statut wnioskodawcy;

2) wypis z Krajowego Rejestru Sądowego lub inny równoważny dokument wydany przez organ kraju siedziby wnioskodawcy;

3) uchwały organów wnioskodawcy, wymagane dla zawarcia umowy nabycia przedsiębiorstwa bankowego;

4) sprawozdanie finansowe za ostatni rok obrotowy wraz z opinią biegłego rewidenta;

5) podstawowe warunki nabycia przedsiębiorstwa bankowego, projekt umowy lub umowę przedwstępną;

6) harmonogram realizacji transakcji nabycia przedsiębiorstwa bankowego.

§ 19. W zakresie niezbędnym do wydania przez Komisję decyzji, o której mowa w art. 124 ustawy – Prawo bankowe, w stosunku do banków w formie spółek akcyjnych, UKNF dokonuje oceny połączenia banków oraz analizuje uzyskane od wnioskodawców następujące dokumenty i informacje:

1) aktualne statuty wnioskodawców;

2) aktualne odpisy z rejestru przedsiębiorców wnioskodawców;

3) harmonogram połączenia;

4) plan połączenia wraz z załącznikami, o których mowa w art. 499 ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, z późn. zm.⁸⁾), zwaną dalej „ksh” i opinią biegłego sporządzoną zgodnie z art. 502 i 503 ksh;

5) sprawozdanie zarządów łączących się banków uzasadniające połączenie, o którym mowa w art. 501 ksh;

6) biznesplan połączonego banku na okres co najmniej trzyletni (jeżeli połączenie nie zmieni istotnie profilu lub zakresu działalności banku przejmującego, zamiast biznesplanu może być przedstawiona strategia działalności połączonego banku);

7) informacja na temat przygotowania i planowanego przebiegu prac łączeniowych banków, ze szczególnym uwzględnieniem integracji systemów teleinformatycznych (IT), sposobu zabezpieczenia interesów klientów i akcjonariuszy mniejszościowych;

8) informacja o planowanych zmianach we władzach połączonego banku (zarząd i rada nadzorcza);

9) informacja o przewidywanym składzie akcjonariatu połączonego banku.

§ 20. W zakresie niezbędnym do wydania przez Komisję decyzji, o której mowa w art. 124 ustawy – Prawo bankowe, w stosunku do banków w formie spółdzielni, UKNF dokonuje oceny połączenia banków oraz analizuje uzyskane od wnioskodawców następujące dokumenty i informacje:

1) aktualne statuty wnioskodawców;

2) aktualne odpisy z rejestru przedsiębiorców wnioskodawców;

3) harmonogram połączenia wraz z załącznikami:

a) opinia biegłego rewidenta z badania sprawozdania finansowego wnioskodawców na dzień przejęcia,

b) uchwały walnych zgromadzeń, o których mowa w art. 97 i 98 § 2 ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 2003 r. Nr 188, poz. 1848, z późn. zm.⁹⁾) lub ich projekty zaakceptowane przez zarząd i radę nadzorczą;

4) biznesplan połączonego banku na okres co najmniej trzyletni (jeżeli połączenie nie zmieni istotnie profilu lub zakresu działalności banku przejmującego, zamiast biznesplanu może być przedstawiona strategia działalności połączonego banku);

5) informacja na temat przygotowania i planowanego przebiegu prac łączeniowych banków, ze szczególnym uwzględnieniem integracji systemów IT, sposobu zabezpieczenia interesów klientów oraz udziałowców;

6) informacja o planowanych zmianach we władzach połączonego banku (zarząd, rada nadzorcza i grupy członkowskie).

§ 21. 1. UKNF opracowuje założenia do projektów uchwał oraz projekty uchwał Komisji określających zasady działania banków, służące bezpieczeństwu środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych, w szczególności określające:

1) inne pomniejszenia funduszy podstawowych, ich wysokości, zakres i warunki pomniejszania o nie funduszy podstawowych banku, inne pozycje bilansu banku zaliczane do funduszy uzupełniających, ich wysokość, zakres i warunki ich zaliczania do funduszy uzupełniających banku, pomniejszenia funduszy uzupełniających, ich wysokości, zakres i warunki pomniejszania o nie funduszy uzupełniających banku oraz zakres i sposób uwzględniania działania banków w holdingach przy określaniu sposobu obliczania funduszy własnych;

2) zakres i szczegółowe zasady wyznaczania wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka;

3) szczegółowe zasady i warunki uwzględniania zaangażowań przy ustalaniu przestrzegania limitu koncentracji zaangażowań;

4) szczegółowe zasady funkcjonowania systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej oraz szczegółowe warunki szacowania przez banki kapitału wewnętrznego i dokonywania przeglądów procesu szacowania i utrzymywania kapitału wewnętrznego.

2. Projekty, o których mowa w ust. 1, opracowywane są z uwzględnieniem w szczególności zarówno analiz mających na celu identyfikację ryzyka związanego z działalnością banków, jak i:

1) norm służących zapewnieniu bezpieczeństwa środków zgromadzonych na rachunkach bankowych (norm ostrożnościowych) zawartych w aktach prawnych Unii Europejskiej, dokumentach Bazylejskiego Komitetu do spraw Nadzoru Bankowego, wytycznych i zaleceniach Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego, regulacyjnych i wykonawczych standardach technicznych Komisji Europejskiej, a także norm ostrożnościowych przyjętych w innych państwach;

2) informacji uzyskiwanych w wyniku inspekcji w bankach i analiz prowadzonych w ramach nadzoru analitycznego, a także otrzymywanych od Narodowego Banku Polskiego, Związku Banków Polskich, Bankowego Funduszu Gwarancyjnego oraz od innych instytucji;

3) działania banków w holdingach, o których mowa w art. 141f ust. 1 ustawy – Prawo bankowe;

4) działania banków w konglomeratach finansowych, o których mowa w art. 4 ustawy o nadzorze uzupełniającym.

§ 22. UKNF w toku nadzoru analitycznego lub w trakcie inspekcji analizuje umowy, o których mowa w art. 6a ust. 1 i 7 ustawy – Prawo bankowe.

§ 23. UKNF współpracuje i prowadzi wymianę informacji z właściwymi władzami nadzorczymi w zakresie wykonywania nadzoru skonsolidowanego, nadzoru uzupełniającego, nadzoru nad oddziałami i przedstawicielstwami banków zagranicznych działającymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, nadzoru nad oddziałami i przedstawicielstwami banków krajowych działającymi na terytorium państw goszczących i państw trzecich oraz nadzoru nad oddziałami i przedstawicielstwami instytucji kredytowych działającymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a także w zakresie działalności transgranicznej.

§ 24. 1. Nie rzadziej niż raz w roku w stosunku do banków przeprowadza się badanie i ocenę nadzorczą lub przegląd i weryfikację wyników poprzedniego badania.

2. Proces badania i oceny nadzorczej dotyczy oceny wielkości ryzyka, na jakie narażony jest bank, oceny jakości procesu zarządzania ryzykiem, oceny poziomu kapitału pokrywającego ryzyko wynikające z działalności banku oraz oceny zgodności z przepisami prawa regulującymi działalność banków, statutem i decyzją o wydaniu zezwolenia na utworzenie banku.

