§ 1.

[1] Zarządzenie określa organizację wykonywania zadań w ramach powszechnego obowiązku obrony w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz w jednostkach organizacyjnych podległych lub nadzorowanych przez Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

§ 2.

Ilekroć w zarządzeniu mowa jest o:

1) [2] Ministrze – rozumie się przez to Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej;

2) [3] Ministerstwie – rozumie się przez to Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej;

3) DAR – rozumie się przez to dział administracji rządowej;

4) zadaniach obronnych – rozumie się przez to zadania wykonywane w ramach powszechnego obowiązku obrony wynikające z ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej i przepisów wykonawczych do tej ustawy, jak również z innych wydanych na jej podstawie aktów prawnych;

5) planach operacyjnych – rozumie się przez to „Plany operacyjne funkcjonowania działów administracji rządowej kierowanych przez Ministra w warunkach zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny”;

6) jednostkach organizacyjnych – rozumie się przez to jednostki organizacyjne podległe lub nadzorowane przez Ministra;

7) jednostkach terenowych – rozumie się przez to jednostki podległe kierownikowi jednostki organizacyjnej;

8) procedurze – rozumie się przez to unormowany przepisami, zwyczajami (przyjęty w danej instytucji) sposób postępowania, załatwiania jakiejś sprawy; tok, tryb, przebieg czegoś;

9) [4] ćwiczeniu działowym – rozumie się przez to ćwiczenia służące sprawdzeniu przyjętych w dziale administracji rządowej rozwiązań w ramach przygotowań obronnych oraz doskonaleniu procedur kierowania wybranymi obszarami przygotowań obronnych;

10) [5] ćwiczeniu kompleksowym – rozumie się przez to ćwiczenie służące wszechstronnemu zgrywaniu systemu obronnego państwa w działach administracji rządowej kierowanych przez Ministra;

11) [6] ćwiczeniu centralnym – rozumie się przez to ćwiczenie służące doskonaleniu procedur kierowania realizacją wybranych obszarów przygotowań obronnych oraz współdziałania z innymi organami administracji publicznej.

§ 8.

1. W obszarze programowania obronnego, co cztery lata, na dziesięcioletni okres planistyczny rozpoczynający się w roku nieparzystym, sporządza się:

1) Programy pozamilitarnych przygotowań obronnych Działów Administracji Rządowej „Kierowanych przez Ministra”, w których uwzględnia się przedsięwzięcia rzeczowo-finansowe związane z:

a) przygotowaniem systemu kierowania,

b) zaspakajaniem potrzeb sił zbrojnych,

c) organizacją szkolenia obronnego w Ministerstwie oraz szkolenia organizowanego w jednostkach organizacyjnych nie będących dysponentami części budżetowych;

2) Programy pozamilitarnych przygotowań obronnych jednostek organizacyjnych, które sporządzają kierownicy jednostek będących dysponentami części budżetowych.

2. Planuje oraz uzgadnia się wydatki w ramach pozamilitarnych przygotowań obronnych.

3. Realizuje się przedsięwzięcia wynikające z programów pozamilitarnych przygotowań obronnych dotyczące, przygotowania systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym, zaspakajania potrzeb Sił Zbrojnych RP i wojsk sojuszniczych, organizacji szkolenia obronnego oraz kontroli realizacji zadań obronnych.

4. Tworzy się rezerwy sprzętu i środków materiałowych, zabezpieczających osiąganie wyższych stanów gotowości obronnej państwa, funkcjonowanie Stałego Dyżuru, oraz zabezpieczających funkcjonowanie Stanowisk Kierowania lub Punktów Kontaktowych.

5. [7] Zapotrzebowanie na środki finansowe niezbędne do realizacji przedsięwzięć szkolenia obronnego, o których mowa w § 15 ust. 11, jednostki organizacyjne nie będące dysponentami części budżetowych, składają do Ministra przez dyrektora komórki właściwej w sprawach obronnych Ministerstwa, do dnia 15 maja roku parzystego poprzedzającego obowiązywanie programu, o którym mowa w ust. 1 pkt 1.

6. Szczegółowe zasady sporządzania programów pozamilitarnych przygotowań obronnych zawierają: metodyka, wytyczne lub wskazówki Ministra Obrony Narodowej.

§ 9.

