Akt prawny
archiwalny
Wersja archiwalna od 2004-10-30 do 2008-02-26
Wersja archiwalna od 2004-10-30 do 2008-02-26
archiwalny
Departament Wychowania i Promocji Obronności
DECYZJA Nr 289/MON/PSSS
MINISTRA OBRONY NARODOWEJ
z dnia 28 września 2004 r.
w sprawie wprowadzenia do użytku służbowego „Wytycznych Ministra Obrony Narodowej do kształcenia obywatelskiego w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej”
Na podstawie § 1 pkt 7 lit. c, d, e i § 2 pkt 14 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 lipca 1996 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Obrony Narodowej ( Dz. U. Nr 94, poz. 426 ) oraz § 3 pkt 4 lit. a zarządzenia Nr 2/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 23 stycznia 2004 r. w sprawie rozszerzenia zakresu czynności osób zajmujących kierownicze stanowiska Ministerstwa Obrony Narodowej (Dz. Urz. MON Nr 1, poz. 2), w celu określenia zasad organizacyjnych, treści, form i metod kształcenia obywatelskiego w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz zapewnienia właściwej jego realizacji, ustala się, co następuje:
1. Wprowadza się do użytku służbowego „Wytyczne Ministra Obrony Narodowej do kształcenia obywatelskiego w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej”, stanowiące załącznik do decyzji.
2.Traci moc decyzja Nr 149/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 21 września 1995 r. w sprawie określenia treści, form i metod kształcenia obywatelskiego w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. Rozk. MON poz.138).
3. Decyzja wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
z upoważnienia
Ministra Obrony Narodowej
Podsekretarz Stanu
do spraw Społecznych: M. Górski
Załącznik do decyzji Nr 289/MON/PSSS
Ministra Obrony Narodowej z dnia 28 września 2004r.(poz. 135)
Wytyczne
Ministra Obrony Narodowej
do kształcenia obywatelskiego w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej
Rozdział 1
Wstęp
Kształcenie obywatelskie jest integralną częścią oddziaływań wychowawczych i informacyjnych realizowanych w jednostkach (instytucjach) wojskowych, których celem jest przygotowanie żołnierzy do odpowiedzialnego i sumiennego wykonywania zadań służbowych w kraju i poza jego granicami, określonych w konstytucyjnych zasadach funkcjonowania demokratycznego państwa, rocie przysięgi wojskowej oraz innych obowiązujących aktach prawnych.
Udział w kształceniu obywatelskim jest służbową powinnością każdego żołnierza w trakcie pełnienia służby w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Jednakowo ważne wychowawczo jest programowe oddziaływanie na żołnierzy poprzez dobór odpowiednich celów edukacyjnych, organizację i sprawny przebieg szkolenia oraz warunki służby w jednostce (instytucji) wojskowej.
Szczególną rolę w kształceniu obywatelskim spełniają jego organizatorzy i prowadzący, ich postawa w służbie, wiedza ogólna i humanistyczna oraz kompetencje zawodowe do kierowania i przewodzenia zespołami ludzkimi.
Rozdział 2
Zasady organizacyjne kształcenia obywatelskiego
1. Programowe kształcenie obywatelskie jest odrębnym przedmiotem szkoleniowym, które składa się z zagadnień i tematów z różnych dziedzin wiedzy, ważnych z punktu widzenia potrzeb państwa i jego obronności.2. Zasadniczym celem kształcenia obywatelskiego żołnierzy jest:
1) ugruntowanie świadomości obronnej;
2) zrozumienie polskiej racji stanu i interesów narodowych;
3) pełna akceptacja gotowości do ponoszenia ofiar i dobrowolnych ograniczeń dla ochrony i obrony najwyższych wartości - niepodległości, suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz wolności obywatelskich;
4) ukształtowanie pozytywnych postaw współdziałania sojuszniczego.
3. Dowódca jednostki (instytucji) wojskowej odpowiada za organizację i przebieg kształcenia obywatelskiego.
4. Dowódca jednostki (instytucji) wojskowej na wniosek szefa sekcji personalno-wychowawczej (osoby odpowiedzialnej za kształcenie obywatelskie) ustala i zatwierdza program kształcenia obywatelskiego, wyznacza wykładowców spośród oficerów społeczno-wy-chowawczych, oficerów sztabu, dowódców pododdziałów oraz podoficerów (tylko w grupach podoficerów i szeregowych zawodowych), posiadających stosowne predyspozycje oraz odpowiednie przygotowanie merytoryczne i dydaktyczne (ukończone studia z zakresu m.in. pedagogiki, politologii, socjologii, historii).
