Rozdział 1

Przepisy ogólne

§ 1. 1. Zarządzenie określa metody i formy wykonywania zadań przez policjantów na morzu terytorialnym, morskich wodach wewnętrznych, wodach śródlądowych powszechnie dostępnych zwanych dalej „wodami” i na terenach przywodnych, o których mowa w § 2 pkt 5, w tym organizację i sposób pełnienia tej służby.

2. Przepisy zarządzenia odnoszące się do komendanta powiatowego Policji i komendy powiatowej Policji stosuje się odpowiednio do komendanta miejskiego Policji i komendy miejskiej Policji oraz komendanta rejonowego Policji i komendy rejonowej Policji.

3. Przepisy zarządzenia odnoszące się do komendanta wojewódzkiego Policji i komendy wojewódzkiej Policji stosuje się odpowiednio do Komendanta Stołecznego Policji i Komendy Stołecznej Policji.

§ 2.Użyte w zarządzeniu określenia oznaczają:

1) komisariat wodny Policji – komisariat specjalistyczny Policji właściwy w sprawach prewencji na wodach i terenach przywodnych;

2) komórka wodna Policji – komórkę organizacyjną Policji właściwą w sprawach prewencji na wodach i terenach przywodnych;

3) organizacja służby – zespół czynności polegających w szczególności na analizowaniu i planowaniu służby, przygotowaniu policjantów do służby, w tym ich rozmieszczeniu w terenie oraz koordynacji i nadzoru wykonywania tej służby w celu realizacji zadań ustawowych Policji na wodach i terenach przywodnych;

4) akwen – każdy dowolnie określony fragment powierzchni wodnej;

5) teren przywodny – obszar lądu graniczący z akwenem i nierozdzielnie z nim związany, określony przez policjanta odpowiedzialnego za organizację służby na wodach i terenach przywodnych w charakterystyce, o której mowa w pkt 4.

§ 3.Służbę na wodach i terenach przywodnych mogą pełnić policjanci:

1) komisariatów wodnych Policji;

2) komórek wodnych Policji;

3) wyznaczeni z innych jednostek i komórek organizacyjnych Policji.

§ 4.Obszar terytorialnego działania komisariatów wodnych Policji, komórek wodnych Policji i policjantów, o których mowa w § 3 pkt 3, nie obejmuje stref niebezpiecznych i zamkniętych dla rybołówstwa i żeglugi, chyba że odrębne przepisy stanowią inaczej.

§ 5.Komendant właściwej terytorialnie jednostki organizacyjnej Policji odpowiada za prawidłową organizację służby na wodach i terenach przywodnych, a w szczególności za:

1) opracowywanie analiz stanu bezpieczeństwa i porządku na potrzeby dyslokacji służby na wodach i terenach przywodnych;

2) określanie celów służby na wodach i terenach przywodnych oraz wskazywanie sposobu ich realizacji;

3) opracowywanie planów dyslokacji służby;

4) sporządzanie grafików służby policjantów wyznaczonych do pełnienia służby na wodach i terenach przywodnych;

5) występowanie o przydział sił wzmocnienia;

6) współpracę i określenie zakresu współdziałania jednostki organizacyjnej Policji z innymi podmiotami w podejmowaniu działań na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa i porządku na wodach i terenach przywodnych.

§ 6.Do zadań policjantów pełniących służbę na wodach i terenach przywodnych należy w szczególności:

1) zapobieganie popełnianiu przestępstw i wykroczeń;

2) zapobieganie zachowaniom mogącym stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa osób i mienia lub naruszającym porządek publiczny na wodach i terenach przywodnych;

3) wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie i zatrzymywanie sprawców, w tym w szczególności naruszających przepisy w zakresie:

a) ochrony przyrody, środowiska naturalnego i ekologii,

b) bezpieczeństwa w żegludze,

c) bezpieczeństwa osób pływających, kąpiących się i uprawiających sporty wodne;

4) zapobieganie wypadkom utonięć i ratowanie ludzi;

5) poszukiwanie osób zaginionych, przedmiotów pochodzących z przestępstw lub użytych do ich popełnienia oraz których posiadanie jest zabronione;