3. W procesie badania i oceny nadzorczej uwzględnia się w szczególności:

1) profil ryzyka banku;

2) wyniki testów warunków skrajnych;

3) stopień narażenia banku na ryzyko koncentracji zaangażowań, w tym dużych zaangażowań;

4) stopień narażenia banku na ryzyko związane ze zmianą stóp procentowych, w tym ustalenie, czy nagła i nieoczekiwana zmiana poziomu stóp procentowych o 200 punktów bazowych spowoduje zmniejszenie wartości ekonomicznej banku o ponad 20% funduszy własnych;

5) ryzyko utraty płynności;

6) wpływ efektu dywersyfikacji ryzyka;

7) prawidłowość aktualizacji wartości instrumentów finansowych zaliczanych do portfela handlowego;

8) dopasowanie i sposób zastosowania zasad i procedur wprowadzonych przez bank w celu zarządzania ryzykiem rezydualnym związanym z użyciem uznanych technik ograniczania ryzyka kredytowego;

9) proces zarządzania ryzykiem wynikającym z działalności banku, w tym metody identyfikacji, pomiaru, monitorowania i kontroli ryzyka oraz narzędzia jego ograniczania;

10) adekwatność funduszy własnych banku w stosunku do należności, które zostały poddane sekurytyzacji, ze względu na istotę ekonomiczną transakcji i stopień zrealizowanego transferu ryzyka;

11) adekwatność kapitału wynikającego z wymogów kapitałowych w stosunku do ryzyka wynikającego z działalności banku;

12) proces szacowania i utrzymywania kapitału wewnętrznego w odniesieniu do profilu ryzyka banku;

13) zgodność działania banku z przepisami prawa regulującymi działalność banków, statutem i decyzją o wydaniu zezwolenia na utworzenie banku;

14) prawidłowość zakresu i sposobu ogłaszania przez banki informacji o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczących adekwatności kapitałowej oraz zakresu informacji podlegających ogłaszaniu.

4. Przy ustalaniu zakresu i częstotliwości procesu badania i oceny nadzorczej uwzględnia się zasadę proporcjonalności, w tym w szczególności:

1) znaczenie i wielkość banku w systemie bankowym;

2) wyniki analiz sytuacji ekonomiczno-finansowej;

3) ocenę banku w systemie oceny punktowej;

4) wyniki poprzedniego badania i oceny nadzorczej.

5. UKNF informuje banki o wynikach badania i oceny nadzorczej.

6. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości Komisja podejmuje niezbędne działania nadzorcze, zgodnie z art. 138 i 138a ustawy – Prawo bankowe.

§ 25. Proces badania i oceny nadzorczej może być realizowany w szczególności poprzez:

1) nadzór analityczny;

2) czynności kontrolne, określone w § 38 ust. 1 pkt 2 i 3.

§ 26. Dla potrzeb sprawowania nadzoru opracowuje się metodyki badania i analizy działalności banków, zgodne z obowiązującymi przepisami prawa i najlepszą praktyką bankową. Ogólne zasady metodyki przeprowadzania procesu badania i oceny nadzorczej są ujawniane bankom.

§ 27. W ramach nadzoru analitycznego UKNF analizuje dane przekazywane przez banki i monitoruje na tej podstawie:

1) powiązania banków z podmiotami zależnymi;

2) sytuację ekonomiczną poszczególnych banków, ich podmiotów zależnych oraz kondycję systemu bankowego;

3) przestrzeganie przez banki podlegające nadzorowi skonsolidowanemu regulacji ostrożnościowych na bazie skonsolidowanej;

4) przestrzeganie przez banki podlegające nadzorowi uzupełniającemu regulacji ostrożnościowych w tym zakresie;

5) poszczególne rodzaje ryzyka związane z działalnością bankową;

6) przestrzeganie przez banki przepisów dotyczących w szczególności:

a) koncentracji wierzytelności banku, o których mowa w art. 71 ustawy – Prawo bankowe,

b) kredytów, pożyczek pieniężnych, gwarancji bankowych lub poręczeń udzielonych członkom organów banku lub osobom zajmującym kierownicze stanowiska w banku, o których mowa w art. 79a ustawy – Prawo bankowe,

c) tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków (rezerw celowych) i odpisów z tytułu utraty wartości,

d) adekwatności kapitałowej, w tym:

– współczynnika wypłacalności,

– wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka oraz wymogów kapitałowych z tytułu przekroczenia limitów i naruszenia innych norm określonych przepisami regulującymi działalność banków,

e) znajdujących się w obrocie hipotecznych listów zastawnych;

7) zmiany zachodzące w strukturze własnościowej banków oraz procesy konsolidacji w sektorze bankowym;

8) informacje, o których mowa w § 14 ust. 1 pkt 5 uchwały nr 385/2008 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 17 grudnia 2008 r. w sprawie szczegółowych zasad i sposobu ogłaszania przez banki informacji o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczących adekwatności kapitałowej oraz zakresu informacji podlegających ogłaszaniu (Dz. Urz. KNF Nr 8, poz. 39, z późn. zm.¹⁰⁾) w celu przeprowadzenia analiz porównawczych tendencji i praktyk w dziedzinie wynagrodzeń;

9) gromadzone dane o liczbie osób w banku, których roczne zarobki przekraczają równowartość w złotych 1.000.000 euro przeliczonej według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w ostatnim dniu roboczym roku obrotowego banku, w tym informacje dotyczące rodzaju i charakteru wykonywanej pracy w banku oraz składników wynagrodzenia.

§ 28. UKNF analizuje także dane przekazywane przez podmioty dominujące w stosunku do banków i inne podmioty działające w tym samym co bank holdingu oraz przez podmiot wiodący w konglomeracie finansowym, o którym mowa w art. 4 ust. 5 ustawy o nadzorze uzupełniającym.

§ 29. Wykonywanie nadzoru o charakterze analitycznym obejmuje również:

1) sporządzanie okresowych analiz sytuacji ekonomicznej nadzorowanych banków oraz oddziałów instytucji kredytowych i oddziałów banków zagranicznych w zakresie kompetencji państwa goszczącego;

2) sporządzanie okresowych analiz skonsolidowanych sprawozdań banków;

3) monitorowanie wykonania zaleceń Komisji kierowanych do banków;

4) rozpatrywanie zawiadomień powierników działających przy bankach hipotecznych o przypadkach niewykonania przez bank ich zaleceń.

§ 30. Analizowanie danych i informacji uzyskanych od banków obejmuje w szczególności:

1) strategię banku, system zarządzania ryzykiem, system kontroli wewnętrznej, raporty audytu wewnętrznego, roczne raporty zarządu banku dla rady nadzorczej;

2) dane przekazywane przez banki do Narodowego Banku Polskiego zgodnie z odrębnymi przepisami;

3) roczne sprawozdania finansowe banków wraz z opinią biegłego rewidenta oraz kopiami uchwał walnego zgromadzenia akcjonariuszy w sprawie zatwierdzenia sprawozdania oraz o podziale zysku lub pokryciu straty;

4) sprawozdania finansowe podmiotów pierwotnie dominujących;

5) odpisy wpisów do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych przekazywane przez powierników działających przy bankach hipotecznych;

6) sprawozdania z realizacji programów postępowania naprawczego składane przez zobowiązane do tego banki.

§ 31. UKNF przygotowuje wyniki analiz sektora bankowego w formie kwartalnej kompleksowej oceny sytuacji ekonomicznej sektora bankowego oraz innych opracowań o charakterze przekrojowym lub indywidualnym.

§ 32. 1. W celu niezwłocznej realizacji kompetencji Komisji, o których mowa w art. 144 ust. 1 oraz art. 145 ust. 1 ustawy – Prawo bankowe, w przypadku, gdy sytuacja finansowa albo sposób realizacji programu postępowania naprawczego banku uzasadniają ustanowienie kuratora albo zarządu komisarycznego, UKNF gromadzi informacje o osobach, które posiadają niezbędne kwalifikacje i dokonały zgłoszenia swojej gotowości do niezwłocznego podjęcia obowiązków kuratora lub członka zarządu komisarycznego.

2. UKNF udostępnia wzór formularza, za pomocą którego może być dokonywane zgłoszenie, o którym mowa w ust. 1.

§ 33. 1. UKNF, dokonując wstępnej oceny kwalifikacji osób zgłaszających zainteresowanie pełnieniem funkcji kuratora, bierze w szczególności pod uwagę, czy zgłaszający posiada:

1) wykształcenie wyższe, w szczególności prawnicze lub ekonomiczne;

2) co najmniej dwuletnie doświadczenie zawodowe w sektorze bankowym, w szczególności związane z zarządzaniem projektami oraz kierowaniem co najmniej pięcioosobowymi zespołami, bądź pełnieniem funkcji audytora, biegłego rewidenta, kontrolera finansowego lub głównego księgowego.

