dotyczy wypadku lotniczego Nr 196/05, który wydarzył się w dniu 10 września 2005 r., na samolocie EOL SPECJAŁ UL-6, pilotowanym przez mężczyznę, lat 38.

1. Opis okoliczności wypadku lotniczego.

W dniu 10 września 2005 r. pilot samolotu wystartował z pasażerką na pokładzie z lotniska Krępa k/Słupska przy bocznym wietrze, w warunkach turbulencji. Po starcie samolot przeleciał około 20 m na małej prędkości i wysokości, po czym nastąpiło przyziemienie. Kilkadziesiąt metrów dalej pilot ponownie oderwał samolot od ziemi. Na wysokości około 1-2 m samolot przechylił się na lewe skrzydło, pilot wyrównał lot i przeszedł do stromego wznoszenia. Podczas wznoszenia na wysokości ok. 40 m pilot schował klapy. Doszło do przekroczenia krytycznego kąta natarcia skrzydła i zainicjowania autorotacyjnego obrotu samolotu w prawo, połączonego z gwałtowną utratą wysokości. Samolot zderzył się z ziemią w konfiguracji początkowej fazy korkociągu. W wyniku zderzenia z ziemią nastąpiło zniszczenie samolotu. Pilot i pasażerka o własnych siłach opuścili wrak samolotu, oddalając się na bezpieczną odległość w związku z możliwością wybuchu pożaru. Po wypadku pasażerka została odwieziona do szpitala w Słupsku, gdzie stwierdzono u niej złamanie kompresyjne pierwszego kręgu lędźwiowego oraz skręcenie lewego stawu skokowego. Pilot nie zgłaszał żadnych dolegliwości mogących być efektem wypadku.

Komisja ustaliła między innymi, że:

a) był to pierwszy start pilota z tego lotniska na tym samolocie;

b) doświadczenie pilota wynosiło: nalot ogólny na samolotach ok. 132 godz., w tym jako dowódca 78 godz., na samolocie EOL SPECJAŁ UL-6ok. 65 godz.;

c) w wyniku zderzenia się samolotu z ziemią częściowemu uszkodzeniu uległo mocowanie systemu ratunkowego GRS.

2. Przyczyna wypadku lotniczego.

Przyczyną wypadku samolotu EOL SPECJAŁ UL-6 był błąd pilota polegający na utrzymywaniu zbyt małej prędkości podczas wznoszenia w warunkach występującej turbulencji powietrza.

Czynnikami sprzyjającymi zaistnieniu wypadku były:

- przekroczenie całkowitego ciężaru do startu ook. 25 kg;

- stosunkowo małe doświadczenie pilota;

- woda znajdująca się na górnej powierzchni skrzydeł samolotu, co mogło wpłynąć na zmianę charakterystyki i zwiększenie prędkości przeciągnięcia.

3. Zalecenia profilaktyczne PKBWL. Państwowa Komisja Wypadków Lotniczych zaleciła:

a. okoliczności wypadku wykorzystać w corocznej analizie stanu bezpieczeństwa;

b. Producentowi samolotu - zwraca się uwagę na konieczność wzmocnienia zamocowania systemu ratunkowego GRS.

4. Prezes Urzędu podjął działania profilaktyczne mające na celu poprawę poziomu bezpieczeństwa lotów oraz zalecił do realizacji poniższe przedsięwzięcia:

4.1. Pilot statku powietrznego - przejść okresowe badania lotniczo-lekarskie, dodatkowe szkolenie teoretyczne i praktyczne w zakresie wykonywania startów na samolocie, zgodnie z opracowanym przez instruktora programem szkolenia, złożyć egzamin KWT i KTP.

4.2. Instruktor prowadzący pilota powinien zaplanować loty sprawdzające i na tej podstawie opracować program doszkolenia pilota, zrealizować program i dokonać oceny poziomu wyszkolenia pilota, zgodnie z opracowanym programem oraz przeprowadzić egzamin KWT i KTP.

4.3. Producent samolotu - dokonać sprawdzenia zamocowania systemu ratunkowego GRS na samolocie w związku z jego zerwaniem, które nastąpiło w wyniku wypadku i uderzenia samolotu w ziemię. O podjętych działaniach powiadomić Prezesa ULC.

4.4. Instruktorzy prowadzący szkolenia z uczniami-pilotami samolotowymi powinni omówić okoliczności, przyczyny wypadku oraz zalecenia profilaktyczne. Ponadto przeprowadzić zajęcia na następujące tematy: wykres mocy roz-porządzalnej i potrzebnej do lotu poziomego, wykres nadmiaru mocy w zależności od prędkości wznoszenia (biegunowa wznoszenia - II zakres wznoszenia), korkociąg oraz wpływ ciężaru samolotu na właściwości lotne samolotu. 5. Zgodnie z załącznikiem do zarządzenia Nr 14 Prezesa ULC z dnia 14 grudnia 2006 r. w sprawie wprowadzenia kwalifikacji grup przyczynowych zdarzeń lotniczych, zdarzenie klasyfikuję do kategorii:

Czynnik ludzki
w grupie przyczynowej „Brak kwalifikacji - H2