Rozdział 1

Przepisy ogólne

§ 1. 1. Zarządzenie określa metody i formy wykonywania przez policjantów zadań w zakresie:

1) organizacji, pełnienia i dokumentowania służby na drogach;

2) stosowania przyrządów kontrolno-pomiarowych do pomiaru prędkości;

3) postępowania na miejscu zdarzenia drogowego;

4) badania na zawartość w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu.

2. Przez użyte w zarządzeniu określenia należy rozumieć:

1) wideorejestrator – prędkościomierz kontrolny, o którym mowa w przepisach w sprawie wymagań, którym powinny odpowiadać przyrządy do pomiaru prędkości pojazdów w ruchu drogowym, oraz szczegółowego zakresu badań i sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej tych przyrządów pomiarowych;

2) ręczny miernik prędkości – radarowy albo laserowy przyrząd do pomiaru prędkości, o którym mowa w przepisach w sprawie wymagań, którym powinny odpowiadać przyrządy do pomiaru prędkości pojazdów w ruchu drogowym, oraz szczegółowego zakresu badań i sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej tych przyrządów pomiarowych;

3) zdarzenie drogowe – wypadek drogowy albo kolizja drogowa;

4) wypadek drogowy – zdarzenie drogowe, w wyniku którego jest osoba zabita albo ranna;

5) kolizja drogowa – zdarzenie drogowe, w którym powstały wyłącznie straty materialne;

6) ustawa – ustawę z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2018 r. poz. 1990, z późn. zm.).

§ 2.1. Do pełnienia służby na drogach wyznacza się policjanta z komórki organizacyjnej Policji właściwej do spraw ruchu drogowego.

2. Jeżeli wyznaczenie do pełnienia służby na drogach policjanta, z komórki o której mowa w ust. 1, nie jest możliwe, kierownik jednostki organizacyjnej Policji, upoważniona przez niego osoba lub dyżurny jednostki organizacyjnej Policji, zwany dalej „dyżurnym”, wyznacza do pełnienia służby na drogach policjanta spoza tej komórki.

3. Kierownik jednostki organizacyjnej Policji, upoważniona przez niego osoba lub dyżurny może skierować policjanta, o którym mowa w ust. 1, do wykonywania zadań innych niż służba na drogach w przypadku wydarzenia wymagającego niezwłocznego podjęcia czynności służbowych.

4. Czynność wymagającą wiedzy specjalistycznej i umiejętności w zakresie:

1) kierowania ruchem drogowym, z wyjątkiem kierowania ruchem na miejscu zdarzenia drogowego oraz przy zabezpieczaniu imprezy na drodze,

2) kontroli stanu technicznego pojazdu silnikowego,

3) kontroli przewozu towarów niebezpiecznych,

4) kontroli przestrzegania obowiązków lub warunków przewozu drogowego,

5) stosowania przyrządów kontrolno-pomiarowych do pomiaru prędkości,

6) obsługi wypadku drogowego

– wykonuje policjant, o którym mowa w ust. 1, posiadający przeszkolenie w zakresie ruchu drogowego.

5. W uzasadnionych przypadkach osoba, o której mowa w ust. 2, może skierować do wykonywania czynności, o których mowa w ust. 4 pkt 1–4 lub 6 policjanta, który nie posiada przeszkolenia w zakresie ruchu drogowego, jeżeli ma odpowiednią wiedzę specjalistyczną i umiejętności w tym zakresie.

6. Dopuszcza się możliwość stosowania przyrządów kontrolno-pomiarowych do pomiaru prędkości przez policjanta, który ukończył kurs specjalistyczny w tym zakresie.

Rozdział 2

Organizacja służby na drogach

§ 3. 1. Kierownik komórki organizacyjnej Komendy Głównej Policji właściwej do spraw ruchu drogowego, po zasięgnięciu opinii komendanta wojewódzkiego Policji lub Komendanta Stołecznego Policji, określa organizację służby pełnionej na wybranych drogach krajowych, zwanej dalej „centralną koordynacją służby”.

2. Komendant wojewódzki Policji lub Komendant Stołeczny Policji, po zasięgnięciu opinii podległych komendantów powiatowych (miejskich) Policji, określa organizację służby na wybranych drogach nieobjętych centralną koordynacją służby.

§ 5.Kierownik komórki organizacyjnej Policji właściwej do spraw ruchu drogowego lub wyznaczona przez niego osoba organizuje służbę na drogach oraz sporządza, z wykorzystaniem policyjnych systemów informatycznych, grafik służb podległych policjantów.

§ 6.1. Do służby na drogach należy wyznaczać patrol dwuosobowy lub liczniejszy, w składzie którego powinien być co najmniej jeden policjant, o którym mowa w § 2 ust. 1, w miarę możliwości posiadający przeszkolenie w zakresie ruchu drogowego, pełniący funkcję dowódcy patrolu.

2. W patrolu jednoosobowym służba na drogach może być pełniona:

1) od świtu do zmierzchu;

2) przez całą dobę, w przypadku czynności wykonywanych na miejscu zdarzenia drogowego, przy zabezpieczaniu imprez na drogach oraz realizacji zadań związanych z pilotowaniem pojazdu, w tym z eskortą policyjną.