5. Podstawę planowania zajęć i formułowania tematów stanowią załączniki do Wytycznych z tematami obowiązkowymi dla poszczególnych korpusów osobowych.
6. W procesie planowania zajęć dopuszczalne jest także realizowanie tematów do wyboru, uwzględniających specyfikę jednostki, związku taktycznego i rodzaju Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, zwanych dalej „Siłami Zbrojnymi”.
7.Tematyka zajęć kształcenia obywatelskiego jest opracowana w formie planu przez szefa sekcji personalno-wychowawczej, a w przypadku braku takiego stanowiska w jednostce (instytucji) wojskowej, przez żołnierza zawodowego odpowiedzialnego za kształcenie obywatelskie. Plan akceptuje dowódca jednostki.
8. W procesie kształcenia obywatelskiego należy odwoływać się do:
1) wartości konstytucyjnych - wolności i praw obywatelskich, reguł państwa prawa, poszanowania własności, wartości ustroju demokratycznego, idei samorządności, sprawiedliwości społecznej, niepodległości i suwerenności państwa;
2) tradycji narodowych i oręża polskiego ;
3) dorobku cywilizacyjnego oraz osiągnięć nauki i kultury polskiej;
4) uniwersalnych wartości leżących u podstaw cywilizacji europejskiej, w szczególności: wolności, równości, sprawiedliwości, pokoju, prawdy ;
5) zasad etyki i honoru żołnierza.
Rozdział 3
Kształcenie obywatelskie żołnierzy zawodowych
1. Podstawową formą kształcenia obywatelskiego żołnierzy zawodowych jest udział w seminariach, zgodnie z rocznymi planami szkolenia uzupełniającego żołnierzy zawodowych, w wymiarze:
1) oficerowie - 8 godzin w roku (2 godziny w kwartale);
2) podoficerowie - 20 godzin w roku (2 godziny w miesiącu, oprócz lipca i sierpnia);
3) szeregowi zawodowi - 20 godzin w roku (2 godziny w miesiącu oprócz lipca i sierpnia).
2. Wykaz tematów obligatoryjnie realizowanych w czasie zajęć z kształcenia obywatelskiego dla poszczególnych korpusów osobowych żołnierzy zawodowych określa załącznik Nr 1.
3. Podstawową jednostką dydaktyczną jest godzina zajęć (45 minut).
4. Do prowadzenia zajęć seminaryjnych z oficerami zaprasza się (w miarę możliwości) osoby będące specjalistami w danej problematyce, zarówno ze środowiska wojskowego, jak i cywilnego. Honoraria dla prelegentów wypłaca się ze środków finansowych jednostki (instytucji) wojskowej, przewidzianych na zadania zlecone.
5. W jednostkach i instytucjach nie posiadających etatowych oficerów społeczno-wychowawczych, dowódca powierza prowadzenie zajęć innym oficerom, posiadającym stosowną wiedzę i przygotowanie metodyczne.
6. Prowadzenie zajęć z podoficerami i szeregowymi zawodowymi można powierzyć podoficerom spełniającym wymogi, określone w zasadach organizacyjnych kształcenia obywatelskiego.
7. Żołnierze zawodowi uczestniczą w kształceniu obywatelskim zgodnie z przynależnością do korpusu osobowego.
8. Żołnierze rezerwy, odbywający ćwiczenia wojskowe, powinni brać udział w zajęciach kształcenia obywatelskiego, zgodnie z programem szkolenia, w zależności od przynależności do korpusu osobowego.
9.Terminy i czas zajęć z kształcenia obywatelskiego zamieszczane są w planach szkolenia uzupełniającego kadry.
10. Kandydaci na żołnierzy zawodowych oraz studenci i absolwenci szkół wyższych w czasie przeszkolenia wojskowego realizują tematykę z zakresu wiedzy obywatelskiej zgodnie z planami i programami nauki uczelni, szkół wojskowych i ośrodków szkolenia.
