Na podstawie § 2 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 15 listopada 2000 r. w sprawie uzbrojenia Policji (Dz. U. z 2001 r. Nr 14, poz. 139) zarządza się, co następuje:

Załącznik nr 3 do zarządzenia nr 467 Komendanta Głównego Policji
z dnia 9 maja 2005 r.

WARUNKI TAKTYCZNO-TECHNICZNE, WARUNKI UŻYCIA ORAZ WARUNKI BEZPIECZEŃSTWA UŻYTKOWANIA AMUNICJI KAL. 12/70 DO STRZELB GŁADKOLUFOWYCH

AMUNICJA
kal. 12/70 do strzelb gładkolufowych

1. Rodzaje amunicji

1.1. Do strzelb gładkolufowych powtarzalnych stosuje się następujące rodzaje amunicji:

1) nabój specjalny z pociskiem „BRENEKA” – W8MP;

2) nabój specjalny śrutowy „LOFTKA” – LFT-6.8;

3) nabój z pociskiem gumowym „BĄK”;

4) nabój z pociskiem gumowym „CHRABĄSZCZ”;

5) nabój z pociskiem proszkowym „PR-PIK-94M”, „PR-PIK-98”;

6) nabój z pociskiem gazowym (proszkowo-obezwładniającym) „CS-94M”, „CS-98”;

7) nabój ćwiczebny typu „huk-błysk” – „ONS-2000”.

1.2. Podstawowe charakterystyki nabojów wymienionych w pkt 1.1 podane są w tabeli nr 1 i nr 2.

TABELA NR 1

Podstawowe dane taktyczno-techniczne naboi kalibru 12/70

Lp.	Nazwa naboju - Symbol na łusce	Kolor łuski	Rodzaj pocisku	Zasięg niebezpiecznego rażenia	Celność strzelania
1	„BRENEKA” – W8MP	Czerwony	Pocisk ołowiany o śred. = 1 6,5 mm m = 30 g	L = 525 m	Tarcza śr. 250 mm L = 35 m Skupienie przestrz. w kołach: 240, 270, 280 mm
2	„LOFTKA” – LFT-6.8	Niebieski	12 kulek ołowianych o śred. = 6,8 mm m = 2 g każda	L = 230 m	Tarcza 1 m x 1 m L = 35 m Skupienie przestrz. w kole o śr. 750 mm
3	„BĄK” – BĄK	Biały	Kula gumowa o śred. = 1 7,4 mm m = 4,5 g	L = 20 m	L = 20 m Przest. w kole o śred. 720 mm
4	„CHRABĄSZCZ” –CHRB 20, CHRB 30, CHRB 50	Biały	Walec gumowy ubrzechwiony śred. = 18,8 mm m = 8 g	L = 20 m L = 30 m L = 50 m	L = 20 m roz. przest. koło o śr. 240 mm L = 30 m koło o śr. 300 mm L = 50 m koło o śr. 840 mm
5	„PR-PIK–94M” – PR–PIK94M „PR–PIK – 98” – PR–PIK98	Zielony	Mieszanka żelaza i talku technicznego	L = 100 m	L = 35 m Rozrzut 5 szt. nie przekracza koła o śr. 60 mm Rozrzut 10 szt. nie przekracza koła o śr. 150 mm
6	„CS–94M” –CS–94M „CS–98” –CS–98	Żółty	Mieszanka proszku żelazowego i talku z domieszką środka CS	L = 100 m	Można wstrzeliwać do pomieszczeń i samochodów
7	„ONS–2000” – ONS-2000	Biały	Nabój nie posiada pocisku. Ładunek błyskowo-akustyczny stanowi sproszkowana mieszanina azotanu sodu i pyłu magnezowego	L = 8 m	Nie dotyczy

