Uwzględniając art. 21 ust. 2 pkt 16 i ust. 2a ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze (Dz. U. z 2023 r. poz. 2110), jak również art. 33 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2019/317 z dnia 11 lutego 2019 r. ustanawiającego system skuteczności działania i opłat w jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej oraz uchylającego rozporządzenia wykonawcze (UE) nr 390/2013 i (UE) nr 391/2013 (Dz. Urz. UE L 56 z 25.2.2019, str. 1 z późn. zm.):

Załącznik do wytycznych nr 4/2024
Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego
z dnia 15 marca 2024 r.

Zasady systemu rozliczeń opłat nawigacyjnych pomiędzy instytucjami zapewniającymi służby ruchu lotniczego lub służby łączności świadczone na rzecz lotniskowej służby informacji powietrznej w ramach systemu skuteczności działania obowiązującego w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej

§ 1. Instytucja rozliczeniowa

Jako podmiot rozliczający opłaty nawigacyjne w danej strefie pobierania opłat nawigacyjnych objętej systemem skuteczności działania wskazuje się instytucję zapewniającą służby ruchu lotniczego, której koszty mają najwyższy udział w sumarycznych kosztach ustalonych w adekwatnym do okresu odniesienia Planie Skuteczności Działania, stanowiących podstawę do obliczania stawek opłat nawigacyjnych, zwaną dalej „Instytucją rozliczeniową”.

§ 2. Przychody z tytułu płatnych i zwolnionych jednostek usługowych

1. Każda instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego prowadzi rejestr obsłużonych operacji zawierający informacje o obsłużonych zwolnionych oraz nieobjętych zwolnieniem z opłat nawigacyjnych operacjach według wskazań przyrządów (IFR), którego wzór stanowi Załącznik nr 1 do Zasad systemu rozliczeń opłat nawigacyjnych pomiędzy instytucjami zapewniającymi służby ruchu lotniczego lub służby łączności świadczone na rzecz lotniskowej służby informacji powietrznej w ramach systemu skuteczności działania obowiązującego w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej, z podziałem na poszczególne strefy pobierania opłat nawigacyjnych.

2. Każda instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego, która obsłużyła w danym miesiącu kalendarzowym jakąkolwiek nieobjętą zwolnieniem z opłat nawigacyjnych operację lotniczą wykonaną według wskazań przyrządów (IFR), jest zobowiązana do należytego dążenia do pozyskania środków z tego tytułu.

3. Każda instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego, która obsłużyła w danym kwartale kalendarzowym jakąkolwiek zwolnioną z opłat nawigacyjnych operację lotniczą wykonaną według wskazań przyrządów (IFR), jest zobowiązana do złożenia wniosku do ministra właściwego do spraw transportu o wypłatę refundacji w postaci dotacji celowej za dany kwartał.

4. Należne przychody z tytułu obsłużonych zwolnionych i nieobjętych zwolnieniem z opłat nawigacyjnych operacji lotniczych wykonanych według wskazań przyrządów (IFR) są uwzględniane we wzajemnych rozliczeniach pomiędzy instytucjami zapewniającymi służby ruchu lotniczego lub służby łączności świadczone na rzecz lotniskowej służby informacji powietrznej, niezależnie od faktu ich uzyskania przez daną instytucję zapewniającą służby ruchu lotniczego.

5. Do ostatniego dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego rozliczenie dotyczy, instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego, która nie jest Instytucją rozliczeniową, przekazuje Instytucji rozliczeniowej informacje o wielkości obsłużonego ruchu mierzonego liczbą operacji (MVS) oraz liczbą jednostek usługowych (SU/SU-L), a także stref pobierania opłat nawigacyjnych, których kwoty te dotyczą, jak również przekazuje rejestr obsłużonych operacji. W przypadku braku obsłużonych operacji w danym miesiącu, taka informacja jest również przekazywana do Instytucji rozliczeniowej.

