Na podstawie art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów (Dz. U. z 2012 r. poz. 392) zarządza się, co następuje:

Załącznik do zarządzenia Nr 14 Ministra Spraw Zagranicznych
z dnia 14.05.2014 r.

REGULAMIN

Nagrody Solidarności im. Lecha Wałęsy

Wiek XX, naznaczony piętnem walk społeczeństw oraz jednostek z systemami totalitarnymi, stał się również okresem wzmożonych działań na rzecz wsparcia demokracji i przestrzegania praw człowieka. Dokonania społeczności międzynarodowej w tej sferze są niepodważalne. Poszanowanie praw człowieka nie zawsze jest jednak postrzegane jako tożsame z wprowadzaniem stałych rozwiązań politycznych, zapewniających rządy oparte na zasadach demokracji.

Mając w pamięci własne doświadczenia historyczne, Polska wspiera implementację i promocję międzynarodowych standardów opartych na poszanowaniu praw człowieka, demokracji i rządów prawa. „Solidarność” lat 80. XX wieku stała się symbolem nowego ruchu wolnościowego w Europie. Jej ideały: demokracja, społeczeństwo otwarte i solidarne, kultura dialogu, zachowały swoją atrakcyjność i aktualność.

Dorobek ruchu „Solidarność” oraz przemiany demokratyczne w Polsce zrealizowane po 1989 roku są nadal źródłem inspiracji i nadziei dla tych, którzy żyją w społeczeństwach niedemokratycznych. Tym bardziej, że wysiłki na rzecz budowania systemów demokratycznych na świecie nie zostały dotychczas odpowiednio docenione przez społeczność międzynarodową.

Nagroda Solidarności im. Lecha Wałęsy, nawiązując do ideałów, których nośnikiem był polski ruch „Solidarność”, stanowi pierwszą ogólnoświatową nagrodę poświęconą wsparciu demokracji i wolności przyznawaną przez państwo, które dokonało skutecznej transformacji demokratycznej.

1. Przedmiot Nagrody

Nagroda Solidarności im. Lecha Wałęsy, zwana dalej „Nagrodą Solidarności”, ma służyć wspieraniu demokracji i wolności na świecie. Jej celem jest wzmacnianie kultury demokratycznej oraz inspirowanie działań wspierających ewolucję środowiska międzynarodowego w kierunku demokracji, zarówno w wymiarze lokalnym, regionalnym jak i międzynarodowym.

Wartości, które promuje Nagroda Solidarności, są oparte na myśli oraz działalności publicznej Polaków, którzy w XX wieku położyli olbrzymie zasługi na rzecz umacniania kultury demokratycznej i praw człowieka w Polsce i na świecie. W tym kontekście należy wskazać szczególnie na Jana Pawła II, Lecha Wałęsę, Bronisława Geremka, Jerzego Giedroycia, Leszka Kołakowskiego, Jacka Kuronia, Rafała Lemkina czy Tadeusza Mazowieckiego.

2. Organizator Nagrody

Organizatorem Nagrody Solidarności jest Ministerstwo Spraw Zagranicznych.

3. Opis nagrody

3.1. Pełna nazwa nagrody brzmi: „Nagroda Solidarności im. Lecha Wałęsy”.

3.2. Nagroda przyznawana jest osobie fizycznej, która kierując się zasadami międzyludzkiej i międzynarodowej solidarności:

– w sposób widoczny i rzeczywisty przyczyniła się do wprowadzenia, umocnienia lub ochrony działań na rzecz demokracji i wolności obywatelskich na świecie, w poszczególnych krajach, bądź regionach

lub

– której aktywność społeczna, polityczna, naukowa, czy gospodarcza w sposób decydujący, przyczyniła się do powstania środowiska – stanu politycznego, społecznego i gospodarczego, prowadzącego do demokracji na świecie, w poszczególnych krajach, bądź regionach.