§ 7.Policjant kierujący pojazdem Policji jest obowiązany sprawdzić przed odprawą do służby lub przed wyjazdem w rejon służbowy oraz przed zakończeniem służby wyposażenie i stan techniczny pojazdu Policji oraz działanie środków łączności. O stwierdzonych w tym zakresie usterkach, których nie można natychmiast usunąć albo o brakach w wyposażeniu pojazdu, powiadamia się niezwłocznie przełożonego lub prowadzącego odprawę do służby oraz odnotowuje to w notatniku służbowym.

§ 8.1. Odprawę do służby przeprowadza przełożony policjanta, osoba przez niego wyznaczona albo dyżurny.

2. Podczas odprawy do służby należy w szczególności:

1) sprawdzić gotowość policjanta do pełnienia służby;

2) przekazać informacje o aktualnym stanie bezpieczeństwa i porządku w rejonie służbowym oraz wydarzeniach istotnych z punktu widzenia bezpieczeństwa i porządku na drogach;

3) poinformować o dyslokacji służby, składzie patrolu oraz wskazać dowódcę patrolu;

4) przekazać zadania doraźne;

5) określić sposób pełnienia służby i realizacji zadań służbowych;

6) określić czas przerwy w służbie;

7) przypomnieć o warunkach bezpiecznego pełnienia służby.

2a. W wypadkach niecierpiących zwłoki można zezwolić policjantowi na wyjazd do służby po przeprowadzeniu skróconej odprawy, poprzestając na sprawdzeniu jego gotowości do służby i przekazaniu informacji, o których mowa w ust. 2 pkt 3. Odprawę do służby w zakresie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 i 4–7, należy przeprowadzić niezwłocznie po ustaniu okoliczności uzasadniających przeprowadzenie odprawy skróconej, o ile jest to niezbędne dla dalszego pełnienia służby.

3. Przebieg odprawy do służby, w tym odprawy skróconej oraz przekazane informacje, dotyczące organizacji służby, oraz zadań doraźnych i sposobu ich realizacji, dokumentuje się w policyjnych systemach informatycznych lub w innej formie elektronicznej, a w przypadku braku możliwości takiego udokumentowania – w książce odpraw lub protokole z odprawy.

§ 9.1. W przypadku braku możliwości skorzystania z przerwy w czasie wyznaczonym przez prowadzącego odprawę do służby, policjant pełniący służbę uzgadnia inny czas przerwy z przełożonym lub dyżurnym, odnotowując to w notatniku służbowym.

2. Policjant w czasie przerwy może opuścić rejon służbowy wyłącznie za zgodą przełożonego lub dyżurnego.

3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się w przypadku centralnej koordynacji służby.

Rozdział 3

Pełnienie służby na drogach

§ 10. Pełnienie służby na drogach polega na sprawowaniu nadzoru nad bezpieczeństwem, porządkiem i płynnością ruchu drogowego oraz zapobieganiu przestępstwom i wykroczeniom.

§ 11.1. Policjant pełniący służbę na drodze jest obowiązany, w szczególności:

1) udzielać pomocy uczestnikom ruchu drogowego;

2) reagować na przestępstwa i wykroczenia;

3) wykonywać czynności na miejscach zdarzeń drogowych;

4) podejmować działania zmierzające do przywrócenia płynności ruchu drogowego;

5) okazywać na żądanie osoby kontrolowanej utrwalony obraz naruszenia lub wynik dokonanego pomiaru chyba, że z przyczyn technicznych jest to niemożliwe;

6) utrzymywać stałą łączność radiową lub telefoniczną z dyżurnym, w tym również w czasie przerwy;

7) zgłaszać przełożonemu uwagi i propozycje dotyczące przedsięwzięć niezbędnych do usprawnienia i poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego, w tym również w zakresie infrastruktury drogowej;

8) posiadać przy sobie i okazywać na żądanie osoby kontrolowanej uwierzytelnione kopie świadectw legalizacji lub wzorcowania wymagane dla wykorzystywanych przyrządów pomiarowych;

9) niezwłocznie poinformować dyżurnego o:

a) ujawnieniu kierującego, który jest w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu, bądź wobec którego istnieje uzasadnione podejrzenie, że znajduje się w takim stanie,

b) asystowaniu, do najbliższego miejsca wypłaty lub wymiany środków pieniężnych, osobie obowiązanej do zapłaty mandatu karnego, wydawanego ukaranemu po uiszczeniu grzywny bezpośrednio funkcjonariuszowi, który ją nałożył.

2. Decyzję co do trybu i metod podejmowania działań lub wykonywania określonych czynności w zakresie nieokreślonym na odprawie służbowej, podejmuje dowódca patrolu lub policjant pełniący służbę w patrolu jednoosobowym.

3. W przypadku legitymowania osoby lub kontroli pojazdu policjant sprawdza w policyjnych i pozapolicyjnych zbiorach danych, o których mowa w przepisach określających funkcjonowanie Krajowego Systemu Informacyjnego Policji, informacje w szczególności dotyczące tej osoby lub pojazdu.

§ 11a.1. Policjant pełniący służbę na drodze, który ujawnił czyn, o którym mowa w art. 135 ust. 1 pkt 1a ustawy, ocenia czy wystąpiły okoliczności, o których mowa w art. 135 ust. 1aa ustawy, a w razie powzięcia wątpliwości w tym zakresie – nie zatrzymuje prawa jazdy, poprzestając na sporządzeniu notatki urzędowej stanowiącej podstawę do prowadzenia dalszych czynności.

