Załącznik Nr 1 do Decyzji Nr 44
Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej
z dnia 30 czerwca 2014 r.

OPIS KONT BILANSOWYCH [4]

1. Na potrzeby niniejszego planu kont, określonego w § 6 Decyzji przyjmuje się następujące definicje zawarte w ustawie o rachunkowości, celem spełnienia warunku rzetelności i pełności zapisów księgowych:

1) krajowe środki płatnicze, waluty obce i dewizy – rozumie się przez to krajowe środki płatnicze, waluty obce i dewizy, o których mowa w przepisach Prawa dewizowego;

2) okres sprawozdawczy – rozumie się przez to okres, za który sporządza się sprawozdanie finansowe w trybie przewidzianym ustawą lub inne sprawozdania sporządzone na podstawie ksiąg rachunkowych;

3) aktywa – rozumie się przez to kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe w wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przyszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych;

4) aktywa trwałe – rozumie się przez to aktywa jednostki, które nie są zaliczone do aktywów obrotowych;

5) wartości niematerialne i prawne – rozumie się przez to, z zastrzeżeniem art. 3 ust. 1 pkt 17 ustawy o rachunkowości, nabyte przez jednostkę, zaliczane do aktywów trwałych, prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone do używania na potrzeby jednostki, a w szczególności:

a) autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje,

b) prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych,

c) know-how.

W przypadku wartości niematerialnych i prawnych oddanych do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu, wartości niematerialne i prawne zalicza się do aktywów trwałych jednej ze stron umowy; do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się również nabytą wartość firmy oraz koszty zakończonych prac rozwojowych;

6) środki trwałe – rozumie się przez to, z zastrzeżeniem art. 3 ust. 1 pkt 17 ustawy o rachunkowości, rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki; zalicza się do nich w szczególności:

a) nieruchomości – w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,

b) maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,

c) ulepszenia w obcych środkach trwałych,

d) inwentarz żywy.

Środki trwałe oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu zalicza się do aktywów trwałych jednej ze stron umowy;

7) środki trwałe w budowie – rozumie się przez to zaliczane do aktywów trwałych środki trwałe w okresie ich budowy, montażu lub ulepszenia już istniejącego środka trwałego;

8) aktywa obrotowe – rozumie się przez to tę część aktywów jednostki, które w przypadku:

a) aktywów rzeczowych – są przeznaczone do zbycia lub zużycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub w ciągu normalnego cyklu operacyjnego właściwego dla danej działalności, jeżeli trwa on dłużej niż 12 miesięcy,

b) aktywów finansowych – są płatne i wymagalne lub przeznaczone do zbycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub od daty ich założenia, wystawienia lub nabycia, albo stanowią aktywa pieniężne,

c) należności krótkoterminowych – obejmują ogół należności z tytułu dostaw i usług oraz całość lub część należności z innych tytułów niezaliczonych do aktywów finansowych, a które stają się wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego,

d) rozliczeń międzyokresowych – trwają nie dłużej niż 12 miesięcy, od dnia bilansowego;

9) rzeczowe aktywa obrotowe – rozumie się przez to materiały nabyte w celu zużycia na własne potrzeby, wytworzone lub przetworzone przez jednostkę produkty gotowe (wyroby i usługi) zdatne do sprzedaży lub w toku produkcji, półprodukty oraz towary nabyte w celu odsprzedaży w stanie nieprzetworzonym;

10) zobowiązania – rozumie się przez to wynikający z przeszłych zdarzeń obowiązek wykonania świadczeń o wiarygodnie określonej wartości, które spowodują wykorzystanie już posiadanych lub przyszłych aktywów jednostki;

11) rezerwy – rozumie się przez to zobowiązania, których termin wymagalności lub kwota nie są pewne;

12) zobowiązania krótkoterminowe – rozumie się przez to ogół zobowiązań z tytułu dostaw i usług, a także całość lub tę część pozostałych zobowiązań, które stają się wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego;

13) instrumenty finansowe – rozumie się przez to kontrakt, który powoduje powstanie aktywów finansowych u jednej ze stron i zobowiązania finansowego albo instrumentu kapitałowego u drugiej ze stron pod warunkiem, że z kontraktu zawartego między dwiema lub więcej stronami jednoznacznie wynikają skutki gospodarcze, bez względu na to, czy wykonanie praw lub zobowiązań wynikających z kontraktu ma charakter bezwarunkowy albo warunkowy.

Do instrumentów finansowych nie zalicza się w szczególności:

a) rezerw i aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego,

b) umów o gwarancje finansowe, które ustalają wykonanie obowiązków z tytułu udzielonej gwarancji, w formie zapłacenia kwot odpowiadających stratom poniesionym przez beneficjenta na skutek niespłacenia wierzytelności przez dłużnika w wymaganym terminie,

c) umów o przeniesienie praw z papierów wartościowych w okresie pomiędzy terminem zawarcia i rozliczenia transakcji, gdy wykonanie tych umów wymaga wydania papierów wartościowych w określonym terminie, również wtedy, gdy przeniesienie tych praw następuje w formie zapisu na rachunku papierów wartościowych, prowadzonym przez podmiot upoważniony na podstawie odrębnych przepisów,

d) aktywów i zobowiązań z tytułu programów, z których wynikają udziały pracowników oraz innych osób związanych z jednostką w jej kapitałach lub w kapitałach innej jednostki z grupy kapitałowej, do której należy jednostka;

14) aktywa finansowe – rozumie się przez to aktywa pieniężne, instrumenty kapitałowe wyemitowane przez inne jednostki, a także wynikające z kontraktu prawo do otrzymania aktywów pieniężnych lub prawo do wymiany instrumentów finansowych z inną jednostką na korzystnych warunkach;

15) aktywa pieniężne – rozumie się przez to aktywa w formie krajowych środków płatniczych, walut obcych i dewiz; do aktywów pieniężnych zalicza się również inne aktywa finansowe, w tym w szczególności naliczone odsetki od aktywów finansowych; jeżeli aktywa te są płatne lub wymagalne w ciągu 3 miesięcy od dnia ich otrzymania, wystawienia, nabycia lub założenia (lokaty), to na potrzeby rachunku przepływów pieniężnych zalicza się je do środków pieniężnych, chyba że ujmuje się je w przepływach z działalności inwestycyjnej (lokacyjnej);

16) instrumenty kapitałowe – rozumie się prze to kontrakty, z których wynika prawo do majątku jednostki, pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wszystkich wierzycieli, a także zobowiązanie się jednostki do wyemitowania lub dostarczenia własnych instrumentów kapitałowych, a w szczególności udziały, opcje na akcje własne lub warranty;

17) zobowiązania finansowe – rozumie się przez to zobowiązanie jednostki do wydania aktywów finansowych albo do wymiany instrumentu finansowego z inną jednostką, na niekorzystnych warunkach;

18) zobowiązania warunkowe – rozumie się przez to obowiązek wykonania świadczeń, których powstanie jest uzależnione od zaistnienia określonych zdarzeń;

19) aktywa netto – rozumie się przez to aktywa jednostki pomniejszone o zobowiązania, odpowiadające wartościowo kapitałowi (funduszowi) własnemu;

20) przychody i zyski – rozumie się przez to uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zwiększenia wartości aktywów, albo zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób niż wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli;

21) koszty i straty – rozumie się przez to uprawdopodobnienie zmniejszenia w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zmniejszenia wartości aktywów, albo zwiększenia zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli;

22) pozostałe koszty i przychody operacyjne – rozumie się przez to koszty i przychody związane pośrednio z działalnością operacyjną jednostki, a w szczególności koszty i przychody związane:

a) z działalnością socjalną,

b) ze zbyciem środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych, a także nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych zaliczonych do inwestycji,

c) z utrzymaniem nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych zaliczonych do inwestycji, w tym także z aktualizacją wartości tych inwestycji, jak również z ich przekwalifikowaniem odpowiednio do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, jeżeli do wyceny inwestycji przyjęto cenę rynkową bądź inaczej określoną wartość godziwą,

d) z odpisaniem należności i zobowiązań przedawnionych, umorzonych, nieściągalnych, z wyjątkiem należności i zobowiązań o charakterze publicznoprawnym nie obciążających kosztów,

e) z utworzeniem i rozwiązaniem rezerw, z wyjątkiem rezerw związanych z operacjami finansowymi,

f) z odpisami aktualizującymi wartość aktywów i ich korektami, z wyjątkiem odpisów obciążających koszty finansowe,

g) z odszkodowaniami i karami,

h) z przekazaniem lub otrzymaniem nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny aktywów, w tym także środków pieniężnych na inne cele niż dopłaty do cen sprzedaży, nabycie lub wytworzenie środków trwałych, środków trwałych w budowie albo wartości niematerialnych i prawnych;

23) straty i zyski nadzwyczajne – rozumie się przez to straty i zyski powstające na skutek zdarzeń trudnych do przewidzenia, poza działalnością operacyjną jednostki i nie związane z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia.

2. W zakresie wyceny aktywów i pasywów stosowane są założenia zawarte w ustawie o rachunkowości w rozdziale 4 „Wycena aktywów i pasywów oraz ustalenie finansowego”; aktywa i pasywa wycenia się nie rzadziej niż na dzień bilansowy w sposób następujący:

1) środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne – według cen nabycia lub kosztów wytworzenia, lub wartości przeszacowanej (po aktualizacji wyceny środków trwałych), pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także odpisy z tytułu trwałej utraty wartości;

2) nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne zaliczane do inwestycji – według zasad stosowanych do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, określonych w ust. 2 pkt 1 załącznika oraz w art. 31, art. 32 ust. 1–5 i art. 33 ust. 1 ustawy o rachunkowości lub według ceny rynkowej bądź innej określonej wartości godziwej;

3) środki trwałe w budowie – w wysokości ogółu kosztów pozostających w bezpośrednim związku z ich nabyciem lub wytworzeniem, pomniejszonych o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości;

4) rzeczowe składniki aktywów obrotowych – według cen nabycia lub kosztów wytworzenia nie wyższych od cen ich sprzedaży netto na dzień bilansowy;

5) należności i udzielone pożyczki – w kwocie wymaganej zapłaty, z zachowaniem ostrożności, z zastrzeżeniem art. 28 ust. 1 pkt 7a ustawy o rachunkowości,

6) zobowiązania – w kwocie wymagającej zapłaty, z zastrzeżeniem art. 28 ust. 1 pkt 8a ustawy o rachunkowości,

7) rezerwy – w uzasadnionej, wiarygodnie oszacowanej wartości;

8) kapitały (fundusze) własne oraz pozostałe aktywa i pasywa – w wartości nominalnej.

3. Cena nabycia – to cena zakupu składnika aktywów, obejmująca kwotę należną sprzedającemu, bez podlegających odliczeniu podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, a w przypadku importu powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym oraz powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu, łącznie z kosztami transportu, jak też załadunku, wyładunku, składowania lub wprowadzenia do obrotu, a obniżona o rabaty, upusty, inne podobne zmniejszenia i odzyski; jeżeli nie jest możliwe ustalenie ceny nabycia składnika aktywów, a w szczególności przyjętego nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny – jego wyceny dokonuje się według ceny sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu.