2. W przypadku nieukończenia prawniczych lub ekonomicznych studiów wyższych UKNF może wziąć pod uwagę odbyte studia podyplomowe lub szkolenia specjalistyczne w zakresie prawa, bankowości, finansów i rachunkowości, zarządzania lub innych nauk ekonomicznych.

§ 34. 1. UKNF, dokonując wstępnej oceny kwalifikacji osób zgłaszających zainteresowanie pełnieniem funkcji członka zarządu komisarycznego banku, bierze w szczególności pod uwagę, czy zgłaszający posiada:

1) wykształcenie wyższe, w szczególności prawnicze lub ekonomiczne;

2) co najmniej trzyletnie doświadczenie zawodowe w zarządach lub na stanowiskach kierowniczych związanych z kierowaniem co najmniej dwudziestoosobowymi zespołami w zakresie zarządzania ryzykiem bankowym, audytu wewnętrznego lub finansów i rachunkowości.

2. W przypadku nieukończenia prawniczych lub ekonomicznych studiów wyższych UKNF może wziąć pod uwagę odbyte studia podyplomowe lub szkolenia specjalistyczne w zakresie prawa, bankowości, finansów i rachunkowości, zarządzania lub innych nauk ekonomicznych.

§ 35. UKNF może proponować osobom, o których mowa w § 32 ust. 1:

1) uczestnictwo w specjalnych seminariach poświęconych zasadom:

a) sprawowania funkcji kuratora banku oraz członka zarządu komisarycznego banku, w tym obowiązującym regulacjom prawnym,

b) nadzoru ostrożnościowego nad bankami, w szczególności w zakresie zmian w przepisach regulujących działalność banków oraz praktyki ich stosowania, jak również omówienia bieżących tendencji w systemach regulacyjnych i nadzorczych;

2) korzystanie ze szkoleń dostępnych dla pracowników UKNF oraz oferowanych przez UKNF w ramach działalności edukacyjnej.

§ 36. UKNF gromadzi informacje o osobach prawnych, które mogą podjąć obowiązki kuratora banku.

§ 37. 1. W przypadku podjęcia przez Komisję decyzji, o której mowa w art. 158 ustawy – Prawo bankowe, o zawieszeniu działalności banku i ustanowieniu zarządu komisarycznego, o ile nie został ustanowiony wcześniej, UKNF przeprowadza czynności związane z realizacją tejże decyzji.

2. Pracownicy UKNF przeprowadzający czynności, o których mowa w ust. 1, po przybyciu do banku powiadamiają o tym:

1) w centrali banku – prezesa zarządu banku;

2) w oddziale lub innej jednostce organizacyjnej banku – dyrektora oddziału lub osobę kierującą tą jednostką.

3. W celu realizacji czynności, o których mowa w ust. 1, pracownicy UKNF przeprowadzający te czynności zobowiązani są do:

1) przystąpienia do prac w dniu zawieszenia działalności banku, jednocześnie w centrali, oddziałach i innych jednostkach organizacyjnych banku, co najmniej na 5–10 minut przed rozpoczęciem godzin pracy banku;

2) przedstawienia kierownictwu banku i pracownikom banku decyzji Komisji o zawieszeniu działalności banku i o ustanowieniu zarządu komisarycznego, o ile nie został ustanowiony wcześniej;

3) wywieszenia decyzji Komisji o zawieszeniu działalności banku i o ustanowieniu zarządu komisarycznego, o ile nie został ustanowiony wcześniej, oraz komunikatu Komisji w tej sprawie w każdym oddziale i innej jednostce organizacyjnej banku w widocznym dla klientów miejscu, zaś w przypadku podjęcia przez Komisję jednoczesnej decyzji o przejęciu banku przez inny bank – wywieszenia decyzji Komisji w tej sprawie.

4. W uzasadnionych przypadkach, z chwilą rozpoczęcia czynności, o których mowa w ust. 1, pracownicy UKNF przeprowadzający te czynności powinni mieć zapewnioną ochronę Policji. W tym celu kierujący czynnościami, o których mowa w ust. 1, zobowiązany jest do powiadomienia właściwej jednostki Policji w dniu rozpoczęcia czynności w przypadku zawieszenia, najpóźniej na 30 minut przed ich rozpoczęciem.

5. Pracownicy UKNF przeprowadzający czynności, o których mowa w ust. 1, badają dokumenty źródłowe w pomieszczeniach banku. W uzasadnionych przypadkach i za zgodą banku, w którym przeprowadzane są czynności, o których mowa w ust. 1, badanie może odbyć się w UKNF pod warunkiem pisemnego powiadomienia banku, które dokumenty źródłowe będą badane w UKNF.

6. W przypadku czynności, o których mowa w ust. 1, przeprowadzający czynności powinni uzyskać od kierownictwa banku i odpowiedzialnych pracowników banku pisemne oświadczenia, że zgodnie z ich wiedzą wszystkie należności i zobowiązania ujęte są w księgach banku. W przypadku odmowy złożenia takiego oświadczenia, fakt ten przeprowadzający czynności odnotowują w protokole z wykonania czynności związanych z zawieszeniem działalności.

7. Po zakończeniu czynności, o których mowa w ust. 1, w terminie 7 dni, przeprowadzający czynności sporządzają pisemne sprawozdanie. Sprawozdanie to zawiera:

1) nazwę jednostki, w której przeprowadzono czynności i jej adres;

2) imię, nazwisko i stanowisko służbowe kierującego czynnościami;

3) datę rozpoczęcia i zakończenia czynności ze wskazaniem ewentualnych przerw w trakcie ich trwania;

4) określenie zakresu dokumentów, które były badane oraz ich daty;

5) imię i nazwisko kierującego bankiem, a w miarę potrzeby także osób kierujących komórkami organizacyjnymi oraz datę objęcia przez nich stanowisk;

6) wyszczególnienie załączników stanowiących część składową sprawozdania;

7) informacje o stanowisku zarządu banku do ustaleń zawartych w sprawozdaniu z czynności;

8) zastrzeżenie, że sprawozdanie służy tylko do użytku wewnętrznego;

9) elementy niezbędne do oceny sytuacji ekonomiczno-finansowej banku.

8. Sprawozdania, o których mowa w ust. 7, sporządza się dla każdej jednostki organizacyjnej banku. Sprawozdania te powinny być podpisane przez kierującego czynnościami oraz przez upoważnionego pracownika banku, bezpośrednio po zakończeniu ich wykonywania.

9. Sprawozdania sporządzane są w 2 egzemplarzach, które pozostają w UKNF.

10. Z przeprowadzonych czynności, o których mowa w ust. 1 sporządzana jest dokumentacja robocza. Dokumentacja robocza zawiera informacje uzasadniające ustalenia przedstawione w sprawozdaniu.

§ 38. 1. W bankach UKNF przeprowadza czynności kontrolne, na które składają się, w szczególności:

1) kontrole przygotowania do rozpoczęcia działalności operacyjnej;

2) inspekcje;

3) postępowania wyjaśniające;

4) postępowanie walidacyjne.

2. W zakresie i w trybie określonym w porozumieniach z właściwymi władzami nadzorczymi inspektorzy, o których mowa w § 39, oraz osoby upoważnione przez Komisję mogą uczestniczyć w czynnościach kontrolnych i wizytach informacyjnych przeprowadzanych w mającym siedzibę za granicą banku dominującym w stosunku do banku krajowego.

3. UKNF może także przeprowadzać czynności kontrolne w oddziałach banku krajowego za granicą.

4. W zakresie i trybie określonym w porozumieniach z właściwymi władzami nadzorczymi inspektorzy, o których mowa w § 39, oraz osoby upoważnione przez Komisję mogą uczestniczyć we wspólnych czynnościach kontrolnych przeprowadzanych przez inspektorów zagranicznych organów nadzoru w podmiotach z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

§ 39. 1. Czynności kontrolne wykonują upoważnieni pracownicy UKNF, zwani dalej „inspektorami”.