2. Jeżeli w toku przeprowadzonych czynności wyjaśniających stwierdzono, że nie wystąpiły okoliczności, o których mowa w art. 135 ust. 1aa ustawy, policjant prowadzący czynności niezwłocznie powiadamia właściwego starostę o ujawnieniu czynu, o którym mowa w art. 135 ust. 1 pkt 1a ustawy.

§ 12.1. Policjantowi pełniącemu służbę na drodze zabrania się:

1) wykonywania czynności niezwiązanych ze służbą, w szczególności wykorzystywania pojazdu Policji niezgodnie z jego przeznaczeniem;

2) przebywania w pojeździe Policji podczas postoju, z wyjątkiem:

a) prowadzenia korespondencji służbowej,

b) sporządzania dokumentacji w związku z wykonywanymi czynnościami służbowymi,

c) korzystania z przerwy w służbie,

d) pełnienia służby w niekorzystnych warunkach atmosferycznych,

e) realizacji zadań związanych z pilotowaniem pojazdu, w tym z eskortą policyjną,

f) prowadzenia badań na zawartość w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu, obsługi urządzeń rejestrujących, w szczególności pomiaru ręcznym miernikiem prędkości zamontowanym w pojeździe,

g) przyjmowania płatności uiszczanej w formie bezgotówkowej z tytułu grzywny nałożonej w drodze mandatu karnego;

3) opuszczania rejonu służbowego z wyjątkiem przypadku, o którym mowa w ust. 2;

4) wsiadania do kontrolowanego pojazdu, z wyjątkiem, gdy jest to konieczne w celu:

a) kontroli jego stanu technicznego, wyposażenia, przewożonego ładunku lub osób,

b) kontroli zapisów tachografu,

c) sprawdzenia, czy znajduje się w nim lub jest stosowane urządzenie:

– mogące wpływać na niewłaściwe funkcjonowanie tachografu,

– wysyłające sygnały świetlne w postaci niebieskich lub czerwonych świateł błyskowych albo sygnał dźwiękowy o zmiennym tonie, stanowiące obowiązkowe wyposażenie pojazdu uprzywilejowanego,

– informujące o działaniu przyrządu kontrolno-pomiarowego, używanego przez organy kontroli ruchu drogowego lub działanie to zakłócające,

d) kierowania tym pojazdem,

e) udzielania pomocy osobie, która się w nim znajduje.

2. Policjant, w uzasadnionych przypadkach, opuszcza rejon służbowy na polecenie albo za zgodą przełożonego lub dyżurnego.

3. Opuszczenie rejonu służbowego policjant zgłasza niezwłocznie dyżurnemu.

§ 13.1. Policjant sprawuje nadzór nad bezpieczeństwem i porządkiem w ruchu drogowym pełniąc służbę:

1) dynamicznie – patrolując drogę pieszo albo przy użyciu pojazdu Policji, z prędkością zapewniającą obserwację ruchu drogowego;

2) statycznie – wykonując czynności służbowe w wyznaczonym miejscu, w tym również kierując ruchem drogowym;

3) naprzemiennie, w sposób określony w pkt 1 i 2.

2. W przypadku pełnienia służby z użyciem pojazdu Policji, w czasie postoju, należy go ustawić w miejscu bezpiecznym i widocznym dla uczestników ruchu drogowego.

3. W warunkach niedostatecznej widoczności w oznakowanym pojeździe Policji powinien być podświetlony napis „POLICJA”, o ile pojazd jest w niego wyposażony.

§ 14.1. W razie niezatrzymania się pojazdu do kontroli należy niezwłocznie powiadomić dyżurnego, przekazując informacje o pojeździe i znajdujących się w nim osobach oraz w miarę możliwości podjąć pościg.

2. Policjant prowadzący pościg stosuje przepisy w sprawie metod i form organizowania i prowadzenia przez Policję pościgów i zorganizowanych działań pościgowych.

§ 15.1. Policjant asystujący przy czynnościach kontrolnych jest obowiązany ubezpieczać policjanta, który wykonuje te czynności.

2. Patrol może zatrzymać do kontroli w tym samym czasie tylko jeden pojazd, z wyjątkiem sytuacji, w której:

1) kierujący innym pojazdem popełnił przestępstwo lub wykroczenie;

2) otrzymał od przełożonego lub dyżurnego polecenie lub zgodę na skontrolowanie większej liczby pojazdów lub kierujących pojazdami;

3) zachodzi potrzeba niezwłocznego podjęcia czynności kontrolnych wobec większej liczby pojazdów lub kierujących pojazdami.

§ 16.Decyzję o użyciu sygnałów uprzywilejowania pojazdu Policji podejmuje policjant pełniący służbę na drodze, zgodnie z przepisami ustawy.

§ 17.1. Procedurę usunięcia pojazdu realizuje się za pośrednictwem dyżurnego.

2. Jeżeli w pojeździe podlegającym usunięciu przewożona jest osoba albo wymagający dostarczenia do miejsca przeznaczenia w określonym czasie ładunek o szczególnych właściwościach, policjant niezwłocznie informuje o tym dyżurnego w celu uzgodnienia dalszego trybu postępowania.

