Na podstawie art. 13 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2012 r. poz. 406, z 2014 r. poz. 423 oraz z 2015 r. poz. 337 i 1505) zarządza się, co następuje:

Załącznik
do zarządzenia
Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
z dnia 9 czerwca 2016 r. (poz. 37)

STATUT
NARODOWEGO INSTYTUTU MUZEALNICTWA I OCHRONY ZBIORÓW

Rozdział 1

Postanowienia ogólne

§ 1. Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, zwany dalej „Instytutem”, jest państwową instytucją kultury działającą w szczególności na podstawie:

1) ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2012 r. poz. 406, z 2014 r. poz. 423 oraz z 2015 r. poz. 337 i 1505), zwanej dalej „ustawą”;

2) ustawy z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach (Dz. U. z 2012 r. poz. 987, z 2015 r. poz. 1505 oraz z 2016 r. poz. 352 i 749);

3) ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2014 r. poz. 1446 oraz z 2015 r. poz. 397, 774 i 1505);

4) statutu.

§ 2. Organizatorem Instytutu jest minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, zwany dalej „Ministrem”.

§ 3. Instytut jest wpisany do rejestru instytucji kultury prowadzonego przez Ministra pod numerem RIK 32/92 i posiada osobowość prawną.

§ 4. Siedzibą Instytutu jest miasto stołeczne Warszawa, a terenem działania obszar Rzeczypospolitej Polskiej i zagranica.

§ 5. Instytut może używać nazwy skróconej w brzmieniu: „NIMOZ”.

Rozdział 2

Zakres działania Instytutu

§ 6. Do zakresu działania Instytutu należy:

1) upowszechnianie wiedzy o muzeach, muzealiach, zbiorach publicznych i obiektach zabytkowych;

2) wyznaczanie i upowszechnianie standardów w zakresie muzealnictwa i ochrony zbiorów;

3) kształtowanie świadomości społecznej w zakresie wartości i zachowania dziedzictwa kulturowego.

§ 7. Instytut realizując zadania określone w § 6, w szczególności:

1) przygotowuje dokumenty programowe w zakresie muzealnictwa, w tym dotyczące koncepcji zmian legislacyjnych;

2) prowadzi działalność na rzecz rozwoju muzeów i efektywnego wykorzystania ich potencjału;

3) gromadzi, przechowuje, opracowuje i udostępnia dane o muzeach w Polsce;

4) prowadzi badania naukowe i upowszechnia wyniki tych badań i studiów wynikających ze statutowej działalności;

5) monitoruje zmiany prawa w zakresie swojej działalności i przygotowuje opinie o wpływie tych zmian w kontekście działalności muzeów i ochrony zbiorów;

6) inicjuje, organizuje i prowadzi ogólnokrajowe programy z zakresu muzealnictwa -własne i współrealizowane z innymi podmiotami, w tym powierzone do realizacji przez Ministra, oraz pełni funkcję instytucji pośredniczącej we wdrażaniu programu Heritage Plus i projektu Joint Heritage European Programme 2 (JHEP2);

7) aktualizuje standardy digitalizacji zasobów muzealnych oraz nadzoruje pod względem merytorycznym proces digitalizacji w muzeach;

8) prowadzi Konkurs na Wydarzenie Muzealne Roku „Sybilla”;

9) prowadzi działalność doradczą i konsultacyjną na rzecz muzeów;

10) prowadzi działalność edukacyjną i szkoleniową, we wszystkich zakresach działalności muzeów, w tym w zakresie zagadnień obejmujących ochronę zbiorów;

11) wspiera działalność edukacyjną muzeów, w tym upowszechnia najlepsze praktyki w zakresie edukacji prowadzonej przez muzea;

12) prowadzi działalność wydawniczą w postaci publikacji tradycyjnych, multimedialnych i internetowych, w zakresie swojej działalności;

13) wspomaga badania proweniencyjne;

14) opracowuje dla Ministra okresowe raporty o stanie muzeów i ochronie zbiorów publicznych w Polsce;

15) udziela konsultacji i wydaje opinie dotyczące ochrony zabytków, muzeów oraz bibliotek, których zbiory w całości albo części tworzą Narodowy Zasób Biblioteczny;