TABELA NR 2

Strefy rażenia naboi kal. 12/70

Nabój z pociskiem BRENEKA		Strefa działania rażącego – ciężkie zranienie, rażenie śmiertelne					V > 27 m/s
	0 m	100 m	200 m		300 m	400 m		525 m
Nabój z pociskiem LOFTKA		Strefa rażenia śmiertelnego		Strefa prędkości niebezpiecznej/ciężkie zranienie V > 46 m/s
	0 m		50 m		100 m	230 m
Nabój z pociskiem proszkowym		Przebija: Deska 40 mm	szybę i karoserię samochodową			szybę okienną 4 mm
	0 m	10 m	20 m		30 m	100 m
Nabój z pociskiem proszkowo-gazowym		Można wstrzelić pocisk gazowy (proszkowo-obezwładniający) do pomieszczenia lub samochodu
	0 m						100 m

Nabój z pociskiem CHRB – 20	Strefa rażenia
Nabój z pociskiem CHRB – 30	Strefa rażenia
Nabój z pociskiem CHRB – 50	Strefa rażenia
	0 m		20 m			30 m	50 m
Nabój z pociskiem Bąk		Strefa rażenia
	0 m		20 m
Nabój ćwiczebny ONS-2000		Strefa rażenia
	0 m		8 m

Uwaga!

pociski CHRB-20, 30, 50, Bąk w oznaczonych strefach rażenia powodują w 50% trafień uszkodzenie odkrytej powłoki skórnej

2. Działanie amunicji

2.1. Nabój specjalny z pociskiem BRENEKA

Dla pocisku BRENEKA prędkość progowa ciężkiego zranienia wynosi 27 m/s.

W całej strefie zasięgu, do 525 m pociski mają prędkość większą lub równą prędkości progowej, a tym samym dysponują energią wystarczającą do ciężkiego zranienia lub rażenia śmiertelnego człowieka.

Strzelanie z odległości 30 m do samochodu osobowego umożliwia przebicie 2 blach karoseryjnych oraz penetrację ścianki staliwnego bloku silnika na głębokość 10 mm.

Strzelanie z odległości 30 m umożliwia przebicie pojedynczej blachy karoseryjnej, sosnowej deski calowej, ponowne przebicie karoserii i drugiej deski calowej.

Strzelanie z odległości 30 m przez prześwit szyb samochodowych powoduje przejście kuli przez dwie szyby oraz 2 deski o grubości 1 cala każda.

Mało skuteczne jest natomiast strzelanie do koła samochodu, do tego istnieje niebezpieczeństwo przypadkowego rażenia pociskiem odbitym lub rykoszetującym od powierzchni opony.

Stabilizacja pocisku na badanym odcinku lotu jest zadowalająca.

2.2. Nabój specjalny śrutowy typu LOFTKA

Możliwość skutecznego rażenia człowieka, w tym rażenia śmiertelnego, istnieje przy trafieniu loftką wystrzeloną z odległości < 50 m. Próg prędkości niebezpiecznej wynosi 46 m/s, co odpowiada odległości strzelania < 230 m.

Strzelając ze strzelby IMPERATOR do tarcz wykonanych z 1-calowych desek, uzyskano wyniki:

– odległość 40 m, na 3 strzały uzyskano 19 przebić tarczy;

– odległość 45 m, na 3 strzały uzyskano 3 przebicia tarczy;

– odległość 50 m, na 3 strzały uzyskano 14 trafień, loftki utknęły w deskach na głębokości do 10 mm.

Jest to amunicja o dużej sile uderzeniowej, stanowi szczególnie efektywny środek do unieruchamiania pojazdów. Strzelanie z odległości 30 m umożliwia przebicie blachy karoseryjnej (1 mm) lub szyby samochodowej.

Strzelanie z odległości 15 m do samochodu powoduje przebicie karoserii lub szyby, a około 25% loftek ma energię wystarczającą do przebicia 1-calowej deski sosnowej.

Strzelanie do koła samochodowego z odległości 15-20 m z kierunku 30° od osi wzdłużnej pojazdu jest skuteczne. Loftki nie rykoszetują.

2.3. Naboje z pociskiem gumowym – niepenetracyjne

Trafienie pociskiem typu BĄK z odległości 20 m od lufy jest bolesne, lecz nie powoduje ciężkich zranień lub kontuzji, może jednak powodować przecięcie skóry.