§ 18.Policjant po zakończeniu służby, przekazuje, za pokwitowaniem w notatniku służbowym, kierownikowi komórki organizacyjnej Policji właściwej do spraw ruchu drogowego lub wyznaczonej przez niego osobie, a w czasie ich nieobecności w jednostce organizacyjnej Policji – dyżurnemu lub upoważnionej przez niego osobie, dokumenty sporządzone podczas służby.

Rozdział 4

Stosowanie przyrządów kontrolno-pomiarowych do pomiaru prędkości

§ 19. 1. Przyrząd kontrolno-pomiarowy do pomiaru prędkości używa się zgodnie z instrukcją obsługi i decyzją zatwierdzenia typu.

2. Dowódca patrolu lub policjant pełniący służbę w patrolu jednoosobowym jest obowiązany mieć przy sobie i prowadzić na formularzu, którego wzór określa załącznik nr 1 do zarządzenia, rejestr pracy przyrządu kontrolno-pomiarowego do pomiaru prędkości.

3. W rejestrze, o którym mowa w ust. 2, dopuszcza się wypełnienie kolumn zatytułowanych „godzina do”, „liczba minut lub godzin”, „liczba ujawnionych wykroczeń”, „liczba ujawnionych przestępstw” oraz „uwagi”, po zakończeniu pomiaru lub pomiarów przyrządem kontrolno-pomiarowym do pomiaru prędkości.

4. Jeżeli wideorejestrator, stanowi urządzenie dodatkowe do ręcznego miernika prędkości, dopuszcza się prowadzenie jednego rejestru pracy.

§ 20.1. Policjant może używać ręcznego miernika prędkości w trakcie pełnienia służby statycznie, jeśli wynika to z zadań wyznaczonych podczas odprawy do służby lub zleconych w trakcie służby przez dyżurnego, kierownika komórki organizacyjnej Policji właściwej do spraw ruchu drogowego lub osobę przez niego wyznaczoną.

2. W trakcie służby pełnionej w patrolu, o którym mowa w § 6 ust. 1, pomiaru prędkości dokonuje się przy użyciu jednego ręcznego miernika prędkości, bez względu na liczbę policjantów wchodzących w skład patrolu.

3. W trakcie pełnienia służby dynamicznie dopuszcza się użycie ręcznego miernika prędkości wyłącznie przy wykorzystywaniu wideorejestratora jako urządzenia dodatkowego do ręcznego miernika prędkości.

4. W trakcie pełnienia służby statycznie z wykorzystaniem pojazdu Policji wyposażonego w wideorejestrator, użycie ręcznego miernika prędkości, dla którego zamontowany w pojeździe wideorejestrator nie jest urządzeniem dodatkowym, dopuszczalne jest wyłącznie w uzasadnionym przypadku i za zgodą kierownika komórki organizacyjnej Policji właściwej do spraw ruchu drogowego lub osoby przez niego wyznaczonej.

§ 21.1. Policjant, pełniąc służbę z wykorzystaniem pojazdu Policji wyposażonego w wideorejestrator, jest obowiązany do rejestrowania obrazu i dźwięku, w sposób zapewniający możliwość odtworzenia zachowań uczestników ruchu drogowego od momentu wyjazdu z jednostki organizacyjnej Policji do powrotu do tej jednostki.

2. Przerwa w rejestracji zachowań uczestników ruchu drogowego jest dopuszczalna w razie:

1) przerwy w służbie;

2) wymiany nośnika informacji;

3) braku zasadności lub możliwości rejestracji czynności służbowych na miejscu zdarzenia drogowego albo podczas kierowania ruchem drogowym;

4) realizacji zadań związanych z pilotowaniem pojazdu, w tym z eskortą policyjną;

5) korzystania z pojazdu Policji podczas wykonywania czynności innych niż służba na drodze;

6) zmiany złączy sygnałowych przyrządu kontrolno-pomiarowego do pomiaru prędkości.

3. W przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1–5, policjant jest obowiązany odnotować w notatniku służbowym przyczynę i czas przerwy w rejestracji zachowań uczestników ruchu drogowego.

§ 22.1. Dowódca patrolu lub policjant pełniący służbę w patrolu jednoosobowym, po zakończeniu służby:

1) sporządza informację dotyczącą wykorzystania pojazdu Policji wyposażonego w wideorejestrator, na formularzu, którego wzór określa załącznik nr 2 do zarządzenia;

2) przekazuje kierownikowi komórki organizacyjnej Policji właściwej do spraw ruchu drogowego lub wyznaczonemu przez niego policjantowi informację, czy materiał zarejestrowany przez wideorejestrator:

a) stanowi lub może stanowić dowód w postępowaniu,

b) może być przydatny do celów profilaktycznych lub szkoleniowych.

2. Kierownik komórki organizacyjnej Policji właściwej do spraw ruchu drogowego, użytkującej pojazd Policji wyposażony w wideorejestrator, jest obowiązany w terminie do dziesiątego dnia każdego miesiąca przekazać informację dotyczącą wykorzystania tego pojazdu w miesiącu poprzednim, kierownikowi komórki organizacyjnej komendy wojewódzkiej Policji albo Komendy Stołecznej Policji właściwej do spraw ruchu drogowego, na formularzu, którego wzór określa załącznik nr 2 do zarządzenia.

