Załącznik do decyzji Komendanta Głównego Policji nr 346
z dnia 9 sierpnia 2004 r.

ZASADY
pełnienia służby przez policjantów w policyjnych izbach dziecka

§ 1

Policyjne izby dziecka, zwane dalej izbami, stanowią komórkę organizacyjną wydziału prewencji komendy wojewódzkiej, miejskiej lub powiatowej Policji i bezpośrednio im podlegają.

§ 2

W czasie pobytu w izbie opiekę nad nieletnimi sprawują policjanci-wychowawcy (co najmniej dwóch policjantów na każdej zmianie), posiadający minimum średnie wykształcenie i przygotowanie pedagogiczne.

§ 3

W izbach, w których zatrzymywane są nieletnie dziewczęta, czynność przeszukania należy powierzać policjantkom.

§ 4

Nieletnich przyjmuje do izby policjant, pełniący obowiązki dyżurnego. Dokonuje on kolejno następujących czynności:

1) zapoznaje się z dostarczonymi przez doprowadzającego materiałami i w miarę potrzeb przeprowadza rozmowę z osobą doprowadzającą nieletniego oraz z nieletnim;

2) odnotowuje na dostarczonym protokole zatrzymania nieletniego datę i godzinę doprowadzenia nieletniego do placówki. Fakt odmowy przyjęcia nieletniego odnotowuje się w książce wydarzeń;

3) przeprowadza szczegółowe przeszukanie nieletniego oraz jego rzeczy osobistych na zasadach ogólnych i odbiera mu pieniądze i przedmioty wartościowe oraz przedmioty niebezpieczne. Przeszukanie nieletniego powinna przeprowadzić, w miarę możliwości, osoba tej samej płci;

4) wszelkie odebrane nieletniemu przedmioty oraz odzież wpisuje w jego obecności do kwestionariusza depozytowego i przechowuje w przeznaczonym na ten cel pomieszczeniu. Większe sumy pieniędzy i przedmioty wartościowe przechowuje się oddzielnie w szafie pancernej;

5) sprawdza w ewidencji czy nieletni (lub jego rodzeństwo) posiada już akta w izbie, odszukuje jego teczkę akt i po przejrzeniu dołącza do niej materiał z bieżącego doprowadzenia. Dopisuje w karcie ewidencyjnej datę i przyczynę aktualnego doprowadzenia. Jeżeli nieletni uprzednio w izbie nie przebywał, sporządza nową kartę;

6) przeprowadza z nieletnim rozmowę wstępną, dotyczącą całokształtu jego sytuacji lub zmian, jakie zaszły w jego sytuacji od poprzedniego pobytu w izbie, dotychczasowych zatrzymań i spraw sądowych oraz przyczyn i okoliczności ostatniego zatrzymania. Uzyskane informacje oraz własne spostrzeżenia i wnioski dotyczące sprawy nieletniego odnotowuje w jego dokumentacji;

7) odnotowuje i dołącza do akt nieletniego swoje spostrzeżenia dotyczące: stanu higienicznego i wyglądu nieletniego w chwili doprowadzenia (zawszenie, tatuaż), stanu odzieży, szczególnej wartości depozytu (np. posiadanie dużej sumy pieniędzy, przedmiotów wskazujących na demoralizację nieletniego, adresów, listów, przedmiotów wskazujących na jakieś szczególne zainteresowania nieletniego);

8) poddaje nieletniego zabiegom higienicznym (kąpiel, w razie stwierdzenia wszawicy – zabiegi dezynsekcyjne za pomocą środków odwszawiających). Wydaje nieletniemu czystą bieliznę, piżamę i obuwie oraz środki higieny;

9) zapoznaje nieletniego z jego prawami i obowiązkami oraz obowiązującym w izbie rozkładem zajęć i przekazuje pod opiekę dyżurującemu w grupie wychowawcy.

