Załącznik do zarządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
z dnia 25 lutego 2019 r. (Dz. Urz. poz. 13)

STATUT INSTYTUTU LITERATURY [1]

Rozdział 1

Postanowienia ogólne

§ 1. Instytut Literatury, zwany dalej „Instytutem”, jest państwową instytucją kultury, działającą w szczególności na podstawie:

1) ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1983 oraz z 2019 r. poz. 115) zwanej dalej „ustawą”;

2) zarządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 25 lutego 2019 r. w sprawie utworzenia państwowej instytucji kultury - Instytutu Literatury (Dz. Urz. MKiDN poz. 12);

3) niniejszego statutu.

§ 2. Siedzibą Instytutu jest Kraków, a terenem działania Rzeczypospolita Polska i zagranica.

§ 3. 1. Organizatorem Instytutu jest minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, zwany dalej „Ministrem”.

2. Instytut podlega wpisowi do rejestru instytucji kultury prowadzonego przez Ministra i posiada osobowość prawną.

3. Nadzór nad Instytutem sprawuje Minister.

Rozdział 2

Zakres działalności Instytutu

§ 4. 1. Do zakresu działalności Instytutu należy realizacja mecenatu państwa nad środowiskiem twórców i badaczy polskiej literatury współczesnej oraz krytyki literackiej, w tym:

1) tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi współczesnej twórczości literackiej;

2) podejmowanie działań służących upowszechnianiu współczesnej twórczości literackiej;

3) wspieranie współczesnych polskich twórców literatury i popularyzacja ich dorobku w kraju i za granicą;

4) ochrona współczesnej twórczości literackiej oraz podejmowanie działań na rzecz jej obecności w obiegu wydawniczym;

5) dbałość o obecność współczesnej twórczości literackiej w procesie edukacji;

6) podejmowanie działań służących podnoszeniu kompetencji odbiorców polskiej współczesnej twórczości literackiej oraz poszerzaniu ich kręgu;

7) podejmowanie działań na rzecz wymiany doświadczeń badawczych w zakresie literatury i jej kontekstów historyczno-kulturowych z krajami Europy Środkowej i Wschodniej.

2. Zadania, o których mowa w ust. 1, Instytut realizuje w szczególności poprzez:

1) prowadzenie działalności wydawniczej, w tym:

a) redagowanie i wydawanie kwartalnika kulturalnego „Nowy Napis” oraz prezentowanie na jego łamach oryginalnej poezji, prozy i dramatu, a także inicjowanie dyskusji literackich i pogłębionych ocen krytycznoliterackich,

b) redagowanie i wydawanie w języku angielskim kwartalnika naukowego „Trimarium. History and Literature of Central and Eastern European Countries” oraz prezentowanie na jego łamach literackich i historyczno-kulturowych kontekstów badań nad specyfiką Europy Środkowej i Wschodniej, a także inicjowanie dyskusji i pogłębionych ocen wspólnego dziedzictwa tych krajów,

c) redagowanie i wydawanie serii wydawniczych, w tym:

- Biblioteki Krytyki Literackiej Kwartalnika „Nowy Napis”, będącej serią antologii z wstępami omawiającymi współczesną twórczość (w szczególności poetów i prozaików, których twórczość uwzględniona jest w podstawie programowej dla szkół ponadpodstawowych) lub zbiorami tekstów krytycznoliterackich,

- serii naukowej pod nazwą Biblioteka Pana Cogito,

- serii dotyczącej najnowszej literatury pod nazwą Nowa Krytyka i Esej;

2) tworzenie specjalistycznych portali i baz danych poświęconych twórcom, badaczom i krytykom współczesnej polskiej literatury, a także ukazaniu jej historyczno-kulturowego tła w Europie Środkowej i Wschodniej, w języku polskim i językach obcych, w tym:

a) prowadzenie portalu internetowego zawierającego najnowsze teksty literackie, bieżące recenzje i rozmowy z pisarzami, informacje o pisarzach, komentarze do wydarzeń literackich, archiwa - wzbogacone o materiały video, zdjęcia i nagrania audio,

b) prowadzenie elektronicznej wersji kwartalnika naukowego „Trimarium. History and Literature of Central and Eastern European Countries” wzbogaconego o bieżące rozmowy na temat literackich i dziejowych kontekstów w Europie Środkowej i Wschodniej,

c) gromadzenie i bezpłatne udostępnianie zbiorów obejmujących repozytoria tekstów literackich i krytycznoliterackich i tekstów dotyczących dziejów i literatury oraz multimedia;