4. Koszt wytworzenia produktu obejmuje koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu; koszty bezpośrednie obejmują wartość zużytych materiałów bezpośrednich, koszty pozyskania i przetworzenia związane bezpośrednio z produkcją i inne koszty poniesione w związku z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje w dniu wyceny; do uzasadnionej, odpowiedniej do okresu wytwarzania produktu części kosztów pośrednich zalicza się zmienne pośrednie koszty produkcji oraz tę część stałych, pośrednich kosztów produkcji, które odpowiadają poziomowi tych kosztów przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych. Za normalny poziom wykorzystania zdolności produkcyjnych uznaje się przeciętną, zgodną z oczekiwaniami w typowych warunkach, wielkość produkcji za daną liczbę okresów lub sezonów, przy uwzględnieniu planowych remontów. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie kosztu wytworzenia produktu, jego wyceny dokonuje się według ceny sprzedaży netto takiego samego lub podobnego produktu pomniejszonej o przeciętnie osiągany przy sprzedaży produktów zysk brutto ze sprzedaży, a w przypadku produktu w toku – także z uwzględnieniem stopnia jego przetworzenia.

5. Do kosztów wytworzenia produktu nie zalicza się kosztów:

1) będących konsekwencją niewykorzystanych zdolności produkcyjnych i strat produkcyjnych;

2) ogólnego zarządu, które nie są związane z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje na dzień wyceny, magazynowania wyrobów gotowych i półproduktów, chyba że poniesienie tych kosztów jest niezbędne w procesie produkcji;

3) sprzedaży produktów, koszty te wpływają na wynik finansowy okresu sprawozdawczego, w którym zostały poniesione.

6. Za cenę (wartość) sprzedaży netto składnika aktywów przyjmuje się możliwą do uzyskania na dzień bilansowy cenę jego sprzedaży, bez podatku od towarów i usług i podatku akcyzowego, pomniejszoną o rabaty, opusty i inne podobne zmniejszenia oraz koszty związane z przystosowaniem składnika aktywów do sprzedaży i dokonaniem tej sprzedaży, a powiększoną o należną dotację przedmiotową; jeżeli nie jest możliwe ustalenie ceny sprzedaży netto składnika aktywów, należy w inny sposób określić jego wartość godziwą na dzień bilansowy.

7. Za wartość godziwą przyjmuje się kwotę, za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji rynkowej, pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi, niepowiązanymi ze sobą stronami.

8. Trwała utrata wartości zachodzi wtedy, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości w znaczącej części lub w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych. Uzasadnia to dokonanie odpisu aktualizującego doprowadzającego wartość składnika aktywów wynikająca z ksiąg rachunkowych do ceny sprzedaży netto, a w przypadku jej braku – do ustalonej w inny sposób wartości godziwej.

9. Cena nabycia lub koszt wytworzenia środków trwałych w budowie, środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych obejmuje ogół ich kosztów poniesionych przez jednostkę za okres budowy, montażu, przystosowania i ulepszenia, do dnia bilansowego lub przyjęcia do używania, w tym również:

1) niepodlegający odliczeniu podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy;

2) koszt obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu ich sfinansowania i związane z nimi różnice kursowe, pomniejszony o przychody z tego tytułu.

10. Skorygowana cena nabycia aktywów finansowych i zobowiązań finansowych to cena nabycia (wartość), w jakiej składnik aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych został po raz pierwszy wprowadzony do ksiąg rachunkowych, pomniejszona o spłaty wartości nominalnej, odpowiednio skorygowana o skumulowaną kwotę zdyskontowanej różnicy między wartością początkową składnika i jego wartością w terminie wymagalności wyliczoną za pomocą efektywnej stopy procentowej, a także pomniejszona o odpisy aktualizujące wartość.

11. Na dzień nabycia lub powstania ujmuje się w księgach rachunkowych nabyte lub powstałe:

1) zapasy rzeczowych składników aktywów obrotowych – według cen nabycia lub kosztów wytworzenia;

2) należności i zobowiązania, w tym również z tytułu pożyczek – według wartości nominalnej.

12. Opis kont bilansowych i pozabilansowych.

Zapisy przedstawione na niżej wymienionych kontach są przykładowymi zapisami odzwierciedlającymi charakter konta i mogą być rozszerzane lub ograniczane ze względu:

a) na zmianę przepisów,

b) zmianę zasad rachunkowości,

c) specyfikę zdarzeń ekonomicznych.

ZESPÓŁ 0 – „MAJĄTEK TRWAŁY”

Konta zespołu 0 „MAJĄTEK TRWAŁY” służą do ewidencji:

1) rzeczowego majątku trwałego (środki trwałe – konto 011, pozostałe środki trwałe konto 013);

2) wartości niematerialnych i prawnych (konto 020);

3) finansowego majątku trwałego;

4) umorzenia majątku (umorzenie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych – konto 071, umorzenie pozostałych środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych – konto 072);

5) środków trwałych w budowie (inwestycji – konto 080).

Konto 011 – „Środki trwałe”

Konto 011 służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń wartości początkowej środków trwałych, które są umarzane stopniowo, według stawek amortyzacyjnych ustalonych w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych albo stawek określonych przez dysponenta części budżetowej służących działalności podstawowej jednostki.

Ewidencjonowane na koncie 011 tzw. „podstawowe” środki trwałe finansuje się ze środków pieniężnych przewidzianych na finansowanie „inwestycji”, w pojęciu używanym w ustawie o finansach publicznych.

Na stronie Wn konta 011 ujmuje się zwiększenia z tytułu przychodów i podwyższenia wartości początkowej środków trwałych, a na stronie Ma – zmniejszenia stanu i wartości początkowej środków trwałych, z wyjątkiem umorzenia środków trwałych, które ujmuje się na koncie 071.

Na stronie Wn konta 011 ujmuje się w szczególności:

a) przychody nowych lub używanych środków trwałych pochodzących z zakupu gotowych środków trwałych lub inwestycji oraz wartość ulepszeń zwiększających wartość początkową środków trwałych,

b) przychody środków trwałych nowo ujawnionych,

c) nieodpłatne przyjęcie środków trwałych,

d) zwiększenia wartości początkowej środków trwałych dokonywane na skutek aktualizacji ich wyceny,

Zwiększenia wartości początkowej podstawowych środków trwałych może też nastąpić o równowartość kosztów inwestycji związanych z ich ulepszeniem (przebudową, rozbudową, rekonstrukcją, adaptacją, modernizacją) lub doposażeniem.

Na stronie Ma konta 011 ujmuje się w szczególności:

a) wycofanie środków trwałych z używania na skutek ich likwidacji z powodu zniszczenia, zużycia, sprzedaży oraz nieodpłatnego przekazania,

b) ujawnione niedobory środków trwałych,

c) zmniejszenia wartości początkowej środków trwałych dokonywane na skutek aktualizacji ich wyceny.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 011 umożliwia:

– ustalenie wartości początkowej poszczególnych obiektów środków trwałych,

– ustalenie osób lub komórek organizacyjnych, którym powierzono środki trwałe,

– należyte obliczenie umorzenia i amortyzacji.

Konto 011 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków trwałych w wartości początkowej.

Zapisy strony Wn konta 011.

Zapisy strony Ma konta 011.

Na koncie tym księguje się te składniki aktywów trwałych, których wartość początkowa w dniu zakupu (nabycia – nieodpłatne otrzymanie) przekracza kwotę ustaloną w przepisach o podatku dochodowym od osób prawnych w zakresie zaliczania składników majątkowych do środków trwałych. Analityczne zapisy do tego konta prowadzone są w księdze inwentarzowej środków trwałych prowadzonej elektronicznie w Biurze Logistyki. Na koncie tym księguje się także inwestycje proste tj. zakup gotowych do używania składników aktywów trwałych z pominięciem konta 080 – Środki trwałe w budowie (inwestycje).

Wycena środków trwałych następuje według poniższych zasad:

– wartość początkową stanowiącą cenę nabycia lub koszt wytworzenia środka trwałego powiększają koszty jego ulepszenia, polegającego na przebudowie, rozbudowie, modernizacji lub rekonstrukcji i powodującego, że wartość użytkowa tego środka po zakończeniu ulepszenia przewyższa posiadaną przy przyjęciu do używania wartość użytkową, mierzoną okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych przy pomocy ulepszonego środka trwałego, kosztami eksploatacji lub innymi miarami,

– wartość początkową środków trwałych zmniejszają odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe dokonywane w celu uwzględnienia utraty ich wartości, na skutek używania lub upływu czasu,

– wartość początkowa i dotychczas dokonane od środków trwałych odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe mogą, na podstawie odrębnych przepisów, ulegać aktualizacji wyceny. Ustalona w wyniku aktualizacji wyceny wartość księgowa netto środka trwałego nie powinna być wyższa od jego wartości godziwej, której odpisanie w przewidywanym okresie jego dalszego używania jest ekonomicznie uzasadnione,

– powstałą na skutek aktualizacji wyceny różnicę wartości netto środków trwałych odnosi się na kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny podlega, z zastrzeżeniem art. 32 ust. 5 ustawy o rachunkowości, zmniejszeniu o różnicę z aktualizacji wyceny uprzednio zaktualizowanych środków trwałych.

Amortyzacja środków trwałych

Odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środka trwałego dokonuje się drogą systematycznego, planowego rozłożenia jego wartości początkowej na ustalone okresy amortyzacji. Rozpoczęcie amortyzacji nie wcześniej niż w następnym miesiącu po przyjęciu środka trwałego do używania, a jej zakończenie – nie później niż z chwilą zrównania wartości odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych z wartością początkową środka trwałego lub przeznaczenie go do likwidacji, sprzedaży lub stwierdzenia jego niedoboru, z ewentualnym uwzględnieniem przewidywanej przy likwidacji ceny sprzedaży netto pozostałości środka trwałego. Dopuszcza się dokonywanie odpisów amortyzacyjnych od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu w którym przekazano środek trwały do używania lub jednorazowo odpisując wartość tego rodzaju środków trwałych.

Konto 013 – „Pozostałe środki trwałe w używaniu”

Konto 013 służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń wartości początkowej pozostałych środków trwałych, wydanych do używania na potrzeby działalności jednostki, które podlegają umarzeniu lub amortyzacji w pełnej wartości w miesiącu wydania do używania. Pozostałe środki trwałe finansuje się ze środków na wydatki bieżące.

Na koncie tym księguje się te składniki aktywów trwałych których wartość początkowa w dniu zakupu (nabycia, nieodpłatnego otrzymania) nie przekracza kwoty ustalonej w podatku dochodowym od osób prawnych w zakresie zaliczania składników majątkowych do środków trwałych oraz te składniki o których mowa w § 6 ust. 3 pkt 2–6 rozporządzenia.

Na stronie Wn konta 013 ujmuje się wszelkie zwiększenia, a na stronie Ma – wszelkie zmniejszenia stanu i wartości początkowej pozostałych środków trwałych znajdujących się w używaniu, z wyjątkiem umorzenia ujmowanego na koncie 072.

Na stronie Wn konta 013 ujmuje się w szczególności:

– środki trwałe przyjęte do używania z zakupu lub inwestycji,

– nadwyżki środków trwałych w używaniu,

– nieodpłatne otrzymanie pozostałych środków trwałych.