§ 5

Jeżeli stan zdrowia nieletniego budzi wątpliwości, należy nieletniego skierować na badania lekarskie celem uzyskania opinii.

§ 6

Wychowawca sprawujący opiekę nad nieletnim ma obowiązek:

1) nieustannie, podczas pełnionego dyżuru, czuwać nad zachowaniem i bezpieczeństwem nieletnich, stanem higieny oraz porządkiem użytkowanych pomieszczeń i sprzętu;

2) przed przystąpieniem do pracy w grupie każdorazowo zapoznać się z podstawowymi materiałami o nowo doprowadzonych nieletnich, przejmować od poprzednika i przekazywać następcy najważniejsze informacje o zachowaniu nieletnich,

3) prowadzić obserwację pedagogiczną każdego nieletniego przebywającego w grupie, a w przypadkach szczególnych trudności sprawianych przez nieletnich niezwłocznie informować kierownika izby w celu przekonsultowania środków wychowawczych.

§ 7

Stosowanie w razie niezbędnej konieczności przymusu fizycznego (doprowadzenie nieletniego do pomieszczenia izolacyjnego z użyciem siły) powinno być dokonywane spokojnie, bez elementów brutalności lub okazywania osobistego rozdrażnienia.

§ 8

Przed pozostawieniem nieletniego w pomieszczeniu izolacyjnym odbiera mu się wszelkie przedmioty mogące służyć do samouszkodzeń oraz dokładnie sprawdza się stan pomieszczenia.

§ 9

O izolowaniu nieletniego wychowawca niezwłocznie powiadamia kierownika izby oraz wpisuje fakt izolowania do książki wydarzeń.

§ 10

W czasie pobytu nieletniego w pomieszczeniu izolacyjnym kontroluje się zachowanie nieletniego nie rzadziej niż co 15 minut. Kontrolę odnotowuje się w książce wydarzeń.

§ 11

Policjanci-wychowawcy powinni korzystać z urządzeń alarmowych w razie spostrzeżenia, że zatrzymani przygotowują się do zamachu na pełniących służbę, ucieczki, samobójstwa lub w inny sposób zagrażają bezpieczeństwu własnemu lub innych osób.

§ 12

Do izby nie przyjmuje się nieletnich, którzy zdradzają objawy choroby, zaburzeń psychicznych, po spożyciu alkoholu, innych środków odurzających lub psychotropowych oraz znajdują się w takim stanie, że nie można się z nimi porozumieć. Dalsze postępowanie z nieletnimi należy do decyzji konsultanta (lekarza specjalisty, sędziego).

§ 13

Materiały i informacje o nieletnim, uzyskane w czasie jego pobytu w izbie, przekazuje się – zależnie od potrzeb:

1) właściwemu sądowi rodzinnemu,

2) właściwemu zakładowi lub placówce, do której nieletni zostaje skierowany,

3) instytucjom państwowym i organizacjom zajmującym się opieką i wychowaniem, właściwym ze względu na miejsce zamieszkania nieletniego.

§ 14

Wyniki badań nieletnich przebywających w izbie powinny być dokumentowane przez lekarza w książce wizyt lekarskich.

§ 15

W przypadku podejrzenia, że zatrzymany jest chory zakaźnie lub jest nosicielem wirusa HIV należy niezwłocznie powiadomić służbę sanitarno-epidemiologiczną (stację terenową lub wojewódzką). Dalsze postępowanie z tą osobą należy dostosować do zaleceń tej służby, a przedmioty, bieliznę i odzież zatrzymanego oraz miejsce, w którym przebywał – zdezynfekować.

§ 16

O usiłowaniu samobójstwa, samouszkodzenia ciała i ucieczce, a także zaistnieniu poważnego niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia zatrzymanego policjanci zobowiązani są powiadomić niezwłocznie przełożonego i spowodować – jeżeli jest to celowe – wezwanie lekarza.