3) prowadzenie działalności informacyjnej w zakresie współczesnej twórczości literackiej, badań literaturoznawczych i krytyki literackiej, w tym działanie na rzecz upamiętniania jubileuszy i rocznic;

4) gromadzenie, przetwarzanie i aktualizowanie informacji o życiu literackim;

5) dystrybucja publikacji, w tym kwartalnika kulturalnego „Nowy Napis”, kwartalnika naukowego „Trimarium. History and Literature of Central and Eastern European Countries” oraz Biblioteki Krytyki Literackiej Kwartalnika „Nowy Napis” do wybranych podmiotów działających w sferze kultury, oświaty i nauki;

6) prowadzenie działalności edukacyjnej, w tym szkoleń, warsztatów i kursów;

7) organizowanie Warsztatów Herbertowskich;

8) organizowanie interdyscyplinarnych spotkań twórczych, konferencji, sympozjów, seminariów naukowych, festiwali i wystaw w kraju i za granicą;

9) współpracę z organami centralnymi, władzami samorządowymi, instytucjami artystycznymi i kulturalnymi, organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami działającymi w sferze kultury i nauki, mediami i indywidualnymi twórcami, w celu realizacji zadań statutowych;

10) wykonywanie uprawnień wynikających z posiadanych licencji i praw autorskich;

11) obsługę programów Ministra oraz prowadzenie programów własnych Instytutu;

12) przyznawanie stypendiów i nagród twórcom, krytykom i badaczom polskiej literatury współczesnej;

13) realizowanie innych zgodnych z zakresem działalności Instytutu zadań zleconych przez Ministra.

Rozdział 3

Zarządzanie i organizacja

§ 5. Organami Instytutu są:

1) Dyrektor;

2) Rada Programowa, zwana dalej „Radą”.

§ 6. 1. Dyrektor zarządza działalnością Instytutu i reprezentuje go na zewnątrz.

2. Do obowiązków Dyrektora należy realizacja zadań statutowych, a w szczególności:

1) odpowiedzialność za bieżącą działalność Instytutu;

2) przygotowanie programów działania i planów finansowych na każdy rok kalendarzowy;

3) sporządzanie sprawozdań merytorycznych i rocznych sprawozdań finansowych za każdy rok kalendarzowy;

4) nadzór nad mieniem oraz racjonalnym i efektywnym gospodarowaniem posiadanymi środkami finansowymi i materialnymi;

5) wydawanie zarządzeń i innych wewnętrznych aktów Instytutu.

3. Dyrektora powołuje i odwołuje Minister, w trybie określonym ustawą.

4. Dyrektor zarządza Instytutem przy pomocy zastępcy.

5. Zastępcę Dyrektora powołuje i odwołuje Dyrektor po uzgodnieniu z Ministrem.

§ 7. 1. Rada jest organem doradczym i opiniotwórczym Dyrektora.

2. W skład Rady wchodzi 12 osób wybranych spośród przedstawicieli środowisk związanych z przedmiotem działania Instytutu.

3. Członków Rady na okres 5 lat powołuje Minister na wniosek Dyrektora.

4. Pierwsze posiedzenie Rady zwołuje Dyrektor.

5. Członkowie Rady wybierają spośród siebie przewodniczącego i jego zastępcę.

6. Członkostwo w Radzie wygasa w czasie jej kadencji w przypadku:

1) zrzeczenia się członkostwa;

2) ubezwłasnowolnienia lub choroby trwale uniemożliwiającej wykonanie obowiązków;

3) prawomocnego orzeczenia kary pozbawienia praw publicznych;

4) śmierci.

7. W razie wygaśnięcia członkostwa w Radzie Minister powołuje członków Rady zgodnie ze wskazaniami określonymi w ust. 2.

8. Za udział w pracach Rady jej członkowie nie otrzymują wynagrodzenia.

9. Koszty działania i obsługi Rady ponosi Instytut.

10. Pracownicy Instytutu nie mogą być członkami Rady.

§ 8. Do zadań Rady należy:

1) opiniowanie rocznych i wieloletnich programów i planów Instytutu;

2) analiza warunków i zadań podejmowanych przez Instytut;

3) poszukiwanie nowych form wsparcia organizacyjnego, koncepcyjnego i finansowego działalności Instytutu;

4) wyrażanie opinii i składanie wniosków do Dyrektora we wszystkich istotnych sprawach związanych z działalnością Instytutu;

5) wyrażanie opinii i składanie wniosków do Ministra we wszystkich istotnych sprawach związanych z działalnością Instytutu, za pośrednictwem Dyrektora.

§ 9. 1. Rada odbywa posiedzenia w miarę potrzeb, nie rzadziej jednak niż dwa razy w roku.