1. W obszarze przeglądów obronnych wykonuje się:

1) Narodowy Kwestionariusz Pozamilitarnych Przygotowań Obronnych – zawierający dane liczbowe i oceny opisowe dotyczące stanu przygotowań obronnych DAR „Kierowanych przez Ministra”, którego sporządzenie koordynuje komórka właściwa do spraw obronnych;

2) Narodowy Kwestionariusz Pozamilitarnych Przygotowań Obronnych – zawierający dane liczbowe i oceny opisowe dotyczące stanu przygotowań obronnych jednostek organizacyjnych, który sporządzają kierownicy jednostek będących dysponentami części budżetowych;

3) sprawozdania w formie wyciągu z Narodowego Kwestionariusza Pozamilitarnych Przygotowań Obronnych – zawierającego dane liczbowe i oceny opisowe dotyczące stanu przygotowań obronnych jednostek organizacyjnych, które sporządzają kierownicy jednostek nie będący dysponentami części budżetowych.

1a. [8] Kierownicy jednostek organizacyjnych o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3 wykonują w formie załączników do Narodowego Kwestionariusza Pozamilitarnych Przygotowań Obronnych następujące dokumenty:

a) wykaz organów administracji rządowej uprawnionych do preferencyjnej obsługi,

b) dane teleadresowe jednostki organizacyjnej.

1b. [9] Dokumenty, o których mowa w ust. 1a podpisuje osoba sporządzająca Narodowy Kwestionariusz Pozamilitarnych Przygotowań Obronnych, a zatwierdza kierownik jednostki organizacyjnej.

2. Sprawozdania, o których mowa w ust. 1 pkt 3, kierownicy jednostek organizacyjnych przekazują do komórki właściwej w sprawach obronnych Ministerstwa, w terminie określonym przez dyrektora komórki właściwej do spraw obronnych.

3. Dane liczbowe i oceny opisowe dotyczące stanu przygotowań obronnych DAR „Kierowanych przez Ministra”, o których nowa w ust. 1 pkt 1, kierownicy komórek organizacyjnych Ministerstwa przekazują do komórki właściwej w sprawach obronnych Ministerstwa, w terminie określonym przez dyrektora komórki właściwej do spraw obronnych.

4. Szczegółowe zasady opracowywania dokumentów wykonywanych w ramach przeglądów obronnych, określa „Metodyka Opracowywania Narodowego Kwestionariusza Pozamilitarnych Przygotowań Obronnych”.

§ 15.

[10] 1. W celu skutecznego realizowania zadań obronnych w Ministerstwie oraz w jednostkach organizacyjnych realizuje się proces szkolenia obronnego na zasadach wynikających z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 października 2015 r. w sprawie szkolenia obronnego (Dz.U. poz. 1829).

2. Szkolenie obronne realizuje się zgodnie z:

1) Wytycznymi Ministra Obrony Narodowej dla ministrów kierujących działami administracji rządowej do szkolenia obronnego realizowanego w kolejnych latach;

2) Programem szkolenia obronnego w działach administracji rządowej kierowanych przez Ministra, o którym mowa w ust. 9 pkt 1;

3) Planem szkolenia obronnego sporządzanym na dany rok szkoleniowy, dla działów administracji rządowej kierowanych przez Ministra, o którym mowa w ust. 9 pkt 2;

4) Wytycznymi Ministra do szkolenia obronnego na dany rok szkoleniowy w DAR kierowanych przez Ministra i dla jednostek organizacyjnych, o których mowa w ust. 13 pkt 1.

3. Dokumenty, o których mowa w ust. 2 pkt 2–4, opracowuje i przekazuje do jednostek organizacyjnych, dyrektor komórki właściwej w sprawach obronnych Ministerstwa.

4. Szkolenie obronne realizuje się w formie zajęć teoretycznych oraz praktycznych, w tym w ramach wyższych kursów obronnych.

5. Organizatorami szkolenia obronnego są:

1) Minister – w ramach kierowanego przez niego DAR w odniesieniu do:

a) zajęć teoretycznych oraz gier i treningów – realizowanych w cyklu rocznym,

b) ćwiczeń działowych – prowadzonych nie rzadziej niż raz na trzy lata z każdym DAR kierowanym przez Ministra,

c) ćwiczeń kompleksowych – prowadzonych nie rzadziej niż raz na sześć lat;

2) kierownicy centralnych organów administracji rządowej podległych Ministrowi, kierownicy jednostek organizacyjnych w odniesieniu do:

a) zajęć teoretycznych oraz gier i treningów realizowanych w cyklu rocznym,

b) ćwiczeń centralnych – prowadzonych nie rzadziej niż raz na trzy lata.