§ 17

Lekarstwa przepisane zatrzymanym przez lekarza wykupuje z apteki policjant na koszt jednostki Policji.

§ 18

Zabrania się wydawania zatrzymanym lekarstw do pokoi. Podawanie im lekarstw powinno być odnotowane w książce wizyt lekarskich i odbywać się wyłącznie w obecności policjanta.

§ 19

Zatrzymani otrzymują posiłki trzy razy dziennie oraz napój do zaspokojenia pragnienia.

§ 20

Posiłki wydaje się w następujących porach:

– śniadanie w godzinach 7⁰⁰ – 8⁰⁰,

– obiad w godzinach 12⁰⁰ – 14⁰⁰,

– kolacja w godzinach 18⁰⁰ – 19⁰⁰.

§ 21

Posiłki dla zatrzymanych pobiera się z kuchni jednostek Policji lub innych zakładów żywienia zbiorowego. Posiłki dostarcza się do izby w odpowiednich naczyniach (termosach).

§ 22

Ilość i jakość posiłków dla zatrzymanych, sposób ich przyrządzania i wydawania oraz czystość naczyń podlegają kontroli sanitarnej.

§ 23

Zatrzymani otrzymują z magazynu bieliznę osobistą, odzież (dres), obuwie, piżamę oraz ręcznik i środki do utrzymania higieny osobistej.

§ 24

Wzmożoną obserwację należy stosować wobec zatrzymanych, których zachowanie może świadczyć o zamiarach:

a) targnięcia się na życie lub zdrowie własne lub innych osób (np. współzatrzymanych lub policjanta),

b) stworzenia zagrożenia porządku i bezpieczeństwa w pomieszczeniu izby,

c) ucieczki z izby,

d) organizacji buntu.

Powyższe sytuacje w fazie usiłowania lub zaistnienia należy uznać za wypadek nadzwyczajny.

§ 25

Wobec zatrzymanych nieletnich można zastosować środki przymusu bezpośredniego w sytuacjach i na zasadach określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 17 września 1990 roku w sprawie określenia przypadków oraz warunków i sposobów użycia przez policjantów środków przymusu bezpośredniego (Dz. U. z 1990 r. nr 70, poz. 410 z późn. zm.).

§ 26

Jeżeli w wyniku zastosowania środków przymusu bezpośredniego zatrzymani doznali obrażeń ciała, należy udzielić im pierwszej pomocy, wezwać lekarza, sporządzić raport zawierający opis okoliczności oraz skutków zdarzenia i zawiadomić o tym właściwego przełożonego służbowego.

§ 27

W każdym przypadku zaistnienia sytuacji określonej w § 24 i 25 należy sporządzić notatkę służbową. Przypadki te powinny być również odnotowane w książce wydarzeń.

§ 28

W razie zaistnienia poważnego niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia zatrzymanych oraz policjantów policjant, który pierwszy dowiedział się o tym, zawiadamia natychmiast przełożonego oraz wszelkimi dostępnymi i dopuszczalnymi środkami stara się zapobiec ewentualnym konsekwencjom tego zdarzenia.

§ 29

Policjant po otrzymaniu wiadomości o zagrożeniu podejmuje natychmiast – w zależności od sytuacji – środki przeciwdziałania.

§ 30

O każdym zdarzeniu określonym w § 24 i 25 oraz zaistnieniu innego poważnego niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia osób umieszczonych w izbie istnieje obowiązek – niezależnie od podjętych przedsięwzięć, przewidzianych dla tego rodzaju zdarzeń – niezwłocznego zawiadomienia telefonicznego dyżurnego KWP/KSP.

Dyżurny KWP/KSP zawiadamia o tym wydarzeniu, za pośrednictwem Dyżurnego Operacyjnego Komendy Głównej Policji, Komendanta Głównego Policji.