6) zabezpieczanie porządku w miejscach skażenia substancjami trującymi i innymi, powodującymi zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego oraz środowiska naturalnego, a także w miejscach usuwania jego skutków;

7) zabezpieczanie porządku publicznego w miejscach katastrof i klęsk żywiołowych;

8) szczególna ochrona zbiorników wody pitnej i rzek wpływających do tych zbiorników;

9) kontrolowanie organizatorów imprez na wodach i terenach przywodnych w zakresie spełnienia warunków bezpieczeństwa i porządku publicznego podczas ich trwania;

10) współdziałanie z podmiotami określonymi w § 12 ust. 1, realizującymi zadania w zakresie bezpieczeństwa i porządku, ratownictwa na wodach oraz ekologii;

11) w miarę posiadanych uprawnień wykonywanie prac podwodnych w zakresie czynności procesowych.

§ 7.1. Komendant wojewódzki Policji w celu zapewnienia sprawnej i efektywnej organizacji służby na wodach i terenach przywodnych może wyznaczyć policjanta odpowiedzialnego za koordynację służby na wodach i terenach przywodnych, zwanego dalej „koordynatorem”.

2. Do zadań koordynatora należy w szczególności:

1) sporządzanie analizy stanu bezpieczeństwa i porządku na wodach i terenach przywodnych;

2) koordynowanie współdziałania komisariatów wodnych Policji i komend powiatowych Policji, w tym komórek wodnych Policji z podmiotami, o których mowa w § 12 ust. 1;

3) organizowanie i koordynowanie wspólnych działań na wodach i terenach przywodnych na obszarze terytorialnego działania komendy wojewódzkiej Policji i sąsiadujących ze sobą komend wojewódzkich Policji;

4) współuczestniczenie w opracowaniu charakterystyk dla poszczególnych akwenów i terenów przywodnych, na których jest planowana służba;

5) uczestniczenie w kontroli pełnienia służby na wodach i terenach przywodnych;

6) uczestniczenie w kontroli stanu sprzętu pływającego;

7) inicjowanie działań profilaktycznych w zakresie zapobiegania wypadkom na wodach i terenach przywodnych.

§ 8.1. Komendant właściwej terytorialnie jednostki organizacyjnej Policji, w której została utworzona komórka wodna Policji lub wyznaczeni policjanci, o których mowa w § 3 pkt 3, powierza organizację służby na wodach i terenach przywodnych, policjantowi odpowiedzialnemu za organizację służby patrolowej.

2. Policjant, odpowiedzialny za organizację służby patrolowej, realizuje w szczególności następujące zadania:

1) sporządza analizy stanu bezpieczeństwa i porządku na wodach i terenach przywodnych uwzględniające prognozy jego zagrożenia;

2) dokonuje bieżącej oceny stanu zagrożenia przestępczością i wykroczeniami oraz określa rejony zagrożenia, miejsca zagrożone, trasy patrolowe w celu dostosowania rozmieszczenia sił i środków oraz podejmowanych działań do przewidywanego w określonym miejscu i czasie zagrożenia;

3) na podstawie wyników analizy stanu bezpieczeństwa i porządku na wodach i terenach przywodnych oraz innych potrzeb służby, sporządza plan dyslokacji służby zawierający w szczególności:

a) numer lub nazwę akwenu, rejonu lub trasy patrolowej,

b) numery miejsc zagrożonych;

4) gromadzi i wykorzystuje na potrzeby służby informacje przekazywane z komórek organizacyjnych Policji właściwych w sprawach kryminalnych, od kierowników posterunków i kierowników rewirów dzielnicowych, od przedstawicieli miejscowej społeczności oraz z innych źródeł;

5) wyznacza zadania dla policjantów pełniących służbę na wodach i terenach przywodnych;

6) opracowuje i aktualizuje charakterystykę;

7) opracowuje algorytmy postępowania w sytuacjach szczególnych w odniesieniu do zagrożeń i charakterystyki;

8) inicjuje działania profilaktyczne, w zakresie zapobiegania wypadkom na wodach i terenach przywodnych.

Rozdział II

Organizacja służby na wodach i terenach przywodnych

§ 9. Służbę na wodach i terenach przywodnych organizuje się na podstawie wyników analizy stanu bezpieczeństwa i porządku oraz prognoz zagrożenia występującego na wodach i terenach przywodnych lub innych potrzeb służby.