Rozdział 4
Kształcenie obywatelskie żołnierzy zasadniczej służby wojskowej
1. Kształcenie obywatelskie żołnierzy zasadniczej służby wojskowej oraz żołnierzy nadterminowej zasadniczej służby wojskowej należy prowadzić z wykorzystaniem zróżnicowanych metod nauczania, np. dyskusji, pogadanek, wykładów oraz innych uzupełniających form, takich jak: zwiedzanie sal tradycji, muzeów, miejsc upamiętnionych walką i martyrologią narodu polskiego, pokazy filmów, podróże historyczno-wojskowe, wycieczki krajoznawcze, wizyty w instytucjach administracji państwowej i samorządowej, spotkania z weteranami oraz ludźmi nauki i kultury, itp.
2. Żołnierze rezerwy odbywający ćwiczenia wojskowe powinni brać udział w zajęciach z kształcenia obywatelskiego, zgodnie z programem szkolenia jednostki wojskowej.
3. Formy pozaaudytoryjne kształcenia obywatelskiego - realizowane w czasie wolnym, rozliczane są poprzez zsumowanie czasu przeznaczonego jedynie na efektywne zajęcia (np. zwiedzanie muzeum, zajęcia na polu bitewnym itp.) - w układzie rocznym.
4. Żołnierze zasadniczej służby wojskowej powinni mieć zapewnione nie mniej niż 8 godzin zajęć kształcenia obywatelskiego w miesiącu. W związku ze stopniowym skracaniem wymiaru zasadniczej służby wojskowej, ilość godzin przeznaczonych na kształcenie obywatelskie wynosi:
1) w trakcie 11 miesięcznej służby wojskowej - 88 godzin zajęć;
2) w trakcie 10 miesięcznej służby wojskowej - 80 godzin zajęć;
3) w trakcie 9 miesięcznej służby wojskowej - 72 godziny zajęć.
5. Wykaz tematów obligatoryjnie realizowanych w czasie zajęć z kształcenia obywatelskiego dla żołnierzy zasadniczej służby wojskowej, określa załącznik Nr 2.
6. Podstawową jednostką dydaktyczną (rozliczeniową) są zajęcia w wymiarze 2 godzin lekcyjnych (2 x 45 min.).
7. Grupy kształcenia obywatelskiego dla żołnierzy zasadniczej służby wojskowej, liczące maksymalnie 40 osób, należy tworzyć na szczeblu pododdziału.
8.Terminy i czas zajęć z kształcenia obywatelskiego zamieszczane są w planach zasadniczych przedsięwzięć oraz tygodniowych planach szkolenia (na okrętach Marynarki Wojennej - w dziennikach szkolenia oraz tygodniowych planach szkolenia).
9. Godziny wychowawcze, przeznaczone do dyspozycji dowódcy, należy realizować dwa razy w miesiącu po 1 godzinie, co dwa tygodnie w formie np.: pogadanki lub informacji bieżącej dotyczącej działalności profilaktyczno-wychowawczej. Godziny te należy uwzględniać w miesięcznych i tygodniowych planach szkolenia.
10. Liczba godzin wychowawczych przeznaczonych do dyspozycji dowódcy jest niezależna od limitu przeznaczonego na programowe kształcenie obywatelskie i wynosi odpowiednio:
1) w trakcie 11 miesięcznej służby wojskowej - 22 godziny;
2) w trakcie 10 miesięcznej służby wojskowej - 20 godzin;
3) w trakcie 9 miesięcznej służby wojskowej - 18 godzin.
11. W zależności od zapotrzebowania środowisk wojskowych możliwe jest organizowanie zajęć blokowych, ale tylko w przypadku stosowania zróżnicowanych form i metod przekazu.
12. Dopuszcza się możliwość rezygnacji z prowadzenia zajęć z kształcenia obywatelskiego w okresie rocznej obsługi sprzętu. Zajęcia zaległe należy zrealizować w innym terminie. Decyzję o sposobie i czasie realizacji tych zajęć podejmuje dowódca jednostki wojskowej.
