Załącznik do zarządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
z dnia 3 września 2019 r. (poz. 90)

STATUT
INSTYTUTU DZIEDZICTWA SOLIDARNOŚCI [1]

Rozdział 1

Postanowienia ogólne

§ 1. Instytut Dziedzictwa Solidarności, zwany dalej „Instytutem”, działa w szczególności na podstawie:

1) ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1983 oraz z 2019 r. poz. 115 i 730), zwanej dalej „ustawą o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej”;

2) umowy z dnia 31 sierpnia 2019 r. o utworzeniu państwowej instytucji kultury pod nazwą Instytut Dziedzictwa Solidarności, zawartej pomiędzy Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego a Niezależnym Samorządnym Związkiem Zawodowym „Solidarność”, zwanej dalej „umową”;

3) niniejszego statutu.

§ 2. 1. Założycielami Instytutu są: Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, zwany dalej „Ministrem”, i Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”, zwany dalej „NSZZ Solidarność”, zwani dalej łącznie „Założycielami”.

2. Organizatorem Instytutu jest Minister.

3. Instytut podlega wpisowi do rejestru instytucji kultury prowadzonego przez Ministra.

4. Instytut posiada osobowość prawną.

§ 3. Siedzibą Instytutu jest Gdańsk, a terenem działania obszar Rzeczypospolitej Polskiej i zagranica.

§ 4. Instytut używa pieczątki z napisem wskazującym jego nazwę i siedzibę. W pieczątce może znaleźć się również symbol graficzny.

Rozdział 2

Zakres działalności Instytutu

§ 5. Do zakresu działalności Instytutu należy:

1) upamiętnianie i promowanie w kraju i zagranicą dziedzictwa historycznego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, ruchu społecznego oraz antykomunistycznej opozycji demokratycznej w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem polskiego zrywu obywatelskiego w sierpniu 1980 roku;

2) upamiętnianie pluralizmu wewnątrzzwiązkowego, nurtów opozycji demokratycznej i oporu społeczeństwa polskiego wobec systemu komunistycznego w latach 1956-1989;

3) upamiętnianie postaw i aktywności przedstawicieli Kościoła katolickiego względem NSZZ „Solidarność” i opozycji demokratycznej;

4) inicjowanie przedsięwzięć kulturalnych, społecznych i naukowych nawiązujących do tradycji ruchu Solidarności;

5) badania naukowe w zakresie historii Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”;

6) edukacja i wychowanie młodego pokolenia Polaków w duchu wartości i tradycji ruchu Solidarności;

7) upowszechnianie w świadomości międzynarodowej polskiego wkładu w obalenie systemu komunistycznego;

8) inicjowanie i wspieranie -w oparciu o dziedzictwo i wartości ruchu Solidarności - nowych przedsięwzięć poruszających problematykę wolności, suwerenności Polski, demokracji, praw człowieka i innych wyzwań współczesnej Polski, Europy i Świata;

9) ochrona dziedzictwa kulturowego Stoczni Gdańskiej.

§ 6. 1. Zakres działalności określony w § 5 Instytut realizuje przez:

1) organizowanie wystaw czasowych;

2) prowadzenie działań edukacyjnych;

3) gromadzenie, przechowywanie, zabezpieczenie i konserwowanie, opracowywanie, udostępnianie, użyczanie i przyjmowanie w depozyt, przedmiotów nawiązujących do dziedzictwa ruchu Solidarności i innych demokratycznych ruchów w krajach byłego bloku wschodniego;

4) prowadzenie i wspieranie działalności naukowo-badawczej;

5) prowadzenie internetowego Archiwum Instytutu Dziedzictwa Solidarności;

6) publikowanie i rozpowszechnianie wydawnictw naukowych, katalogów, przewodników wystaw, materiałów informacyjnych i reklamowych;

7) tworzenie i dystrybuowanie produkcji filmowych i multimedialnych;

8) promowanie polskiego dziedzictwa ruchu Solidarności we współpracy międzynarodowej;

9) prowadzenie działalności promocyjnej i informacyjnej;

10) wspieranie inicjatyw kulturalnych, artystycznych i społecznych;

11) organizowanie i współorganizowanie debat, konferencji, sympozjów, zjazdów, wykładów, koncertów, spektakli oraz pokazów;

12) współpracę z polskimi i zagranicznymi instytucjami kultury, edukacyjnymi i naukowymi, organami administracji rządowej i samorządowej, osobami prawnymi, organizacjami pozarządowymi, mediami, a także innymi osobami i jednostkami organizacyjnymi nie posiadającymi osobowości prawnej;

13) współpracę z Niezależnym Samorządnym Związkiem Zawodowym „Solidarność”.

