Załącznik do zarządzenia
Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
z dnia 30 kwietnia 2024 r.(poz. 52)

STATUT INSTYTUTU KSIĄŻKI [1]

Rozdział 1

Postanowienia ogólne

§ 1. Instytut Książki, zwany dalej „Instytutem”, jest państwową instytucją kultury utworzoną na podstawie zarządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 29 kwietnia 2024 r. w sprawie połączenia państwowych instytucji kultury: Instytutu Książki i Instytutu Literatury oraz utworzenia państwowej instytucji kultury - Instytutu Książki (Dz. Urz. MKiDM poz. 51) i działającą w szczególności na podstawie:

1) ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2024 r. poz. 87), zwanej dalej „ustawą”;

2) niniejszego statutu.

§ 2. 1. Siedzibą Instytutu jest miasto Kraków, a terenem działania Rzeczpospolita Polska i zagranica.

2. Organizatorem Instytutu jest minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, zwany dalej „Ministrem”.

3. Instytut jest wpisany do rejestru państwowych instytucji kultury prowadzonego przez Ministra i posiada osobowość prawną.

4. Nadzór nad Instytutem sprawuje Minister.

5. Instytut może używać nazwy skróconej „IK”.

Rozdział 2

Zakres działalności Instytutu

§ 3. Do zakresu działalności Instytutu należy dbałość o rozwój kultury literackiej w Polsce, promocja polskiej literatury w kraju i za granicą, inicjowanie i prowadzenie działań proczytelniczych w Polsce, a także tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi rodzimej twórczości literackiej oraz wspieranie rynku książki.

§ 4. Instytut realizuje zadania określone w § 3, w szczególności poprzez:

1) inicjowanie, tworzenie, prowadzenie i wspieranie projektów realizujących przedmiot działania Instytutu oraz współdziałanie w tym zakresie z polskimi i zagranicznymi podmiotami publicznymi oraz prywatnymi;

2) wspieranie polskich twórców literatury i popularyzacja ich dorobku w kraju i za granicą;

3) wspieranie tłumaczeń utworów literatury polskiej na języki obce i publikacji tych utworów za granicą;

4) organizowanie i wspieranie prezentacji polskich książek, polskich twórców literatury i promocji polskiej literatury za granicą;

5) organizowanie i wspieranie wydarzeń, programów i projektów promujących czytelnictwo w Polsce, w tym działania wspierające biblioteki publiczne i środowisko bibliotekarskie w Polsce;

6) organizowanie i wspieranie kongresów, konferencji, sympozjów, seminariów, targów, wystaw, prezentacji, festiwali, konkursów, nagród, uroczystości jubileuszowych oraz warsztatów;

7) przygotowywanie rekomendacji i propozycji rozwiązań problemów społecznych, strukturalnych, instytucjonalnych, finansowych i prawnych związanych z szeroko rozumianym polem literackim i działaniami wszystkich jego indywidualnych oraz zbiorowych podmiotów, w tym podmiotów rynku książki;

8) prowadzenie i wspieranie programów rezydencjalno-stypendialnych dla pisarzy, tłumaczy, krytyków, wydawców, redaktorów, ilustratorów, bibliotekarzy oraz księgarzy polskich w Polsce, polskich zagranicą oraz zagranicznych w Polsce, a także współpraca w tym zakresie z innymi instytucjami;

9) wydawanie czasopism literackich i książek;

10) wydawanie literackich serwisów internetowych;

11) prowadzenie badań, opracowywanie, zamawianie i publikowanie raportów badawczych, ekspertyz, analiz itp. na temat dziedzin objętych zakresem działania Instytutu;

12) tworzenie, organizowanie, prowadzenie i wspieranie programów edukacyjnych oraz szkoleniowych i współpraca w tym zakresie z innymi instytucjami;

13) produkowanie i koprodukowanie materiałów audio i audiowizualnych w celu ich emisji w programach nadawców telewizyjnych, radiowych i internetowych oraz rozporządzania nimi w inny sposób;

14) współpracę z mediami krajowymi i zagranicznymi;

15) obsługę programów Ministra i prowadzenie programów własnych;

16) realizowanie innych zadań zleconych przez Ministra.

Rozdział 3

Organizacja i zarządzanie

§ 5. Organami Instytutu są: Dyrektor Instytutu, zwany dalej „Dyrektorem”, i Rada Instytutu, zwana dalej „Radą”.