13. Zasadniczą formą upowszechniania tradycji oręża polskiego powinien być pobyt żołnierzy, w zależności od miejsca stacjonowania jednostki wojskowej, w miejscach będących symbolami tradycji narodu polskiego, np.:
1) w Warszawie - zwiedzanie Grobu Nieznanego Żołnierza, Muzeum Wojska Polskiego, Zamku Królewskiego i Belwederu;
2) w Krakowie - zwiedzanie Zamku Królewskiego na Wawelu, Starego Miasta, Kopca Tadeusza Kościuszki, Kopca Józefa Piłsudskiego oraz Oleandrów;
3) w Trójmieście - zwiedzanie Westerplatte, Poczty Polskiej w Gdańsku, Starego Miasta i Ratusza Gdańskiego, Katedry w Oliwie oraz Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni;
4) w Poznaniu i Gnieźnie - zwiedzanie Katedry, Starego Miasta i Cytadeli w Poznaniu oraz Katedry Gnieźnieńskiej;
5) we Wrocławiu - zwiedzanie Rynku Starego Miasta, Ostrowa Tumskiego, Muzeum Narodowego, Panoramy Racławickiej oraz zamków np. w Książu, Grodnie, Bolkowie;
6) w innych miejscach, które obrazują tradycję, historię i martyrologię narodu polskiego.
14. Za logistyczną stronę organizacji przejazdu i pobytu żołnierzy odpowiedzialny jest dowódca jednostki wojskowej. Za oprawę ceremonialną pobytu, opracowanie i realizację planu zwiedzania obiektów, w tym zabezpieczenie obsługi przez merytorycznie przygotowanych przewodników, odpowiedzialnymi są:
1) w Warszawie - dyrektor Domu Wojska Polskiego oraz dyrektor MuzeumWojska Polskiego (podczas zwiedzaniu tej instytucji);
2) w Krakowie - kierownik Klubu 2 Korpusu Zmechanizowanego;
3) w Trójmieście - kierownik Klubu Marynarki Wojennej;
4) w Poznaniu i Gnieźnie - kierownik Klubu Garnizonowego w Poznaniu;
5) we Wrocławiu - kierownik Klubu Śląskiego Okręgu Wojskowego.
Rozdział 5
Działalność instruktorsko-metodyczna
1. Żołnierzy wyznaczonych do prowadzenia kształcenia obywatelskiego należy objąć systematyczną pomocą instruktorsko-metodyczną. Celem tej pomocy jest wzbogacanie ich wiedzy, rozwijanie umiejętności metodycznych, a także wymiana i upowszechnianie doświadczeń.
2. Podstawowymi formami pracy instruktorsko-metodycznej w zakresie kształcenia obywatelskiego są:
1) konferencje metodyczne - połączone z okresową oceną kształcenia obywatelskiego w podległych jednostkach (instytucjach) wojskowych;
2) instruktaże;
3) pomoc indywidualna.
3. Konferencje metodyczne służące wzbogacaniu wiedzy i doskonaleniu umiejętności pedagogicznych wykładowców kształcenia obywatelskiego powinny być organizowane przez:
1) Departament Wychowania i Promocji Obronności MON - dla jednostek bezpośrednio podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych - 1 raz w roku;
2) dowódców rodzajów Sił Zbrojnych i Dowódcę Garnizonu Warszawa - dla szefów oddziałów społeczno-wychowawczych, szefów wydziałów społeczno-wychowawczych korpusów, okręgów wojskowych i flotylli (równorzędnych), szefów sekcji personalno-wychowawczych podporządkowanych jednostek wojskowych, szefów sekcji społeczno-wychowawczych Akademii Marynarki Wojennej, Wyższych Szkół Oficerskich, Centrów i Ośrodków Szkolenia - 1 raz w roku;
3) dowódców korpusów (SP), okręgów wojskowych - dla szefów wydziałów personalno-wychowawczych, szefów sekcji społeczno-wychowawczych związków taktycznych (równorzędnych), dowódców i szefów sekcji personalno-wychowawczych jednostek bezpośredniego podporządkowania oraz oficerów i podoficerów prowadzących zajęcia z kształcenia obywatelskiego w oddziałach Żandarmerii Wojskowej (oficerowie ci biorą udział w konferencjach organizowanych przez okręgi wojskowe) 1 raz w roku,
4) dowódców związków taktycznych (równorzędnych), Flotylli - dla szefów sekcji personalno-wychowawczych, oficerów społeczno-wychowawczych oraz pozostałych wykładowców prowadzących zajęcia z kształcenia obywatelskiego - 2 razy w roku.
4. Instruktaże są formą przygotowania wykładowców kształcenia obywatelskiego do przeprowadzenia konkretnych zajęć. Organizuje je dowódca jednostki wojskowej w wymiarze 2 godzin - 1 raz w miesiącu. Instruktaże prowadzi szef sekcji personalno-wychowawczej, a w przypadku braku takiego stanowiska w jednostce (instytucji), wyznaczony żołnierz zawodowy odpowiedzialny za kształcenie obywatelskie w jednostce wojskowej. Osoby te mają obowiązek prowadzenia dziennika przeprowadzonych konferencji metodycznych i instruktaży do zajęć.