Na stronie Ma konta 013 ujmuje się w szczególności:

– wycofanie środków trwałych z używania na skutek likwidacji, zniszczenia lub zużycia, sprzedaży, nieodpłatnego przekazania,

– ujawnione niedobory środków trwałych w używaniu.

Ewidencja szczegółowa do konta 013 – ilościowo-wartościowa – prowadzona jest elektronicznie w Biurze Logistyki umożliwiając:

– ustalenie wartości początkowej środków trwałych oddanych do używania,

– ustalenie osób, u których znajdują się środki trwałe lub komórek organizacyjnych, w których znajdują się środki trwałe.

Konto 013 może wykazywać saldo Wn, które wyraża wartość środków trwałych znajdujących się w używaniu w wartości początkowej.

Zapisy strony Wn konta 013

Zapisy strony Ma konta 013

Konto 020 – „Wartości niematerialne i prawne”

Konto 020 służy do ewidencji stanu zwiększeń i zmniejszeń wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych, do których zalicza się w szczególności licencje na programy komputerowe o przewidywanym okresie używania dłuższym niż 1 rok.

Na stronie Wn konta 020 ujmuje się wszelkie zwiększenia, a na stronie Ma – wszelkie zmniejszenia stanu wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych, z wyjątkiem umorzenia ujmowanego na kontach 071 i 072.

Na koncie 020 księgowane są podstawowe wartości niematerialne i prawne umarzane stopniowo i wartości niematerialne i prawne umarzane jednorazowo w miesiącu oddania do użytkowania. Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 020 umożliwia podział wartości niematerialnych i prawnych według ich tytułów lub osób odpowiedzialnych.

Konto 020 może wykazywać saldo Wn, które wyraża stan wartości niematerialnych i prawnych w wartości początkowej.

Do wyceny wartości niematerialnych i prawnych oraz sposobów dokonywania od nich odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych stosuje się odpowiednio założenia przedstawione przy opisie konta 011 w niniejszym planie kont.

Zapisy strony Wn konta 020

Zapisy strony Ma konta 020

Konto 071 – „Umorzenie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych”

Konto 071 służy do ewidencji zmniejszeń wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, które podlegają umorzeniu według stawek amortyzacyjnych, określonych w przepisach do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Na stronie Ma konta 071 ujmuje się zwiększenia, a na Wn – zmniejszenia umorzenia wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Konto 071 może wykazywać saldo Ma, które wyraża stan umorzenia wartości środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Przyjmuje się naliczanie umorzenia jednorazowo za okres roku w korespondencji z kontem 400.

Zapisy strony Wn konta 071

Zapisy strony Ma konta 071

Konto 072 – „Umorzenie pozostałych środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych”

Konto 072 służy do ewidencji zmniejszeń wartości początkowej środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych, podlegających umorzeniu w pełnej wartości, w miesiącu wydania ich do używania.

Umorzenie księgowane jest w korespondencji z kontem 401.

Na koncie 072 ujmuje się umorzenie:

1) książek i innych zbiorów bibliotecznych;

2) odzieży i umundurowania;

3) mebli i dywanów;

4) inwentarza żywego;

5) pozostałych środków trwałych (wyposażenia) oraz wartości niematerialnych i prawnych, o wartości nieprzekraczającej wielkości ustalonej w przepisach o podatku dochodowym od osób prawnych, dla których odpisy amortyzacyjne są uznawane za koszt uzyskania przychodu w 100% ich wartości w momencie oddania do używania.

Umorzenie tych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych ustala się w pełnej ich wartości pod datą wydania do używania.

Na stronie Ma konta 072 ujmuje się zwiększenia, a na stronie Wn – zmniejszenia umorzenia wartości początkowej środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych.

Na stronie Wn ujmuje się umorzenie środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych:

– zlikwidowanych z powodu zużycia lub zniszczenia,

– sprzedanych,

– przekazanych nieodpłatnie,

– stanowiących niedobór lub szkodę.

Na stronie Ma konta 072 ujmuje się umorzenia:

– nowych, wydanych do używania środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych obciążających odpowiednie koszty,

– dotyczące nadwyżek środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych,

– dotyczące środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych otrzymanych nieodpłatnie.

Konto 072 może wykazywać saldo Ma, które wyraża stan umorzenia wartości początkowej środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych umorzonych w pełnej wartości w miesiącu wydania ich do używania.

Zapisy strony Wn konta 072

Zapisy strony Ma konta 072

Konto 080 – „Środki trwałe w budowie (inwestycje)”

Konto 080 służy do ewidencji kosztów środków trwałych w budowie oraz do rozliczenia kosztów środków trwałych w budowie na uzyskane efekty inwestycyjne.

Na stronie Wn konta 080 ujmuje się w szczególności:

– poniesione koszty dotyczące środków trwałych w budowie w ramach prowadzonych inwestycji zarówno przez obcych wykonawców, jak i we własnym imieniu,

– poniesione koszty dotyczące przekazanych do montażu, lecz jeszcze nieoddanych do używania maszyn, urządzeń oraz innych przedmiotów, zakupionych od kontrahentów oraz wytworzonych w ramach działalności gospodarczej,

– poniesione koszty ulepszenia środka trwałego (przebudowa, rozbudowa, rekonstrukcja, adaptacja lub modernizacja), które powodują zwiększenie wartości użytkowej środka trwałego.

Na stronie Ma konta 080 ujmuje się wartość uzyskanych efektów, a w szczególności:

– środków trwałych,

– wartość sprzedanych i nieodpłatnie przekazanych środków trwałych w budowie.

Na koncie 080 można księgować również rozliczenie kosztów dotyczących zakupów gotowych środków trwałych.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 080 zapewnia co najmniej wyodrębnienie kosztów środków trwałych w budowie według poszczególnych rodzajów efektów inwestycyjnych oraz skalkulowanie ceny nabycia lub kosztu wytworzenia poszczególnych obiektów środków trwałych.

Konto 080 może wykazywać saldo Wn, które oznacza wartość kosztów środków trwałych w budowie i ulepszeń.

Zapisy strony Wn konta 080

Zapisy strony Ma konta 080

ZESPÓŁ 1 – „ŚRODKI PIENIĘŻNE I RACHUNKI BANKOWE”

Konta zespołu 1 „Środki pieniężne i rachunki bankowe” służą do ewidencji:

1) krajowych i zagranicznych środków pieniężnych przechowywanych w kasach;

2) krótkoterminowych papierów wartościowych;

3) krajowych i zagranicznych środków pieniężnych lokowanych na rachunkach w bankach;

4) udzielanych przez banki kredytów w krajowych i zagranicznych środkach pieniężnych;

5) innych krajowych i zagranicznych środków pieniężnych.

Zadaniem kont zespołu 1 jest odzwierciedlenie operacji pieniężnych oraz obrotów i stanów środków pieniężnych oraz krótkoterminowych papierów wartościowych.

Konto 101 – „Kasa”

Konto 101 służy do ewidencji krajowej i zagranicznej gotówki znajdującej się w kasach jednostki.

Na stronie Wn konta 101 ujmuje się wpływy gotówki oraz nadwyżki kasowe, a na stronie Ma – rozchody i niedobory kasowe. Wartość gotówki w kasie w walutach obcych wyrażoną w złotych koryguje się na koniec każdego kwartału o wyliczone różnice kursowe w korespondencji z kontem 750 lub 751, według zasad obowiązujących na dzień bilansowy, zgodnie z § 8 ust. 6 „rozporządzenia”. Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 101 umożliwia ustalenie:

1) stanu gotówki w walucie polskiej;

2) stanu gotówki w walucie zagranicznej, wyrażonego w walucie polskiej i obcej, z podziałem na poszczególne waluty obce;

3) wartość gotówki powierzonej poszczególnym osobom za nią odpowiedzialnym.

Konto 101 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan gotówki w kasie.

Obroty gotówkowe podlegają ujęciu w raporcie kasowym w dniu rzeczywistego przychodu i rozchodu gotówki z kasy z zastrzeżeniem § 7 ust. 3 pkt 4 Instrukcji gospodarki kasowej w KG PSP.

Zapisy strony Wn konta 101

Zapisy strony Ma konta 101

Konto 130 – „Rachunek bieżący jednostki”

Konto 130 służy do ewidencji stanu środków pieniężnych oraz obrotów na rachunku bankowym z tytułu wydatków i dochodów (wpływów) budżetowych objętych planem finansowym.

Zakres ewidencji szczegółowej do konta 130 uwzględnia obowiązek grupowania danych o dochodach i wydatkach zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (t.j. Dz. U. z 2014 poz. 1053 z późn. zm.) oraz rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 10 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji wydatków strukturalnych (Dz. U. Nr 44, poz. 255). Uwzględnione są również wymogi sprawozdawczości ustalone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 16 stycznia 2014 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. poz.119 z późn. zm.).

Na stronie Wn konta 130 ujmuje się wpływy środków pieniężnych:

– otrzymanych na realizację wydatków budżetowych zgodnie z planem finansowym oraz dla dysponentów niższego stopnia, w korespondencji z kontem 223,

– z tytułu zrealizowanych przez jednostkę budżetową dochodów budżetowych (ewidencja szczegółowa według podziałek klasyfikacji dochodów budżetowych), w korespondencji z kontem 141, 101, 221 lub innym właściwym kontem,

– z tytułu zrealizowanej przez jednostkę sprzedaży odnoszonej na zwrot wydatków (zwrot wydatków dokonanych w tym samym roku, w którym poniesiono wydatki) w korespondencji z kontem 201. Dotyczy refakturowania kosztów korzystania z telefonów służbowych telefonii komórkowej ponad przyznany limit oraz refakturowanie kosztów rozmów z telefonów stacjonarnych użyczonych związkom zawodowym działającym w Państwowej Straży Pożarnej. Natomiast przychód ze sprzedaży noclegów w pokojach przeznaczonych do wypoczynku KG PSP, Przeglądu Pożarniczego i Dziennika Urzędowego KG PSP oraz miejsca reklamowego w Przeglądzie Pożarniczym, a także wynajmu samochodów służbowych dla pracowników, przyjmowany jest przejściowo, z uwagi na rozliczenia z tytułu VAT, na rachunek bieżący wydatków budżetowych. Po kwalifikacji kwoty należności z tytułu dochodów budżetowych zostaje ona przekazana na subkonto dochodów rachunku bieżącego,

– przejściowo zarachowanych z tytułu błędów bankowych lub niewłaściwie oznaczonych wpłat,

– zwroty niewykorzystanych środków na wydatki dysponentów niższego stopnia.

Na stronie Ma konta 130 ujmuje się:

– zrealizowane wydatki budżetowe zgodnie z planem finansowym jednostki, jak również środki pobrane do kasy na realizację wydatków budżetowych (ewidencja szczegółowa według podziałek klasyfikacji wydatków budżetowych), w korespondencji z właściwymi kontami zespołu 1, 2, 3, 4, 7 lub 8,

– okresowe przelewy dochodów budżetowych na rachunek Ministerstwa Finansów, w korespondencji z kontem 222,

– okresowe przelewy środków pieniężnych dla dysponentów niższego stopnia (ewidencja szczegółowa według dysponentów, którym przelano środki pieniężne), w korespondencji z kontem 223,

– przelewy dotacji budżetowych do jednostek, w korespondencji z kontem 224,

– zwrot niewykorzystanych środków na wydatki własne i dysponentów niższego stopnia do dysponenta głównego,

– zwroty środki z tytułu błędów bankowych lub niewłaściwie oznaczonych wpłat.