Prędkość niebezpieczna, w odniesieniu do odkrytego ciała ludzkiego, dla pocisku CHRABĄSZCZ = 65 m/s. Oznacza to, że przy prędkości uderzenia większej od 65 m/s w 50% przypadków można się spodziewać przecięć odkrytej skóry człowieka dorosłego.

Naboje typu BĄK i CHRABĄSZCZ cechują bardzo zbliżone parametry energetyczne. Do strzelań na odległościach > 20 m, ze względów balistyki zewnętrznej, budowy nabojów uzasadnione są preferencje dla naboju CHRABĄSZCZ.

2.4. Naboje proszkowe

Pocisk naboju PR–PIK–94M po wystrzeleniu leci w całości do momentu spotkania z przeszkodą, przebija ją i rozsypuje się, czyli po prostu „znika”. Właściwość ta sprawia, że naboje są wręcz idealne do tych zastosowań policyjnych, w których pocisk nie może być niebezpieczny dla osób postronnych.

Zdolność penetracji pocisku proszkowego jest bardzo duża i np. pocisk ten przebija:

– deskę sosnową o grubości 40 mm z odległości 10 m;

– deskę sosnową o grubości 80 mm z odległości 5 m;

– szybę okienną o grubości 4 mm z odległości 100 m;

– szybę samochodową z odległości 30 m;

– drzwi boczne samochodu z odległości 30 m.

Pocisk zachowuje zdolność penetracji przy uderzeniu pod kątem do 25°. Po zniszczeniu celu pociski są zupełnie nieszkodliwe dla osób postronnych. Mogą być stosowane do „odstrzeliwania” zamków w mieszkaniu, samochodzie itp. Policjanci nie muszą zważać na to, czy za drzwiami ktoś stoi i obawiać się, że zostanie trafiony bezpośrednio lub rykoszetem.

Odmianą naboju PR–PIK–94M jest nabój CS-94M.

Jego parametry balistyczne niczym nie różnią się od naboju PIK. Przez dodanie 80 mg środka łzawiącego CS uzyskano nabój gazowy o specyficznej konstrukcji i „opóźnionym działaniu”. Środek CS zaczyna działać dopiero po zniszczeniu koszyczka, a więc po trafieniu w cel. Za pomocą naboju CS-94M można „wystrzelić” gaz np. na wyższe kondygnacje budynku lub do samochodu i w ten sposób zmusić podejrzane osoby do opuszczenia kryjówki.

2.5. Nabój ćwiczebny „huk–błysk” ONS–2000

Jest to amunicja ślepa, której działanie polega wyłącznie na oddziaływaniu świetlno-akustycznym.

Zaelaborowana w łuskę mieszanina azotanu sodu i proszku magnezu ulega podczas strzału całkowitemu spaleniu w lufie broni i ma jedynie za zadanie spotęgować huk wystrzału oraz jego efekt świetlny.

3. Kompletacja i znakowanie amunicji

Oznaczenie nabojów polega na trwałym naniesieniu:

– na okuciu nazwy wytwórni „FAM Pionki” oraz przyjętego „wagomiarowego” kalibru naboju,

– na tulejce łuski liczby określającej średnicę śrutu w mm lub charakterystycznej nazwy naboju,

– na tulejce łuski liczby oznaczającej długość rozwiniętej łuski - w milimetrach.

Uwaga: do dnia 31.12.2004 r. na okuciu umieszczana była nazwa wytwórni „PAWAM Pionki”.

Dla ułatwienia rozróżniania poszczególnych rodzajów naboi łuski mają następujące kolory:

– czerwony, nabój z pociskiem „BRENEKA”, na łusce napis: „W8MP”,

– niebieski, nabój z pociskiem „LOFTKA”, na łusce napis: „LFT-6.8”,

– zielony, nabój proszkowy, na łusce napis: „PR–PIK-94M” lub „PR–PIK–98”,

– żółty, nabój gazowy (proszkowo-obezwładniający), na łusce napis: „CS–94M” lub „CS–98”,

– biały, na łusce napis: „BĄK”,

– biały, na łusce napis: „CHRB 20”, „CHRB 30”, „CHRB 50”,

– biały, na łusce napis: „ONS–2000”.