2. Czynności kontrolne wykonywane są w zespołach co najmniej dwuosobowych. W skład zespołu inspekcyjnego mogą wchodzić także osoby upoważnione uchwałą, o której mowa w art. 105 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy – Prawo bankowe.

3. Pracami zespołu inspekcyjnego kieruje wyznaczony w tym celu inspektor, zwany dalej „kierującym inspekcją”. Proces inspekcji, za wyjątkiem inspekcji mających na celu kontrolę wypełniania obowiązków wynikających z ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, nadzoruje pracownik wyznaczony przez dyrektora właściwej merytorycznie komórki organizacyjnej UKNF.

§ 40. Dokumentami upoważniającymi do wykonywania czynności kontrolnych są:

1) upoważnienie do przeprowadzenia kontroli w danym banku wydane przez Przewodniczącego Komisji lub upoważnioną przez niego osobę;

2) upoważnienie do wykonywania czynności kontrolnych wydane przez Przewodniczącego Komisji;

3) legitymacja służbowa.

§ 41. 1. Inspektor upoważniony do wykonywania czynności kontrolnych podlega wyłączeniu od udziału w tych czynnościach, jeżeli ich wyniki mogą wpływać na jego prawa lub obowiązki albo na prawa lub obowiązki jego małżonka, krewnych, powinowatych bądź osób związanych z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli oraz osób, z którymi pozostaje w bliskich stosunkach.

2. O przyczynach powodujących wyłączenie inspektor zawiadamia kierującego inspekcją, a kierujący inspekcją – swojego przełożonego. Decyzję w sprawie wyłączenia podejmuje Zastępca Przewodniczącego Komisji nadzorujący właściwą merytorycznie komórkę organizacyjną UKNF; w uzasadnionych przypadkach decyzja ta może zostać zmieniona przez Przewodniczącego Komisji.

§ 42. 1. Zespół inspekcyjny niezwłocznie po przybyciu do podmiotu kontrolowanego powiadamia o tym:

1) w centrali banku – prezesa zarządu banku, lub w razie jego nieobecności zastępującego go członka Zarządu;

2) w oddziale lub innej jednostce organizacyjnej banku – dyrektora oddziału lub osobę kierującą tą jednostką, lub w razie jego nieobecności osobę go zastępującą;

3) w oddziale instytucji kredytowej lub banku zagranicznego – dyrektora oddziału, lub w razie jego nieobecności osobę go zastępującą;

4) w przedstawicielstwie banku zagranicznego i instytucji kredytowej – przedstawiciela, a w przypadku ich nieobecności – osobę zastępującą, zwaną dalej „kierującym jednostką kontrolowaną”.

2. Przed przystąpieniem do wykonywania czynności kontrolnych inspektorzy okazują dokumenty wymienione w § 40, a kierujący inspekcją informuje kontrolowany podmiot o jego prawach i obowiązkach w trakcie inspekcji.

3. Kierujący inspekcją odnotowuje w sposób przyjęty w podmiocie kontrolowanym fakt przeprowadzenia czynności kontrolnych.

4. O rozpoczęciu czynności kontrolnych powinni zostać poinformowani pracownicy podmiotu kontrolowanego w sposób przyjęty w podmiocie kontrolowanym.

5. Czynności kontrolne powinny być wykonywane w dniach i godzinach pracy podmiotu kontrolowanego lub w czasie faktycznego wykonywania działalności gospodarczej przez podmiot kontrolowany.

§ 43. 1. Zespół inspekcyjny powinien badać dokumenty źródłowe w pomieszczeniach podmiotu kontrolowanego. W uzasadnionych przypadkach i za zgodą podmiotu kontrolowanego badanie może odbyć się w UKNF pod warunkiem pisemnego powiadomienia podmiotu kontrolowanego, które dokumenty źródłowe będą badane w UKNF.

2. Kierownictwo jednostki kontrolowanej zapewnia inspektorom warunki do sprawnego przeprowadzenia czynności kontrolnych, w szczególności zapewnia pomieszczenia lub pomieszczenie spełniające wymogi BHP i udostępnia do korzystania niezbędne urządzenia techniczne.

3. Inspektor wykonujący czynności kontrolne na podstawie art. 139 ust. 1 pkt 2 ustawy – Prawo bankowe, zwraca się do podmiotu kontrolowanego o sporządzenie kopii dokumentów i nośników informacji, o których mowa w ust. 1, oraz opartych na tych dokumentach opracowań, zestawień i obliczeń.

4. Inspektor wykonujący czynności kontrolne, zgodnie z art. 139 ust. 1 pkt 2 ustawy – Prawo bankowe, zwraca się do pracownika podmiotu kontrolowanego o udzielenie wyjaśnień ustnych lub pisemnych z zakresu objętego kontrolą lub inspekcją.

5. W przypadku, gdy dokument podmiotu kontrolowanego sporządzony jest w języku obcym, inspektor zwraca się do podmiotu kontrolowanego o przedstawienie dokumentu w oryginale i przetłumaczonego na język polski przez tłumacza przysięgłego.

§ 44. 1. Czynności kontrolne przeprowadzane są po uprzednim pisemnym zawiadomieniu kierującego jednostką kontrolowaną o zamiarze wszczęcia czynności kontrolnych. W uzasadnionych przypadkach, określonych w art. 79 ust. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r., Nr 220, poz. 1447, z późn. zm.¹¹⁾), czynności kontrolne mogą być niezapowiedziane. Uzasadnienie przyczyny braku zawiadomienia o zamiarze wszczęcia czynności kontrolnych umieszcza się w książce kontroli i protokole czynności kontrolnych.

2. Czynności kontrolne wszczyna się nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia dostarczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia czynności kontrolnych. Jeżeli czynności kontrolne nie zostaną wszczęte w terminie 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, wszczęcie czynności kontrolnych wymaga ponownego zawiadomienia.

3. Zawiadomienie o zamiarze wszczęcia czynności kontrolnych zawiera:

1) oznaczenie organu;

2) datę i miejsce wystawienia;

3) oznaczenie kontrolowanego podmiotu;

4) wskazanie zakresu przedmiotowego czynności kontrolnych;

5) podpis osoby upoważnionej do zawiadomienia.

§ 45. 1. Z inspekcji przedstawicielstwa banku zagranicznego lub instytucji kredytowej sporządzany jest protokół podpisany przez członków zespołu inspekcyjnego, który następnie kierujący inspekcją przedkłada przedstawicielowi banku zagranicznego lub instytucji kredytowej, określając na piśmie termin na jego podpisanie. Fakt odmowy podpisania protokołu, zwłoka w jego podpisaniu lub zgłoszenie uwag nie wstrzymuje postępowania poinspekcyjnego.

2. W przypadku stwierdzenia podczas inspekcji przedstawicielstwa banku zagranicznego lub przedstawicielstwa instytucji kredytowej nieprawidłowości w jego działalności, w terminie 30 dni od dnia zakończenia inspekcji wysłane jest wystąpienie poinspekcyjne wzywające do ich usunięcia.

§ 46. 1. Celem inspekcji w podmiocie kontrolowanym w szczególności jest:

1) ocena procesu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej;

2) ocena zgodności działalności podmiotów kontrolowanych z przepisami ustawy – Prawo bankowe, ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz. U. z 2005 r. Nr 1, poz. 2, z późn. zm.¹²⁾), przepisami ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, statutem oraz decyzją o wydaniu zezwolenia na utworzenie podmiotu kontrolowanego;

3) ocena realizacji zaleceń Komisji;

4) weryfikacja danych przekazywanych przez podmioty kontrolowane do Narodowego Banku Polskiego.

2. Inspekcje mają charakter problemowy lub kompleksowy. Inspekcje problemowe dotyczą wybranych obszarów działalności podmiotu kontrolowanego. Inspekcje kompleksowe dotyczą całokształtu sytuacji ekonomiczno-finansowej podmiotu kontrolowanego.