Zapisy na koncie 130 są dokonywane na podstawie dokumentów bankowych, w związku z czym musi zachodzić pełna zgodność zapisów między jednostką a bankiem.

Na koncie 130 obowiązuje zachowanie zasady czystości obrotów, co oznacza, że do błędnych zapisów, zwrotów nadpłat, korekt wprowadza się dodatkowo techniczny zapis ujemny.

Ewidencja szczegółowa do konta 130 jest prowadzona w szczegółowości planu finansowego dochodów i wydatków budżetowych.

Konto 130 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych na rachunku bieżącym jednostki budżetowej. Saldo konta 130 równe jest saldu sald wynikających z ewidencji szczegółowej prowadzonej dla kont:

1) wydatków budżetowych; konto 130 w zakresie wydatków budżetowych może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych otrzymanych na realizację wydatków budżetowych, a nie wykorzystanych do końca roku;

2) dochodów budżetowych; konto 130 w zakresie dochodów budżetowych może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych, z tytułu zrealizowanych dochodów budżetowych, które do końca roku nie zostały przelane do budżetu.

Saldo konta 130 ulega likwidacji poprzez księgowanie:

1) przelewu środków pieniężnych niewykorzystanych do końca roku, w korespondencji z kontem 223;

2) przelewu do budżetu dochodów budżetowych pobranych, lecz nieprzelanych do końca roku, w korespondencji z kontem 222.

Zapisy strony Wn konta 130

Zapisy strony Ma konta 130

* Równoległy zapis Wn 810 Ma 800.

Konto 135 – „Rachunek środków funduszy specjalnego przeznaczenia”

Konto 135 służy do ewidencji środków specjalnego przeznaczenia. Na koncie tym ujmuje się w szczególności:

– środki zakładowego funduszu świadczeń socjalnych,

– środki zakładowego funduszu świadczeń socjalnych emerytów PSP.

Na stronie Wn konta 135 ujmuje się wpływy środków pieniężnych na rachunki bankowe, a na stronie Ma – wypłaty środków z rachunków bankowych.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 135 umożliwia ustalenie stanu środków każdego funduszu. Konto 135 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych na rachunkach bankowych funduszy.

Zapisy strony Wn konta 135

Zapisy strony Ma konta 135

Konto 136 – „Rachunek państwowych funduszy celowych”

Konto 136 służy do ewidencji środków pieniężnych państwowych funduszy celowych znajdujących się na rachunku bankowym funduszu. W Komendzie Głównej PSP funkcjonuje Fundusz Wsparcia Państwowej Straży Pożarnej (symbol do celów sprawozdawczych 344).

Na stronie Wn konta 136 ujmuje się wpływy środków na rachunek bankowy, a na stronie Ma – wypłaty środków z rachunku bankowego.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 136 zapewnia podział środków według rachunków bankowych.

Konto 136 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych na rachunku bankowym.

Zapisy strony Wn konta 136

Zapisy strony Ma konta 136

Konto 137 – „Rachunek środków pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi”

Konto 137 służy do ewidencji operacji pieniężnych dokonywanych na rachunkach środków pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi innych niż środki europejskie.

Na koncie 137 dokonuje się księgowań na podstawie dokumentów bankowych, w związku z czym musi zachodzić zgodność zapisów między jednostką a bankiem.

Na stronie Wn konta 137 ujmuje się wpływy tych środków na rachunek bankowy, a na stronie Ma – wypływ tych środków.

Ewidencja szczegółowa do konta 137 powinna umożliwić ustalenie stanu środków pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi w podziale na źródła ich pochodzenia.

Zapisy strony Wn konta 137

Zapisy strony Ma konta 137

* dodatkowy zapis Wn 130 dochody i Ma 760

Konto 138 – „Rachunek środków europejskich”

Konto 138 służy do ewidencji operacji pieniężnych dokonywanych na rachunkach bankowych, związanych z realizacją programów i projektów finansowanych ze środków europejskich.

Na koncie 138 dokonuje się księgowań na podstawie dokumentów bankowych, w związku z czym musi zachodzić zgodność zapisów między jednostką a bankiem.

Na stronie Wn konta 138 ujmuje się w szczególności wpływy środków pieniężnych w korespondencji z kontem 227, a na stronie Ma ujmuje się w szczególności wypłaty środków pieniężnych na realizację programów i projektów finansowanych z tych środków.

Ewidencja szczegółowa do konta 138 jest prowadzona w szczegółowości planu finansowego i powinna zapewniać możliwość ustalenia stanu poszczególnych środków pieniężnych według źródeł ich pochodzenia. Ewidencja ta powinna umożliwiać również ustalenie stanu tych środków odpowiednio w podziale na programy lub projekty.

Zapisy strony Wn konta 138

Zapisy strony Ma konta 138

Konto 139 – „Inne rachunki bankowe”

Konto 139 służy do ewidencji operacji dotyczących środków pieniężnych wydzielonych na innych rachunkach bankowych niż rachunki bieżące, w tym na rachunkach pomocniczych.

Na koncie 139 prowadzi się w szczególności ewidencję obrotów na wyodrębnionych rachunkach bankowych:

– czeków potwierdzonych,

– sum depozytowych,

– sum na zlecenie,

– środków obcych na inwestycje.

Na koncie 139 dokonuje się księgowań wyłącznie na podstawie dokumentów bankowych, w związku z czym musi zachodzić pełna zgodność zapisów konta 139 między księgowością jednostki, a księgowością banku.

Na stronie Wn konta 139 ujmuje się wpływy wydzielonych środków pieniężnych z rachunków bieżących, sum depozytowych i na zlecenie.

Na stronie Ma konta 139 ujmuje się wypłaty środków pieniężnych dokonane z wydzielonych rachunków bankowych.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 139 zapewnia ustalenie stanu środków pieniężnych dla każdego wydzielonego rachunku bankowego, a także według kontrahentów.

Konto 139 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych znajdujących się na innych rachunkach bankowych.

Zapisy strony Wn konta 139

Zapisy strony Ma konta 139

* Równoległy zapis Wn 221 Ma 750.

Konto 140 – „Krótkoterminowe aktywa finansowe”

Konto 140 służy do ewidencji krótkoterminowych aktywów finansowych, w szczególności akcji, udziałów i innych papierów wartościowych wyrażonych zarówno w walucie polskiej, jak i w walutach obcych.

Na stronie Wn konta 140 ujmuje się zwiększenia stanu krótkoterminowych papierów wartościowych i innych środków pieniężnych, a na stronie Ma – zmniejszenia stanu krótkoterminowych aktywów finansowych.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 140 umożliwia ustalenie:

1) poszczególnych składników krótkoterminowych aktywów finansowych,

2) stanu poszczególnych krótkoterminowych aktywów finansowych wyrażonego w walucie polskiej i obcej, z podziałem na poszczególne waluty obce,

3) wartości krótkoterminowych aktywów finansowych powierzonych poszczególnym osobom za nie odpowiedzialnym.

Konto 140 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan krótkoterminowych aktywów finansowych.

Rejestr weksli prowadzi Kasa KG PSP.

Mając na uwadze postanowienia art. 4 ust. 4 ustawy o rachunkowości w zakresie stosowania uproszczeń co do możliwości ewidencjonowania zdarzeń ekonomicznych w księgach rachunkowych dopuszcza się następujące uproszczenie. Zarejestrowane na dzień bilansowy aktywa finansowe podlegają inwentaryzacji i księgowaniu według wartości nominalnej pod datą 31 grudnia (dokument PK) oraz wyksięgowaniu pod datą 01 stycznia.

Zapisy strony Wn konta 140

Zapisy strony Ma konta 140

Konto 141 – „Środki pieniężne w drodze”

Konto 141 służy do ewidencji środków pieniężnych w drodze.

Na stronie Wn konta 141 ujmuje się zwiększenia stanu środków pieniężnych w drodze, a na stronie Ma – zmniejszenia stanu środków pieniężnych w drodze.

Środki pieniężne w drodze są księgowane na bieżąco.

Konto 141 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych w drodze.

Zapisy strony Wn konta 141

Zapisy strony Ma konta 141

ZESPÓŁ 2 – „ROZRACHUNKI I ROZLICZENIA”

Konta zespołu 2 „Rozrachunki i roszczenia” służą do ewidencji wszelkich krajowych i zagranicznych rozrachunków oraz roszczeń.

Konta zespołu 2 służą także do ewidencji i rozliczeń środków budżetowych, środków europejskich i innych środków pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi, wynagrodzeń, rozliczeń niedoborów, szkód i nadwyżek oraz wszelkich innych rozliczeń związanych z rozrachunkami i roszczeniami spornymi.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do kont zespołu 2 umożliwia wyodrębnienie poszczególnych grup rozrachunków, rozliczeń i roszczeń spornych, ustalenie przebiegu ich rozliczeń oraz stanu należności, rozliczeń, roszczeń spornych i zobowiązań z podziałem według kontrahentów oraz jeśli dotyczą rozliczeń w walutach obcych – według poszczególnych walut, a przy rozliczaniu środków europejskich również odpowiednio w podziale na programy lub projekty.

Zdarzenia ekonomiczne w księgach rachunkowych ewidencjonuje się zgodnie z unormowaniem zawartym w § 13 ust. 3 „Instrukcji obiegu dokumentów księgowych (dowodów księgowych) w KG PSP”.

Mając na uwadze postanowienia art. 4 ust. 4 ustawy o rachunkowości w zakresie stosowania uproszczeń co do możliwości ewidencjonowania zdarzeń ekonomicznych w księgach rachunkowych dopuszcza się następujące uproszczenie:

– należności z tytułu sprzedaży odnosi się w kwocie brutto na konta 700 i 730; zapis korygujący wielkość sprzedaży księguje się na koniec miesiąca – księgowanie zmniejszenia kosztów Wn 700, 730 Ma 401–402, wyksięgowanie podatku VAT (VAT należny) Wn 700, 730 Ma 225.

Konto 201 – „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami”

Konto 201 służy do ewidencji wszelkich rozrachunków i roszczeń krajowych i zagranicznych z tytułu dostaw, robót i usług, w tym również zaliczek na poczet dostaw, robót i usług oraz kaucji gwarancyjnych, a także należności z tytułu przychodów finansowych.

Na koncie 201 w szczególności księguje się należności wynikające z refakturowania kosztów rozmów z telefonów stacjonarnych użyczonych związkom zawodowym działającym w Państwowej Straży Pożarnej, refakturowania kosztów korzystania z telefonów służbowych telefonii komórkowej ponad przyznany limit oraz z tytułu usług wynajmu samochodów służbowych, a także wynajmu pokoi przeznaczonych do wypoczynku w siedzibie KG PSP i sprzedaży Dziennika Urzędowego KG PSP, Przeglądu Pożarniczego i miejsca reklamowego w Przeglądzie Pożarniczym. Kwalifikację kwot należnych budżetowi państwa przeprowadza się w momencie zapłaty sporządzając dyspozycję przelewu na subkonto dochodów rachunku bieżącego.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 201 powinna zapewnić możliwość ustalenia należności i zobowiązań krajowych i zagranicznych według poszczególnych kontrahentów. Konto 201 może mieć dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności i roszczeń, a saldo Ma – stan zobowiązań.