2. Instytut może prowadzić wystawę stałą poświęconą ruchowi Solidarności.

3. Instytut może wspierać działalność i udostępnianie dla zwiedzających historycznej Sali BHP w Gdańsku i innych ważnych z punktu materialnego dziedzictwa ruchu Solidarności miejsc - na podstawie odrębnych umów zawieranych z podmiotami posiadającymi tytuł prawny do tych nieruchomości.

4. Instytut w ramach zakresu swojej działalności może prowadzić własne programy o charakterze edukacyjnym, badawczym, kulturalnym, stypendialnym, adresowane do osób prawnych i fizycznych.

5. Instytut zobowiązany jest do promowania swoich działań nawiązujących do tradycji i dziedzictwa ruchu Solidarności za pomocą najnowszych - według najlepszego stanu wiedzy - internetowych środków przekazu - w tym również poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Instytut może w tym celu zawierać odpłatne umowy z osobami prawnymi i fizycznymi oferującymi tego typu usługi.

6. Instytut może wspierać w sposób stały i systemowy, zgodnie z zasadami udzielania zamówień publicznych, wybrane cykliczne projekty kulturalne o szczególnej wadze i znaczeniu ogólnokrajowym.

Rozdział 3

Organizacja i zarządzanie Instytutem

§ 7. 1. Instytutem zarządza Dyrektor Instytutu, zwany dalej „Dyrektorem”, w oparciu o plan merytoryczny i finansowy, z zachowaniem dotacji rocznych Ministra.

2. Dyrektor podejmuje decyzje samodzielnie i ponosi za nie odpowiedzialność. Dyrektor odpowiada za całość spraw związanych z prawidłowym funkcjonowaniem Instytutu.

§ 8. 1.Dyrektora powołuje i odwołuje Minister w porozumieniu z NSZZ Solidarność.

2. Dyrektor zarządza Instytutem przy pomocy Zastępcy Dyrektora.

3. Zastępcę Dyrektora powołuje i odwołuje Dyrektor po uzyskaniu opinii Założycieli.

4. W przypadku wakatu na stanowisku Dyrektora, Minister powierzy pełnienie obowiązków Dyrektora, Zastępcy Dyrektora, zgodnie z art. 16a ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.

5. W przypadku równoczesnych wakatów na stanowiskach Dyrektora oraz Zastępcy Dyrektora, Minister w porozumieniu z NSZZ Solidarność, powierzy pełnienie obowiązków Dyrektora wyznaczonej przez siebie osobie, zgodnie z art. 16a ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.

6. W przypadku zamiaru ogłoszenia konkursu na kandydata na stanowisko Dyrektora, Minister powoła komisję konkursową w składzie:

1) 2 przedstawicieli Ministra;

2) 3 przedstawicieli NSZZ Solidarność.

7. Czynności z zakresu prawa pracy w stosunku do Dyrektora powołanego w trybie, o którym mowa w ust. 1, w tym ustalenia warunków płacy oraz warunków podejmowania dodatkowych prac o charakterze twórczym, wykonuje Minister.

§ 9. Do obowiązków Dyrektora należy w szczególności:

1) zarządzanie Instytutem i dbałość o realizację jego zadań;

2) nadzorowanie działalności merytorycznej Instytutu w oparciu o wdrażany i aktualizowany w miarę potrzeb plan merytoryczny;

3) reprezentowanie Instytutu na zewnątrz;

4) tworzenie warunków do właściwej realizacji zadań Instytutu;

5) dobór i właściwe wykorzystanie kadry oraz podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników;

6) zapewnienie pracownikom właściwych warunków pracy;

7) właściwa gospodarka mieniem i środkami finansowymi;

8) pozyskiwanie środków finansowych na działalność Instytutu od podmiotów zewnętrznych;

9) uczestniczenie w posiedzeniach Rady Instytutu Dziedzictwa Solidarności;

10) przedstawianie właściwymi instytucjom i Organizatorowi planów i sprawozdań oraz wniosków finansowych, w tym przedkładanie Radzie Instytutu Dziedzictwa Solidarności do zaopiniowania rocznego planu merytorycznego wraz z planem finansowym;

12) inne czynności powierzone przez Ministra lub NSZZ Solidarność.