§ 31

Przyczyny i okoliczności wypadków nadzwyczajnych zaistniałych w izbie badają policjanci wyznaczeni przez nadzorującego pracę izby przełożonego.

§ 32

Jednostka Policji, w której zaistniał wypadek nadzwyczajny wymieniony w § 24, zobowiązana jest przesłać Wydziałowi Prewencji KWP/KSP meldunek z okoliczności zaistniałego wypadku. KWP/KSP w ciągu 14 dni od zaistnienia wydarzeń określonych w § 24 przesyła (oprócz telefonogramu) do Biura Taktyki Zwalczania Przestępczości KGP meldunek, uwzględniający następujące dane:

1) nazwa jednostki Policji, w której zaistniał wypadek, oraz dane personalne osoby, której dotyczy to wydarzenie;

2) podstawy zatrzymania osoby, która uległa wypadkowi w izbie;

3) czas, miejsce oraz okoliczności zaistniałego wypadku;

4) rodzaj służby oraz zabezpieczenie miejsca, w którym zaistniał wypadek, tj.:

a) imiona i nazwiska, staż pracy w Policji policjantów dozorujących zatrzymanych w czasie zaistnienia wypadku oraz znajomość przez nich zasad sprawowania nadzoru;

b) sposób sprawowania nadzoru nad zatrzymanymi, a jeżeli wypadek miał miejsce w pokoju zatrzymań – w jakich odstępach czasu kontrolowano zachowanie się zatrzymanych;

c) liczbę osób umieszczonych w pokoju, w którym zdarzył się wypadek;

5) fakt przekazania obsłudze pomieszczenia lub innym policjantom sprawującym nadzór nad zatrzymanymi informacji o zamiarze popełnienia samobójstwa, dokonania ucieczki lub depresji psychicznej zatrzymanego;

6) naruszone przepisy służbowe i wnioski wyciągnięte w stosunku do winnych oraz dane o ujęciu zbiegłych. Jeżeli do czasu wysłania meldunku nie ukończono postępowania dyscyplinarnego lub nie ujęto osób zbiegłych, przesyła się do Komendy Głównej Policji uzupełnienie do meldunku;

7) podjęte czynności, zmierzające do zapobieżenia tego typu przypadkom w przyszłości.

§ 33

Izba prowadzi następującą dokumentację spraw nieletnich:

1) ewidencję zawierającą personalia,

2) indywidualne teczki akt nieletnich – zawierające ułożone w porządku chronologicznym materiały,

3) dziennik korespondencyjny służący wyłącznie do rejestracji spraw poszczególnych nieletnich,

4) książkę zatrzymanych,

5) kwitariusz depozytowy (kopie kwitów po wydaniu nieletniego załącza się do jego teczki akt),

6) książkę wydarzeń.

§ 34

Dokumentacja spraw niewymienionych w § 33 (z wyłączeniem spraw dotyczących nieletnich) prowadzona jest na zasadach ogólnych.

§ 35

Ewidencja podręczna oraz teczki akt nieletnich powinny być zabezpieczone przed wglądem nieupoważnionych osób, a jednocześnie łatwo dostępne o każdej porze personelowi wychowawczemu izby.

§ 36

Personel izby udostępnia pomieszczenie w czasie odwiedzin nieletniego przez rodzinę, opiekuna lub obrońcę.

§ 37

Obowiązkowej kontroli dyżurnego podlega paczka żywnościowa.

§ 38

Izby opracowują roczne zestawienia statystyczne (Stp-.....) zawierające liczbę, wiek, płeć, czas i przyczyny zatrzymania nieletnich i przesyłają do KWP/KSP oraz Biura Taktyki Zwalczania Przestępczości KGP.

§ 39

Izby mają obowiązek za pośrednictwem KWP/KSP powiadomić Biuro Taktyki Zwalczania Przestępczości KGP o czasowym wyłączeniu policyjnej izby dziecka z funkcjonowania z powodu remontu.