Zapisy strony Wn konta 201

Zapisy strony Ma konta 201

Konto 221 – „Należności z tytułu dochodów budżetowych”

Konto 221 służy do ewidencji należności jednostek z tytułu dochodów budżetowych. Na stronie Wn konta 221 ujmuje się ustalone należności z tytułu dochodów budżetowych i zwroty nadpłat. Na stronie Ma konta 221 ujmuje się wpłaty należności z tytułu dochodów budżetowych oraz odpisy (zmniejszenia) należności. W Komendzie Głównej PSP na koncie 221 księguje się w szczególności należności z tytułu:

– kar umownych za nieterminowe wykonanie robót, dostaw i usług,

– odsetek od przeterminowanych płatności,

– odsetek od środków finansowych zgromadzonych na rachunku bankowym sum na zlecenie i sum depozytowych,

– zrealizowanych płatności z lat ubiegłych uprzednio zarachowanych na wznowienie wydatków lub dotyczących kosztów lat ubiegłych,

– zwrotów z tytułu nieprawidłowo wykorzystanych dotacji,

– kwoty należne płatnikowi składek ZUS,

– przeniesienie należności długoterminowych do krótkoterminowych,

– dochody uzyskane z tytułu sprzedaży towarów i usług.

Ewidencja szczegółowa do konta 221 jest prowadzona według dłużników i podziałek klasyfikacji budżetowej oraz budżetów, których należności dotyczą.

Konto 221 może mieć dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności z tytułu dochodów budżetowych, a saldo Ma – stan zobowiązań jednostki z tytułu nadpłat w tych dochodach.

Zapisy strony Wn konta 221

Zapisy strony Ma konta 221

Konto 222 – „Rozliczenie dochodów budżetowych”

Konto 222 służy do ewidencji rozliczenia zrealizowanych przez jednostkę dochodów budżetowych. Na stronie Wn konta 222 ujmuje się dochody budżetowe przekazane na rachunek bankowy Ministerstwa Finansów, w korespondencji z kontem 130. Na stronie Ma konta 222 ujmuje się roczne przeksięgowania zrealizowanych dochodów budżetowych na stronę Wn konta 800 „Fundusz jednostki”, na podstawie sprawozdań budżetowych.

Konto 222 może wykazywać saldo Ma, które oznacza stan dochodów budżetowych zrealizowanych, lecz nie przekazanych do budżetu. W okresie przejściowym saldo konta 222 ulega likwidacji poprzez księgowanie przelewu do budżetu dochodów budżetowych pobranych, lecz nie przekazanych do końca roku w korespondencji z kontem 130.

Zapisy strony Wn konta 222

Zapisy strony Ma konta 222

Konto 223 – „Rozliczenie wydatków budżetowych”

Konto 223 przeznaczone jest do ewidencji rozliczenia zrealizowanych przez jednostkę wydatków budżetowych, w tym wydatków w ramach współfinansowania programów i projektów realizowanych ze środków europejskich.

Kwotę zrealizowanych wydatków budżetowych ustala się w oparciu o ewidencję szczegółową prowadzoną do konta 130. Ewidencję szczegółową do konta 223 prowadzi się w układzie jednostek będących dysponentami niższego stopnia, którym przekazano środki budżetowe.

Na stronie Wn konta 223 ujmuje się w szczególności:

– w ciągu roku budżetowego roczne przeniesienia, na podstawie sprawozdań budżetowych, zrealizowanych wydatków budżetowych, w tym wydatków budżetu państwa w ramach współfinansowania programów i projektów realizowanych ze środków europejskich na konto 800,

– okresowe przelewy środków pieniężnych dysponentom niższego stopnia na pokrycie ich wydatków budżetowych oraz wydatków w ramach współfinansowania programów i projektów realizowanych ze środków europejskich, w korespondencji z kontem 130,

– zwrot środków do dysponenta wyższego stopnia.

Na stronie Ma konta 223 ujmuje się w szczególności:

– okresowe wpływy środków pieniężnych na pokrycie wydatków budżetowych, w tym wydatków budżetu państwa w ramach współfinansowania programów i projektów realizowanych ze środków europejskich, w korespondencji z kontem 130,

– okresowe wpływy środków pieniężnych przeznaczonych dla dysponentów niższego stopnia, w korespondencji z kontem 130.

Konto 223 może wykazywać saldo Ma, które oznacza stan środków pieniężnych otrzymanych na pokrycie wydatków budżetowych, lecz niewykorzystanych do końca roku. Saldo konta 223 ulega likwidacji poprzez księgowanie przelewu na rachunek dysponenta wyższego stopnia środków pieniężnych niewykorzystanych do końca roku, w korespondencji z kontem 130.

Zapisy strony Wn konta 223

Zapisy strony Ma konta 223

Konto 224 – „Rozliczenie dotacji budżetowych oraz płatności z budżetu środków europejskich”

Konto 224 służy do ewidencji rozliczenia przez KG PSP udzielonych dotacji budżetowych. Na stronie Wn konta 224 ujmuje się wartość dotacji przekazanych przez KG PSP, w korespondencji z kontem 130, a na stronie Ma – wartość dotacji uznanych za wykorzystane i rozliczone, w korespondencji z kontem 810 oraz wartość dotacji zwróconych w tym samym roku budżetowym, w korespondencji z kontem 130. Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 224 prowadzona jest według podziałek klasyfikacji budżetowej i jednostek, którym przekazano dotacje. Rozliczone i przypisane do zwrotu dotacje, które KG PSP zalicza do dochodów budżetowych, są ujmowane: Wn konto 221, Ma konto 750.

Zapisy strony Wn konta 224

Zapisy strony Ma konta 224

Konto 225 – Rozrachunki z budżetami”.

Konto 225 służy do ewidencji rozrachunków z budżetem państwa z tytułu zobowiązań podatkowych wynikających z funkcji płatnika zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz z tytułu rozrachunków VAT. Na stronie Wn konta 225 ujmuje się nadpłaty oraz wpłaty na rachunek Urzędu Skarbowego. Na stronie Ma konta 225 ujmuje się zobowiązania wobec budżetów i wpłaty od budżetów.

Ewidencja szczegółowa do konta 225 zapewnia ustalenie stanu należności i zobowiązań według każdego z tytułów rozrachunków z budżetem odrębnie. Konto 225 może mieć dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności, a saldo Ma – stan zobowiązań wobec budżetów.

Na stronie Wn konta 225 ujmuje się w szczególności:

– przekazanie do urzędów skarbowych należnych podatków i opłat,

– należności od budżetu z tytułu nadpłaconych podatków,

Na stronie Ma konta 225 ujmuje się w szczególności:

– naliczone zobowiązania wobec budżetu z tytułu podatków i opłat płaconych przez jednostkę,

– zobowiązania z tytułu podatków pobranych przez jednostkę w imieniu budżetu (podatek dochodowy od osób fizycznych),

– VAT należny naliczony od sprzedaży i czynności zrównanych ze sprzedażą.

Do ujęcia VAT prowadzi się następujące konta analityczne:

1) Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT,

2) Rozliczenie należnego VAT,

3) Rozliczenie naliczonego VAT.

Na koncie analitycznym „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT” księguje się w szczególności:

a) po stronie WN:

– kwoty podatku VAT przekazane do urzędu skarbowego,

b) po stronie MA:

– należny podatek VAT (przeniesienie podatku VAT zawartego w fakturach VAT co do których obowiązek podatkowy powstał w bieżącym okresie).

Na koncie analitycznym „Rozliczenie należnego VAT” ujmuje się:

po stronie Wn przeniesienie podatku VAT zawartego w fakturach VAT wystawionych w bieżącym okresie co do których obowiązek podatkowy powstał w okresie bieżącym – w korespondencji z kontem analitycznym „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT”.

Ujęcie rozrachunków z tytułu VAT dokonuje się na koniec miesiąca poprzez księgowanie obrotów miesięcznych zakupu i sprzedaży z rejestrów prowadzonych dla celów podatku VAT.

Zapisy strony Wn konta 225

Zapisy strony Ma konta 225

Konto 226 – „Długoterminowe należności budżetowe”

Konto 226 służy do ewidencji długoterminowych należności lub długoterminowych rozliczeń z budżetem.

Na stronie Wn konta 226 ujmuje się w szczególności:

– długoterminowe należności, w korespondencji z kontem 840,

– przeniesienie należności krótkoterminowych do długoterminowych, w korespondencji z kontem 221.

Na stronie Ma konta 226 ujmuje się w szczególności przeniesienie należności długoterminowych do krótkoterminowych w wysokości raty należnej na dany rok, w korespondencji z kontem 221,

Konto 226 może wykazywać saldo Wn, które oznacza wartość długoterminowych należności.

Zapisy strony Wn konta 226

Zapisy strony Ma konta 226

Konto 227 – „Rozliczenie wydatków z budżetu środków europejskich”

Konto 227 służy do ewidencji i rozliczeń wydatków z budżetu środków europejskich ujętych w planie wydatków środków europejskich.

Na stronie Wn konta 227 ujmuje się w szczególności w ciągu roku budżetowego okresowe lub roczne przeniesienie wydatków z budżetu środków europejskich na podstawie sprawozdań budżetowych na konto 800.

Na stronie Ma konta 227 ujmuje się w szczególności:

– wpływ środków europejskich otrzymanych na pokrycie wydatków w związku z realizacją programów i projektów finansowanych z tych środków, w korespondencji z kontem 138;

– przeksięgowanie kwoty uregulowanego zobowiązania wobec wykonawcy (odbiorcy) na podstawie informacji z Banku Gospodarstwa Krajowego o dokonaniu płatności na rachunek wykonawcy (odbiorcy), w korespondencji z kontami zespołu 2.

Zapisy strony Wn konta 227

Zapisy strony Ma konta 227

Konto 228 – „Rozliczenie środków pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi”

Konto 228 służy do ewidencji i rozliczeń środków pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi, innych niż środki europejskie. Są to m.in. niepodlegające zwrotowi środki pochodzące z dotacji Komisji Europejskiej w ramach Instrumentu Finansowego Ochrony Ludności, przeznaczone na rzecz ochrony ludności, środowiska i mienia.

Na stronie Wn konta 228 ujmuje się:

– okresowe lub roczne przeniesienie zrealizowanych wydatków ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi, w korespondencji z kontem 800,

– przekazanie środków na pokrycie wydatków realizowanych ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi innym jednostkom, w korespondencji z kontem 137.

Na stronie Ma konta 228 ujmuje się w szczególności wpływ środków otrzymanych na pokrycie wydatków realizowanych ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi lub przeznaczonych dla innych jednostek, w korespondencji z kontem 137.

Ewidencja szczegółowa do konta 228 prowadzona jest w sposób umożliwiający ustalenie stanu rozliczeń środków pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi w podziale na źródła ich finansowania.

Zapisy strony Wn konta 228

Zapisy strony Ma konta 228

Konto 229 – „Pozostałe rozrachunki publicznoprawne”.

Konto 229 służy do ewidencji, innych niż z budżetami rozrachunków publicznoprawnych, a w szczególności z tytułu ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych. Na stronie Wn konta 229 ujmuje się należności oraz spłatę i zmniejszenie zobowiązań, a na stronie Ma – zobowiązania, spłatę i zmniejszenia należności z tytułu rozrachunków publicznoprawnych.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 229 powinna zapewnić możliwość ustalenia stanu należności i zobowiązań według tytułów rozrachunków oraz podmiotów, z którymi dokonywane są rozliczenia.