§ 6. 1. Dyrektor zarządza Instytutem i reprezentuje go na zewnątrz.

2. Do obowiązków Dyrektora należy realizacja zadań statutowych, w szczególności poprzez:

1) planowanie działalności Instytutu w ujęciu finansowym i programowym w perspektywie krótkoterminowej i długoterminowej;

2) organizowanie działalności Instytutu poprzez kształtowanie jego struktury organizacyjnej i ustalanie procedur działania zapewniających skuteczną i sprawną realizację celów i zadań wynikających z zakresu działalności Instytutu, w tym wydawanie odpowiednich zarządzeń;

3) kierowanie bieżącą działalnością Instytutu;

4) kontrolowanie realizacji celów i zadań wynikających z zakresu działalności Instytutu, oraz planów i programów działania Instytutu;

5) sporządzanie sprawozdań merytorycznych i sprawozdań finansowych za każdy rok kalendarzowy i ich publikowanie.

3. Dyrektora powołuje i odwołuje Minister w trybie określonym ustawą.

4. Dyrektor zarządza Instytutem przy pomocy trzech zastępców.

5. Zastępców Dyrektora powołuje i odwołuje Dyrektor po zasięgnięciu opinii Ministra.

§ 7. 1. Rada jest organem doradczym i opiniodawczym Dyrektora.

2. Do zadań Rady należy w szczególności:

1) przedstawianie rekomendacji dotyczących sposobu realizacji przez Instytut działalności statutowej;

2) opiniowanie planów finansowych, wieloletnich i rocznych programów działania oraz ocena ich realizacji;

3) analizowanie i opiniowanie efektywności działań podejmowanych przez Instytut oraz składanie wniosków we wszystkich istotnych sprawach związanych z funkcjonowaniem Instytutu;

4) poszukiwanie nowych form wsparcia koncepcyjnego, organizacyjnego i finansowego działalności Instytutu.

§ 8. 1. W skład Rady wchodzi 5 osób powoływanych przez Dyrektora, po zasięgnięciu opinii Ministra, ze środowisk prowadzących działalność zbieżną z zakresem działalności Instytutu, przy zachowaniu zasady, że przynajmniej 40% miejsc przeznaczonych jest dla osób reprezentujących każdą z płci.

2. Kadencja Rady trwa 4 lata. Kadencja Rady wygasa również z dniem zakończenia kadencji Dyrektora.

3. Dyrektor, po zasięgnięciu opinii Ministra, może odwołać członka Rady w czasie kadencji z powodu braku jego aktywności w pracach Rady i powołać w jego miejsce inną osobę.

4. Pierwsze posiedzenie Rady zwołuje Dyrektor i przewodniczy mu do czasu wyboru Przewodniczącego Rady, zwanego dalej „Przewodniczącym”.

5. Rada na pierwszym posiedzeniu wybiera ze swojego składu w głosowaniu tajnym Przewodniczącego i jego Zastępcę.

6. Przewodniczący kieruje pracami Rady oraz zwołuje jej posiedzenia według potrzeb, nie rzadziej niż dwa razy w roku.

7. Uchwały Rady podejmowane są na posiedzeniach w głosowaniu jawnym zwykłą większością głosów przy obecności co najmniej połowy składu Rady, z zastrzeżeniem ust. 5 i 8.

8. Uchwały Rady mogą być podejmowane w głosowaniu tajnym na wniosek 3 członków Rady lub Dyrektora.

9. Posiedzenie Rady może być zwołane w trybie nadzwyczajnym na wniosek Ministra, Dyrektora lub co najmniej 3 członków Rady.

10. Zawiadomienie o posiedzeniu wraz z planowanym porządkiem obrad rozsyłane jest nie później niż na 14 dni roboczych przed planowanym terminem posiedzenia.

11. W posiedzeniach Rady może uczestniczyć bez prawa głosu Dyrektor, przedstawiciel Ministra oraz inne osoby zaproszone przez Radę.

12. Z posiedzeń Rady sporządza się protokoły.

13. Członkostwo w Radzie ustaje przed upływem kadencji w razie:

1) zrzeczenia się członkostwa;

2) śmierci;

3) prawomocnego orzeczenia środka karnego pozbawienia praw publicznych;

4) ubezwłasnowolnienia lub choroby trwale uniemożliwiającej wykonywanie obowiązków;

5) odwołania przez Dyrektora, po zasięgnięciu opinii Ministra, z powodu uchylania się od wykonywania obowiązków członka Rady wynikających ze statutu lub regulaminu, o którym mowa w ust. 14.