6. Na potrzeby szkolenia obronnego organizowanego przez Ministra tworzy się następujące grupy szkoleniowe:

1) pracownicy zajmujący kierownicze stanowiska w Ministerstwie:

a) Minister,

b) sekretarze stanu i podsekretarze stanu,

c) Dyrektor Generalny;

2) dyrektorzy i kierownicy komórek organizacyjnych Ministerstwa oraz ich zastępcy;

3) pracownicy zatrudnieni w komórkach organizacyjnych Ministerstwa wytypowani do prowadzenia spraw związanych z wykonywaniem zadań obronnych;

4) pracownicy zatrudnieni w komórkach organizacyjnych Ministerstwa wytypowani do realizacji zadań w ramach Stałego Dyżuru Ministra;

5) pracownicy Ministerstwa wytypowani do realizacji zadań na Stanowisku Kierowania Ministra, jako szefowie zespołów i grup zadaniowych oraz ich zastępcy;

6) kierownicy centralnych organów administracji rządowej podległych Ministrowi;

7) kierownicy jednostek organizacyjnych;

8) pracownicy zatrudnieni w jednostkach organizacyjnych na stanowiskach związanych z obronnością lub pracownicy wyznaczeni przez kierowników jednostek organizacyjnych do realizacji zadań obronnych;

9) inne grupy szkoleniowe tworzone doraźnie w zależności od potrzeb.

7. Za przygotowanie pracowników w komórkach organizacyjnych Ministerstwa w zakresie sposobu realizacji zadań obronnych na określonym stanowisku pracy odpowiadają kierownicy komórek organizacyjnych Ministerstwa.

8. Na potrzeby szkolenia obronnego organizowanego przez osoby, o których mowa w ust. 5 pkt 2, tworzy się następujące grupy szkoleniowe:

1) pracownicy zajmujący kierownicze stanowiska i ich zastępcy;

2) kierownicy komórek organizacyjnych w centralnych organach administracji rządowej podległych Ministrowi oraz ich zastępcy;

3) kierownicy komórek organizacyjnych w jednostkach organizacyjnych oraz ich zastępcy;

4) pracownicy zatrudnieni w jednostkach organizacyjnych, wytypowani do prowadzenia spraw związanych z wykonywaniem zadań obronnych;

5) pracownicy wytypowani do realizacji zadań w ramach Stałego Dyżuru;

6) kierownicy zespołów i grup zadaniowych realizujący zadania w ramach organizowanego Stanowiska Kierowania lub Punktu Kierowania;

7) inne grupy szkoleniowe w zależności od struktury i potrzeb jednostki organizacyjnej.

9. Do obowiązków organizatora szkolenia obronnego, o którym mowa w ust. 5 pkt 1, należy w szczególności:

1) opracowywanie programów szkolenia obronnego – na sześcioletni okres planistyczny i ich aktualizowanie co dwa lata;

2) opracowywanie rocznych planów szkolenia obronnego, oraz ich uzgadnianie z Ministrem Obrony Narodowej w zakresie ich zgodności z wydanymi wytycznymi;

3) kwalifikowanie osób podlegających szkoleniu obronnemu;

4) zapewnienie właściwych warunków do realizacji procesu szkolenia obronnego;

5) organizowanie i prowadzenie szkolenia zgodnie z dokumentacją sporządzaną na potrzeby szkolenia obronnego, o której mowa w ust. 17 i 18;

6) zapewnienie środków finansowych na pokrycie kosztów związanych z organizacją i realizacją szkolenia obronnego.

10. Do obowiązków organizatora szkolenia obronnego, o którym mowa w ust. 5 pkt 2, należy w szczególności:

1) opracowywanie programów szkolenia obronnego – na trzyletni okres planistyczny i ich aktualizowanie co dwa lata;

2) opracowywanie rocznych planów szkolenia obronnego, oraz ich uzgadnianie z Ministrem w zakresie ich zgodności z wydanymi wytycznymi;

3) kwalifikowanie osób podlegających szkoleniu obronnemu;

4) zapewnienie właściwych warunków do realizacji procesu szkolenia obronnego;

5) organizowanie i prowadzenie szkolenia obronnego, zgodnie z dokumentacją sporządzaną na potrzeby szkolenia obronnego, o której mowa w ust. 17 i 18;

6) zapewnienie środków finansowych na pokrycie kosztów związanych z organizacją i realizacją szkolenia obronnego – w jednostkach organizacyjnych będących dysponentami środków budżetowych.

11. Szkolenie obronne organizowane przez podmioty, o których mowa w ust. 5 pkt 2, niebędące dysponentami środków budżetowych, finansowane jest z części budżetu państwa, której dysponentem jest organ sprawujący nadzór nad tymi podmiotami na zasadach określonych w § 8 ust. 5.