Oficerowie prowadzący zajęcia seminaryjne z oficerami uczestniczą w instruktażach co drugi miesiąc.
Rozdział 6
Rozliczanie kształcenia obywatelskiego
1. Działalność rozliczeniowo-zadaniową w zakresie kształcenia obywatelskiego organizują dowódcy jednostek w formie nadzoru służbowego. Ocenie podlega poziom zdobytej wiedzy, systematyczność zajęć, frekwencja oraz stan wykorzystywanej bazy dydaktyczno-metodycznej.
2. Wykładowcy kształcenia obywatelskiego mają obowiązek oceniania poziomu wiedzy uczestników zajęć, według ogólnie przyjętych zasad.
3.Wtrakcie inspekcji wojskowych i kontroli kompleksowych, efekty realizacji zajęć ocenia się przez pryzmat wyników uzyskanych ze sprawdzianów, cech moralno-bojowych i postaw obywatelskich żołnierzy. Kontroli podlega wiedza żołnierzy zdobyta w trakcie zajęć realizowanych podczas kształcenia obywatelskiego, organizacja kształcenia, działalność instruktorsko--metodyczna, frekwencja podczas zajęć, stan bazy dydaktyczno-metodycznej i jej wykorzystanie oraz współpraca ze środowiskiem lokalnym. W czasie kontroli ocenia się również stosunek żołnierzy do tradycji oręża polskiego, w tym stan wiedzy żołnierzy z historii i tradycji jednostki, stan bazy służącej ich kultywowaniu (w tym prowadzenie kroniki lub opracowanie zarysu historii jednostki) oraz jej wykorzystanie w działalności społeczno-wychowawczej.
4. Dokonując oceny kształcenia obywatelskiego w czasie inspekcji i kontroli, przeprowadza się sprawdziany, w formie ustnej lub pisemnej, z wybranych zagadnień jakie zostały zrealizowane w trakcie zajęć. Tematyka ta powinna być zgodna z tematami zawartymi w załącznikach do wytycznych.
5. Jednostką organizacyjną, właściwą w zakresie nadzorowania, programowania, koordynowania i oceny kształcenia obywatelskiego jest Departament Wychowania i Promocji Obronności MON.
6. Departament Wychowania i Promocji Obronności dokonuje :
1) rocznej oceny efektywności kształcenia obywatelskiego w Siłach Zbrojnych RP (załącznik Nr 3), którą przedstawia Ministrowi Obrony Narodowej za pośrednictwem Podsekretarza Stanu ds. Społecznych;
2) okresowego opracowania i rozesłania do dowództw rodzajów Sił Zbrojnych RP, Dowództwa Garnizonu Warszawa i Komendy Głównej Żandarmerii Wojskowej wykazu tematów zawartych z załącznikach według następujących zasad:
a) tematy zajęć dla żołnierzy zawodowych - 1 raz w roku w terminie do 30 września,
b) tematy zajęć dla żołnierzy zasadniczej służby wojskowej - 1 raz na dwa lata w terminie do 30 września.
Załączniki do „Wytycznych Ministra Obrony Narodowej
do kształcenia obywatelskiego w Siłach Zbrojnych RP”
Załącznik Nr 1
Tematyka zajęć seminaryjnych dla oficerów oraz zajęć dla podoficerów i szeregowych zawodowych realizowana obligatoryjnie
A. Tematyka zajęć seminaryjnych dla oficerów realizowana obligatoryjnie:
1. Uprawnienia i obowiązki przełożonych w kształtowaniu dyscypliny wojskowej oraz zasady odpowiedzialności karnej i dyscyplinarnej żołnierzy - 2 godz.
2. Stosowanie międzynarodowego prawa konfliktów zbrojnych w walce. Ochrona dóbr kultury na wypadek zagrożeń czasu wojny i pokoju w prawie międzynarodowym - 2 godz.
Razem 4 godziny zajęć obligatoryjnych. Pozostałe 4 godziny należy wykorzystać w ramach kształcenia obywatelskiego, dostosowując problematykę zajęć stosownie do potrzeb.Tematykę ustalają dowódcy poszczególnych szczebli dowodzenia.