§ 10.1. Służbę w komisariatach wodnych Policji i komórkach wodnych Policji, pełni się w ciągu całego roku.

2. Policjanci mogą pełnić służbę na wodach tylko w warunkach lub czasie, w których możliwe jest prowadzenie bezpiecznej żeglugi.

§ 11.1. Na obszarze terytorialnego działania komendy wojewódzkiej Policji można organizować wspólne patrole policjantów, realizujące zadania na obszarze terytorialnego działania kilku komend powiatowych Policji.

2. W uzasadnionych sytuacjach, można organizować wspólne patrole policjantów na wodach i terenach przywodnych w granicach obszarów terytorialnego działania sąsiadujących ze sobą komend wojewódzkich Policji.

3. Właściwi komendanci pisemnie uzgadniają warunki współpracy, o której mowa w ust. 1 i 2.

§ 12.1. Służbę na wodach i terenach przywodnych policjanci mogą pełnić wspólnie z przedstawicielami podmiotów pozapolicyjnych mających w zakresie swoich właściwości podejmowanie działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa w tym obszarze.

2. Współpraca, o której mowa w ust. 1, odbywa się na zasadach określonych w odrębnych przepisach.

3. Podczas pełnienia służby, o której mowa w ust. 1, korzystanie ze środków transportu współpracujących podmiotów odbywa się na zasadach określonych w ust. 2.

§ 13.1. Dyslokacja służby na wodach i terenach przywodnych powinna w szczególności opierać się o wyniki analizy stanu bezpieczeństwa i porządku na wodach i terenach przywodnych oraz bieżącego monitorowania czynników mających wpływ na stan bezpieczeństwa i porządku na wodach i terenach przywodnych, przede wszystkim takie jak:

1) ilość, rodzaj, czas, miejsce, okoliczności oraz sposób działania sprawców przestępstw i wykroczeń;

2) natężenie ruchu ludności w związku z wypoczynkiem, kąpielą, imprezami masowymi i innymi formami korzystania z wód i terenów przywodnych;

3) ruch jednostek pływających;

4) czas, miejsce, okoliczności i przyczyny:

a) tonięć i utonięć,

b) zanieczyszczeń wód i terenów przywodnych,

c) uszkodzeń urządzeń wodnych,

d) zaistniałych wypadków zagrażających życiu i zdrowiu osób, a także mieniu;

5) własne rozpoznanie oraz informacje przekazane przez inne służby lub podmioty;

6) ocena prawidłowości dotychczasowego rozmieszczenia sił i środków oraz ich efektywności;

7) posiadane informacje o poczuciu bezpieczeństwa miejscowej społeczności;

8) prognozy zagrożenia na wodach i terenach przywodnych wraz z wnioskami i zaleceniami.

§ 14.1. Charakterystykę opracowuje się odrębnie dla każdego akwenu. Zawiera ona w szczególności:

1) nazwę akwenu i nazwy (numery) poszczególnych rejonów i miejsc zagrożonych;

2) określenie tras i granic patrolowania;

3) mapę akwenu zawierającą:

a) dane do nawigacji,

b) usytuowanie rejonów i miejsc zagrożonych,

c) trasy patrolowania,

d) usytuowanie urządzeń wodnych, znaków nawigacyjnych, a także znaków zakazu kąpieli i znaków ostrzegawczych;

4) zadania stałe do służby w trakcie patrolowania oraz taktykę ich realizacji;

5) opis rejonów i miejsc zagrożonych oraz tras patrolowych z uwzględnieniem:

a) granic i cech charakterystycznych akwenu (wymiary, głębokość, miejsca szczególnie niebezpieczne, kanały, zatoki, ujścia rzek i miejsca prowadzonych robót wodnych),

b) miejsc przebywania osób, kąpielisk, ośrodków wypoczynkowych, przystani żeglugowych, sportowych i klubowych, wypożyczalni sprzętu pływającego, kolonii, obozów, pól biwakowych oraz rozmieszczenia lokali usługowych i rozrywkowych,

c) budowli wodnych, portów, urządzeń piętrzących, ujęć wodnych, aktualnego poziomu wód, kilometrażu rzek i linii obwałowań,

d) miejsc, które z uwagi na ich usytuowanie lub charakter sprzyjają działalności przestępczej, bądź ukrywaniu się sprawców,

e) miejsc zagrożonych pod względem utonięć;

f) innych informacji, istotnych dla danego obszaru, przydatnych podczas pełnienia służby;

6) wyciąg z przepisów porządkowych obowiązujących na wodach i terenach przywodnych.

