Załącznik do zarządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
z dnia 19 lutego 2013 r. (poz. 8)

STATUT
Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu [1]

Rozdział 1

Postanowienia ogólne

§ 1. 1. Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu, zwane dalej „Muzeum”, jest państwową instytucją kultury działającą w szczególności na podstawie:

1) ustawy z dnia 2 lipca 1947 r. o upamiętnieniu męczeństwa Narodu Polskiego i innych Narodów w Oświęcimiu (Dz. U. Nr 52, poz. 265 oraz z 1999 r. Nr 41, poz. 412);

2) ustawy z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach (Dz. U. z 2012 r. poz. 987), zwanej dalej „ustawą o muzeach”;

3) ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2012 r. poz. 406), zwanej dalej „ustawą o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej”;

4) ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady (Dz. U. Nr 41, poz. 412, z późn. zm.²⁾);

5) ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568, z późn. zm.³⁾);

6) ustawy z dnia 21 stycznia 1988 r. o Radzie Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa (Dz. U. Nr 2, poz. 2, z późn. zm.⁴⁾);

7) niniejszego statutu.

2. Muzeum może posługiwać się nazwą skróconą w brzmieniu: „Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau”.

§ 2. Organizatorem Muzeum jest minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, zwany dalej „Ministrem”.

§ 3. 1. Muzeum jest wpisane do rejestru instytucji kultury prowadzonego przez Ministra pod numerem RIK 22/92.

2. Muzeum jest wpisane do Państwowego Rejestru Muzeów prowadzonego przez Ministra pod numerem PRM/25/98.

3. Muzeum posiada osobowość prawną.

§ 4. 1. Siedzibą Muzeum jest Oświęcim.

2. Terenem działania Muzeum jest obszar Rzeczypospolitej Polskiej i zagranica.

§ 5. 1. Organizację wewnętrzną Muzeum oraz zakres zadań poszczególnych działów, innych komórek organizacyjnych i samodzielnych stanowisk pracy określa regulamin organizacyjny nadawany przez dyrektora Muzeum po zasięgnięciu opinii Ministra oraz opinii działających w Muzeum organizacji związkowych i stowarzyszeń twórców.

2. W Muzeum działa Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście.

Rozdział 2

Zakres działania Muzeum oraz rodzaj gromadzonych zbiorów

§ 6. Do zakresu działania Muzeum należy upamiętnianie i dokumentowanie zagłady i męczeństwa ofiar niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau, zwanego dalej „KL Auschwitz”, w szczególności przez:

1) gromadzenie zbiorów, w zakres których wchodzą ruchome pozostałości po KL Auschwitz oraz związane z nim archiwalia;

2) zabezpieczanie i konserwację części terenów dawnego KL Auschwitz, na których Muzeum zostało utworzone, wraz ze znajdującymi się na nich zabudowaniami i urządzeniami oraz zbiorów, o których mowa w pkt 1;

3) udostępnianie zbiorów do celów edukacyjnych i naukowych;

4) prowadzenie badań naukowych w dziedzinach związanych z działalnością Muzeum;

5) upowszechnianie historii KL Auschwitz;

6) prowadzenie w ramach Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście, o którym mowa w § 5 ust. 2, działalności edukacyjnej obejmującej historię KL Auschwitz i tematy pochodne, w szczególności związane z problematyką wojny, rasizmu, antysemityzmu, ludobójstwa i praw człowieka, w tym:

a) organizowanie m. in. konferencji naukowych, popularnonaukowych i edukacyjnych, seminariów, wykładów, prelekcji, warsztatów, lekcji muzealnych i e-learningowych,

b) zapewnienie opieki merytorycznej w czasie zwiedzania Muzeum;

7) prowadzenie działalności wydawniczej;

8) organizowanie wystaw stałych i czasowych;

9) organizowanie uroczystości upamiętniających wydarzenia związane z historią KL Auschwitz.

Rozdział 3

Organ zarządzający i organy nadzorujące oraz organy doradcze i sposób ich powoływania

§ 7. 1. Muzeum jest zarządzane przez dyrektora Muzeum, zwanego dalej „dyrektorem”, którego powołuje i odwołuje Minister w trybie i na zasadach określonych w ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.

2. Dyrektor odpowiada za prawidłową realizację działalności statutowej oraz właściwe gospodarowanie mieniem i środkami finansowymi Muzeum.

3. Do zakresu działania dyrektora należy w szczególności:

1) reprezentowanie Muzeum na zewnątrz;

2) nadzór nad częścią terenów dawnego KL Auschwitz, na których utworzono Muzeum, oraz znajdującymi się na nich zabudowaniami i urządzeniami, a także gromadzonymi zbiorami oraz majątkiem Muzeum;

3) przedstawianie właściwym instytucjom i organom nadzoru planów finansowych, sprawozdań oraz wniosków o dofinansowanie;

4) aprobowanie wydatków finansowych w ramach posiadanych środków;

5) wydawanie zarządzeń wewnętrznych;

6) zawieranie i rozwiązywanie umów o pracę oraz innych umów cywilno-prawnych;

7) tworzenie warunków organizacyjnych i technicznych planowania i realizacji zadań obronnych określonych odrębnymi przepisami.