12. Szkolenie obronne koordynują:

1) Minister – w odniesieniu do szkolenia obronnego organizowanego w kierowanych przez siebie DAR oraz szkolenia obronnego organizowanego przez podmioty, o których mowa w ust. 5 pkt 2;

2) kierownik jednostki organizacyjnej – w odniesieniu do szkolenia obronnego organizowanego w jednostkach terenowych.

13. Do zadań koordynatora szkolenia obronnego, o którym mowa w ust. 12 pkt 1, należy:

1) sporządzenie i przekazanie wytycznych do szkolenia obronnego dla organizatorów szkolenia obronnego, o których mowa ust. 5 pkt 2 – raz w roku;

2) uzgadnianie planów szkolenia obronnego sporządzonych przez podmioty, o których mowa w ust. 5 pkt 2, w zakresie ich zgodności z wydanymi wytycznymi.

14. Do zadań koordynatora szkolenia obronnego, o którym mowa w ust. 12 pkt 2, należy:

1) wytyczenie głównych kierunków szkolenia obronnego dla jednostek terenowych – raz w roku;

2) uzgadnianie planów szkolenia obronnego sporządzanych przez kierowników jednostek terenowych w zakresie ich zgodności z wytyczonymi głównymi kierunkami szkolenia obronnego.

15. W wyższych kursach obronnych, o których mowa w ust. 4, uczestniczą:

1) Minister, sekretarze stanu, podsekretarze stanu, Dyrektor Generalny;

2) kierownicy centralnych organów administracji rządowej podległych Ministrowi i ich zastępcy;

3) kierownicy jednostek organizacyjnych i ich zastępcy;

4) dyrektorzy i kierownicy komórek organizacyjnych Ministerstwa oraz ich zastępcy;

5) dyrektorzy i kierownicy komórek organizacyjnych w urzędach obsługujących centralne organach administracji rządowej podległe Ministrowi i ich zastępcy.

16. Pierwszeństwo uczestnictwa w wyższych kursach obronnych mają osoby, o których mowa w ust. 15, obejmujące stanowiska po raz pierwszy.

17. Na potrzeby szkolenia obronnego sporządza się następujące dokumenty:

1) wytyczne do szkolenia obronnego, zawierające:

a) wnioski z realizacji szkolenia obronnego za okres, na który zostały wydane poprzednie wytyczne,

b) kierunki szkolenia obronnego na dany okres planistyczny,

c) wskazówki dotyczące planowania, organizowania i realizacji szkolenia obronnego przez wskazanych organizatorów szkolenia obronnego,

d) formę sporządzanych programów szkolenia obronnego i planów szkolenia obronnego;

2) programy szkolenia obronnego, zawierające:

a) cele szkolenia obronnego,

b) problematykę szkolenia obronnego realizowaną w danym okresie planistycznym, o której mowa w ust. 20,

c) zasadnicze przedsięwzięcia szkoleniowe podmiotu sporządzającego program szkolenia obronnego,

d) zasadnicze przedsięwzięcia szkoleniowe innych organizatorów szkolenia obronnego, w których jest planowany udział przedstawicieli podmiotu sporządzającego program szkolenia obronnego,

e) grupy szkoleniowe;

3) roczne plany szkolenia obronnego, które określają:

a) cele szkolenia obronnego wynikające z programu szkolenia obronnego,

b) tematy szkolenia obronnego opracowane na podstawie problematyki ujętej w programie szkolenia obronnego, dostosowanej do roli organizatora szkolenia obronnego w systemie obronnym państwa oraz uwarunkowań wynikających z realizowanych zadań obronnych,

c) formę szkolenia obronnego, termin i miejsce szkolenia obronnego,

d) wybrane grupy szkoleniowe,

e) ustalenia dotyczące organizacji szkolenia obronnego.

18. Organizatorzy szkolenia obronnego, o których mowa w ust. 5 pkt 2, informują Ministra, za pośrednictwem dyrektora komórki właściwej do spraw obronnych o:

1) terminie organizowanego przedsięwzięcia szkoleniowego – przesyłając jednocześnie szczegółowy plan szkolenia obronnego, o którym mowa w ust. 19 pkt 1;

2) osiągniętych efektach szkoleniowych przesyłając – w terminie do dwóch tygodni po zakończeniu przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 5 pkt 2 lit. b – stosowne omówienie.