6. Instytucja rozliczeniowa dokonuje rozliczenia środków na podstawie iloczynu sumy zwolnionych i nieobjętych zwolnieniem z opłat nawigacyjnych jednostek usługowych (SU/SU-L) obsłużonych przez wszystkie instytucje zapewniające służby ruchu lotniczego oraz niezaokrąglonych komponentów poszczególnych instytucji w części odnoszącej się do zapewnianych przez nie służb ruchu lotniczego lub służb łączności świadczonych na rzecz lotniskowej służby informacji powietrznej, w stawce opłat nawigacyjnych dla danej strefy pobierania opłat nawigacyjnych (przedstawionych w wierszu 14. tabeli 2, o której mowa w Załączniku IX do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2019/317 z dnia 11 lutego 2019 r. ustanawiającego system skuteczności działania i opłat w jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej oraz uchylającego rozporządzenia wykonawcze (UE) nr 390/2013 i (UE) nr 391/2013) i przekazuje je wszystkim instytucjom zapewniającym służby ruchu lotniczego lub służby łączności świadczone na rzecz lotniskowej służby informacji powietrznej w danej strefie pobierania opłat nawigacyjnych do ostatniego dnia drugiego miesiąca następującego po miesiącu, którego rozliczenie dotyczy, ze wskazaniem sumarycznych wielkości obsłużonego ruchu mierzonego liczbą operacji (MVS) oraz liczbą jednostek usługowych (SU/SU-L), a także stref pobierania opłat nawigacyjnych, których kwoty te dotyczą. Wartość rozliczenia pomniejszana jest o iloczyn obsłużonych zwolnionych i nieobjętych zwolnieniem z opłat nawigacyjnych jednostek usługowych (SU/SU-L) przez daną instytucję oraz stawki jednostkowej obowiązującej w danej strefie, na podstawie otrzymanych informacji zgodnie z ust. 5.

7. Wszelkie ewentualne korekty dotyczące liczby obsłużonych operacji oraz wynikających z nich należności są uwzględniane w rozliczeniu za ostatni miesiąc kalendarzowy danego roku.

§ 3. Terminy oraz zasady przejściowe

1. Zasady, o których mowa w § 2, stosuje się do rozliczeń wszystkich zapewnianych służb ruchu lotniczego lub służb łączności świadczonych na rzecz lotniskowej służby informacji powietrznej uwzględnionych w Planie Skuteczności Działania na trzeci okres odniesienia (lata 2020-2024), począwszy od rozliczeń za okresy od 1 kwietnia 2024 r. do momentu wejścia w życie zmiany przepisów ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze w zakresie regulacji dotyczących systemu rozliczania opłat nawigacyjnych.

2. Strony dokonają jednorazowych sumarycznych wstępnych rozliczeń służb ruchu lotniczego lub służb łączności świadczonych na rzecz lotniskowej służby informacji powietrznej, na rozliczenie których nie zostały dotychczas zawarte porozumienia, za okres od 1 stycznia 2024 r. do 31 marca 2024 r., z pominięciem odsetek za opóźnienia oraz terminów, o których mowa w § 2, przy czym czynności, o których mowa w:

1) § 2 ust. 5 instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego, która nie jest Instytucją rozliczeniową wykona w terminie do 30 kwietnia 2024 r.,

2) § 2 ust. 6 Instytucja rozliczeniowa wykona w terminie do 31 maja 2024 r.

3. Strony dokonają jednorazowych sumarycznych rozliczeń służb ruchu lotniczego lub służb łączności świadczonych na rzecz lotniskowej służby informacji powietrznej, na rozliczenie których nie zostały dotychczas zawarte porozumienia, za dotychczas zakończone lata trzeciego okresu odniesienia, tj. okres od 1 stycznia 2020 r. do 31 grudnia 2023 r., z pominięciem odsetek za opóźnienia oraz terminów, o których mowa w § 2 - do 30 kwietnia 2024 r.