§ 8. 1. Dyrektor kieruje działalnością Muzeum przy pomocy czterech zastępców.

2. Zastępców powołuje i odwołuje dyrektor w uzgodnieniu z Ministrem.

§ 9. Nadzór nad Muzeum sprawuje Minister.

§ 10. 1. Przy Muzeum działa Rada Muzeum, której członków powołuje i odwołuje Minister w trybie i na zasadach określonych w ustawie o muzeach.

2. Rada Muzeum liczy 10 członków.

§ 11. 1. Przy Międzynarodowym Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście, o którym mowa w § 5 ust. 2, działa Rada jako organ opiniodawczo-doradczy do spraw edukacji, zwana dalej „Radą”.

2. W skład Rady wchodzi 10 członków, których powołuje i odwołuje Minister na wniosek dyrektora.

3. Kadencja członków Rady trwa 4 lata.

4. Tryb pracy Rady określa uchwalony przez nią Regulamin.

§ 12. Organem opiniodawczo-doradczym w zakresie działalności Muzeum jest Międzynarodowa Rada Oświęcimska przy Prezesie Rady Ministrów.

§ 13. Funkcję opiniodawczą i opiekuńczą wobec Muzeum sprawuje Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.

Rozdział 4

Gospodarka finansowa Muzeum

§ 14. Środki potrzebne do utrzymania i rozwoju Muzeum zapewnia Minister.

§ 15. Muzeum prowadzi gospodarkę finansową na zasadach określonych w ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej i innych obowiązujących w tym zakresie przepisach prawa.

§ 16. Źródłami finansowania działalności Muzeum są przychody z prowadzonej działalności, w tym ze sprzedaży składników majątku ruchomego, przychody z najmu lub dzierżawy składników majątkowych, dotacje podmiotowe lub celowe z budżetu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, środki otrzymane od osób fizycznych i prawnych oraz z innych źródeł.

§ 17. Dyrektor zapewnia terminowe sporządzenie rocznego sprawozdania finansowego, obligatoryjne jego zbadanie przez biegłego rewidenta i przedłożenie do zatwierdzenia Ministrowi.

§ 18. 1. Muzeum może prowadzić, jako dodatkową, działalność gospodarczą, według zasad określonych w obowiązujących przepisach, o ile działalność ta nie spowoduje ograniczenia realizacji zadań statutowych Muzeum.

2. Działalność gospodarcza może być prowadzona w zakresie usługowym, handlowym i wytwórczym, w tym:

1) wynajmu oraz dzierżawy majątku ruchomego i nieruchomego Muzeum;

2) sprzedaży publikacji, w tym m. in. albumów, książek, plakatów, pocztówek, filmów;

3) usług świadczonych przez Muzeum na rzecz podmiotów prowadzących działalność gospodarczą na terenie Muzeum;

4) usług związanych z obsługą osób zwiedzających Muzeum;

5) usług związanych z prowadzeniem działalności edukacyjnej, o której mowa w § 6 pkt 6;

6) usług wizerunkowych i informacyjnych;

7) usług z dziedziny konserwacji,

oraz innej działalności w tym zakresie, o ile służyć będzie wsparciu realizacji zadań statutowych Muzeum.

3. Przychody uzyskane z działalności gospodarczej wykorzystuje się na realizację zadań statutowych Muzeum.

§ 19. 1. Do dokonywania czynności prawnych w imieniu Muzeum, w tym do składania oświadczeń woli w zakresie jego praw i zobowiązań majątkowych jest uprawniony dyrektor.

2. Dyrektor może ustanawiać pełnomocników do dokonywania czynności prawnych w imieniu Muzeum określając zakres pełnomocnictwa.

3. Udzielenie i odwołanie pełnomocnictwa podlega ujawnieniu w rejestrze instytucji kultury prowadzonym przez Ministra, za wyjątkiem pełnomocnictw procesowych.

Rozdział 5

Postanowienia końcowe

§ 20. Połączenia, podziału lub likwidacji Muzeum może dokonać Minister w trybie i na zasadach określonych w obowiązujących przepisach.

§ 21. Zmian statutu dokonuje się w trybie określonym dla jego nadania.

¹⁾ Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego kieruje działem administracji rządowej – kultura i ochrona dziedzictwa narodowego, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2011 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (Dz. U. Nr 248, poz. 1482).

²⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 113, poz. 984 i Nr 153, poz. 1271, z 2003 r. Nr 80, poz. 717 oraz z 2006 r. Nr 220, poz. 1600.

³⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 96, poz. 959 i Nr 238, poz. 2390, z 2006 r. Nr 50, poz. 362 i Nr 126, poz. 875, z 2007 r. Nr 192, poz. 1394, z 2009 r. Nr 31, poz. 206 i Nr 97, poz. 804 oraz z 2010 r. Nr 75, poz. 474 i Nr 130, poz. 871.

⁴⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1996 r. Nr 106, poz. 496 oraz z 2000 r. Nr 31, poz. 382.