2. Charakterystykę przechowuje się u:

1) komendanta komisariatu wodnego Policji, w odniesieniu do patroli organizowanych przez ten komisariat;

2) kierownika komórki wodnej Policji, w odniesieniu do patroli organizowanych przez tą komórkę;

3) dyżurnego komendy powiatowej Policji, w odniesieniu do patroli, w skład których wchodzą policjanci, o których mowa w § 3 pkt 3.

3. Każdy patrol skierowany do pełnienia służby na wodach i terenach przywodnych podczas odprawy do służby powinien zostać wyposażony w charakterystykę.

4. Charakterystykę aktualizuje w razie potrzeby policjant, o którym mowa w § 8 ust. 2.

Rozdział III

Pełnienie służby na wodach i terenach przywodnych oraz nadzór nad jej pełnieniem

§ 15. 1. Bieżącego rozmieszczenia i odprawy do służby policjantów na obszarze terytorialnego działania komendy powiatowej Policji lub komisariatu wodnego Policji, dokonuje bezpośredni przełożony policjantów pełniących służbę na wodach i terenach przywodnych lub upoważniony przez niego policjant, który posiada odpowiednie doświadczenie w pełnieniu tego rodzaju służby.

2. Bieżące rozmieszczenie, o którym mowa w ust. 1, dokumentuje się w książce służby lub w inny sposób, z zachowaniem czytelności i kompletności informacji.

3. Dyslokację patroli można zmieniać w trakcie pełnienia służby w związku z zaistniałymi wydarzeniami.

§ 16.1. Bezpośredni przełożony policjanta lub osoba, o której mowa w § 15 ust. 1 sprawdza przygotowanie policjantów do służby na wodach i terenach przywodnych w czasie odprawy lub indywidualnie.

2. W sytuacjach szczególnie uzasadnionych, policjanci posiadający odpowiednie doświadczenie zawodowe w pełnieniu służby na wodach i terenach przywodnych, mogą rozpoczynać służbę bez odprawy, wyłącznie po uzyskaniu zgody bezpośredniego przełożonego.

§ 17.1. Obowiązkiem prowadzącego odprawę policjantów do służby na wodach i terenach przywodnych jest:

1) zapoznanie policjantów z aktualnymi wydarzeniami zaistniałymi w rejonie jednostki i poleceniami kierownictwa, a także przekazanie zadań doraźnych i określenie sposobu ich wykonania;

2) wskazanie rejonu pełnienia służby oraz miejsc i czasu przerwy w służbie;

3) określenie składu i liczebności patrolu oraz wyznaczenie dowódcy;

4) uwzględnienie wariantów pełnienia służby w dniach o dobrych i złych warunkach atmosferycznych;

5) sprawdzenie wyposażenia indywidualnego policjantów do służby oraz umundurowania;

6) przypomnienie o zasadach bezpieczeństwa policjantów podczas wykonywania zadań;

7) zwrócenie uwagi na stan psychofizyczny policjantów;

8) określenie sposobu utrzymywania łączności z dyżurnym jednostki organizacyjnej Policji;

9) przydzielenie środków technicznych;

10) przekazanie informacji dotyczących dyslokacji współpracujących patroli.

2. Prowadzący odprawę dokonuje sprawdzenia znajomości przez policjantów przepisów regulujących warunki i zasady użycia środków przymusu bezpośredniego, w tym broni palnej, a także znajomości podstawowych aktów prawnych regulujących organizację i pełnienie służby na wodach i terenach przywodnych.

3. Przebieg odprawy, treść przekazanych zadań doraźnych oraz sposób ich realizacji, dokumentuje się zgodnie z przepisami w sprawie form i metod wykonywania zadań przez policjantów pełniących służbę patrolową oraz koordynacji działań o charakterze prewencyjnym.