14. Szczegółowy tryb działania Rady określa uchwalony przez nią regulamin. Rada uchwala regulamin nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia jej powołania.

15. Pracownicy Instytutu nie mogą być członkami Rady.

16. Członkowie Rady wykonują swoje obowiązki bez wynagrodzenia.

17. Koszty działania i obsługi Rady ponosi Instytut.

§ 9. 1. Instytut może tworzyć filie, oddziały i ośrodki specjalistyczne.

2. Tworzenie, łączenie i likwidacja filii, oddziałów i ośrodków specjalistycznych następuje na podstawie zarządzenia Dyrektora po uzyskaniu zgody Ministra.

3. Organizację wewnętrzną Instytutu określa regulamin organizacyjny Instytutu, nadany przez Dyrektora w trybie określonym w art. 13 ust. 3 ustawy.

4. Zmiany regulaminu organizacyjnego są dokonywane w trybie określonym dla jego nadania.

Rozdział 4

Gospodarka finansowa

§ 10. 1. Instytut prowadzi samodzielną gospodarkę finansową na zasadach określonych w ustawie.

2.Źródłami finansowania działalności Instytutu są:

1) środki przekazywane przez Ministra w postaci dotacji podmiotowych i dotacji celowych;

2) dotacje inne, niż wymienione w pkt 1;

3) przychody z tytułu wykonywania działalności statutowej;

4) środki pochodzące z funduszy krajowych i zagranicznych;

5) środki z tytułu spadków i darowizn otrzymywanych od osób fizycznych i prawnych;

6) przychody z mienia, w szczególności z najmu, dzierżawy i innych umów o podobnym charakterze;

7) odsetki z rachunków bankowych;

8) przychody ze sprzedaży majątku, rzeczy i praw, w tym licencji, czasopism i książek;

9) przychody z prowadzonej działalności dodatkowej.

3.Dyrektor zapewnia terminowe sporządzenie rocznego sprawozdania finansowego, obligatoryjne jego badanie przez firmę audytorską i przedłożenie go do zatwierdzenia Ministrowi. Wyboru firmy audytorskiej dokonuje Minister.

§ 10a. 1. Instytut prowadzi, jako dodatkową, działalność odpłatną, według zasad określonych w obowiązujących przepisach, w zakresie:

1) obrotu prawami autorskimi, zmierzającego do wydania i sprzedaży książek, biuletynów, czasopism oraz filmów, zdjęć, materiałów audiowizualnych i multimediów,

2) sprzedaży druków, publikacji, wydawnictw, materiałów promocyjnych oraz wyrobów przemysłu kultury, w tym materiałów audiowizualnych i multimediów,

3) świadczenia usług w zakresie organizacji i produkcji wydarzeń związanych z działalnością promocyjną, popularyzatorską, edukacyjną, kulturalną i wydawniczą, w tym konferencji, sympozjów, wystaw oraz warsztatów edukacyjnych,

4) wypożyczania, najmu i dzierżawy posiadanego majątku, w tym wynajmu pomieszczeń,

5) świadczenia usług w zakresie dostarczania i utrzymywania elektronicznych systemów bibliotecznych

- o ile działalność ta nie spowoduje ograniczenia realizacji zadań statutowych.

2. Dochód z działalności dodatkowej odpłatnej przeznacza się na finansowanie działalności statutowej Instytutu.

§ 11. 1. Do składania w imieniu Instytutu oświadczeń w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych uprawniony jest Dyrektor.

2. Dyrektor może ustanawiać pełnomocników do dokonywania określonych czynności prawnych w imieniu Instytutu, określając zakres ich umocowania.

3. Udzielenie i odwołanie pełnomocnictwa podlega ujawnieniu w rejestrze państwowych instytucji kultury prowadzonym przez Ministra, za wyjątkiem pełnomocnictw procesowych.

Rozdział 5

Przepis końcowy

§ 12. 1. Połączenia, podziału lub likwidacji Instytutu dokonuje Minister na zasadach i w trybie określonym ustawą.

2. Wszelkie zmiany statutu mogą być dokonane w trybie określonym dla jego nadania.