Konto 229 może wykazywać dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności, a saldo Ma – stan zobowiązań.

Zapisy strony Wn konta 229

Zapisy strony Ma konta 229

Konto 231 – „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń”

Konto 231 służy do ewidencji rozrachunków z pracownikami i innymi osobami fizycznymi z tytułu wypłat pieniężnych i świadczeń rzeczowych zaliczonych, na mocy odrębnych przepisów, do wynagrodzeń, a w szczególności należności za pracę wykonywaną na podstawie stosunku pracy, umowy zlecenia, umowy o dzieło, umowy agencyjnej i innych umów zgodnie z odrębnymi przepisami.

Na stronie Wn konta 231 ujmuje się w szczególności:

– wypłaty pieniężne lub przelewy wynagrodzeń,

– wartość świadczeń rzeczowych zaliczanych do wynagrodzeń,

– potrącenia wynagrodzeń obciążające pracownika, dokonywane w liście płac na mocy ustawowych upoważnień np. podatek dochodowy od osób fizycznych, zajęć komorniczych, wyroków sądu, zajęć administracyjnych lub na podstawie pisemnej zgody pracownika.

Na stronie Ma konta 231 ujmuje się zobowiązania jednostki z tytułu wynagrodzeń.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 231 zapewnia możliwość ustalenia stanów zobowiązań z tytułu wynagrodzeń i świadczeń zaliczanych do wynagrodzeń.

Konto 231 może wykazywać dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności, a saldo Ma – stan zobowiązań jednostki z tytułu wynagrodzeń.

Zapisy strony Wn konta 231

Zapisy strony Ma konta 231

Konto 234 – „Pozostałe rozrachunki z pracownikami”

Konto 234 służy do ewidencji należności, roszczeń i zobowiązań wobec pracowników z innych tytułów niż wynagrodzenia.

Na stronie Wn konta 234 ujmuje się w szczególności:

– wypłacone pracownikom zaliczki i sumy do rozliczenia na wydatki obciążające jednostkę,

– należności od pracowników z tytułu dokonywanych przez jednostkę świadczeń odpłatnych,

– należności z tytułu pożyczek z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych,

– należności i roszczenia od pracowników z tytułu niedoborów i szkód,

– zapłacone zobowiązania wobec pracowników.

Na stronie Ma konta 234 ujmuje się w szczególności:

– wydatki wyłożone przez pracowników w imieniu jednostki,

– rozliczone zaliczki i zwroty środków pieniężnych,

– wpływy należności od pracowników.

Zaliczki wypłacone pracownikom w walutach obcych ujmuje się, do czasu ich rozliczenia, w równowartości waluty polskiej ustalonej przy wypłacie zaliczki.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 234 zapewnia możliwość ustalenia stanu należności, roszczeń i zobowiązań z poszczególnymi pracownikami według tytułów rozrachunków. Konto 234 może wykazywać dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności i roszczeń, a saldo Ma – stan zobowiązań wobec pracowników.

Zapisy strony Wn konta 234

Zapisy strony Ma konta 234

Konto 240 – „Pozostałe rozrachunki”

Konto 240 służy do ewidencji krajowych i zagranicznych należności i roszczeń oraz zobowiązań (nieobjętych ewidencją na kontach 201 – 234).

Na stronie Wn konta 240 ujmuje się powstałe należności i roszczenia oraz spłatę i zmniejszenie zobowiązań, a na stronie Ma – powstałe zobowiązania oraz spłatę i zmniejszenie należności i roszczeń.

Na koncie 240 w KG PSP ujmuje się w szczególności:

1) rozliczenie niedoborów i szkód;

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta analitycznego Rozliczenie niedoborów i szkód powinna uwzględnić podział szkód na miejsce ich powstania (działy majątku) oraz sposób ich rozliczenia. Saldo Wn oznacza stan nierozliczonych (niezlikwidowanych) szkód.

2) rozliczenie nadwyżek;

Konto analityczne Rozliczenie nadwyżek służy do ujęcia nadwyżek aktywów rzeczowych (na stronie Ma) i ich rozliczenie (na stronie Wn) w działalności jednostki. Saldo konta Ma oznacza nadwyżki do rozliczenia.

3) rozrachunki z tytułu sum na zlecenie;

Konta analityczne Rozrachunki z tytułu sum na zlecenie (...) służą do ewidencji sum na finansowanie zadań określonych w umowie lub innej formie przez przekazującego, a w szczególności:

– sum otrzymanych z innej jednostki na finansowanie określonych zadań, w tym na realizację przedsięwzięć wspólnych,

– środków otrzymanych z zakładów ubezpieczeń na cele prewencyjne,

– darowizn pieniężnych do przekazania beneficjentom PSP,

– nagród pieniężnych przyznanych pracownikom i funkcjonariuszom PSP,

– przekazanych dotacji z sum ubezpieczeniowych.

Otrzymane sumy na zlecenie księguje się na stronie Ma, a ich wykorzystanie – na stronie Wn. Saldo Ma konta wskazuje na kwotę niewykorzystanych sum na zlecenie.

4) rozrachunki z tytułu sum depozytowych;

Konta analityczne Rozrachunki z tytułu sum depozytowych (...) służą do ewidencji przechowywanych przez jednostkę środków pieniężnych z tytułu depozytów pieniężnych, a w szczególności należnych a nie podjętych wynagrodzeń za pracę, kaucji wpłacanych przy organizowaniu przetargów. Prowadzona do konta ewidencja szczegółowa powinna zapewnić możliwość wyodrębnienia zdeponowanych sum według ich rodzajów oraz depozytariuszy. Wpłaty depozytów winny być dokumentowane zleceniem przyjęcia wpłaty, a ich zwroty – zleceniem wypłaty gotówkowej lub bezgotówkowej, podpisanymi przez osobę zlecającą przyjęcie lub zwrot depozytu. Na stronie Wn konta księguje się zwrot depozytów, a na stronie Ma – wpłaty depozytów. Saldo Ma oznacza stan środków pieniężnych przechowywanych w ramach sum depozytowych.

5) rozrachunki z tytułu potrąceń pracowniczych;

Konto analityczne Rozrachunki z tytułu potrąceń pracowniczych służy do ewidencji kwot należnych od pracowników osobom trzecim, potrąceń z różnych tytułów. Do konta prowadzi się odpowiednią ewidencję szczegółową w formie wewnętrznej rozbudowy konta według tytułów potrąceń (składki grupowego ubezpieczenia pracowników, potrącenia z tytułu rozliczeń z zakładową kasą pożyczkowo-zapomogową, potrącenia z tytułu alimentów, egzekucji komorniczych i innych tytułów). Ewidencja ta powinna zapewnić ustalenie wysokości zobowiązań wobec osób trzecich i ich realizacji. Konto może wykazywać saldo Wn, oznaczające kwotę, którą należy potrącić zobowiązanym (pracownikom) w celu przekazania według przeznaczenia oraz saldo Ma oznaczające dokonane potrącenia jednorazowe podlegające przekazaniu.

6) rozrachunki z tytułu służbowych kart płatniczych;

Konto analityczne Rozrachunki z tytułu służbowych kart płatniczych służy do ewidencji operacji dokonywanych przy użyciu służbowych kart płatniczych. Konto może wykazywać saldo Ma oznaczające dostępny limit na służbowych kartach płatniczych.

7) pozostałe rozrachunki;

Konta analityczne Pozostałe rozrachunki (...) służą do ewidencji krajowych i zagranicznych rozrachunków nie ujętych na innych kontach zespołu 2 i wymienionych wyżej kontach analitycznych do konta 240. Ewidencja szczegółowa do konta powinna umożliwiać ustalenie stanu rozliczeń każdego z tytułu rozrachunków. Konto może mieć dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności i roszczeń, a saldo Ma – stan zobowiązań.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 240 powinna zapewnić ustalenie rozrachunków, roszczeń i rozliczeń z poszczególnych tytułów.

Konto 240 może mieć dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności i roszczeń, saldo Ma – stan zobowiązań.

Zapisy strony Wn konta 240

Zapisy strony Ma konta 240

Konto 245 – „Wpływy do wyjaśnienia”

Konto 245 służy do ewidencji wpłaconych, a niewyjaśnionych kwot należności z tytułu dochodów budżetowych.

Na stronie Wn konta 245 ujmuje się w szczególności kwoty wyjaśnionych wpłat i ich zwroty.

Na stronie Ma konta 245 ujmuje się w szczególności kwoty niewyjaśnionych wpłat.

Konto 245 może wykazywać saldo Ma, które oznacza stan niewyjaśnionych wpłat.

Zapisy strony Wn konta 245

Zapisy strony Ma konta 245

Konto 290 – „Odpisy aktualizujące należności”

Konto 290 służy do ewidencji odpisów aktualizujących należności.

Na stronie Wn konta 290 ujmuje się zmniejszenie wartości odpisów aktualizujących należności, a na stronie Ma zwiększenie wartości odpisów aktualizujących należności. Saldo konta 290 oznacza wartość odpisów aktualizujących należności.

Zapisy strony Wn konta 290

Zapisy strony Ma konta 290

ZESPÓŁ 3 – „MATERIAŁY I TOWARY”

Konta zespołu 3 służą do ewidencji zapasów materiałów i towarów oraz rozliczenia zakupu materiałów, towarów i usług.

Ewidencję syntetyczną materiałów działalności podstawowej i finansowo wyodrębnionej prowadzi się metodą odpisywania w koszty wartości materiałów w momencie ich zakupu (Wn konto 401 „Zużycie materiałów i energii”, Ma konto zespołu 1, 2, 3). Przy tej metodzie ewidencji pozostałość niezużytych materiałów podlega inwentaryzacji za ostatni dzień roku obrotowego (31.12). Wycenione pozostałości zapasów wykazuje się pod datą 31 grudnia jako saldo Wn konta 310 zmniejszając jednocześnie o tę wartość koszty (Wn 310 Ma konto 401). Ponowny zapis tej wartości na rozchód konta 310 i zwiększenie kosztów następuje pod datą 1 stycznia następnego roku lub początek kwartału. Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta zapewnia możliwość ustalenia stanu zapasów według miejsc ich znajdowania się i osób, którym powierzono pieczę nad nimi; w odniesieniu do zapasów materiałów i towarów objętych ewidencją ilościowo-wartościową – także według ich poszczególnych rodzajów i grup.

Konto 310 – „Materiały”

Konto 310 służy do ewidencji zapasów materiałów służących do prowadzenia działalności podstawowej. Zapisów na koncie 310 dokonuje się metodą uproszczoną poprzez bieżące odnoszenie wartości zakupów materiałów w ciężar właściwego konta kosztów. Nie zużyte do końca materiały ustalone na podstawie inwentaryzacji i wycenione według cen zakupu wykazuje się jako saldo Wn konta 310 z równoczesnym zmniejszeniem kosztów – Ma konta 401. Na początku następnego roku – pod datą 01 stycznia wartość materiałów wyksięgowuje się z konta 310 (Ma 310) a obciąża koszty (Wn 401). Na stronie Wn konta 310 ujmuje się zwiększenie ilości i wartości stanu zapasów materiałów, a na stronie Ma – jego zmniejszenia. W ciągu roku podstawą do odpisywania w ciężar kosztów zakupionych materiałów jest następujący opis faktury zakupu:

„Wydano do zużycia”;

„Przekazano do użytkowania”;

„Przyjęto do magazynu”.