4. Zadania doraźne i istotne informacje przekazane do realizacji w trakcie odprawy policjanci odnotowują w notatnikach służbowych lub przy pomocy nośników elektronicznych.

§ 18.1. Taktyka pełnienia służby zależy od rodzaju przydzielonych zadań, warunków atmosferycznych, topografii terenu, charakteru akwenu i terenu przywodnego oraz wskazań prowadzącego odprawę do służby i polega w szczególności na:

1) patrolowaniu wód i terenów przywodnych w sposób widoczny dla wszystkich korzystających z danego obszaru;

2) organizowaniu doraźnych postojów w miejscach zagrożonych, w celu prowadzenia krótkotrwałych obserwacji;

3) równoczesnym patrolowaniu rejonu jednostką pływającą i pieszo lub przy pomocy innego środka transportu służącego do przemieszczania się, przy współdziałaniu dodatkowych patroli;

4) patrolowaniu rejonu, przy wykorzystaniu ukształtowania terenu, prądów wodnych umożliwiających ruch jednostki pływającej z wygaszonym silnikiem, pory nocnej itp.;

5) stosowaniu innych form określonych przez policjanta odprawiającego do służby.

2. Przyjęta taktyka pełnienia służby powinna gwarantować bezpieczeństwo działania policjanta, a także jego skuteczność i efektywność.

§ 19.1. Policjanci pełniący służbę na wodach i terenach przywodnych mają obowiązek utrzymywania bieżącego kontaktu z dyżurnym jednostki organizacyjnej Policji przy pomocy dostępnych środków łączności.

2. Policjanci pełniący służbę na wodach i terenach przywodnych mają obowiązek meldowania dyżurnemu jednostki organizacyjnej Policji o podjęciu i zakończeniu interwencji.

3. Opuszczenie rejonu pełnienia służby na wodach i terenach przywodnych może nastąpić na polecenie lub za zgodą dyżurnego jednostki organizacyjnej Policji.

§ 20.Podczas patrolowania policjanci powinni w szczególności:

1) prowadzić obserwację wód i terenów przywodnych oraz zachodzących w nich zjawisk;

2) zwracać uwagę na zjawiska wskazujące na zanieczyszczenie środowiska naturalnego na wodach i terenach przywodnych;

3) natychmiast reagować w każdym przypadku, uzasadniającym potrzebę przeprowadzenia interwencji lub podjęcia działań ratunkowych;

4) systematycznie kontrolować wszystkie miejsca zagrożone znajdujące się w rejonie pełnienia służby;

5) zbierać informacje dotyczące występujących zagrożeń lub mogących przyczynić się do ustalenia sprawców przestępstw i wykroczeń;

6) ujawniać osoby naruszające porządek publiczny;

7) przeprowadzać kontrole jednostek pływających, w szczególności na podstawie przepisów o żegludze śródlądowej.

§ 21.1. Środki transportu wykorzystuje się do przemieszczania patroli drogą lądową na zgłoszoną interwencję lub pomiędzy wodami, miejscami zagrożonymi, a także do przewożenia jednostek pływających.

2. Jednostka pływająca służy do przemieszczania patroli pomiędzy miejscami zagrożonymi na wodach.

3. W rejonie pełnienia służby na terenach przywodnych, policjanci po opuszczeniu środka transportu patrolują pieszo miejsca zagrożone.

4. Do wykonywania zadań można wykorzystywać środki transportu pozwalające pełnić służbę na wodach i terenach przywodnych, stosownie do pory roku i warunków terenowych.

§ 23.1. Policjant ubiegający się o kwalifikacje zawodowe do kierowania jednostkami pływającymi oraz pełniący służbę na jednostkach pływających podlega badaniom lekarskim zgodnie z zasadami określonymi w odrębnych przepisach.

2. Badania lekarskie, o których mowa w ust. 1, finansowane są ze środków budżetowych Policji, w ramach limitów wydatków budżetowych przyznanych właściwym komendantom jednostek organizacyjnych Policji.