4. Strony dokonają jednorazowych sumarycznych rozliczeń służb ruchu lotniczego lub służb łączności świadczonych na rzecz lotniskowej służby informacji powietrznej, na rozliczenie których nie zostały dotychczas zawarte porozumienia, za drugi okres odniesienia, tj. okres od 1 stycznia 2015 r. do 31 grudnia 2019 r., z pominięciem odsetek za opóźnienia oraz terminów, o których mowa w § 2 - do 30 kwietnia 2024 r.

5. Strony dokonają jednorazowych sumarycznych rozliczeń służb ruchu lotniczego lub służb łączności świadczonych na rzecz lotniskowej służby informacji powietrznej, na rozliczenie których nie zostały dotychczas zawarte porozumienia, za pierwszy okres odniesienia, tj. okres od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2014 r., z pominięciem odsetek za opóźnienia oraz terminów, o których mowa w § 2 - do 30 kwietnia 2024 r.

6. Instytucje zapewniające służby ruchu lotniczego lub służby łączności świadczone na rzecz lotniskowej służby informacji powietrznej, które zaprzestały ich zapewniania, dokonują rozliczeń, o których mowa w ust. 3-5, skorygowanych o mechanizmy wyrównawcze pozostałe do rozliczenia w kolejnych latach.

7. Zestawienie ostatecznych zatwierdzonych danych ruchowych w jednostkach usługowych (SU/SU-L) służących rozliczeniom, o których mowa w ust. 3-5, zostanie zweryfikowane przez Prezesa Urzędu w terminie do 31 marca 2024 r.

8. Matematyczny aspekt zasad systemu rozliczeń opłat nawigacyjnych za pierwszy, drugi i dotychczas zakończone lata trzeciego okresu odniesienia oraz metodologię ustalenia sald, zawiera Zestaw arkuszy kalkulacyjnych „System rozliczeń.zip”, który stanowi załącznik nr 2 do Zasad systemu rozliczeń opłat nawigacyjnych pomiędzy instytucjami zapewniającymi służby ruchu lotniczego lub służby łączności świadczone na rzecz lotniskowej służby informacji powietrznej w ramach systemu skuteczności działania obowiązującego w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej. Z uwagi na indywidualne rozliczenia finansowe załącznik nr 2 nie podlega publikacji, podlega natomiast przekazaniu w odpowiednich zakresach do poszczególnych instytucji zapewniających służby ruchu lotniczego lub służby łączności świadczone na rzecz lotniskowej służby informacji powietrznej.

W przypadku rozbieżności pomiędzy arkuszem kalkulacyjnym a Zasadami systemu rozliczeń opłat nawigacyjnych pomiędzy instytucjami zapewniającymi służby ruchu lotniczego lub służby łączności świadczone na rzecz lotniskowej służby informacji powietrznej w ramach systemu skuteczności działania obowiązującego w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej rozstrzygające są zapisy arkusza kalkulacyjnego. W zakresie poziomów ruchu dotyczących 2023 r., arkusz kalkulacyjny został sporządzony w oparciu o wartości wstępne, które przed ostatecznym ustaleniem wartości przepływów i sald w momencie wejścia w życie nowego systemu rozliczeń, powinny być uzupełnione wartościami wykonania.

§ 4. Podstawa i sposób rozliczenia

Uwzględniając Zasady i terminy, o których mowa w § 3, zawarcie stosownych porozumień pomiędzy Instytucją rozliczeniową a instytucjami zapewniającymi służby ruchu lotniczego lub służby łączności świadczone na rzecz lotniskowej służby informacji powietrznej uwzględniających dokonanie rozliczeń za pomocą not księgowych zgodnie z obowiązującymi przepisami podatkowymi i rachunkowymi powinno nastąpić do dnia 26 kwietnia 2024 r.

Załącznik nr 1 do Zasad systemu rozliczeń opłat nawigacyjnych pomiędzy instytucjami zapewniającymi służby ruchu lotniczego lub służby łączności świadczone na rzecz lotniskowej służby informacji powietrznej w ramach systemu skuteczności działania obowiązującego w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej

Rejestr obsłużonych operacji lotniczych