Zapisy strony Wn konta 310

Zapisy strony Ma konta 310

ZESPÓŁ 4 – „KOSZTY WEDŁUG RODZAJÓW I ICH ROZLICZENIE”

Konta zespołu 4 „Koszty według rodzajów i ich rozliczenie” służą do ewidencji kosztów w układzie rodzajowym i ich rozliczenia. Poniesione koszty ujmuje się w księgach rachunkowych w momencie ich powstania niezależnie od terminu ich zapłaty. Zmniejszenia uprzednio zarachowanych kosztów dokonuje się na podstawie dokumentów korygujących koszty (np. faktur korygujących).

Nie księguje się na kontach zespołu 4 kosztów finansowanych – zgodnie z odrębnymi przepisami – z funduszy celowych i innych kosztów inwestycji, pozostałych kosztów operacyjnych, kosztów operacji finansowych.

Ewidencję szczegółową do kont zespołu 4 prowadzi się według podziałek klasyfikacji planu finansowego oraz w przekrojach dostosowanych do potrzeb planowania, analiz oraz w sposób umożliwiający sporządzenie sprawozdań finansowych, sprawozdań budżetowych lub innych sprawozdań określonych w odrębnych przepisach obowiązujących jednostkę.

Konto 400 – „Amortyzacja”

Konto to służy do ewidencji naliczonych odpisów amortyzacji od środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, od których odpisy umorzeniowe są dokonywane stopniowo według stawek amortyzacyjnych.

Na stronie Wn tego konta ujmuje się naliczone odpisy amortyzacyjne a na stronie Ma ujmuje się ewentualne zmniejszenie odpisów amortyzacyjnych oraz przeniesienie w końcu roku salda konta na wynik finansowy.

Konto 400 wykazuje saldo Wn, które wyraża wysokość poniesionych kosztów amortyzacji. Saldo konta 400 przenosi się w końcu roku obrotowego na konto 860.

Zapisy strony Wn konta 400

Zapisy strony Ma konta 400

Konto 401 – „Zużycie materiałów i energii”

Konto 401 służy do ewidencji kosztów zużycia materiałów i energii na cele działalności podstawowej, pomocniczej i ogólnego zarządu jednostki.

Na stronie Wn konta 401 ujmuje się poniesione koszty z tytułu zużycia materiałów i energii, a na stronie Ma ujmuje się zmniejszenie poniesionych kosztów z tytułu zużycia materiałów i energii oraz na dzień bilansowy przeniesienie salda poniesionych w ciągu roku kosztów zużycia materiałów i energii na konto 860.

Zapisy strony Wn konta 401

Zapisy strony Ma konta 401

Konto 402 – „Usługi obce”

Konto 402 służy do ewidencji kosztów z tytułu usług obcych na rzecz działalności podstawowej jednostki.

Na stronie Wn konta 402 ujmuje się poniesione koszty usług obcych, a na stronie Ma ujmuje się zmniejszenie poniesionych kosztów oraz na dzień bilansowy przeniesienie kosztów usług obcych na konto 860.

Zapisy strony Wn konta 402

Zapisy strony Ma konta 402

Konto 403 – „Podatki i opłaty”

Konto 403 służy do ewidencji w szczególności kosztów z tytułu podatku akcyzowego, podatku od nieruchomości i podatku od środków transportu, podatku od czynności cywilnoprawnych oraz opłat o charakterze podatkowym, a także opłaty notarialnej, opłaty skarbowej i opłaty administracyjnej.

Na stronie Wn konta 403 ujmuje się poniesione koszty z w/w tytułów, a na stronie Ma ujmuje się zmniejszenie poniesionych kosztów oraz na dzień bilansowy przeniesienie kosztów z tego tytułu na konto 860.

Zapisy strony Wn konta 403

Zapisy strony Ma konta 403

Konto 404 – „Wynagrodzenia”

Konto 404 służy do ewidencji kosztów działalności podstawowej z tytułu wynagrodzeń z pracownikami i innymi osobami fizycznymi zatrudnionymi na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia, umowy o dzieło, umowy agencyjnej i innych umów zgodnie z odrębnymi przepisami.

Na stronie Wn konta 404 ujmuje się kwotę należnego pracownikom i innym osobom fizycznym wynagrodzenia brutto (tj. bez potrąceń z różnych tytułów dokonywanych na listach płac).

Na stronie Ma księguje się korekty uprzednio zaewidencjonowanych kosztów działalności podstawowej z tytułu wynagrodzeń oraz na dzień bilansowy przenosi się je na konto 860.

Zapisy strony Wn konta 404

Zapisy strony Ma konta 404

Konto 405 – „Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia”

Konto 405 służy do ewidencji kosztów działalności podstawowej z tytułu różnego rodzaju świadczeń na rzecz pracowników i osób fizycznych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, umowy o dzieło i innych umów, które nie są zaliczane do wynagrodzeń.

Na stronie Wn konta 405 ujmuje poniesione koszty z tytułu ubezpieczeń społecznych i świadczeń na rzecz pracowników i osób fizycznych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, umowy o dzieło i innych umów, które nie są zaliczane do wynagrodzeń.

Na stronie Ma ujmuje się zmniejszenia kosztów z tytułu ubezpieczenia społecznego i świadczeń na rzecz pracowników i osób fizycznych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, umowy o dzieło i innych umów, a na dzień bilansowy przenosi się je na konto 860.

Zapisy strony Wn konta 405

*wpływ tych środków na rachunek ZFŚS księguje się Wn 135, Ma 851

Zapisy strony Ma konta 405

Konto 409 – „Pozostałe koszty rodzajowe”

Konto 409 służy do ewidencji kosztów działalności podstawowej, które nie kwalifikują się do ujęcia na kontach 400 – 405. Na koncie tym ujmuje się w szczególności zwroty wydatków za używanie samochodów prywatnych pracowników do zadań służbowych, koszty krajowych i zagranicznych podróży służbowych, koszty ubezpieczeń majątkowych i osobowych, odprawy z tytułu wypadków przy pracy oraz innych kosztów niezaliczanych do kosztów działalności finansowej i pozostałych kosztów operacyjnych.

Na stronie Wn konta 409 ujmuje poniesione koszty z w/w tytułów, a na stronie Ma ich zmniejszenie oraz na dzień bilansowy ujmuje się przeniesienie poniesionych kosztów na konto 860.

Zapisy strony Wn konta 409

Zapisy strony Ma konta 409

Konto 490 – „Rozliczenie kosztów”

Konto 490 nie jest stosowane w zakresie ewidencji rozliczenia kosztów w czasie z uwagi na zasadę uproszczeń przewidzianych w art. 4 ust. 4 ustawy o rachunkowości.

ZESPÓŁ 6 – „PRODUKTY”

Konta zespołu 6 „Produkty” służą do ewidencji produktów wytworzonych przez jednostkę oraz kosztów rozliczonych w czasie.

Konto 640 – „Rozliczenia międzyokresowe kosztów”

Konto 640 nie jest stosowane w zakresie ewidencji kosztów rozliczanych w przyszłych okresach (rozliczenia czynne) oraz do ewidencji zaliczanych do kosztów działalności rezerw na koszty przyszłych okresów (rozliczenie bierne) z uwagi na zasadę uproszczeń przewidzianych w art. 4 ust. 4 ustawy o rachunkowości oraz zasadę istotności polegającą na braku konsekwencji kosztowych w związku z zaliczeniem czynnym rozliczeń międzyokresowych do kosztów bieżących okresu sprawozdawczego, które naruszałyby współmierność kosztów uzyskania przychodów w danym roku budżetowym.

ZESPÓŁ 7 – „PRZYCHODY, DOCHODY I KOSZTY”

Konta zespołu 7 „Przychody, dochody i koszty” służą do ewidencji:

– przychodów i kosztów ich osiągnięcia z tytułu sprzedaży produktów, towarów, przychodów i kosztów operacji finansowych oraz pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych,

– podatków nieujętych na koncie 403.

Ewidencja analityczna jest dostosowana do potrzeb planowania, analizy i sprawozdawczości. Mając na uwadze zasadę istotności oraz specyfikę finansów publicznych wyceny przychodów dokonuje się w oparciu o ich wartość wykazaną na kontach przychodowych.

Konto 700 – „Sprzedaż produktów i koszt ich wytwarzania”

Konto 700 służy do ewidencji sprzedaży produktów (wyrobów gotowych, półfabrykatów oraz robót i usług) własnej działalności na rzecz obcych jednostek oraz na rzecz własnych pracowników do których zalicza się: sprzedaż Dziennika Urzędowego KG PSP, periodyku „Przegląd Pożarniczy”, usługę odpłatnego użyczania środków transportu pracownikom, usługę odpłatnego użyczenia pokoi do wypoczynku w celach noclegowych odbywającym podróż służbową do Warszawy oraz usługę związaną z obciążeniem pracowników za rozmowy telefoniczne przewyższające przyznany limit kosztów (itp.).

Na stronie Wn konta 700 ujmuje się koszt wytworzenia sprzedanych produktów i usług, obejmujący rzeczywisty koszt wytworzenia. Dopuszcza się uproszczenie przewidziane w art. 4 ust. 4 ustawy o rachunkowości, dokonywania zbiorczych zapisów korygujących wartość sprzedaży o koszty poniesione oraz wartość podatku VAT (zapisy korygujące dokumentem PK na koniec okresu sprawozdawczego).

Na stronie Ma konta 700 ujmuje się przychody ze sprzedaży, z korespondencji z kontami przede wszystkim zespołu 2.

W końcu roku obrotowego przenosi się saldo konta na stronę Ma konta 860. Na koniec roku konto 700 nie wykazuje salda.

Zapisy strony Wn konta 700

Zapisy strony Ma konta 700

Konto 720 – „Przychody z tytułu dochodów budżetowych”

Konto 720 służy do ewidencji przychodów z tytułu dochodów budżetowych związanych bezpośrednio z podstawową działalnością jednostki, w szczególności dochodów, do których zalicza się podatki, składki, opłaty, inne dochody budżetu państwa, należne na podstawie ustaw lub umów międzynarodowych.

Na stronie Wn konta 720 ujmuje się odpisy z tytułu dochodów budżetowych, a na na stronie Ma konta 720 ujmuje się przychody z tytułu dochodów budżetowych.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 720 zapewnia wyodrębnienie przychodów z tytułu dochodów budżetowych według pozycji planu finansowego.

W końcu roku obrotowego saldo konta 720 przenosi się na konto 860. Na koniec roku konto 720 nie wykazuje salda.

Zapisy strony Wn konta 720

Zapisy strony Ma konta 720

Konto 750 – „Przychody finansowe”

Konto 750 służy do ewidencji przychodów finansowych.

Na stronie Ma konta 750 ujmuje się przychody z tytułu operacji finansowych, a w szczególności odsetki za zwłokę w zapłacie należności, dodatnie różnice kursowe (z wyjątkiem zaliczanych do przychodów przyszłych okresów – Ma konto 840 lub inwestycji Ma konto 080), w korespondencji z kontami zespołu 1, 2 i 840.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 750 zapewnia wyodrębnienie przychodów finansowych z tytułu udziałów w innych podmiotach gospodarczych.

