§ 1. Przyjmuje się "Program współpracy Ministra Edukacji i Nauki, w zakresie działu administracji rządowej - oświata i wychowanie, z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie na lata 2021-2023", który stanowi załącznik do zarządzenia.

§ 2. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Załącznik do zarządzenia
Ministra Edukacji i Nauki
z dnia 28 stycznia 2021 r.
(poz. 11)

PROGRAM WSPÓŁPRACY MINISTRA EDUKACJI I NAUKI, W ZAKRESIE DZIAŁU ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ OŚWIATA I WYCHOWANIE, Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI ORAZ PODMIOTAMI WYMIENIONYMI W ART. 3 UST. 3 USTAWY O DZIAŁALNOŚCI POŻYTKU PUBLICZNEGO I O WOLONTARIACIE NA LATA 2021-2023

SPIS TREŚCI

1. Wstęp

2. Cel główny i cele szczegółowe Programu

3. Zasady współpracy

4. Zakres przedmiotowy

5. Formy współpracy

6. Okres realizacji Programu

7. Zadania realizowane w ramach Programu

8. Sposób realizacji Programu

9. Wysokość środków planowanych na realizację Programu

10. Sposób oceny realizacji Programu

1. WSTĘP

Minister Edukacji i Nauki, jako minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, zwany dalej "Ministrem", na podstawie art. 5b ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2020 r. poz. 1057), jest obowiązany do przyjęcia programu współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ww. ustawy, zwanymi dalej "organizacjami pozarządowymi".

Minister zgodnie ze swoimi kompetencjami reguluje przede wszystkim sprawy dotyczące: wychowania przedszkolnego, kształcenia ogólnego i zawodowego, kształcenia specjalnego, kształcenia ustawicznego, podręczników, systemu oceniania, klasyfikowania i promowania, postępowania rekrutacyjnego do publicznych przedszkoli, szkół i placówek, organizacji pracy jednostek systemu oświaty i zarządzania nimi, nadzoru pedagogicznego, kształcenia i doskonalenia nauczycieli, kształcenia dzieci obywateli polskich czasowo przebywających za granicą, podtrzymywania poczucia tożsamości narodowej, etnicznej, językowej i religijnej, a w szczególności nauki języka oraz własnej historii i kultury, a także organizacji zajęć dodatkowych, opieki, krajoznawstwa i turystyki, wypoczynku dzieci i młodzieży, pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zaspokajania specjalnych potrzeb edukacyjnych i pomocy materialnej. Wykonywanie tych zadań wymaga współpracy z wieloma instytucjami i podmiotami, w tym także z organizacjami pozarządowymi.

Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 910 i 1378 oraz z 2012 r. poz. 4), system oświaty może być wspierany przez organizacje pozarządowe, w tym organizacje harcerskie, a także osoby prawne prowadzące statutową działalność w zakresie oświaty i wychowania.

W art. 86 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe wskazano, że w szkole, przedszkolu i placówce mogą działać stowarzyszenia i inne organizacje, z wyjątkiem partii i organizacji politycznych, których celem statutowym jest działalność wychowawcza albo rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej i innowacyjnej w szkole lub placówce. Podjęcie działalności w szkole lub placówce przez stowarzyszenie lub inną organizację wymaga uzyskania zgody dyrektora szkoły lub placówki, wyrażonej po uprzednim uzgodnieniu warunków tej działalności oraz po uzyskaniu pozytywnej opinii rady szkoły lub placówki i rady rodziców. Inicjatywy i przedsięwzięcia podejmowane przez organizacje pozarządowe mają znaczący wpływ na uczniów i nauczycieli, przyczyniając się do wyzwalania społecznej aktywności oraz nabywania wielu cenionych kompetencji, takich jak umiejętność komunikowania się, czy współdziałania - sprzyjając zaspokajaniu poczucia afiliacji w grupie.

Metody i formy pracy proponowane przez organizacje pozarządowe sprzyjają nawiązywaniu koleżeńskich relacji, budowaniu poczucia sukcesu i sprawczości, a w konsekwencji podnoszeniu poczucia własnej wartości. Udział uczniów w projektach realizowanych przez organizacje pozarządowe stanowi również istotną informację zwrotną dla wychowawców, nauczycieli i pedagogów szkolnych, na temat rozwoju emocjonalnego uczniów oraz progresji wychowawczej.