§ 10. Organizację wewnętrzną Instytutu oraz zakres zadań komórek organizacyjnych określa regulamin organizacyjny nadawany przez Dyrektora po zasięgnięciu przez niego opinii Rady Instytutu Dziedzictwa Solidarności, Założycieli oraz działających w Instytucie organizacji związkowych i stowarzyszeń twórców.

§ 11. 1. Przy Instytucie działa, powoływana na pięcioletnią kadencję, Rada Instytutu Dziedzictwa Solidarności, która składa się z 7 członków, powoływanych i odwoływanych przez Ministra w uzgodnieniu z NSZZ Solidarność.

2. W skład Rady Instytutu Dziedzictwa Solidarności wchodzi:

1) 3 przedstawicieli Ministra;

2) 4 przedstawicieli NSZZ Solidarność.

3. Uzupełnienia na okres do końca bieżącej kadencji składu Rady Instytutu Dziedzictwa Solidarności ze względu na wygaśnięcie członkostwa z powodu:

1) zrzeczenia się członkostwa,

2) choroby trwale uniemożliwiającej wykonywanie obowiązków,

3) naruszenia przepisów prawa w związku z zajmowanym stanowiskiem,

4) prawomocnego orzeczenia środka karnego pozbawienia praw publicznych,

5) śmierci,

6) odwołania z powodu niewykonywania obowiązków członka Rady wynikających z niniejszego statutu

- dokonuje Minister w uzgodnieniu z NSZZ Solidarność z własnej inicjatywy w przypadku przedstawicieli, o których mowa w ust. 2 pkt 1, albo na wniosek NSZZ Solidarność w przypadku przedstawicieli, o których mowa ust. 2 pkt 2.

§ 12. 1. Rada Instytutu Dziedzictwa Solidarności wybiera ze swego grona przewodniczącego, jego zastępcę i sekretarza.

2. Rada Instytutu Dziedzictwa Solidarności podejmuje decyzje zwykłą większością głosów, przy udziale, co najmniej połowy statutowego składu Rady. Głosowanie może być przeprowadzone pisemnie przy wykorzystaniu środków bezpośredniego komunikowania się na odległość.

3. Posiedzenia Rady Instytutu Dziedzictwa Solidarności odbywają się, co najmniej dwa razy w roku kalendarzowym, zwołuje je przewodniczący Rady z własnej inicjatywy lub na wniosek Dyrektora. W wyjątkowych przypadkach posiedzenie Rady Instytutu Dziedzictwa Solidarności może odbyć się przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość.

4. Szczegółowy tryb prac Rady Instytutu Dziedzictwa Solidarności określa uchwalony przez nią regulamin.

5. Obsługę kancelaryjno-biurową Rady Instytutu Dziedzictwa Solidarności zapewnia Instytut.

§ 13. 1. Do kompetencji Rady Instytutu Dziedzictwa Solidarności należy:

1) opiniowanie realizacji zadań Instytutu;

2) zatwierdzanie planu merytorycznego Instytutu oraz składanie wniosków odnośnie jego treści;

3) opiniowanie przedłożonego przez Dyrektora rocznego planu działalności wraz z planem finansowym, a także sprawozdania rocznego z działalności Instytutu;

4) opiniowanie strategii Instytutu oraz składanie wniosków odnośnie jej treści;

5) opiniowanie bieżącej działalności Instytutu i zgłaszanie wniosków w tym zakresie;

6) decyzja o poddaniu sprawozdania finansowego audytowi;

7) składanie propozycji dotyczących zmian statutu;

8) wyrażanie opinii i składanie wniosków z własnej inicjatywy lub na wniosek Dyrektora we wszystkich istotnych sprawach związanych z działalnością Instytutu.

2. Ponadto Rada Instytutu Dziedzictwa Solidarności opiniuje propozycje dotyczące połączenia, podziału lub likwidacji Instytutu, dotyczące zmian statutu, a także odwołania Dyrektora przed upływem kadencji.

§ 14. 1. Dyrektor może tworzyć - z własnej inicjatywy lub na wniosek Rady Instytutu Dziedzictwa Solidarności - kolegia doradcze lub eksperckie o charakterze stałym lub tymczasowym. Powołując kolegium, Dyrektor w drodze zarządzenia określa przedmiot i tryb jego działania oraz liczbę członków kolegium.

2. W skład kolegium wchodzą osoby powołane przez Dyrektora spośród pracowników Instytutu lub spoza ich grona.

3. Kolegium przygotowuje opinie, stanowiska, ekspertyzy, opracowania naukowe, edukacyjne lub promocyjne, w zakresie przedmiotowym do którego zostało powołane.