2. Posiedzenia Rady zwoływane są przez Przewodniczącego Rady.

3. W posiedzeniach Rady może uczestniczyć bez prawa głosu Dyrektor, przedstawiciel Ministra oraz inne osoby zaproszone przez Przewodniczącego Rady.

4. Posiedzenia nadzwyczajne mogą być zwołane na żądanie:

1) co najmniej połowy ogólnej liczby członków Rady;

2) Ministra;

3) Dyrektora.

5. Posiedzenia Rady są protokołowane, a dokumentacja z posiedzeń jest przechowywana w siedzibie Instytutu.

6. Szczegółowy tryb działania Rady określa uchwalony przez nią regulamin.

§ 10. 1. Instytut może tworzyć filie, ośrodki i oddziały specjalistyczne.

2. Tworzenie, łączenie i likwidacja filii, ośrodków i oddziałów specjalistycznych następuje na podstawie zarządzenia Dyrektora po uzyskaniu zgody Ministra.

3. Organizację wewnętrzną Instytutu określa regulamin organizacyjny nadany przez Dyrektora zgodnie z art. 13 ust. 3 ustawy.

4. Zmiany regulaminu organizacyjnego dokonywane są w trybie określonym dla jego nadania.

Rozdział 4

Majątek i finanse Instytutu

§ 11. Minister zapewnia środki potrzebne do utrzymania i rozwoju Instytutu.

§ 12. Majątek Instytutu wykorzystuje się do celów wynikających z zakresu działalności Instytutu.

§ 13. Instytut prowadzi gospodarkę finansową na zasadach określonych w ustawie i innych obowiązujących w tym zakresie przepisach prawa.

§ 14. 1. Źródłami finansowania Instytutu są przychody z prowadzonej działalności, w tym ze sprzedaży składników majątku ruchomego, przychody z najmu i dzierżawy składników majątkowych, dotacje podmiotowe i celowe z budżetu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, środki otrzymane od osób fizycznych i prawnych oraz z innych źródeł.

2. Minister przekazuje środki finansowe dla Instytutu w formie dotacji:

1) podmiotowej na dofinansowanie działalności bieżącej w zakresie realizowanych zadań statutowych, w tym na utrzymanie i remonty obiektów;

2) celowej na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji;

3) celowej na realizację wskazanych zadań i programów.

§ 15. 1. Instytut może prowadzić, jako dodatkową, działalność odpłatną według zasad określonych w obowiązujących przepisach w celu finansowania działalności określonej w § 4.

2. Działalność, o której mowa w ust. 1, może być prowadzona w zakresie:

1) obrotu prawami autorskimi, zmierzającego do wydania i sprzedaży książek, biuletynów, czasopism oraz filmów, zdjęć, materiałów audiowizualnych i multimediów;

2) organizacji i produkcji wydarzeń związanych z działalnością promocyjną, popularyzatorską, edukacyjną, kulturalną i wydawniczą, w tym konferencji, sympozjów, wystaw oraz warsztatów edukacyjnych;

3) promocji i reklamy;

4) sprzedaży publikacji, wydawnictw, materiałów promocyjnych oraz wyrobów przemysłu kultury, w tym materiałów audiowizualnych i multimediów, innych niż określone w § 4;

5) organizacji i prowadzeniu klubów literatury;

6) wypożyczania, najmu, dzierżawy i innych form użytkowania posiadanego majątku.

§ 16. Dyrektor zapewnia terminowe sporządzenie rocznego sprawozdania finansowego, obligatoryjne jego zbadanie przez firmę audytorską i przedłożenie go do zatwierdzenia Ministrowi.

Rozdział 5

Przedstawicielstwo Instytutu

§ 17. Do dokonywania czynności prawnych w imieniu Instytutu, w tym do składania oświadczeń woli w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych uprawniony jest Dyrektor.

§ 18. 1. Dyrektor może ustanawiać pełnomocników do dokonywania czynności prawnych w imieniu Instytutu, określając zakres pełnomocnictwa.

2. Udzielenie pełnomocnictwa wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności.

3. Udzielenie i odwołanie pełnomocnictwa podlega ujawnieniu w rejestrze instytucji kultury prowadzonym przez Ministra. Nie dotyczy to pełnomocnictw procesowych.

Rozdział 6

Postanowienia końcowe

§ 19. Połączenia, podziału lub likwidacji Instytutu dokonuje Minister w trybie i na zasadach określonych w obowiązujących przepisach.

§ 20. Zmiany statutu dokonuje się w trybie określonym dla jego nadania.