Minister dostrzega w organizacjach pozarządowych ważnego społecznego partnera wspierającego edukacyjną, wychowawczą i profilaktyczną działalność szkół i placówek systemu oświaty, uznając także, że większość założeń dotychczasowego Programu współpracy Ministra Edukacji Narodowej z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie na lata 2018-2020 powinna być kontynuowana w latach 2021-2023.

2. CEL GŁÓWNY I CELE SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU

Celem głównym Programu jest budowa partnerstwa między administracją rządową, a organizacjami pozarządowymi. Służyć temu ma wspieranie organizacji pozarządowych w realizacji ważnych celów oświatowych i społecznych.

Celami szczegółowymi Programu są:

1) wzmocnienie partnerskiej współpracy Ministra z organizacjami pozarządowymi w drodze dialogu społecznego;

2) poprawa koordynacji działań, w tym w zakresie efektywnego wydatkowania dotacji przekazywanych organizacjom na realizację zadań publicznych;

3) zwiększenie wpływu sektora obywatelskiego na kreowanie polityki oświatowej przez aktywny udział w procesie konsultacji społecznych;

4) wspieranie rozwoju potencjału sektora pozarządowego, w tym w zakresie współpracy z jednostkami systemu oświaty oraz działań podejmowanych na ich rzecz.

3. ZASADY WSPÓŁPRACY

Zasada pomocniczości - polega na udzielaniu pomocy, ale nie na zastępowaniu określonych podmiotów w wykonywaniu ich zadań. Pomoc ma polegać na wspieraniu działań tylko tam, gdzie jest to niezbędne. Stosowanie tej zasady pozwala na wzrost partycypacji społecznej w procesie decydowania i współzarządzania.

Zasada suwerenności - odnosi się do respektowania niezależności i odrębności podmiotów współdziałających na rzecz identyfikowania i rozwiązywania określonych problemów. Takie podejście pomaga w dostosowaniu działań do miejscowych potrzeb i priorytetów.

Zasada partnerstwa - dotyczy dobrej współpracy między administracją publiczną a organizacjami pozarządowymi na wszystkich etapach realizacji projektu w celu wspólnego działania na rzecz osiągnięcia założonych rezultatów.

Zasada efektywności - polega na osiąganiu założonych celów w sposób gwarantujący racjonalne, tj. celowe i oszczędne, dysponowanie powierzonymi zasobami.

Zasada uczciwej konkurencji - stanowi, że zlecający wykonanie danego zadania, zobowiązany jest, bez uszczerbku dla zdefiniowanych przez siebie potrzeb, zapewnić dostęp do ubiegania się o wykonanie tego zadania wszystkim podmiotom, które są zdolne poprawnie je zrealizować.

Zasada jawności - działania organu administracji publicznej są jawne, a wszelkie możliwości współpracy z organizacjami pozarządowymi powinny być powszechnie znane, dostępne, jasne i zrozumiałe pod względem procedur, kryteriów podejmowania decyzji, celów, wysokości środków finansowych przeznaczonych na realizację zadań publicznych, kontroli i oceny realizacji zadań.

4. ZAKRES PRZEDMIOTOWY

Program współpracy Ministra z organizacjami pozarządowymi obejmuje zagadnienia wynikające z zakresu działu oświata i wychowanie obejmujący sprawy:

1) kształcenia, nauczania, wychowania, kultury fizycznej dzieci i młodzieży, z wyjątkiem spraw zastrzeżonych do kompetencji innych organów administracji publicznej;

2) organizacji dziecięcych i młodzieżowych, w tym systemu dofinansowania zadań państwa realizowanych przez te organizacje;

3) udzielania pomocy materialnej dzieciom i młodzieży;

4) międzynarodowej współpracy dzieci i młodzieży.

Podmiotami współpracującymi z organizacjami pozarządowymi są również jednostki organizacyjne podległe Ministrowi lub przez niego nadzorowane.

5. FORMY WSPÓŁPRACY

W ramach Programu będą realizowane formy współpracy, o których mowa w art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Współpraca finansowa będzie realizowana w formie powierzania wykonania zadań publicznych wraz z udzielaniem dotacji na ich finansowanie, lub wspierania wykonania takich zadań wraz z udzieleniem dotacji na dofinansowanie ich realizacji.