16) dokumentuje dane o:

a) stanie zabezpieczenia zbiorów publicznych,

b) pożarach i przestępstwach, dotyczących zbiorów publicznych oraz ich przyczynach,

c) zasadach, metodach, technikach i środkach technicznych, stosowanych do zabezpieczenia zbiorów,

d) projektantach, producentach i instalatorach systemów zabezpieczających;

17) prowadzi Krajowy wykaz zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem;

18) prowadzi działania związane z restytucją zabytków wywiezionych niezgodnie z prawem z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, w tym prowadzi obsługę Europejskiego Punktu Kontaktowego ds. Dóbr Kultury Nielegalnie Wywiezionych z terytorium Państwa Członkowskiego;

19) opracowuje taktyczno-kryminalistyczne zasady ochrony przed przestępczością zabytków, muzeów oraz bibliotek, których zbiory w całości albo części tworzą Narodowy Zasób Biblioteczny;

20) popularyzuje historyczne, artystyczne i naukowe wartości muzealiów i zabytków, w szczególności zaginionych albo skradzionych;

21) uczestniczy w pracach międzynarodowych organizacji, których statutowa działalność odpowiada kierunkom działania Instytutu;

22) współpracuje z:

a) krajowymi i zagranicznymi instytucjami kultury,

b) instytucjami edukacyjnymi i naukowymi, w tym w szczególności prowadzącymi studia w zakresie muzealnictwa i ochrony zabytków,

c) administracją rządową i samorządową,

d) organami ścigania i sprawiedliwości, Służbą Celną i Strażą Graniczną,

e) organizacjami pozarządowymi, mediami oraz innymi podmiotami;

23) prowadzi w zakresie powierzonym przez Ministra procedury związane z objęciem ochroną prawną rzeczy ruchomych o wartości historycznej, artystycznej lub naukowej wypożyczonych z zagranicy na wystawę czasową organizowaną na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

24) organizuje i prowadzi na zlecenie Ministra prace i procedury związane z zagadnieniami dotyczącymi muzeów, muzealiów i zbiorów publicznych.

Rozdział 3

Organ nadzorujący i zarządzający oraz organizacja Instytutu

§ 8. Organem nadzorującym Instytut jest Minister.

§ 9. 1. Organem zarządzającym Instytutem jest Dyrektor.

2. Dyrektor kieruje działalnością Instytutu, reprezentuje go na zewnątrz, a także odpowiada za strategię działania i prawidłową realizację działalności statutowej oraz właściwe gospodarowanie mieniem i środkami finansowymi Instytutu.

3. Dyrektora powołuje i odwołuje Minister w trybie i na zasadach określonych w obowiązujących przepisach.

4. Dyrektor zarządza Instytutem przy pomocy zastępcy. Zastępcę powołuje i odwołuje Dyrektor po zasięgnięciu opinii Ministra.

5. Do zakresu obowiązków Dyrektora należy w szczególności:

1) nadzór nad działalnością i majątkiem Instytutu;

2) przygotowywanie programów działania i planów finansowych Instytutu oraz nadzór i koordynacja ich wykonania;

3) sporządzanie sprawozdań merytorycznych i sprawozdań finansowych za każdy rok;

4) wydawanie w obowiązującym trybie regulaminów i zarządzeń wewnętrznych.

§ 10. 1. W Instytucie działa Rada Programowa, zwana dalej „Radą”, jako organ doradczy i opiniodawczy w zakresie działalności statutowej Instytutu.

2. W skład Rady wchodzi 9 członków, powoływanych i odwoływanych przez Ministra na wniosek Dyrektora.

3. Kadencja członków Rady trwa 3 lata.

4. Członkostwo w Radzie wygasa przed upływem kadencji w razie:

1) rezygnacji z członkostwa;

2) śmierci;

3) prawomocnego orzeczenia środka karnego pozbawienia praw publicznych lub ubezwłasnowolnienia;

4) odwołania przez Ministra na wniosek Dyrektora, po zasięgnięciu opinii Rady.

