Na podstawie art. 13 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2024 r. poz. 87) zarządza się, co następuje:

Załącznik do zarządzenia
Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
z dnia 25 kwietnia 2024 r. (poz. 50)

STATUT INSTYTUTU RÓŻNORODNOŚCI JĘZYKOWEJ RZECZYPOSPOLITEJ

ROZDZIAŁ I

POSTANOWIENIA OGÓLNE

§ 1. 1. Instytut Różnorodności Językowej Rzeczypospolitej, zwany dalej „Instytutem”, jest państwową instytucją kultury utworzoną na podstawie zarządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 25 kwietnia 2024 r. w sprawie utworzenia państwowej instytucji kultury - Instytutu Różnorodności Językowej Rzeczypospolitej (Dz. Urz. MKiDN poz. 49) i działającą w szczególności na podstawie:

1) ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2024 r. poz. 87), zwanej dalej „ustawą”;

2) niniejszego Statutu.

2. Nadzór nad Instytutem sprawuje minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, zwany dalej „Ministrem”.

§ 2. 1. Siedzibą Instytutu jest miasto stołeczne Warszawa, a terenem działania - obszar Rzeczypospolitej Polskiej i zagranica.

2. Organizatorem Instytutu jest Minister.

3. Instytut podlega wpisowi do rejestru instytucji kultury prowadzonego przez Ministra i posiada osobowość prawną.

ROZDZIAŁ II

ZAKRES DZIAŁALNOŚCI

§ 3. Do zakresu działalności Instytutu należy:

1) promowanie w kraju i za granicą wiedzy o różnorodności językowej Polski, szczególnie o językach i odmianach językowych używanych współcześnie na terytorium Polski;

2) dokumentacja dziedzictwa językowego Polski;

3) promowanie wielojęzyczności i ochrony praw językowych;

4) wsparcie dla społeczności, organizacji pozarządowych i instytucji działających na rzecz zachowania i rozwoju różnorodności językowej;

5) koordynacja współpracy międzyinstytucjonalnej krajowej i zagranicznej w zakresie ochrony języków i odmian językowych używanych współcześnie na terytorium Polski;

6) wypracowywanie rekomendacji dla polityki językowej na poziomie krajowym i europejskim.

§ 4. 1. Zakres działalności określony w § 3 Instytut realizuje przez:

1) tworzenie, organizowanie i realizację własnych programów, w tym programów stypendialnych i dotacyjnych;

2) opracowywanie podręczników i innych materiałów edukacyjnych i dydaktycznych dla edukacji formalnej, nieformalnej i pozaformalnej dotyczącej różnorodności językowej;

3) prowadzenie działań´ związanych z cyfryzacją, digitalizacją i udostępnianiem materiałów dotyczących różnorodności językowej Polski, w szczególności poprzez utworzenie i utrzymanie repozytorium języków i odmian językowych używanych współcześnie na terytorium Polski;

4) prowadzenie działalności wydawniczej, dokumentacyjnej, informacyjnej i promocyjnej;

5) organizowanie wystaw stałych oraz czasowych;

6) prowadzenie działalności upowszechniającej kulturę_? , w tym niematerialne dziedzictwo kulturowe;

7) prowadzenie działalności badawczej;

8) przygotowywanie opinii, wytycznych i ekspertyz na potrzeby administracji rządowej, samorządowej i organizacji międzynarodowych;

9) realizację innych zadań zleconych przez Ministra.

2. Instytut może w zakresie swojej działalności współpracować z instytucjami krajowymi i zagranicznymi, w tym mediami regionalnymi, organizacjami mniejszości narodowych i etnicznych, organizacjami pozarządowymi oraz organizacjami międzynarodowymi.

ROZDZIAŁ III

ZARZĄDZANIE I ORGANIZACJA

§ 5. Organami Instytutu są: Dyrektor, zwany dalej „Dyrektorem”, oraz Rada Programowa, zwana dalej „Radą”.

§ 6. 1. Dyrektor zarządza działalnością Instytutu i reprezentuje go na zewnątrz.

2. Do obowiązków Dyrektora należy realizacja zadań statutowych, a w szczególności:

1) odpowiedzialność za bieżącą działalność Instytutu;

2) przygotowywanie strategii, programów działania i planów finansowych Instytutu;

3) nadzór nad realizacją przygotowanych programów działania i wykonaniem planów finansowych Instytutu;

4) sporządzanie sprawozdań z działalności i sprawozdań finansowych za każdy rok budżetowy;

5) wydawanie wewnętrznych regulaminów, zarządzeń i innych dokumentów wewnętrznych Instytutu.

3. Dyrektora powołuje i odwołuje Minister w trybie określonym ustawą.

4. Dyrektor zarządza Instytutem przy pomocy zastępcy Dyrektora.

5. Zastępcę Dyrektora powołuje i odwołuje Dyrektor po uzyskaniu opinii Ministra.

§ 7. 1. Rada jest organem doradczym i opiniodawczym Instytutu.

2. W skład Rady wchodzi 14 członków, spośród których jedenastu powoływanych jest przez Ministra na wniosek Dyrektora, a po 1 osobie wskazują do Rady: minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki oraz minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych.

3. Minister w składzie Rady uwzględnia przedstawicieli Rady Języka Polskiego, Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych oraz Polskiego Związku Głuchych.