3. Inspekcje kompleksowe obejmują w szczególności badanie:

1) ryzyka kredytowego;

2) ryzyka płynności;

3) ryzyka rynkowego;

4) ryzyka operacyjnego;

5) kapitału, w tym procesu szacowania i utrzymywania kapitału wewnętrznego;

6) systemu zarządzania i systemu kontroli wewnętrznej oraz przestrzegania przepisów regulujących działalność banków, statutów i warunków określonych w zezwoleniu na utworzenie banku.

§ 49. 1. Do protokołu, w momencie jego podpisania, kierujący jednostką kontrolowaną, w której przeprowadzono inspekcję, może zgłosić zastrzeżenia lub umotywowane wyjaśnienia co do faktów i ustaleń zawartych w tym protokole.

2. Zastrzeżenia lub wyjaśnienia, o których mowa w ust. 1, powinny być dołączone do każdego egzemplarza protokołu.

§ 50. 1. W przypadku uzyskania w trakcie czynności kontrolnych informacji mogących wskazywać na zaistnienie naruszeń przez pracowników bądź kierownictwo jednostki kontrolowanej przepisów prawa skutkujących odpowiedzialnością karną, kierujący czynnościami kontrolnymi zobowiązany jest do bezzwłocznego powiadomienia o tym fakcie na piśmie dyrektora właściwej merytorycznie komórki organizacyjnej UKNF lub osobę go zastępującą, z zachowaniem drogi służbowej.

2. Po uzgodnieniu z dyrektorem właściwej merytorycznie komórki organizacyjnej UKNF kierujący inspekcją, po akceptacji nadzorującego czynności kontrolne, przygotowuje propozycję wniosku wraz z dokumentacją i przekazuje go przy piśmie podpisanym przez dyrektora właściwej merytorycznie komórki organizacyjnej UKNF do akceptacji formalno-prawnej na zasadach i w trybie ustalonych w wewnętrznych regulacjach UKNF.

§ 51. Odmowa podpisania protokołu za podmiot kontrolowany lub zwłoka w jego podpisaniu nie wpływa na jego ważność oraz prowadzenie czynności poinspekcyjnych.

§ 52. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w podmiocie kontrolowanym, z przeprowadzonej inspekcji sporządza się projekt zaleceń poinspekcyjnych, który dyrektor właściwej merytorycznie komórki organizacyjnej UKNF przedkłada do podpisania Zastępcy Przewodniczącego Komisji nadzorującemu tę komórkę.

§ 54. 1. UKNF przeprowadza postępowanie wyjaśniające.

2. Postępowanie wyjaśniające ma na celu zbadanie indywidualnej sprawy pojawiającej się w toku działania banku, oddziału i przedstawicielstwa banku zagranicznego lub oddziału i przedstawicielstwa instytucji kredytowej. Postępowanie wyjaśniające może mieć na celu zweryfikowanie informacji przekazanej na potrzeby procesu badania i oceny nadzorczej.

3. Do postępowania wyjaśniającego przepisy uchwały stosuje się odpowiednio, z wyłączeniem § 48–51.

4. Z postępowania wyjaśniającego sporządza się notatkę służbową, którą podpisuje kierujący postępowaniem.

5. W przypadku, gdy ustalenia postępowania wyjaśniającego wskazują na potrzebę przeprowadzenia inspekcji, kierujący postępowaniem wyjaśniającym występuje ze stosownym wnioskiem do dyrektora właściwej merytorycznie komórki organizacyjnej UKNF.

§ 55. W przypadkach, o których mowa w art. 138 ust. 3 i art. 141 ust. 2 ustawy – Prawo bankowe, UKNF zawiadamia stronę o wszczęciu postępowania administracyjnego, zgodnie z art. 61 § 4 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z późn. zm.¹³⁾), zwanej dalej „Kodeksem postępowania administracyjnego”.

§ 56. 1. UKNF przeprowadza postępowania walidacyjne.

2. Postępowanie walidacyjne jest elementem procesu walidacji nadzorczej metod statystycznych, o których mowa w art. 128 ust. 3 i 128d ustawy – Prawo bankowe, i ma na celu zweryfikowanie zgodności rozwiązań banku z informacjami dołączonymi do wniosku pod kątem spełnienia odpowiednich wymogów regulacyjnych.

3. Postępowanie walidacyjne przeprowadza zespół co najmniej dwuosobowy.

4. Przed przystąpieniem do przeprowadzania postępowania walidacyjnego członkowie zespołu okazują dokumenty, o których mowa w § 40. Przepisy § 41–44 stosuje się odpowiednio.

5. Z postępowania walidacyjnego sporządzana jest dokumentacja, zawierająca ustalenia z badania, na podstawie której formułowana jest:

1) decyzja Komisji dla wnioskującego podmiotu – w przypadku gdy Komisja występuje w roli nadzoru konsolidującego;

2) opinia Komisji dla nadzoru konsolidującego – w przypadku gdy Komisja występuje w roli nadzoru goszczącego.

6. W uzasadnionych przypadkach, po przeprowadzonym postępowaniu walidacyjnym w uzupełnieniu do decyzji lub opinii, o których mowa w ust. 5, Komisja może wydać zalecenia, o których mowa w § 53, w terminach określonych w Kodeksie postępowania administracyjnego lub w art. 128d ust. 2 i 9 ustawy – Prawo bankowe.

§ 57. 1. Z zastrzeżeniem ust. 2–6, do czynności kontrolnych wykonywanych:

1) w ramach nadzoru skonsolidowanego w podmiotach działających w holdingach, o których mowa w art. 141f ust. 1 ustawy – Prawo bankowe,

2) w ramach nadzoru uzupełniającego, w podmiotach wchodzących w skład konglomeratu finansowego, o którym mowa w art. 4 ustawy o nadzorze uzupełniającym,

3) w przedsiębiorstwach pomocniczych usług bankowych świadczących usługi na rzecz przedsiębiorstw działających w tych holdingach,

4) w podmiotach, o których mowa w art. 6a ust. 1 i 7 ustawy – Prawo bankowe

– stosuje się odpowiednio przepisy uchwały, z wyłączeniem § 38 ust. 1 pkt 1.

2. Z przeprowadzonych czynności kontrolnych sporządzany jest protokół oraz dokumentacja robocza zawierająca informacje uzasadniające ustalenia z inspekcji przedstawione w protokole.

3. Kierujący czynnościami kontrolnymi sporządza i podpisuje protokół w terminie 14 dni roboczych od dnia zakończenia czynności kontrolnych i po podpisaniu przez nadzorującego proces inspekcji przekazuje do podpisania:

1) dwóm członkom kierownictwa jednostki kontrolowanej;

2) podmiotowi kontrolowanemu, w którym przeprowadzane są czynności kontrolne w ramach nadzoru skonsolidowanego lub uzupełniającego.

4. Procedura podpisywania protokołu przez jednostkę kontrolowaną nie powinna trwać dłużej, niż 7 dni roboczych licząc od dnia przedłożenia do podpisu.

5. Protokół może być przez jednostkę kontrolowaną:

1) podpisany bez zastrzeżeń;

2) podpisany z zastrzeżeniami;

3) niepodpisany.

6. W szczególnie uzasadnionych przypadkach kierujący czynnościami kontrolnymi, na wniosek jednostki kontrolowanej, może przedłużyć termin, o którym mowa w ust. 4, nie dłużej niż o kolejne 7 dni roboczych.

§ 58. Do inspekcji w przedstawicielstwie banku zagranicznego i instytucji kredytowej nie mają zastosowania przepisy § 46, 47 i § 48 ust. 1 i ust. 3–8.