5. Pracami Rady kieruje przewodniczący wybrany przez członków Rady ze swego grona.

6. Przewodniczący zwołuje posiedzenie Rady co najmniej dwa razy w roku.

7. Rada odbywa posiedzenia przy obecności co najmniej połowy składu Rady.

8. Szczegółowy tryb pracy Rady określa uchwalony przez nią i uzgodniony z Dyrektorem regulamin.

9. Obsługę kancelaryjno-biurową Rady zapewnia Instytut.

§ 11. 1. Dyrektor może tworzyć kolegia doradcze o charakterze stałym albo dla realizacji konkretnego zadania – zespoły zadaniowe. Powołując kolegium doradcze lub zespół zadaniowy, Dyrektor określa jego przedmiot działania i liczbę członków.

2. W skład kolegium doradczego wchodzą pracownicy merytoryczni Instytutu lub osoby spoza Instytutu, powoływani i odwoływani przez Dyrektora.

3. Posiedzenia kolegium doradczego zwołuje Dyrektor.

4. Kolegium doradczemu przewodniczy Dyrektor albo wyznaczony przez niego pracownik Instytutu.

5. Kolegium doradcze wyraża opinie w formie uchwał podejmowanych zwykłą większością głosów przy obecności co najmniej połowy składu kolegium. W przypadku równej liczby głosów decyduje głos przewodniczącego.

6. Zakres działania i szczegółowy tryb pracy kolegium doradczego określa Dyrektor.

7. Obsługę kancelaryjno-biurową kolegium doradczego zapewnia Instytut.

§ 12. Szczegółową strukturę organizacyjną Instytutu, w tym zakres zadań komórek organizacyjnych i samodzielnych stanowisk pracy oraz tryb pracy Instytutu określa regulamin organizacyjny nadany przez Dyrektora, w trybie określonym w art. 13 ust. 3 ustawy.

Rozdział 4

Źródła finansowania Instytutu

§ 13. Minister zapewnia środki potrzebne do utrzymania i rozwoju Instytutu.

§ 14. 1. Instytut prowadzi gospodarkę finansową na zasadach określonych w ustawie i innych obowiązujących w tym zakresie przepisach prawa.

2. Podstawą gospodarki finansowej Instytutu jest roczny plan finansowy ustalony przez Dyrektora, z zachowaniem wysokości dotacji Ministra.

§ 15. 1. Instytut gospodaruje samodzielnie przydzieloną i nabytą częścią mienia oraz prowadzi samodzielną gospodarkę w ramach posiadanych środków, kierując się zasadami efektywności ich wykorzystania.

2. Majątek Instytutu wykorzystuje się do celów wynikających z zakresu działania Instytutu.

§ 16. Źródłami finansowania działalności Instytutu są przychody z prowadzonej działalności, w tym ze sprzedaży składników majątku ruchomego, przychody z najmu lub dzierżawy składników majątkowych, dotacje podmiotowe i celowe z budżetu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, środki otrzymywane od osób fizycznych i prawnych oraz z innych źródeł.

§ 17. Dyrektor zapewnia terminowe sporządzenie rocznego sprawozdania finansowego, obligatoryjne jego zbadanie przez biegłego rewidenta i przedłożenie do zatwierdzenia Ministrowi.

§ 18. 1. Instytut może prowadzić, jako dodatkową, działalność odpłatną według zasad określonych w obowiązujących przepisach, o ile działalność ta nie spowoduje ograniczenia realizacji zadań statutowych Instytutu, w zakresie:

1) usług doradczo-konsultacyjnych;

2) usług wydawniczych oraz sprzedaży druków i publikacji;

3) sprzedaży miejsc i powierzchni do celów reklamowych;

4) usług szkoleniowych;

5) usług wystawienniczych;

6) usług digitalizacyjnych.

2. Dochód z działalności odpłatnej Instytutu wykorzystuje się na finansowanie zadań statutowych.

§ 19. 1. Do dokonywania czynności prawnych w imieniu Instytutu, w tym do składania oświadczeń woli w zakresie jego praw i zobowiązań majątkowych jest uprawniony Dyrektor.

2. Dyrektor może ustanawiać pełnomocników, w szczególności do dokonywania czynności prawnych w imieniu Instytutu, określając zakres pełnomocnictwa.

3. Udzielenie i odwołanie pełnomocnictwa podlega ujawnieniu w rejestrze instytucji kultury prowadzonym przez Ministra, za wyjątkiem pełnomocnictw procesowych.

Rozdział 5

Postanowienia końcowe

§ 20. Połączenia, podziału lub likwidacji Instytutu dokonuje Minister w trybie i na zasadach określonych w obowiązujących przepisach.