3. Kierownik właściwej do spraw ruchu drogowego komórki organizacyjnej komendy wojewódzkiej Policji oraz Komendy Stołecznej Policji jest obowiązany, w terminie do dnia 20 stycznia, przekazać kierownikowi komórki organizacyjnej Komendy Głównej Policji właściwej do spraw ruchu drogowego zbiorczą informację, dotyczącą wykorzystania pojazdów Policji wyposażonych w wideorejestratory w poprzednim roku, na formularzu, którego wzór określa załącznik nr 2 do zarządzenia.

4. Dopuszcza się odstąpienie od dokumentowania informacji dotyczącej wykorzystania pojazdu lub pojazdów Policji wyposażonych w wideorejestrator, w sposób określony w ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 i 3, w przypadku wprowadzenia jej do ewidencji komputerowej służącej do gromadzenia danych sprawozdawczych w Policji.

§ 23.1. Po ujawnieniu przestępstwa lub wykroczenia policjant jest obowiązany niezwłocznie podjąć czynności zmierzające do schwytania jego sprawcy.

2. Pojazd Policji wyposażony w wideorejestrator, podczas czynności kontrolnych podejmowanych wobec uczestnika ruchu drogowego powinien, w miarę możliwości, stać w miejscu pozwalającym rejestrować ich przebieg.

§ 24.Kierownik, o którym mowa w § 22 ust. 2 lub wyznaczony przez niego policjant w ramach sprawowanego nadzoru nad wykorzystaniem wideorejestratora:

1) zabezpiecza zarejestrowany materiał dotyczący zachowań uczestników ruchu drogowego i przechowuje go przez okres nie krótszy niż 30 dni;

2) zabezpiecza przez okres niezbędny do zapewnienia prawidłowego toku postępowania zarejestrowany materiał, stanowiący lub mogący stanowić dowód w tym postępowaniu;

3) podejmuje decyzję o zniszczeniu materiału, o którym mowa w pkt 2, w szczególności na podstawie informacji uzyskanej od policjanta prowadzącego postępowanie;

4) prowadzi na formularzu, którego wzór określa załącznik nr 3 do zarządzenia, rejestr zabezpieczonych lub zniszczonych materiałów, o których mowa w pkt 2.

§ 25.1. Policjant, przed rozpoczęciem pracy z wykorzystaniem ręcznego miernika prędkości, przeprowadza jego testy zalecane w instrukcji obsługi, w szczególności test stałej odległości oraz test prawidłowości działania przyrządów celowniczych, o ile przyrząd posiada takie funkcjonalności.

2. Wykonanie testu, o którym mowa w ust. 1, policjant odnotowuje w notatniku służbowym, wpisując w szczególności model miernika oraz jego numer fabryczny.

§ 26.1. Policjant szczegółowo odnotowuje w notatniku służbowym informację na temat miejsca, z którego prowadzony jest pomiar ręcznym miernikiem prędkości.

2. W przypadku, gdy wobec sprawcy wykroczenia ujawnionego w wyniku pomiaru wykonanego ręcznym miernikiem prędkości odstąpiono od nałożenia grzywny w drodze mandatu karnego albo gdy sprawca wykroczenia odmówił przyjęcia mandatu karnego, policjant sporządza notatkę urzędową, której wzór określa załącznik nr 7 do zarządzenia. Notatki nie sporządza się w przypadku zastosowania środka oddziaływania wychowawczego, o którym mowa w art. 41 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2019 r. poz. 821).

§ 27.Przepisy § 22 ust. 1 pkt 2 oraz § 24 stosuje się odpowiednio do ręcznego miernika prędkości z funkcją rejestracji zachowań uczestników ruchu drogowego.

Rozdział 5

Postępowanie na miejscu zdarzenia drogowego

§ 28. 1. Policjant po uzyskaniu informacji o zdarzeniu drogowym:

1) dokumentuje w notatniku służbowym źródło i czas jej uzyskania;

2) informuje o zdarzeniu drogowym dyżurnego, jeżeli informację o tym uzyskał od innej osoby;

3) na polecenie dyżurnego niezwłocznie udaje się na miejsce zdarzenia drogowego.

2. Użycie sygnałów uprzywilejowania pojazdu Policji w celu dojazdu na miejsce zdarzenia drogowego odbywa się zgodnie z przepisami ustawy.

§ 29.1. Policjant, który pierwszy przybył na miejsce zdarzenia drogowego, informuje o tym dyżurnego oraz podejmuje w szczególności następujące czynności:

1) zabezpiecza miejsce zdarzenia drogowego w celu uniknięcia kolejnego zdarzenia drogowego oraz organizuje ruch drogowy w nowo powstałej sytuacji poprzez:

a) ustawienie pojazdu Policji w sposób zapewniający bezpieczeństwo własne oraz uczestników ruchu drogowego,

b) włączenie niebieskich świateł błyskowych w pojeździe Policji,

c) zastosowanie ostrzegawczych urządzeń technicznych oraz znaków drogowych służących do zabezpieczania miejsca zdarzenia drogowego, jeżeli posiada je na wyposażeniu;

2) wydobywa lub uwalnia osobę ranną z pojazdu;

3) udziela osobie rannej pierwszej pomocy;