4. Do zadań Rady należy w szczególności:

1) opiniowanie strategii, programów działania i planów finansowych Instytutu;

2) opiniowanie realizacji zadań Instytutu;

3) wyrażanie opinii i składanie wniosków do Dyrektora we wszystkich istotnych sprawach dotyczących Instytutu i jego działalności;

4) pomoc w poszukiwaniu nowych form wsparcia organizacyjnego, koncepcyjnego i finansowego działalności Instytutu;

5) pomoc w promowaniu działalności Instytutu.

5. Pierwsze posiedzenie Rady zwołuje Dyrektor.

6. Członkowie Rady na pierwszym posiedzeniu wybierają spośród siebie Przewodniczącego Rady i jego zastępcę w głosowaniu tajnym.

7. Przewodniczący kieruje pracami Rady oraz zwołuje jej posiedzenia.

8. Przewodniczący zwołuje posiedzenie Rady w zależności od potrzeb, nie rzadziej jednak niż raz na pół roku.

9. Kadencja Rady trwa 4 lata.

10. Członkostwo w Radzie ustaje przed upływem kadencji w razie:

1) zrzeczenia się;

2) śmierci;

3) choroby trwale uniemożliwiającej wykonywanie obowiązków;

4) prawomocnego orzeczenia środka karnego pozbawienia praw publicznych lub ubezwłasnowolnienia;

5) odwołania przez Ministra, z powodu niewykonywania obowiązków członka Rady wynikających z niniejszego Statutu.

11. Uzupełnienia składu Rady dokonuje właściwy minister w trybie, o którym mowa w ust. 2. Kadencja nowych członków Rady wygasa wraz z upływem kadencji Rady.

12. Uchwały Rady podejmowane są zwykłą większością głosów, w obecności co najmniej połowy składu Rady, w głosowaniu jawnym.

13. Za udział w pracach Rady jej członkowie nie otrzymują wynagrodzenia.

14. Szczegółowy tryb działania Rady określa uchwalony przez nią i zatwierdzony przez Dyrektora Regulamin

§ 8. 1. Organizację wewnętrzną Instytutu określa regulamin organizacyjny nadany zarządzeniem Dyrektora, w trybie określonym w art. 13 ust. 3 ustawy.

2. Instytut może tworzyć oddziały zamiejscowe.

3. Tworzenie, łączenie i likwidacja oddziałów zamiejscowych Instytutu następuje na podstawie zarządzenia Dyrektora, po uzyskaniu zgody Ministra.

ROZDZIAŁ IV

GOSPODARKA FINANSOWA

§ 9. 1. Instytut prowadzi gospodarkę finansową na zasadach określonych w ustawie.

2. Działalność Instytutu finansowana jest z dotacji budżetowych, z dochodów własnych uzyskiwanych z działalności statutowej, dobrowolnych wpłat, zapisów osób prawnych i fizycznych, a także z innych źródeł.

3. Podstawą gospodarki Instytutu jest roczny plan finansowy zatwierdzany przez Dyrektora, przy zachowaniu wysokości dotacji Ministra.

4. Dyrektor zapewnia terminowe sporządzenie rocznego sprawozdania finansowego, obligatoryjne jego zbadanie przez firmę audytorską i przedłożenie go do zatwierdzenia Ministrowi. Wyboru firmy audytorskiej dokonuje Minister.

§ 10. Majątek Instytutu może być wykorzystywany jedynie dla celów wynikających z zakresu działania Instytutu.

§ 11. 1. Instytut gospodaruje samodzielnie przydzieloną i nabytą częścią mienia oraz prowadzi samodzielnie gospodarkę w ramach posiadanych środków, kierując się zasadami efektywności ich wykorzystania.

2. Instytut może przyjmować w depozyt, użyczenie dobra kultury oraz darowiznę darów rzeczowych na podstawie umów zawartych z osobami prawnymi lub fizycznymi.

3. Instytut może zbywać środki trwałe. Przy zbywaniu środków trwałych stosuje się odpowiednie przepisy dotyczące przedsiębiorstw państwowych.

§ 12. 1. Dyrektor Instytutu dokonuje w imieniu Instytutu czynności prawnych, w tym składa oświadczenia w zakresie jego praw oraz zobowiązań finansowych i majątkowych.

2. Dyrektor Instytutu może udzielić w formie pisemnej pełnomocnictwa zastępcy Dyrektora, głównemu księgowemu lub innej osobie, określając jego zakres i sposób reprezentacji.

3. Udzielenie i odwołanie pełnomocnictwa podlega ujawnieniu w rejestrze instytucji kultury prowadzonym przez Ministra, za wyjątkiem pełnomocnictw procesowych.

§ 13. 1. W celu finansowania działalności statutowej Instytut może prowadzić, jako dodatkową, działalność odpłatną według zasad określonych w obowiązujących przepisach, o ile działalność ta nie spowoduje ograniczenia zakresu działalności Instytutu.

2. Działalność, o której mowa w ust. 1, może być prowadzona w zakresie:

1) produkcji i sprzedaży wydawnictw książkowych, czasopism i innych publikacji;

2) udzielania licencji i sprzedaży praw autorskich;

3) organizacji imprez, w tym szkoleń, konferencji, warsztatów i wyjazdów studyjnych;

4) usług doradczo-konsultacyjnych;

5) usług szkoleniowych;

6) usług wystawienniczych i produkcyjnych w obszarze kultury.

ROZDZIAŁ V

PRZEPIS KOŃCOWY

§ 14. 1. Połączenia, podziału lub likwidacji Instytutu dokonuje Minister na zasadach i w trybie przewidzianym w ustawie.

2. Wszelkie zmiany niniejszego Statutu dokonywane są w trybie określonym dla jego nadania.