3.3. Wartość nagrody wynosi 4 mln złotych – ok. 1 mln euro.

3.4. Nagroda składa się z trzech części:

– część pierwsza Nagrody – nagroda pieniężna o wartości 1 mln złotych brutto (ok. 250 tys. euro) przeznaczona dla laureata;

– część druga Nagrody – nagroda rzeczowa (o wartości do 200 tys. złotych) w postaci sfinansowania kosztów udziału w ceremonii wręczenia Nagrody oraz wizyty studyjnej w Polsce dla laureata lub grupy wybranych przez niego osób;

– część trzecia Nagrody – przedstawienie rekomendacji obszaru tematycznego lub geograficznego spośród krajów znajdujących się na liście określonej przez Ministra Spraw Zagranicznych, w ramach którego Polska, w swoich działaniach w zakresie pomocy rozwojowej w oparciu o art. 10 ust. 3 ustawy z dnia 16 września 2011 r. o współpracy rozwojowej (Dz. U. Nr 234, poz. 1386 i 2013 r. poz. 1283), sfinansuje, zgodnie z celami Nagrody, projekty o wartości do 2,8 mln złotych.

3.5. Laureat nie może wskazać konkretnej organizacji, instytucji, projektu albo programu jako beneficjenta środków czy realizatora projektów. Projekty będą realizowane wyłącznie przez organizacje pozarządowe wyłonione w procedurze konkursowej Fundacji Solidarności Międzynarodowej albo bezpośrednio przez tę Fundację.

3.6. Koszt nagrody pokrywany jest w odniesieniu do:

– części pierwszej Nagrody – ze środków Counterpart Funds (CPF);

– części drugiej Nagrody – ze środków części 45 budżetu państwa – Sprawy zagraniczne i członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, której dysponentem jest Minister Spraw Zagranicznych;

– części trzeciej Nagrody – z rezerwy celowej budżetu państwa przeznaczonej na pomoc rozwojową.

4. Tryb wyłaniania laureatów

4.1. Nagroda Solidarności jest przyznawana przez Ministra Spraw Zagranicznych RP.

4.2. Nagrodę Solidarności można otrzymać tylko raz.

4.3. Laureat Nagrody zostaje wyłoniony przez Kapitułę Nagrody, zwaną dalej „Kapitułą”, której skład w drodze decyzji określi Minister Spraw Zagranicznych spośród członków Rady Fundacji Solidarności Międzynarodowej.

4.4. Kapituła Nagrody Solidarności dokonuje wyboru laureata spośród zgłoszeń przesłanych przez osoby fizyczne lub inne podmioty prawa, które swoją działalnością publiczną w istotny sposób przyczyniły się do budowy porządku demokratycznego oraz dążyły do zaprowadzenia wolności i praw człowieka, zwane dalej „nominatorami”.

4.5. Nominator może nominować w danym roku jednego kandydata.

4.6. Dla ważności podejmowanych decyzji i dokonywanych wyborów wymagany jest udział ponad połowy składu członków Kapituły.

4.7. Z zastrzeżeniem pkt. 4.8, Minister Spraw Zagranicznych RP zaprasza corocznie 15 nominatorów w porozumieniu z Kancelarią Prezydenta RP, Wspólnotą Demokracji (Community of Democracies) i Europejskim Funduszem na rzecz Demokracji (European Endowment for Democracy).

4.8. Każdego roku 1/3 składu nominatorów zostaje zmieniona.

4.9. Z zastrzeżeniem pkt. 4.8. laureaci Nagrody Solidarności są zapraszani do grona nominatorów.

4.10. Harmonogram nagrody:

• 6 lutego każdego roku, Minister Spraw Zagranicznych RP ogłasza listę nominatorów oraz rozpoczęcie edycji konkursu;

• między 7 lutego a 5 kwietnia nominatorzy zgłaszają kandydatów do Nagrody Solidarności;

• między 6 kwietnia a 3 maja następuje wybór laureata przez Kapitułę Nagrody Solidarności spośród nominowanych kandydatów;

• 4 czerwca odbywa się ceremonia wręczenia nagrody.

4.11. Minister Spraw Zagranicznych informuje laureata o przyznaniu Nagrody Solidarności i zaprasza na uroczystość wręczenia.

5. Tryb wręczania nagrody

Uroczysta ceremonia wręczenia Nagrody Solidarności ma miejsce 4 czerwca danego roku.