B. Tematyka zajęć dla podoficerów zawodowych realizowana obligatoryjnie:
1. Przywództwo a dowodzenie - 2 godz.
2. Adaptacja do służby wojskowej. Czynniki sprzyjające szybkiej adaptacji. Zaburzenia psychiczne - klasyfikacja i sposoby rozpoznawania - 2 godz.
3. Problemy narkomanii. Rodzaje środków uzależniających. Profilaktyka i postępowanie z żołnierzami okazjonalnie używającymi narkotyków - 2 godz.
4. Profilaktyka alkoholowa. Społeczne i prawne problemy spożywania alkoholu w wojsku - 2 godz.
5. Wyróżnianie i reagowanie przez przełożonych na naruszenia dyscypliny wojskowej - zasady, uprawnienia i obowiązki - 2 godz.
6. Zasady odpowiedzialności karnej i dyscyplinarnej żołnierzy oraz ich uprawnienia w postępowaniu dyscyplinarnym - 2 godz.
7. Przemoc i patologie w środowisku wojskowym - sposoby przeciwdziałania tym zjawiskom - 2 godz.
8. Stosowanie międzynarodowego prawa konfliktów zbrojnych w walce. Ochrona dóbr kultury na wypadek zagrożeń czasu wojny i pokoju w prawie międzynarodowym - 2 godz.
Razem 16 godzin zajęć obligatoryjnych. Pozostałe 4 godziny należy wykorzystać w ramach kształcenia obywatelskiego, dostosowując problematykę zajęć stosownie do potrzeb. Tematykę ustalają dowódcy poszczególnych szczebli dowodzenia.
C. Tematyka zajęć dla szeregowych zawodowych realizowana obligatoryjnie:
1. Polskie symbole narodowe i wojskowe barwy narodowe, hymn państwowy. Orzeł Biały, orły rodzajów Sił Zbrojnych - 2 godz.
2. Tradycje jednostki wojskowej, jej rodowód, patron, nazwa wyróżniająca, symbolika - 1 godz.
3. Zasady odpowiedzialności karnej i dyscyplinarnej żołnierzy oraz ich uprawnienia w postępowaniu dyscyplinarnym - 2 godz.
4. Rodzaje wyróżnień i form uznania dla żołnierzy, pododdziałów i oddziałów - 1 godz.
5. HIV/AIDS zagrożenie XXI wieku - 1 godz.
6. Problemy społeczne w grupie, drużynie i pododdziale. Uzależnienia, alkohol, narkotyki oraz ich wpływ na przestępstwa i wykroczenia w wojsku - 2 godz.
7. Rola właściwych stosunków interpersonalnych w wojsku, budowanie koleżeńskich postaw w służbie - 1 godz.
8. Charakterystyka patologii społecznych. Przenikanie zjawisk patologicznych do środowiska wojskowego - 2 godz.
9. Zasady zachowania się żołnierzy w walce wynikające z międzynarodowego prawa humanitarnego konfliktów zbrojnych - 2 godz.
10. Udział Wojska Polskiego na frontach II wojny światowej - 2 godz.
11. Miejsca chwały oręża polskiego. Rola wybitnych wodzów i dowódców w historii państwa polskiego - 2 godz.
Razem 18 godzin zajęć obligatoryjnych. Pozostałe 2 godziny należy wykorzystać w ramach kształcenia obywatelskiego, dostosowując problematykę zajęć stosownie do potrzeb. Tematykę ustalają dowódcy poszczególnych szczebli dowodzenia.
Załącznik Nr 2
Tematyka zajęć z kształcenia obywatelskiego dla żołnierzy zasadniczej służby wojskowej realizowana obligatoryjnie
A. Tematyka zajęć dla żołnierzy zasadniczej służby wojskowej realizowana obligatoryjnie w pierwszym etapie szkolenia (okres szkolenia podstawowego):
1. Prawne podstawy służby wojskowej - 1 godz.
2. Tradycje jednostki wojskowej, jej rodowód, patron, nazwa wyróżniająca, symbolika - 1 godz.
3. Prawa i wolności obywatelskie w warunkach służby wojskowej - 1 godz.
4. Odpowiedzialność żołnierzy za naruszanie prawa i dyscypliny wojskowej - 1 godz.
5. Historia i współczesność garnizonu - 1 godz.
6. Barwy narodowe, hymn państwowy. Orzeł Biały - symbol narodu i Wojska Polskiego, orły rodzajów Sił Zbrojnych - 1 godz.
7. Sztandar wojskowy - symbolem honoru, męstwa i sławy - 1 godz.
8. Przysięga wojskowa - 1 godz.
B. Tematyka zajęć dla żołnierzy zasadniczej służby wojskowej realizowana obligatoryjnie w dalszym etapie szkolenia:
1. Konstytucyjne uprawnienia organów władzy państwowej w systemie bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej - rola Parlamentu, Prezydenta, Rady Ministrów oraz poszczególnych resortów - 2 godz.