Współpraca niefinansowa będzie realizowana w formie:

1) obejmowania patronatem honorowym przez Ministra przedsięwzięć prowadzonych przez organizacje pozarządowe lub udziału Ministra w komitecie honorowym takich przedsięwzięć;

2) zapraszania przedstawicieli organizacji pozarządowych do współpracy w zespołach eksperckich oraz zespołach roboczych o charakterze doradczym i opiniującym;

3) konsultowania z organizacjami pozarządowymi projektów aktów normatywnych.

6. OKRES REALIZACJI PROGRAMU

Program współpracy Ministra z organizacjami pozarządowymi jest programem wieloletnim i będzie realizowany w latach 2021-2023.

7. ZADANIA REALIZOWANE W RAMACH PROGRAMU

W ramach Programu będą realizowane następujące zadania:

1) wzmocnienie procesu konsultacji społecznych;

2) prowadzenie i aktualizacja bazy kontaktów partnerów społecznych Ministra;

3) publikowanie na stronie internetowej Ministerstwa Edukacji i Nauki planu zlecania zadań publicznych;

4) umożliwienie składania ofert na realizację zadania publicznego za pomocą systemu elektronicznego;

5) podawanie do publicznej wiadomości wyników otwartych konkursów ofert na realizację zadań publicznych;

6) udzielanie wsparcia merytorycznego w realizacji zadań publicznych;

7) aktualizowanie i upowszechnianie zasad obejmowania przez Ministra honorowym patronatem lub udziału Ministra w komitecie honorowym;

8) zapraszanie przedstawicieli organizacji pozarządowych do pracy w zespołach eksperckich i grupach roboczych;

9) upowszechnianie przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe, ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2020 r. poz. 1327 oraz z 2021 r. poz. 4), ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 60, 949 i 2203, z 2018 r. poz. 2245 oraz z 2019 r. poz. 1287), ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zdań oświatowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 2029 i 2400) oraz ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, w zakresie współpracy szkół, przedszkoli i placówek z organizacjami pozarządowymi oraz funkcjonowania wolontariatu szkolnego;

10) upowszechnianie idei wolontariatu szkolnego.

8. SPOSÓB REALIZACJI PROGRAMU

Program będzie realizowany przez:

1) spotkania eksperckie zespołów roboczych o charakterze opiniującym i doradczym z udziałem przedstawicieli organizacji pozarządowych, do realizacji określonych zadań;

2) ogłaszanie konkursów na realizację zadań zlecanych w formie otwartych konkursów ofert;

3) aktywną politykę informacyjną (informacyjno-promocyjną);

4) jednolite zasady obejmowania przez Ministra honorowym patronatem lub udział Ministra w komitecie honorowym, które są dostępne na stronie internetowej Ministerstwa Edukacji i Nauki;

5) możliwość zgłaszania organizacji do wykazu partnerów społecznych Ministra;

6) wzmacnianie kompetencji pracowników Ministerstwa Edukacji i Nauki w zakresie konsultacji publicznych;

7) wykorzystanie elektronicznych narzędzi do przeprowadzania sprawnych konsultacji publicznych;

8) publikację Programu na stronie internetowej Ministerstwa Edukacji i Nauki.

9. WYSOKOŚĆ ŚRODKÓW PLANOWANYCH NA REALIZACJĘ PROGRAMU

Na realizację Programu w latach 2021-2023 Minister zaplanuje środki finansowe w wysokości wskazanej w przyjętym w każdym roku budżetowym i opublikowanym w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Edukacji i Nauki - Planie zlecania zadań publicznych, odpowiednio, na dany rok.

10. SPOSÓB OCENY REALIZACJI PROGRAMU

Ocena realizacji Programu będzie zawierać sprawozdanie z realizacji Programu współpracy za rok poprzedni, przygotowane zgodnie z art. 5b ust. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Zadania realizowane w ramach Programu zostaną zakończone do dnia 31 grudnia 2023 r. Departament koordynujący realizację Programu w Ministerstwie Edukacji i Nauki do dnia 30 kwietnia roku następującego po danym roku realizacji Programu, na podstawie zebranych w Ministerstwie Edukacji i Nauki informacji, opublikuje roczne sprawozdanie z realizacji działań Programu, z wyłączeniem 2023 r. Minister Edukacji i Nauki do dnia 30 kwietnia 2023 r. ogłosi na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa Edukacji i Nauki lub na stronie internetowej Ministerstwa Edukacji i Nauki sprawozdanie końcowe obejmujące 3 lata realizacji Programu.