4. Członkowie kolegium nie będący pracownikami Instytutu mogą otrzymywać w ramach swojej działalności wynagrodzenie, na podstawie odrębnych umów.

Rozdział 4

Majątek i finanse Instytutu

§ 15. 1. Instytut prowadzi gospodarkę finansową na zasadach określonych w ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej i innych obowiązujących w tym zakresie przepisach.

2. Podstawą gospodarki finansowej jest plan finansowy Instytutu ustalony przez Dyrektora, przy zachowaniu wysokości dotacji Ministra.

3. Majątek Instytutu wykorzystuje się do celów wynikających z zakresu działania Instytutu.

4. Środki niezbędne do prowadzenia działalności Instytutu zapewnia Minister w trybie i wysokości określonej w umowie.

5. Dyrektor odpowiada za terminowe sporządzenie rocznego sprawozdania finansowego, obligatoryjne jego zbadanie przez firmę audytorską i przedłożenie go do zatwierdzenia Ministrowi. Kopię zatwierdzonego sprawozdania Dyrektor przekazuje NSZZ Solidarność.

§ 16. Instytut rozporządza samodzielnie przydzielonym i nabytym mieniem oraz prowadzi samodzielną gospodarkę w ramach posiadanych środków, kierując się zasadą efektywnego ich wykorzystania.

§ 17. Dyrektor składa Ministrowi:

1) materiały planistyczne w zakresie działalności bieżącej i inwestycyjnej Instytutu, w terminach określonych przez Ministra;

2) okresowe sprawozdania w zakresie wykonania zadań ujętych w planach, w terminach określonych przez Ministra;

3) sprawozdania i materiały w zakresie i terminach określonych w odrębnych przepisach.

§ 18. Źródłami finansowania działalności Instytutu są:

1) dotacje przekazywane przez Ministra, w tym:

a) dotacje podmiotowe na dofinansowanie działalności bieżącej w zakresie realizowanych zadań statutowych, w tym na utrzymanie i remonty obiektów,

b) dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji,

c) dotacje celowe na realizację wskazanych zadań i programów;

2) przychody z prowadzonej działalności, w tym ze sprzedaży składników majątku ruchomego;

3) przychody z najmu i dzierżawy składników majątkowych;

4) dotacje z budżetu jednostek samorządu terytorialnego;

5) środki otrzymane od osób fizycznych i prawnych oraz z innych źródeł.

§ 19. 1. Do dokonywania czynności prawnych w imieniu Instytutu, w tym do składania oświadczeń w zakresie jego praw i zobowiązań finansowych i majątkowych uprawniony jest Dyrektor.

2. Dyrektor może ustanawiać pełnomocników do dokonywania czynności prawnych w imieniu Instytutu, określając zakres pełnomocnictwa.

3. Udzielenie i odwołanie pełnomocnictwa podlega ujawnieniu w rejestrze instytucji kultury prowadzonym przez Ministra, za wyjątkiem pełnomocnictw procesowych.

§ 20. 1. Instytut może prowadzić, jako dodatkową, działalność odpłatną według zasad określonych w obowiązujących przepisach, w zakresie:

1) usług handlowych, w tym sprzedaży publikacji, pamiątek i innych wyrobów związanych tematycznie z zakresem działalności Instytutu;

2) odpłatnego organizowania imprez kulturalnych, naukowych, edukacyjnych, projekcji, spektakli, konferencji, pokazów i konferencji;

3) wynajmu oraz dzierżawy majątku ruchomego i nieruchomego Muzeum;

4) usług gastronomicznych;

5) usług związanych z obsługą ruchu turystycznego;

6) odpłatnego udzielania licencji na korzystanie z utworów będących w posiadaniu Instytutu lub utworów co do których Instytut posiada prawo pobierania pożytków z ich obrotu na podstawie odrębnych umów.

2. Dochód z działalności dodatkowej przeznacza się na finansowanie działalności statutowej Instytutu.

Rozdział 5

Postanowienie końcowe

§ 21. Połączenia, podziału lub likwidacji Instytutu dokonuje Minister w porozumieniu z NSZZ Solidarność w trybie i na zasadach przewidzianych w ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej oraz z uwzględnieniem postanowień umowy.

§ 22. Zmian statutu dokonuje Minister w porozumieniu z NSZZ Solidarność oraz po uzyskaniu opinii Rady Instytutu Dziedzictwa Solidarności.