§ 59. 1. W celu określenia przez Komisję, w drodze uchwały, uznanych zewnętrznych instytucji oceny wiarygodności kredytowej w zakresie nadawanych przez nie ocen wiarygodności kredytowej, zgodnie z art. 128 ust. 6 pkt 5 i 6 ustawy – Prawo bankowe, zwanej dalej „uchwałą w sprawie uznania”, UKNF gromadzi i analizuje informacje dotyczące zewnętrznej instytucji oceny wiarygodności kredytowej, zwanej dalej „instytucją oceny kredytowej” oraz metodologii stosowanej przez tę instytucję w procesie nadawania ocen kredytowych, uzyskane na podstawie art. 128 ust. 5 ustawy – Prawo bankowe oraz we własnym zakresie z ogólnodostępnych źródeł:

1) od banku zamierzającego wykorzystywać oceny wiarygodności kredytowej, o których mowa w § 6 ust. 2 pkt 1 lit. a uchwały Nr 76/2010 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 10 marca 2010 r. w sprawie zakresu i szczegółowych zasad wyznaczania wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka (Dz. Urz. KNF Nr 2, poz. 11, z późn. zm.¹⁴⁾), zwanej dalej „uchwałą w sprawie adekwatności kapitałowej banków”, nadawane przez określoną instytucję oceny kredytowej;

2) od instytucji oceny kredytowej.

2. UKNF gromadzi i analizuje informacje w celu, o którym mowa w ust. 1, w przypadku gdy zamiar wykorzystywania ocen określonej instytucji oceny kredytowej zgłosi co najmniej jeden bank.

§ 60. W celu, o którym mowa w § 59 ust. 1, UKNF:

1) przeprowadza ocenę spełniania wymogów, o których mowa w § 61;

2) określa powiązania, o których mowa w § 64.

§ 61. Uznanie instytucji oceny kredytowej, o którym mowa w § 59, obejmuje uznanie instytucji oceny kredytowej w zakresie wykorzystywania nadawanych przez nią ocen wiarygodności kredytowej do celów obliczania wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka kredytowego:

1) z wyłączeniem pozycji z tytułu sekurytyzacji, po stwierdzeniu, że uwzględniając kryteria określone w § 67, stosowana przez instytucję oceny kredytowej metodologia oceny jest zgodna z wymogami obiektywności, niezależności, bieżącego przeglądu oraz przejrzystości i jawności, a opracowana za jej pomocą ocena wiarygodności kredytowej spełnia wymogi wiarygodności i akceptacji rynkowej oraz przejrzystości i jawności. W przypadku gdy instytucja jest zarejestrowana jako kredytowa agencja ratingowa zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1060/2009 z dnia 16 września 2009 r. w sprawie agencji ratingowych (Dz. Urz. WE L 302 z 17.11.2009, str. 1, z późn. zm.) uznaje się, że spełnione zostały wymogi obiektywności, niezależności, bieżącego przeglądu oraz przejrzystości i jawności w odniesieniu do metodologii oceny;

2) w zakresie pozycji z tytułu sekurytyzacji, po stwierdzeniu, że spełnione są warunki określone w pkt. 1 i instytucja oceny kredytowej posiada odpowiednie doświadczenie w zakresie nadawania ocen pozycjom z tytułu sekurytyzacji, o czym świadczy stosowanie przez podmioty działające na rynku ocen nadawanych przez tę instytucję.

§ 62. Komisja może przyjąć, bez przeprowadzenia badania, o którym mowa w § 59, że instytucja oceny kredytowej jest uznaną do celów określonych w § 61, jeżeli ta instytucja została uznana przez właściwe władze nadzorcze państwa członkowskiego do tych celów.

§ 63. UKNF publikuje na stronie internetowej UKNF uchwałę w sprawie uznania oraz informacje wyjaśniające procedurę uznania tej instytucji.

§ 64. 1. W przypadku, o którym mowa w § 61 pkt 1, UKNF dokonuje czynności określonych w § 68, w zakresie niezbędnym do określenia przez Komisję powiązania ocen wiarygodności kredytowej ze stopniami jakości kredytowej, rozumiane jako przyporządkowanie ocen wiarygodności kredytowej instytucji oceny kredytowej do stopni jakości kredytowej, o których mowa w załączniku nr 4 do uchwały w sprawie adekwatności kapitałowej banków.

2. W przypadku, o którym mowa w § 61 pkt 2, UKNF dokonuje czynności określonych w § 69, w zakresie niezbędnym do określenia przez Komisję powiązania ocen wiarygodności kredytowej ze stopniami jakości kredytowej, o których mowa w załączniku nr 18 do uchwały w sprawie adekwatności kapitałowej banków.

§ 65. Komisja może dokonać ustaleń, o których mowa w § 64, bez dokonywania przez UKNF czynności, o których mowa w tym postanowieniu, jeżeli ustaleń takich dokonały już właściwe władze nadzorcze państwa członkowskiego.

§ 66. W zakresie niezbędnym do wydania uchwały w sprawie uznania, UKNF uwzględnia oceny wiarygodności kredytowej dokonywane na zlecenie banków oraz dodatkowo oceny niezlecone, o ile:

1) spełnione są warunki określone w § 61;

2) z posiadanych przez UKNF informacji wynika, że niezlecone oceny wiarygodności kredytowej, nadawane przez instytucję oceny kredytowej nie są wykorzystywane do wywierania wpływu na oceniane podmioty w celu zlecenia nadania oceny wiarygodności kredytowej.

§ 67. 1. UKNF dokonuje analizy, czy instytucja oceny kredytowej spełnia warunki określone w § 61 pkt 1 w zakresie metodologii działania oraz indywidualnych ocen wiarygodności kredytowej.

2. W ramach analizy, o której mowa w ust. 1, UKNF dokonuje oceny metodologii stosowanej przez instytucję oceny kredytowej, uwzględniając spełnianie przez tę instytucję następujących kryteriów:

1) w zakresie kryterium obiektywności UKNF sprawdza, czy metodologia przyznawania ocen wiarygodności kredytowej jest odpowiednio rygorystyczna, systematyczna i ciągła oraz, czy podlega weryfikacji na podstawie dotychczasowych doświadczeń;

2) w zakresie kryterium niezależności UKNF sprawdza, czy metodologia przyznawania ocen wiarygodności kredytowej jest wolna od zewnętrznych wpływów i ograniczeń politycznych oraz nacisków ekonomicznych, które mogłyby wpłynąć na ocenę wiarygodności kredytowej, przy czym UKNF dokonując sprawdzenia oceny może w szczególności brać pod uwagę:

a) strukturę własnościową i organizacyjną instytucji oceny kredytowej,

b) dokumentację opisującą sytuację finansową instytucji oceny kredytowej,

c) kadrę pracowniczą i wiedzę specjalistyczną, którymi dysponuje instytucja oceny kredytowej,

d) ład korporacyjny instytucji oceny kredytowej;

3) w zakresie kryterium bieżącego przeglądu:

a) UKNF sprawdza czy oceny wiarygodności kredytowej przyznawane przez instytucję oceny kredytowej podlegają, po każdym istotnym zdarzeniu kredytowym, nie rzadziej niż raz w roku, przeglądowi, a także uwzględniają zmianę warunków finansowych,

b) przed uznaniem instytucji oceny kredytowej UKNF sprawdza, czy metodologie oceny dotyczące poszczególnych segmentów rynku są zgodne z następującymi standardami:

– weryfikacja historyczna obejmuje okres co najmniej jednego roku,

– informacja dotycząca regularności przeprowadzania przeglądu przez tę instytucję jest dostępna UKNF,

– informacja na temat zakresu kontaktów instytucji oceny kredytowej z osobami zajmującymi stanowiska kierownicze w ocenianych przez nią podmiotach jest dostępna UKNF,

c) UKNF podejmuje działania konieczne do uzyskiwania od instytucji oceny kredytowej bieżących informacji o wszelkich istotnych zmianach dotyczących wykorzystywanych przez nią metodologii przyznawania ocen wiarygodności kredytowej;

4) w zakresie kryterium przejrzystości i jawności UKNF sprawdza, czy metodologia stosowana przez instytucję oceny kredytowej przy nadawaniu ocen wiarygodności kredytowej została udostępniona w celu umożliwienia wszystkim potencjalnym użytkownikom stwierdzenia jej prawidłowości.