4) wzywa zespół ratownictwa medycznego, a w razie potrzeby również inne służby ratownicze;

5) usuwa z miejsca zdarzenia drogowego osoby postronne;

6) zabezpiecza miejsce zdarzenia drogowego dla przeprowadzenia czynności procesowych, poprzez ochronę śladów kryminalistycznych przed ich utratą bądź zniekształceniem, w tym również przez służby ratownicze i techniczne;

7) wykonuje działania mające na celu zapewnienie porządku i bezpieczeństwa na miejscu zdarzenia drogowego, ustalając formy współpracy i współdziałając z innymi służbami ratowniczymi w celu zminimalizowania jego skutków;

8) dokonuje wstępnej oceny zdarzenia drogowego, a w razie potrzeby przekazuje dyżurnemu informację o konieczności:

a) przybycia dodatkowych sił wsparcia, innych służb ratowniczych lub służb technicznych zarządcy drogi,

b) przybycia osoby pełniącej nadzór w jednostce organizacyjnej Policji, celem skoordynowania wszystkich działań,

c) czasowego zamknięcia lub ograniczenia ruchu drogowego,

d) zorganizowania objazdów,

e) ewakuacji uczestników ruchu drogowego zablokowanych na drodze dwujezdniowej;

9) ustala uczestników i świadków zdarzenia drogowego, odnotowując ich dane personalne oraz przeprowadza z nimi rozmowę w zakresie niezbędnym do wstępnego ustalenia przebiegu zdarzenia drogowego;

10) podejmuje pościg, jeżeli sprawca zdarzenia drogowego zbiegł z jego miejsca i istnieje prawdopodobieństwo jego schwytania lub informuje dyżurnego o konieczności podjęcia czynności zmierzających do schwytania tego sprawcy;

11) ustala obrażenia osób rannych oraz miejsce ich hospitalizacji;

12) poddaje, w miarę możliwości, kierującego pojazdem oraz osobę, w stosunku do której zachodzi uzasadnione podejrzenie, że mogła kierować pojazdem uczestniczącym w zdarzeniu drogowym, badaniu w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu.

2. Czynności określonych w ust. 1 pkt 1 lit. b i c nie stosuje się, jeżeli pojazd Policji oraz pojazdy uczestniczące w zdarzeniu drogowym znajdują się poza jezdnią, a prowadzone czynności służbowe nie stwarzają zagrożenia bezpieczeństwa.

§ 30.1. Policjant, o którym mowa w § 29, po przybyciu na miejsce zdarzenia drogowego patrolu skierowanego przez dyżurnego do jego obsługi, przekazuje dowódcy patrolu informację o wykonywanych czynnościach i dokonanych ustaleniach, a następnie pozostaje do jego dyspozycji, jeśli dowódca patrolu uzna to za konieczne.

2. Z czynności wykonanych na miejscu zdarzenia drogowego, wstępnie zakwalifikowanego jako wypadek drogowy, policjant, o którym mowa w § 29, sporządza notatkę urzędową, którą przekazuje dowódcy patrolu.

§ 31.Policjant patrolu skierowanego do obsługi wypadku drogowego jest obowiązany:

1) przeprowadzić czynności, o których mowa w § 29, jeżeli nie wykonał ich policjant zabezpieczający miejsce wypadku drogowego;

2) ustalić wstępnie przebieg i istotne okoliczności wypadku drogowego, w szczególności na podstawie rozmowy z uczestnikami i świadkami obecnymi na miejscu tego wypadku oraz analizy śladów kryminalistycznych;

3) przeprowadzić oględziny miejsca, rzeczy i osób, a w przypadku niecierpiącym zwłoki – dokonać zewnętrznych oględzin zwłok;

4) przeprowadzić inne, niezbędne czynności procesowe;

5) sporządzić dokumentację z przeprowadzonych czynności procesowych, a w szczególności:

a) protokół oględzin wraz ze szkicem kryminalistycznym miejsca wypadku drogowego w skali,

b) dokumentację fotograficzną lub wideo,

c) notatkę urzędową oraz kartę zdarzenia drogowego;

6) powiadomić dyżurującego prokuratora za pośrednictwem dyżurnego, jeżeli:

a) następstwem wypadku drogowego jest śmierć osoby,

b) osobą podejrzaną o spowodowanie wypadku drogowego, zaistniałego w okolicznościach uzasadniających podejrzenie popełnienia przestępstwa, jest sędzia, prokurator, funkcjonariusz Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Celno-Skarbowej, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Żandarmerii Wojskowej, finansowego organu postępowania przygotowawczego lub organu nad nim nadrzędnego,

c) następstwem wypadku drogowego jest ciężki uszczerbek na zdrowiu, a osoba podejrzana o jego spowodowanie znajduje się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka działającego podobnie do alkoholu,

d) istnieje prawdopodobieństwo, że wypadek drogowy wyczerpuje znamiona katastrofy komunikacyjnej;

7) poinformować dyżurnego o konieczności wezwania biegłego;

8) zabezpieczyć mienie uczestników wypadku drogowego, jeżeli sami nie są w stanie tego uczynić i udokumentować przeprowadzone czynności;