§ 24.Przepis § 23 ust. 2 stosuje się odpowiednio do kosztów związanych z uzyskaniem przez policjanta po raz pierwszy kwalifikacji zawodowych do kierowania jednostkami pływającymi w zakresie niezbędnym do wykonywania obowiązków służbowych na wodach i terenach przywodnych.

§ 25.1. Służba na wodach i terenach przywodnych pełniona jest w umundurowaniu, przy wykorzystaniu sprzętu i wyposażenia określonego w odrębnych przepisach.

2. Policjanci są zobowiązani posiadać wyposażenie i uzbrojenie stosowne do charakteru, czasu i sposobu wykonywanej służby.

3. Komendant właściwej terytorialnie jednostki organizacyjnej Policji może, w uzasadnionych przypadkach, organizować służbę policjantów na wodach i terenach przywodnych w ubraniu cywilnym i przy wykorzystaniu nieoznakowanych środków transportu, na zasadach określonych w odrębnych przepisach.

§ 26.1. O rozpoczęciu i zakończeniu przerwy w służbie dowódca patrolu informuje dyżurnego jednostki organizacyjnej Policji, który potwierdza zgodę na jej wykorzystanie.

2. Policjant może na czas przerwy opuścić rejon pełnienia służby za zgodą dyżurnego jednostki organizacyjnej Policji.

3. W czasie przerwy w służbie policjanci pozostają w stałej gotowości do odbioru łączności.

4. Przebieg służby należy udokumentować w notatniku służbowym lub przy pomocy nośnika elektronicznego, zgodnie z zasadami określonymi w odrębnych przepisach.

§ 27.W razie otrzymania informacji o przygotowywanym, dokonywanym przestępstwie lub wykroczeniu w rejonie pełnienia służby, policjant niezwłocznie melduje o tym dyżurnemu jednostki organizacyjnej Policji, po czym udaje się na miejsce wydarzenia.

§ 28.1. Na miejscu wydarzenia policjant powinien w szczególności:

1) ocenić sytuację i zadbać o własne bezpieczeństwo;

2) udzielić pierwszej pomocy osobom, których życiu lub zdrowiu zagraża niebezpieczeństwo;

3) uniemożliwić sprawcy kontynuowanie działań naruszających prawo i jeśli jest to możliwe zatrzymać sprawcę;

4) podjąć pościg za sprawcą wydarzenia, jeżeli istnieją ku temu warunki;

5) w miarę możliwości zabezpieczyć miejsce wydarzenia przed utratą śladów i ustalić świadków oraz zebrać możliwe informacje o sprawcach.

2. Podjęte czynności i dokonane ustalenia należy udokumentować w sposób określony w § 26 ust. 4, a następnie w formie notatki urzędowej.

§ 29.1. Policjant po zakończeniu służby:

1) melduje bezpośredniemu przełożonemu, a w razie jego nieobecności, upoważnionemu przez niego policjantowi lub innemu policjantowi wyznaczonemu przez kierownika jednostki organizacyjnej Policji, o jej przebiegu oraz uzyskanych efektach;

2) przekazuje niezbędne dokumenty z wykonanych czynności, w tym informacje o zagrożeniach wskazanych przez społeczeństwo oraz o stwierdzonych nieprawidłowościach w infrastrukturze znajdującej się w rejonie służbowym;

3) sporządza i przekazuje właściwym służbom, zgodnie z ustalonymi zasadami, informacje uzyskane w drodze realizacji prostych metod pracy operacyjnej.

2. Bezpośredni przełożony policjanta lub policjant, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, dokonuje oceny realizacji zadań i wyników służby bezpośrednio po jej zakończeniu.

§ 30.Do wykonywania nadzoru nad realizacją zadań określonych w § 6 stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące form i metod wykonywania zadań przez policjantów pełniących służbę patrolową oraz koordynacji działań o charakterze prewencyjnym.

Rozdział IV

Postanowienia końcowe

§ 31. Traci moc zarządzenie nr 841 Komendanta Głównego Policji z dnia 26 lipca 2004 r. w sprawie metod i form wykonywania zadań przez policjantów pełniących służbę na wodach i terenach przywodnych (Dz. Urz. KGP Nr 13, poz. 68).

§ 32.Zarządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2010 r.