3. W ramach analizy, o której mowa w ust. 1, UKNF weryfikując indywidualne oceny kredytowe może brać pod uwagę:

1) w zakresie kryterium wiarygodności i akceptacji rynkowej uznanie wiarygodności i rzetelności tych ocen przez wykorzystujące je podmioty, poprzez:

a) udział instytucji oceny kredytowej w rynku,

b) dochód instytucji oceny kredytowej oraz dokumentację opisującą jej sytuację finansową,

c) istnienie wyceny rynkowej dokonywanej na podstawie tych ocen,

d) ustalenie, czy przynajmniej dwa banki wykorzystują indywidualne oceny wiarygodności kredytowej nadane przez tę instytucję przy emisji instrumentów dłużnych lub ocenie ryzyka kredytowego;

2) w zakresie kryterium przejrzystości i jawności istnienie równego dostępu do ocen przynajmniej dla banków krajowych i instytucji kredytowych, które mają uzasadniony interes w poznaniu tych ocen.

§ 68. 1. W zakresie niezbędnym do wydania uchwały w sprawie uznania w celu dokonania rozróżnienia między względnymi stopniami ryzyka wyrażonymi w każdej ocenie wiarygodności kredytowej i wskazania powiązania tych ocen ze stopniami jakości kredytowej, o którym mowa w § 64 ust. 1, UKNF:

1) bierze pod uwagę następujące czynniki:

a) ilościowe rozumiane jako długoterminowy współczynnik niewykonania zobowiązań związany ze wszystkimi pozycjami, którym przypisano tę samą ocenę wiarygodności kredytowej, przy czym w przypadku instytucji oceny kredytowej, których okres działalności jest krótki lub które posiadają niewielką bazę danych dotyczących niewykonanych zobowiązań, UKNF analizuje uzyskane prognozy długoterminowego współczynnika niewykonania zobowiązań związanego z pozycjami, którym przypisano tę samą ocenę wiarygodności kredytowej,

b) jakościowe rozumiane jako grupa emitentów objęta ocenami danej instytucji, zakres ocen, znaczenie każdej z ocen oraz przyjęte przez instytucję oceny kredytowej definicje niewykonania zobowiązania;

2) porównuje współczynniki niewykonania zobowiązań według poszczególnych ocen wiarygodności kredytowej instytucji oceny kredytowej, zestawia współczynniki z wzorcem opracowanym na podstawie współczynników niewykonania zobowiązań według innych instytucji oceny kredytowej obliczonych dla grupy emitentów, która reprezentuje równoważny poziom ryzyka kredytowego;

3) w zakresie niezbędnym do wydania uchwały w sprawie uznania przyjmuje, że ocenie wiarygodności kredytowej odpowiada wyższy stopień jakości kredytowej w skali oceny wiarygodności kredytowej odpowiadający wyższej wadze ryzyka, jeżeli współczynniki niewykonania zobowiązań wskazane w ocenie wiarygodności kredytowej nadanej przez instytucję oceny kredytowej są znacząco i systematycznie wyższe od wzorca.

2. Jeżeli Komisja zwiększyła wagę ryzyka przypisaną konkretnej ocenie wiarygodności kredytowej instytucji oceny kredytowej, a instytucja ta wykaże, że współczynniki niewykonania zobowiązań wskazane w jej ocenie nie są już znacząco i systematycznie wyższe od wzorca, wówczas Komisja może zdecydować o przywróceniu takiej ocenie poprzedniego stopnia jakości kredytowej w skali oceny wiarygodności kredytowej.

§ 69. W zakresie niezbędnym do wydania uchwały w sprawie uznania w celu dokonania rozróżnienia między względnymi stopniami ryzyka wyrażonymi w każdej ocenie wiarygodności kredytowej i wskazania powiązania ocen wiarygodności kredytowej ze stopniami jakości kredytowej, o którym mowa w § 64 ust. 2, UKNF analizuje współczynniki niewykonania zobowiązań lub stopy strat, zakres transakcji poddanych ocenie przez instytucję oceny kredytowej, znaczenie oceny wiarygodności kredytowej oraz konieczność uwzględnienia korekty powiązania w celu zapewnienia, aby różnym pozycjom z tytułu sekurytyzacji o takim samym poziomie ryzyka odpowiadała taka sama waga ryzyka.

§ 70. UKNF przeprowadza analizę, o której mowa w § 59, na podstawie dotyczących instytucji oceny kredytowej:

1) informacji ogólnych odnoszących się do:

a) zastosowania ocen wiarygodności kredytowej instytucji oceny kredytowej w celu ustalania wag ryzyka w ramach metody standardowej,

b) zastosowania ocen wiarygodności kredytowej w celu ustalania wag ryzyka pozycji z tytułu sekurytyzacji,

c) zakresu nadawanych ocen wiarygodności kredytowej,

d) rodzaju nadawanych ocen wiarygodności kredytowej zleconych lub niezleconych, wraz z uzasadnieniem przyjętej w tym zakresie polityki,

e) wskazania właściwych władz, które prowadzą lub będą prowadzić procedurę uznawania instytucji oceny kredytowej w przypadku, gdy procedura uznawania przeprowadzana jest jednocześnie przez właściwą władzę państwa członkowskiego,

f) państw, w których instytucja prowadzi działalność;

2) prezentacji obejmującej:

a) opis struktury własnościowej i organizacyjnej instytucji, w szczególności informacje dotyczące:

– właścicieli instytucji, w tym największych udziałowców lub akcjonariuszy,

– najważniejszych podmiotów zależnych,

– innych świadczonych usług,

b) liczbę pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy,

c) liczbę najważniejszych klientów lub subskrybentów instytucji oraz procent dochodów z nimi związanych,

d) dokumentację dotyczącą sytuacji finansowej instytucji, w tym sprawozdania finansowe z ostatnich trzech lat oraz prognozy na następne trzy lata (w przypadku instytucji sporządzających takie sprawozdania) albo list popierający (w zakresie wsparcia finansowego) od podmiotu dominującego,

e) informację czy instytucja stosuje się do norm postępowania podobnego do norm przyjętych na rynku lub zgodnego z zasadami dobrej praktyki stosowanymi w skali międzynarodowej;

3) informacji potrzebnych dla weryfikacji spełniania przez instytucję oceny kredytowej kryteriów określonych w § 61, obejmujących:

a) w zakresie metodologii, w celu sprawdzenia kryterium obiektywności:

– ogólny opis metodologii i procesów nadawania oceny wiarygodności kredytowej oraz opis sposobu ustalania, wdrażania oraz zmiany metodologii, w szczególności opis wdrożonych procesów, które gwarantują spójne zastosowanie metodologii oceny w przypadku wszystkich ocen wiarygodności kredytowej, w tym roli komitetów ratingowych oraz wytycznych ich działania, zakres informacji dostarczanej przez podmioty poddawane ocenie, dostępu do informacji niepodlegających ogłaszaniu dla uczestników rynku,

– dla każdej grupy aktywów, w ramach której spójnie stosowana jest dana podstawowa metodologia ogólny opis ilościowych danych wejściowych, a w szczególności podstawowe zmienne, źródła danych, przyjęte założenia i stosowane techniki ilościowe, zakres informacji dostarczanej przez podmioty poddawane ocenie,

– dla każdej grupy aktywów, w ramach której spójnie stosowana jest dana podstawowa metodologia, ogólny opis jakościowych danych wejściowych, w szczególności zakres oceny jakościowej,

– podsumowanie najważniejszych różnic między podstawowymi metodologiami według obszarów geograficznych,

– opis metodologii stosowanej w celu weryfikacji poprawności, spójności oraz zdolności rozróżniania systemów oceny, wraz z dokładnymi wynikami analizy oraz wynikającymi z niej wnioskami,

b) w zakresie metodologii, w celu sprawdzenia kryterium niezależności:

– opis procedur mających na celu zagwarantowanie uczciwych i obiektywnych ocen wiarygodności kredytowej, w tym mechanizmy pozwalające instytucji identyfikować rzeczywiste lub potencjalne konflikty interesów, zapobiegać konfliktom interesów, właściwie reagować w przypadku powstania konfliktu interesów oraz eliminować konflikty interesów,

– szczegółowy opis zabezpieczeń w sytuacji, gdy ocenie poddawani są udziałowcy lub akcjonariusze, podmioty zależne lub inne podmioty należące do grupy, w której działa instytucja oceny kredytowej,

– informacje o istnieniu komórki audytu wewnętrznego lub innych środków gwarantujących skuteczne wdrażanie wewnętrznych procedur,

– informacje o kwalifikacjach członków zespołów i komitetów ratingowych, w tym z zakresu wiedzy dotyczących metod ilościowych oraz doświadczenia w zakresie nadawania ocen wiarygodności kredytowej, jak też podnoszenia tych kwalifikacji poprzez odpowiednie programy szkoleń,

– opis najważniejszych elementów kodeksu postępowania instytucji oceny kredytowej,

– informację czy polityka wynagradzania kadr zajmujących się oceną wiarygodności kredytowej nie wpływa na niezależność i obiektywizm sporządzania ocen wiarygodności kredytowej,

– szczegółowy opis polityki instytucji w zakresie cen ocen wiarygodności kredytowej,

– informacje czy członkowie kadr biorący udział w nadawaniu ocen wiarygodności kredytowej nie wchodzą z podmiotami poddawanymi ocenie w związki gospodarcze, które mogłyby przeszkodzić nadaniu niezależnych i wysokiej jakości ocen wiarygodności kredytowej,

c) w zakresie metodologii, w celu sprawdzenia kryterium bieżącego przeglądu:

– ogólne informacje o przeglądach ocen wiarygodności kredytowej, zawierające w szczególności opis wdrożonego procesu, najważniejsze jego cechy, zakres, częstotliwość, informacje o zaangażowanych w ten proces pracownikach i zespołach, stosowanych środkach, podejściu, najważniejszych etapach procesu monitorowania, aktualizacji danych, branych pod uwagę informacjach od podmiotu poddawanego ocenie wiarygodności kredytowej, automatycznych systemach ostrzegania, mechanizmach, dzięki którym błędy systematyczne ocen wiarygodności kredytowej mogą powodować potencjalne zmiany metod oceny wiarygodności kredytowej,

– podsumowanie wyniku przeprowadzonych przeglądów,

– informację czy system weryfikacji historycznej funkcjonuje co najmniej od roku,

d) w zakresie metodologii, w celu sprawdzenia kryterium przejrzystości i jawności:

– informację o ogłaszaniu metodologii stosowanej przy nadawaniu ocen wiarygodności kredytowych,

– opis sposobów wykorzystywanych w celu upublicznienia metodologii oraz warunków dostępu do ocen wiarygodności kredytowej dla potencjalnych użytkowników,

– opis polityki przejrzystości w odniesieniu do zleconych oraz niezleconych ocen wiarygodności kredytowej,

e) w zakresie indywidualnych ocen wiarygodności kredytowej:

– w celu sprawdzenia kryterium wiarygodności i akceptacji rynkowej dane wykazujące, że rynek wykorzystuje oceny wiarygodności kredytowej nadane przez instytucję, w szczególności udział w rynku, liczba podmiotów, którym instytucja nadała ocenę, okres działalności instytucji na rynku, dochód z działalności w zakresie nadawania ocen wiarygodności kredytowej,

– w celu sprawdzenia kryterium przejrzystości i jawności ogólny opis procedur ogłaszania;

4) informacji niezbędnych dla powiązania ocen wiarygodności kredytowej ze stopniami jakości kredytowej, obejmujących:

a) w zakresie ekspozycji innych niż pozycje z tytułu sekurytyzacji:

– informacje o przyjętej przez instytucję oceny kredytowej definicji niewykonania zobowiązania,

– informacje o skumulowanej stopie niewykonania zobowiązania za trzyletni okres dla każdej kategorii oceny wiarygodności kredytowej (dostarczane następnie raz w roku w przypadku uznania instytucji oceny kredytowej) oraz co najmniej dwie najnowsze skumulowane stopy niewykonania zobowiązania, o ile są dostępne,

– informacje o dziesięcioletniej średniej trzyletnich skumulowanych stóp niewykonania zobowiązania, przy czym jeżeli nie są one dostępne oszacowania instytucji oceny kredytowej o dziesięcioletniej średniej trzyletnich skumulowanych stóp niewykonania zobowiązania,

– informacje o docelowym prawdopodobieństwie niewykonania zobowiązania dla każdej kategorii oceny wiarygodności kredytowej, o ile jest ono stosowane,

– opis metodologii wykorzystywanej do obliczenia skumulowanych stóp niewykonania zobowiązania, w tym zasady doboru grupy (statyczna czy dynamiczna/korygowana), informacja o stosowanej definicji niewykonania zobowiązań, agregacji niewypłacalności (mechanizm ważenia),

– istotność statystyczna stóp niewykonania zobowiązania,

– charakterystyka dynamiczna metodologii oceny wiarygodności kredytowej,

– znaczenie kategorii oceny wiarygodności kredytowej,

– zakres ocen wiarygodności kredytowej nadawanych przez daną instytucję,

– horyzont czasowy oceny wiarygodności kredytowej,

– macierze przejścia,

– obszar geograficzny, w jakim nadawane są oceny,

b) w zakresie pozycji z tytułu sekurytyzacji:

– informacje o stosowanej definicji niewykonania zobowiązania lub utraty wartości, na podstawie której wyznaczane są stopy niewykonania zobowiązania lub utraty wartości,

– dane dotyczące wielkości stóp, o których mowa w lit. a tiret drugie, trzecie, piąte i szóste, dla poszczególnych kategorii ocen wiarygodności kredytowej wraz z opisem głównych czynników wpływających na te wielkości,

– dane dotyczące strat lub odzyskania,

– znaczenie kategorii oceny wiarygodności kredytowej,

– zakres ocen wiarygodności kredytowej nadawanych przez daną instytucję,

– horyzont czasowy oceny wiarygodności kredytowej,

– macierze przejścia,

– obszar geograficzny, w jakim nadawane są oceny;

5) dodatkowych informacji dotyczących ocen wiarygodności kredytowej w zakresie instytucji zbiorowego inwestowania w rozumieniu art. 1 pkt 2 dyrektywy Rady nr 85/611/EWG z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (Dz. Urz. WE L 375 z 31.12.1985, s. 3, z późn. zm.) zawierających:

a) prezentację ocen wiarygodności kredytowej w zakresie instytucji zbiorowego inwestowania, uważanych za odnoszące się głównie do jakości kredytowej należących do nich aktywów,

b) opis czynników i zakres, w jakim są one brane pod uwagę przy nadawaniu oceny wiarygodności kredytowej,

c) znaczenie kategorii oceny wiarygodności kredytowej,

d) zakres ocen wiarygodności kredytowej nadawanych przez daną instytucję,

e) horyzont czasowy oceny wiarygodności kredytowej,

f) macierze przejścia,

g) obszar geograficzny, w jakim nadawane są oceny.

§ 71. Tracą moc:

1) uchwała Nr 2/2008 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 7 stycznia 2008 r. w sprawie trybu wykonywania nadzoru bankowego (Dz. Urz. KNF Nr 1, poz. 1 i z 2009 r. Nr 6, poz. 23);

2) uchwała Nr 257/2011 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 4 października 2011 r. w sprawie standardów wyłaniania kandydatów na kuratora banku lub członka zarządu komisarycznego banku (Dz. Urz. KNF Nr 11, poz. 41).

§ 72. Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Komisji Nadzoru Finansowego.

§ 73. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.