W końcu roku obrotowego przenosi się przychody finansowe na stronę Ma konta 860 (Wn konto 750). Na koniec roku konto 750 nie wykazuje salda.

Zapisy strony Wn konta 750

Zapisy strony Ma konta 750

Konto 751 – „Koszty finansowe”

Konto 751 służy do ewidencji kosztów finansowych.

Na stronie Wn konta 751 ujmuje się w szczególności odsetki za zwłokę w zapłacie zobowiązań z wyjątkiem obciążających środki trwałe w budowie, odpisy aktualizujące wartość należności z tytułu operacji finansowych, ujemne różnice kursowe, z wyjątkiem obciążających środki trwałe w budowie.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 751 zapewnia wyodrębnienie w zakresie kosztów operacji finansowych – naliczone odsetki od pożyczek i odsetki za zwłokę od zobowiązań.

W końcu roku obrotowego przenosi się koszty operacji finansowych na stronę Wn konta 860 (Ma konto 751).

Na koniec roku konto 751 nie wykazuje salda.

Zapisy strony Wn konta 751

Zapisy strony Ma konta 751

Konto 760 – „Pozostałe przychody operacyjne”

Konto 760 służy do ewidencji przychodów niezwiązanych bezpośrednio z podstawową działalnością jednostki, w tym wszelkich innych przychodów niż podlegające ewidencji na kontach 700, 720, 730, 750.

W szczególności na stronie Ma konta 760 ujmuje się:

– przychody ze sprzedaży materiałów w wartości cen zakupu lub nabycia materiałów,

– przychody ze sprzedaży środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz środków trwałych w budowie,

– odpisane przedawnione zobowiązania, otrzymane odszkodowania, kary, nieodpłatnie otrzymane, w tym w drodze darowizny, aktywa umarzane jednorazowo, rzeczowe aktywa obrotowe, przychody o nadzwyczajnej wartości lub które wystąpiły incydentalnie,

– zmniejszenie stanu produktów w korespondencji ze stroną Wn konta 490.

W końcu roku obrotowego przenosi się pozostałe przychody operacyjne na stronę ma konta 860, w korespondencji ze stroną Wn konta 760.

Na koniec roku konto 760 nie wykazuje salda.

Zapisy strony Wn konta 760

Zapisy strony Ma konta 760

Konto 761 – „Pozostałe koszty operacyjne”

Konto 761 służy do ewidencji kosztów niezwiązanych bezpośrednio z podstawową działalnością jednostki.

W szczególności na stronie Wn konta 761 ujmuje się:

– koszty osiągnięcia pozostałych przychodów w wartości cen zakupu lub nabycia materiałów,

– kary, odpisane przedawnione, umorzone i nieściągalne, odpisy aktualizujące od należności, koszty postępowania spornego i egzekucyjnego oraz nieodpłatnie przekazane rzeczowe aktywa obrotowe, koszty o nadzwyczajnej wartości lub które wystąpiły incydentalnie.

W końcu roku obrotowego przenosi się:

1) na stronę Wn konta 490 – koszty związane z zakupem i sprzedażą składników majątku, jeżeli zostały ujęte na koncie 761, w korespondencji ze stroną Ma konta 761;

2) na stronę Wn konta 860 – pozostałe koszty operacyjne, w korespondencji ze stroną ma konta 761. Na koniec roku konto 761 nie wykazuje salda.

Zapisy strony Wn konta 761

Zapisy strony Ma konta 761

ZESPÓŁ 8 – „FUNDUSZE, REZERWY I WYNIK FINANSOWY”

Konta zespołu 8 „Fundusze, rezerwy i wynik finansowy” służą do ewidencji:

– funduszy,

– wyniku finansowego,

– dotacji z budżetu,

– rezerw i rozliczeń międzyokresowych przychodów.

Konto 800 – „Fundusz jednostki”

Konto 800 służy do ewidencji równowartości majątku trwałego, majątku obrotowego oraz ich zmian. Na stronie Wn konta 800 ujmuje się zmniejszenia funduszu, a na stronie Ma – jego zwiększenia, zgodnie z odrębnymi przepisami regulującymi gospodarkę finansową jednostki.

Na stronie Wn konta 800 ujmuje się w szczególności:

– przeksięgowanie straty bilansowej roku ubiegłego z konta 860,

– przeksięgowanie, pod datą sprawozdania budżetowego, zrealizowanych dochodów budżetowych z konta 222,

– przeksięgowanie, w końcu roku obrotowego, dotacji z budżetu i środków budżetowych wykorzystanych na inwestycje z konta 810,

– różnice z aktualizacji środków trwałych,

– wartość sprzedanych i nieodpłatnie przekazanych oraz wniesionych w formie wkładu niepieniężnego podstawowych środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz środków trwałych w budowie,

– wartość pasywów przejętych od zlikwidowanych jednostek,

– wartość aktywów przekazanych w ramach centralnego zaopatrzenia.

Na stronie Ma konta 800 ujmuje się w szczególności:

– przeksięgowanie zysku bilansowego roku ubiegłego z konta 860,

– przeksięgowanie, pod datą sprawozdania budżetowego zrealizowanych wydatków budżetowych z konta 223,

– przeksięgowanie, pod datą sprawozdania budżetowego, zrealizowanych wydatków środków europejskich z konta 227,

– roczne przeniesienie zrealizowanych wydatków ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi z konta 228,

– wpływ środków przeznaczonych na finansowanie inwestycji,

– różnice z aktualizacji wyceny środków trwałych,

– nieodpłatne otrzymanie środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz środków trwałych w budowie,

– wartość aktywów przyjętych od zlikwidowanych jednostek,

– wartość aktywów otrzymanych w ramach centralnego zaopatrzenia.

Fundusz jednostki może ulegać zmianom także z innych przyczyn, określonych każdorazowo w przepisach szczególnych.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 800 powinna zapewnić możliwość ustalenia przyczyn zwiększeń i zmniejszeń funduszu jednostki.

Konto 800 wykazuje na koniec roku saldo Ma, które oznacza stan funduszu jednostki.

Zapisy strony Wn konta 800

Zapisy strony Ma konta 800

Konto 810 – „Dotacje budżetowe, płatności z budżetu środków europejskich oraz środki z budżetu na inwestycje”.

Konto 810 służy do ewidencji dotacji budżetowych oraz środków z budżetu na inwestycje.

Na stronie Wn konta 810 ujmuje się:

– wartość dotacji przekazanych z budżetu w części uznanej za wykorzystane lub rozliczone, w korespondencji z kontem 224,

– wartość płatności z budżetu środków europejskich uznanych za rozliczone, w korespondencji z kontem 224,

– równowartość wydatków dokonanych przez jednostki budżetowe ze środków budżetu na finansowanie: środków trwałych w budowie, zakupu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Na stronie Ma konta 810 ujmuje się przeksięgowanie, w końcu roku, salda konta 810 na konto 800. Na koniec roku konto 810 nie wykazuje salda.

Zapisy strony Wn konta 810.

Zapisy strony Ma konta 810.

Konto 840 – „Rezerwy i rozliczenia międzyokresowe przychodów”

Konto 840 służy do ewidencji przychodów zaliczanych do przyszłych okresów oraz innych rozliczeń międzyokresowych i rezerw.

Na stronie Ma tego konta ujmuje się utworzenie rezerwy oraz jej zwiększenie, a na stronie Wn jej zmniejszenie lub rozwiązanie.

Na stronie Ma tego konta ujmuje się również powstanie i zwiększenia rozliczeń międzyokresowych przychodów, a na stronie Wn ich rozliczenie poprzez zaliczenie ich do przychodów roku obrotowego.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do tego konta zapewnia ustalenie stanu:

– rezerw oraz przyczyn jej zwiększeń i zmniejszeń,

– rozliczeń międzyokresowych przychodów z poszczególnych tytułów oraz przyczyn ich zwiększeń i zmniejszeń.

Konto 840 może wykazywać saldo Ma, które oznacza stan rezerw i rozliczeń międzyokresowych przychodów.

Zapisy strony Wn konta 840

Zapisy strony Ma konta 840

Konto 851 – „Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych”

Konto 851 służy do ewidencji stanu zwiększeń i zmniejszeń zakładowego funduszu świadczeń socjalnych pracowników KG PSP oraz emerytów i rencistów – byłych funkcjonariuszy.

Środki pieniężne tego funduszu, wyodrębnione na specjalnym rachunku bankowym, ujmuje się na koncie 135 „Rachunek środków funduszy specjalnego przeznaczenia”.

Pozostałe środki majątkowe ujmuje się na odpowiednich kontach działalności podstawowej jednostki (z wyjątkiem kosztów i przychodów podlegających sfinansowaniu z funduszu).

Ewidencja szczegółowa do konta 851 pozwala na wyodrębnienie:

– stanu zwiększeń i zmniejszeń zakładowego funduszu świadczeń socjalnych z podziałem według źródeł zwiększeń i kierunków zmniejszeń,

– wysokości poniesionych kosztów i wysokości uzyskanych przychodów przez poszczególne rodzaje działalności socjalnej.

Saldo konta Ma 851 wyraża stan zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Zapisy strony Wn konta 851

Zapisy strony Ma konta 851

Konto 853 – „Fundusze celowe”

Konto 853 służy do ewidencji stanu, zwiększeń i zmniejszeń funduszy celowych oraz innych funduszy specjalnego przeznaczenia. W Komendzie Głównej PSP funkcjonuje Fundusz Wsparcia Państwowej Straży Pożarnej o symbolu do celów sprawozdawczych 344.

Na stronie Wn konta 853 ujmuje się koszty oraz inne niż koszty zmniejszenia funduszy, a na stronie Ma – przychody oraz pozostałe zwiększenia funduszy.

Ewidencja szczegółowa do konta 853 powinna pozwolić na ustalenie zwiększeń i zmniejszeń oraz stanu każdego z funduszy oddzielnie.

Saldo ma konta 853 wyraża stan funduszy celowych oraz innych funduszy specjalnego przeznaczenia.

Zapisy strony Wn konta 853

Zapisy strony Ma konta 853

Konto 860 – „Wynik finansowy”

Konto 860 służy do ustalania wyniku finansowego jednostki

W końcu roku obrotowego na stronie Wn konta 860 ujmuje się sumę:

– poniesionych kosztów, w korespondencji z kontem: 400, 401, 402, 403, 404, 405, 409,

– wartości sprzedanych towarów w cenie zakupu lub nabycia, w korespondencji z kontem 730 oraz materiałów, w korespondencji z kontem 760,

– kosztów operacji finansowych, w korespondencji z kontem 751 oraz pozostałych kosztów operacyjnych, w korespondencji z kontem 761,

Na stronie Ma konta 860 ujmuje się w końcu roku obrotowego sumę:

– uzyskanych przychodów, w korespondencji z poszczególnymi kontami zespołu 7,

Saldo konta 860 wyraża na koniec roku obrotowego wynik finansowy jednostki, saldo

Wn – stratę netto, saldo Ma – zysk netto.

Saldo przenoszone jest w roku następnym na konto 800.

Zapisy strony Wn konta 860

Zapisy strony Ma konta 860