9) wykonać inne czynności zlecone przez prokuratora lub dyżurnego oraz:

a) ustalić, czy wypadek drogowy został zarejestrowany przez system monitoringu wizyjnego,

b) zabezpieczyć, w uzasadnionych przypadkach, dokumenty, a w szczególności: kartę kierowcy, wykresówki, zapisy odręczne, wydruki oraz inne dokumenty dotyczące okresów prowadzenia pojazdu, obowiązkowych przerw i odpoczynków kierowcy, a także pobrać, jeżeli jest to możliwe, dane z tachografu cyfrowego,

c) poinformować uczestników wypadku drogowego o procedurze dalszego postępowania w sprawie;

10) przesłuchać lub spowodować przesłuchanie świadków i uczestników wypadku drogowego w przypadkach niecierpiących zwłoki zwłaszcza, gdy zachodzi potrzeba zastosowania środka zapobiegawczego wobec osoby podejrzanej o spowodowanie wypadku drogowego albo, gdy w wypadku drogowym uczestniczyła osoba czasowo przebywająca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zamieszkująca w znacznej odległości od miejsca wypadku;

11) w uzasadnionych przypadkach zatrzymać osobę lub osoby podejrzane o spowodowanie wypadku drogowego;

12) wykonać czynności związane z przywróceniem ruchu drogowego w miejscu wypadku drogowego, w szczególności:

a) zarządzić usunięcie pojazdu,

b) zgłosić dyżurnemu konieczność wezwania właściwych służb do uporządkowania i uprzątnięcia miejsca wypadku drogowego,

c) usunąć urządzenia ostrzegawczo-zabezpieczające,

d) przywrócić ruch do stanu pierwotnego, w tym zlikwidować wprowadzone objazdy;

13) zgłosić dyżurnemu konieczność powiadomienia właściwego przedsiębiorcy, odpowiedzialnego za ładunek, o potrzebie jego zabezpieczenia;

14) powiadomić dyżurnego o konieczności poinformowania:

a) osoby najbliższej ofierze śmiertelnej wypadku drogowego, rannej osobie nieprzytomnej, bądź poszkodowanemu małoletniemu,

b) innej osoby lub podmiotu, jeżeli przemawiają za tym okoliczności zdarzenia, w szczególności, gdy osobą, o której mowa w lit. a jest cudzoziemiec;

15) powiadomić dyżurnego o zakończeniu czynności na miejscu wypadku drogowego.

§ 32.Policjant patrolu skierowanego do obsługi kolizji drogowej jest obowiązany w szczególności:

1) przeprowadzić czynności, o których mowa w § 29, jeżeli nie wykonał ich policjant zabezpieczający miejsce kolizji drogowej;

2) ustalić wstępnie przebieg i istotne okoliczności kolizji drogowej w szczególności na podstawie rozmowy z uczestnikami i świadkami obecnymi na miejscu tej kolizji oraz analizy śladów kryminalistycznych;

3) ujawnić, w miarę możliwości zwymiarować oraz udokumentować graficznie w notatniku służbowym, ślady kryminalistyczne istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, w szczególności dotyczące usytuowania pojazdów po kolizji drogowej;

4) zarządzić usunięcie pojazdów z miejsca kolizji drogowej, aby nie powodowały zagrożenia lub tamowania ruchu, chyba że usunięcie pojazdów jest niemożliwe z przyczyn technicznych lub pozostawienie pojazdów jest konieczne do zrealizowania dalszych czynności;

5) zastosować wobec sprawcy lub sprawców kolizji prawem przewidziane środki;

6) sporządzić dokumentację niezbędną do dalszych czynności, w szczególności szkic miejsca kolizji drogowej dokumentujący, przynajmniej orientacyjnie, rozmieszczenie śladów kryminalistycznych oraz protokół oględzin pojazdu – w sytuacji, gdy na miejscu kolizji drogowej nie jest możliwe ustalenie jej sprawcy lub zbiegł on z miejsca tej kolizji albo odmówił przyjęcia mandatu karnego;

7) w razie potrzeby wykonać inne czynności, w szczególności:

a) zatrzymać paszport lub inny dokument uprawniający do przekroczenia granicy oraz zabezpieczyć dokumenty i dane, o których mowa w § 31 pkt 9 lit. b,

b) poinformować uczestników kolizji drogowej o procedurze dalszego postępowania w sprawie,

c) przesłuchać lub spowodować przesłuchanie świadków i uczestników kolizji drogowej mających miejsce zamieszkania w znacznej odległości od miejsca zdarzenia,

d) zatrzymać osobę podejrzaną o spowodowanie kolizji drogowej, jeżeli zachodzą przesłanki uzasadniające zastosowanie wobec tej osoby postępowania przyspieszonego albo nie można ustalić jej tożsamości;

8) w razie potrzeby wykonać czynności związane z przywróceniem lub usprawnieniem ruchu drogowego w miejscu kolizji drogowej, a w szczególności:

a) zgłosić dyżurnemu konieczność wezwania właściwych służb do uporządkowania i uprzątnięcia miejsca kolizji drogowej,

b) usunąć urządzenia ostrzegawczo-zabezpieczające,

c) przywrócić ruch do stanu pierwotnego, w tym zlikwidować wprowadzone objazdy;

9) powiadomić dyżurnego o zakończeniu czynności na miejscu kolizji drogowej.