19. Do szkolenia obronnego organizowanego zgodnie z rocznym planem szkolenia obronnego sporządza się dokumentację zawierającą:

1) szczegółowe plany szkolenia obronnego, które określają:

a) czas prowadzenia zajęć,

b) temat zajęć,

c) forma prowadzenia zajęć,

d) imię i nazwisko wykładowcy,

e) miejsce szkolenia obronnego,

f) uwagi;

2) lista obecności;

3) prezentacja, koncepcja, plan przeprowadzenia – do każdego zajęcia zawartego w planie o którym mowa w pkt 1.

20. W programach szkolenia obronnego ujmuje się:

1) problematykę dotyczącą:

a) międzynarodowych i wewnętrznych uwarunkowań bezpieczeństwa państwa,

b) procesów integracyjnych z międzynarodowymi strukturami bezpieczeństwa państwa,

c) podstawowych zasad funkcjonowania Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego i innych międzynarodowych organizacji bezpieczeństwa,

d) polityki bezpieczeństwa, w tym strategii bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej,

e) zasad funkcjonowania państwa w stanach gotowości obronnej państwa,

f) organizacji i funkcjonowania systemu obronnego państwa i jego elementów,

g) planowania operacyjnego i programowania obronnego,

h) przygotowań gospodarczo-obronnych,

i) realizacji zadań na rzecz Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej i wojsk sojuszniczych,

j) współpracy cywilno-wojskowej,

k) ochrony ludności w warunkach prowadzenia działań obronnych,

l) ochrony obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa i obronności państwa,

m) ochrony obiektów kultury szczególnie cennych dla dziedzictwa narodowego,

n) ochrony informacji niejawnych podczas prowadzonych przygotowań obronnych;

2) inną niż wymienioną w pkt 1 związaną z realizacją zadań obronnych, wynikającą ze specyfiki działania jednostki organizacyjnej.

§ 16.

1. Kontrole prawidłowości wykonywania zadań obronnych prowadzą:

1) Minister w stosunku do:

a) komórek organizacyjnych Ministerstwa,

b) jednostek organizacyjnych;

2) kierownicy jednostek organizacyjnych w ramach prowadzonego nadzoru nad realizacją zadań obronnych w stosunku do:

a) komórek organizacyjnych – w kierowanej przez siebie jednostce organizacyjnej,

b) podległych sobie terenowych jednostek organizacyjnych.

2. Kontrole problemowe planuje, organizuje oraz prowadzi Minister w stosunku do jednostek organizacyjnych – nie częściej niż raz w roku.

3. Kontrole doraźne organizuje i prowadzi:

1) Minister w stosunku do komórek organizacyjnych Ministerstwa oraz jednostek organizacyjnych – w każdym czasie;

2) Kierownik jednostki organizacyjnej w stosunku do komórek organizacyjnych w kierowanej przez siebie jednostce organizacyjnej oraz w podległych sobie terenowych jednostkach organizacyjnych – w każdym czasie.

4. Zakres i sposób prowadzenia kontroli regulują odrębne przepisy.

5. [11] Na ocenę wykonywanych zadań obronnych, o których mowa w § 5 ust. 1, realizowanych przez kierowników jednostek organizacyjnych, o których mowa § 5 ust. 3, maja wpływ czynniki:

1) zgodność przyjętych rozwiązań z aktami prawnymi i wytycznymi wydanymi przez Ministra;

2) realność przyjętych rozwiązań;

3) jakość opracowanych dokumentów i ich przydatność w praktycznym działaniu;

4) znajomość zadań obronnych, o których mowa w § 5 ust. 1, stosownie do zajmowanego stanowiska służbowego;

5) terminowość realizacji zadań wynikających z niniejszego zarządzenia;

6) inne określone w Planie kontroli wykonywania zadań obronnych.

§ 16a.

[12] Kierownicy jednostek organizacyjnych przesyłają do Ministra za pośrednictwem dyrektora komórki właściwej do spraw obronnych roczne opisowe sprawozdania z realizacji zadań obronnych, o których mowa w § 5 ust. 1, w terminie do 30 stycznia.

§ 17.

[13] 1. Udział w szkoleniach obronnych organizowanych przez Ministra, jest służbowym obowiązkiem etatowych pracowników zakwalifikowanych do grup szkoleniowych, o których mowa w § 15 ust. 6.

2. W przypadku niemożliwości uczestniczenia w szkoleniu przez kierownika jednostki organizacyjnej, o którym mowa w § 15 ust. 6 pkt 6–7, w szkoleniu powinien uczestniczyć jego etatowy zastępca.