Naboje fabrycznie pakowane są po 25 sztuk do pudełek tekturowych o kolorach odpowiadających kolorom łusek nabojów. Opakowania jednostkowe (25 szt. nabojów) pakowane są po 20 szt. do opakowań transportowych (zbiorczych), które począwszy od roku 2005 oznakowane będą dwiema etykietami o formacie A5 zawierającymi nazwę producenta, rodzaj amunicji oraz adres odbiorcy. Kolor etykiet odpowiada kolorowi łusek amunicji, jaka znajduje się wewnątrz opakowania.

4. Zasady przechowywania i dokonywania przeglądów amunicji oraz zasady bezpieczeństwa podczas eksploatacji

Amunicję należy przechowywać w pomieszczeniach o temperaturze + 5 C° : +25 C° i wilgotności względnej powietrza 60 : 80%. Gwarancja producenta na amunicję wynosi 24 miesiące, licząc od daty produkcji.

W czasie wykonania zadań służbowych amunicję należy przechowywać w specjalnym pasie (ładownicy) bezpośrednio przy strzelcu.

Przegląd amunicji wykonuje się w celu wykrycia niesprawności mogących spowodować zacięcie podczas strzelania. Naboje należy przeglądać codziennie przed służbą, strzelaniem oraz na polecenie przełożonego.

Podczas przeglądu należy sprawdzić:

– czy na okryciu łuski nie ma śniedzi; czy nie są one pogięte i czy nie mają zadziorów utrudniających ładowanie nabojów do magazynka lub komory nabojowej;

– czy spłonka nie wystaje ponad powierzchnię dna łuski, czy pocisk jest pewnie osadzony, czy zatyczki nabojów śrutowych nie są uszkodzone oraz napisy określające typ pocisku lub jego rodzaj są czytelne;

– czy wśród nabojów bojowych nie ma szkolnych.

Wszystkie uszkodzone naboje należy zdać do magazynu, a zanieczyszczenia wytrzeć suchą, czystą szmatką. Najczęstszymi przyczynami niewypałów z winy amunicji są:

a) Spłonki:

– zbyt grube dno;

– brak lub uszkodzona masa zapłonowa;

– brak kowadełka;

– spłonka osadzona zbyt głęboko względem dna łuski lub wklęśnięta wraz z dnem i okuciem wskutek niefachowego wciskania.

b) Łuski:

– zbyt cienka kryza;

– źle uformowane kowadełko do spłonki kulowej;

– brak otworów ogniowych między spłonką i ładunkiem prochowym.

c) Ładunku prochowego:

– niewielka ilość prochu lub jego brak;

– zawilgocony ładunek prochowy;

– zmienione charakterystyki prochu na skutek przechowywania amunicji w podwyższonej temperaturze.

4.1. Zasady bezpieczeństwa obowiązujące podczas eksploatacji amunicji:

– zabrania się stosowania do strzelania amunicji uszkodzonej;

– zabrania się naprawy pocisków we własnym zakresie;

– zabrania się rozbrajania nabojów;

– zabrania się strzelania z amunicji zawilgoconej lub przegrzanej;

– zabrania się rzucania nabojów;

– zabrania się strzelania z amunicji, której oznakowanie jest nieznane lub nieczytelne;

– zabrania się strzelania z amunicji brudnej lub zapiaszczonej;

– amunicję należy chronić przed podwyższoną temperaturą;

– naboje wolno przenosić i transportować tylko w typowych zasobnikach lub opakowaniach fabrycznych.

Uwaga:

a) ze względu na fakt, że „niewypał” jest zjawiskiem niebezpiecznym, lufę strzelby można otworzyć dopiero po czasie ok. 3–5 sekund;

b) ze względu na tendencję do spęczania łusek nabojów zaleca się ładować do magazynka strzelby o jeden nabój mniej niż wynosi pojemność magazynka;

c) w przypadku stwierdzenia, że oznakowanie na łusce naboju jest mało czytelne, naboje takie należy zużyć w pierwszej kolejności w czasie treningów strzeleckich lub przekazać do naprawy w celu naniesienia nowego oznakowania.