§ 33.Policjant na miejscu zdarzenia drogowego z udziałem pojazdu przewożącego towary niebezpieczne, realizując czynności zgodnie z § 28–32, powinien:

1) ustawić pojazd Policji w bezpiecznej odległości;

2) podjąć próbę ustalenia rodzaju przewożonego ładunku oraz, czy doszło do jego uwolnienia;

3) wykonać czynności zmierzające do odizolowania terenu, jeżeli mogło nastąpić jego skażenie;

4) podjąć niezbędne czynności do czasu przybycia jednostki straży pożarnej lub służby ratownictwa chemicznego.

Rozdział 6

Badanie w celu ustalenia w organizmie zawartości alkoholu lub obecności środka działającego podobnie do alkoholu

§ 34. 1. Badanie analizatorem wydechu, bez względu na jego wynik, policjant odnotowuje bezpośrednio po jego przeprowadzeniu w rejestrze, którego wzór określa załącznik nr 4 do zarządzenia.

2. Rejestr, o którym mowa w ust. 1, prowadzi się indywidualnie dla każdego analizatora wydechu, posiadającego świadectwo wzorcowania.

3. W przypadku realizacji zadania polegającego na sprawdzeniu wyłącznie stanu trzeźwości jak największej liczby kierujących pojazdami, jeżeli badanie nie wykaże obecności alkoholu w wydychanym powietrzu:

1) w rejestrze, o którym mowa w ust. 1, fakt badania odnotowuje się wpisując liczbę porządkową, datę badania, powód badania oraz liczbę takich badań;

2) można odstąpić od dokumentowania czynności kontrolnych w notatniku służbowym.

4. Liczbę badań przeprowadzonych analizatorem wydechu, nieposiadającym świadectwa wzorcowania, w toku realizacji zadania, o którym mowa w ust. 3, dokumentuje się w notatniku służbowym.

5. Do rejestru wpisuje się również badania niezwiązane z kontrolą ruchu drogowego.

6. Wzór protokołu badania stanu trzeźwości analizatorem wydechu określa załącznik nr 5 do zarządzenia.

§ 35.Badanie stanu trzeźwości osoby, która dobrowolnie zgłosiła się do policjanta powinno zostać przeprowadzone, o ile istnieje taka możliwość, oraz zachodzi okoliczność uzasadniająca przeprowadzenie takiego badania.

§ 36.Badanie stanu trzeźwości uczestnika wypadku drogowego przeprowadza się analizatorem wydechu posiadającym aktualne świadectwo wzorcowania.

§ 37.1. Jeżeli zachodzi podejrzenie, że kierujący pojazdem znajduje się wstanie po użyciu środków działających podobnie do alkoholu, należy przeprowadzić badanie śliny.

1a. Przed wykonaniem pierwszego badania w danym dniu, policjant przeprowadza test urządzenia, o ile jest on zalecany w instrukcji obsługi.

2. Jeżeli badanie, o którym mowa w ust. 1, wykaże obecność środków działających podobnie do alkoholu, kierującego pojazdem należy poddać badaniu krwi lub moczu.

3. Badanie krwi lub moczu należy przeprowadzić również w przypadku, jeżeli nie ma możliwości wykorzystania badania śliny.

4. Wzór protokołu badania śliny określa załącznik nr 6 do zarządzenia.

§ 38.Przepisy § 34, § 36 i § 37 stosuje się odpowiednio do osoby, co do której zachodzi uzasadnione podejrzenie, że kierowała pojazdem.

Rozdział 7

Przepisy przejściowe i końcowe

§ 39. Wzory formularzy stosowane na podstawie dotychczasowych przepisów mogą być używane do czasu wyczerpania ich nakładu, jednak nie dłużej niż przez okres 6 miesięcy od dnia ogłoszenia zarządzenia.

§ 40.Dopuszcza się możliwość stosowania przyrządów kontrolno-pomiarowych do pomiaru prędkości przez policjanta, który nie posiada przeszkolenia w zakresie, o którym mowa w § 2 ust. 4 pkt 5 i ust. 6, przez okres 6 miesięcy od dnia ogłoszenia zarządzenia.

§ 41.Traci moc:

1) zarządzenie nr 496 Komendanta Głównego Policji z dnia 25 maja 2004 r. w sprawie badań na zawartość w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu (Dz. Urz. KGP poz. 40, z 2010 r. poz. 72 oraz z 2011 r. poz. 34 i 51);

2) zarządzenie nr 497 Komendanta Głównego Policji z dnia 25 maja 2004 r. w sprawie pełnienia służby przez policjantów wykorzystujących przyrządy kontrolno-pomiarowe służące do rejestracji zachowań uczestników ruchu drogowego (Dz. Urz. KGP poz. 41, z 2007 r. poz. 53 oraz z 2010 r. poz. 27);

3) zarządzenie nr 609 Komendanta Głównego Policji z dnia 25 czerwca 2007 r. w sprawie sposobu pełnienia służby na drogach przez policjantów (Dz. Urz. KGP poz. 100, z 2010 r. poz. 69 oraz z 2013 r. poz. 44);

4) wytyczne nr 3 Komendanta Głównego Policji z dnia 5 lipca 2007 r. w sprawie postępowania policjantów na miejscu zdarzenia drogowego (Dz. Urz. KGP poz. 133).

§ 42.Zarządzenie wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.