2. Zadania i struktura rodzajów Sił Zbrojnych RP - 1 godz.
3. Zasady odpowiedzialności za naruszenia prawa - 2 godz.
4. Odpowiedzialność żołnierzy za przestępstwa i wykroczenia związane ze służbą wojskową - 2 godz.
5. Przestępstwa przeciwko zasadom postępowania z podwładnymi, młodszymi stopniem lub stażem służby - 2 godz.
6. Patologie społeczne w wojsku, rozpoznawanie i profilaktyka - 2 godz.
7. Negatywne społecznie i zdrowotne skutki używania narkotyków - 2 godz.
8. Program profilaktyczny w dziedzinie problemów alkoholowych - zajęcia praktyczne w ramach programu Korekta - 2 godz.
9. HIV/AIDS zagrożenie XXI wieku - 2 godz.
10. Stres w służbie wojskowej. Sposoby radzenia sobie z nim- 2 godz.
11. Ćwiczenia relaksacyjne dotyczące indywidualnych technik redukcji stresu - 1godz.
12. Możliwości uczestnictwa żołnierzy w życiu kulturalnym jednostki wojskowej i garnizonu - 2 godz.
13. Rodzaje wyróżnień i form uznania dla żołnierzy, pododdziałów i oddziałów - 1 godz.
14. Uprawnienia żołnierzy w postępowaniu dyscyplinarnym - 2 godz.
15. Podstawy i problemy ochrony środowiska naturalnego - 2 godz.
16. Kształtowanie się państwa polskiego na przestrzeni IX-XII wieku. Rola czynnika wojskowego w budowaniu struktur państwowych - 4 godz.
17. Miejsca chwały oręża polskiego. Rola wybitnych wodzów i dowódców w historii państwa polskiego - 6 godz.
18. Udział żołnierzy polskich w walkach na frontach II wojny światowej - 4 godz.
19. Polskie Państwo Podziemne w latach 1939 - 1945 - 2 godz.
20. Udział Wojska Polskiego w działaniach Sojuszu Północnoatlantyckiego oraz w międzynarodowych siłach pokojowych - 2 godz.
21. Zasady zachowania się żołnierzy w walce wynikające z międzynarodowego prawa humanitarnego konfliktów zbrojnych - 4 godz.
22. Czym jest Unia Europejska? Perspektywy rozwoju Polski w zjednoczonej Europie - 2 godz.
23. Polityka bezpieczeństwa w Unii Europejskiej. Rola państw-członków UE w likwidacji przejawów konfliktów politycznych, społecznych i etniczno -religijnych - 2 godz.
Razem 61 godzin zajęć obligatoryjnych. Pozostałe godziny należy wykorzystać na przeprowadzenie zajęć związanych z rocznicami ważnych wydarzeń i potrzebami działalności wychowawczej w pododdziale. Tematykę ustalają dowódcy poszczególnych szczebli dowodzenia.
C. Tematyka zajęć dla pododdziałów przygotowywanych do uczestnictwa w misji pokojowej:
1. Historia udziału Polski w międzynarodowych operacjach pokojowych.
2. Międzynarodowe prawo humanitarne konfliktów zbrojnych w kontekście zadań misji.
3. Odpowiedzialność karna i dyscyplinarna żołnierzy pełniących służbę poza granicami kraju.
4. Międzynarodowe reguły prowadzenia walki zbrojnej.
5. Społeczno-kulturowa charakterystyka rejonu wykonywania misji.
6. Zasady i warunki służby w polskim kontyngencie wojskowym.
7. Charakterystyka kontyngentów narodowych biorących udział w misji.
Tematy traktować należy jako propozycje. Realizować w wymiarze określonym w planie przygotowania pododdziałów do misji.
Załącznik Nr 3