Rozdział 1

Przepisy ogólne

§ 1. W Ministerstwie Sprawiedliwości, zwanym dalej „Ministerstwem”, ustala się tryb:

1) opracowywania, konsultowania i uzgadniania projektów założeń projektów ustaw, projektów aktów normatywnych, wewnętrznych aktów prawnych, obwieszczeń i komunikatów Ministra Sprawiedliwości oraz innych aktów prawnych wydawanych przez Ministra Sprawiedliwości na podstawie ustawy;

2) publikowania projektów oraz dokumentów z nimi związanych na stronach Biuletynu Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji, zwanego dalej „BIP RCL”, oraz na stronie internetowej Ministerstwa;

3) kierowania aktów prawnych do ogłoszenia w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej lub w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” oraz ogłaszania aktów prawnych w Dzienniku Urzędowym Ministra Sprawiedliwości;

4) koordynacji prac legislacyjnych w Ministerstwie;

5) opracowywania oceny funkcjonowania ustawy, zwanej dalej „OSR ex post”.

§ 2.Ilekroć w zarządzeniu jest mowa o:

1) projekcie – należy przez to rozumieć odpowiednio projekt: założeń projektu ustawy, ustawy, rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości, Prezesa Rady Ministrów lub Rady Ministrów, uchwały Rady Ministrów i zarządzenia Prezesa Rady Ministrów;

2) Kierownictwie – należy przez to rozumieć Ministra Sprawiedliwości, Sekretarza Stanu, Podsekretarzy Stanu i Dyrektora Generalnego Ministerstwa;

3) komórce merytorycznej – należy przez to rozumieć komórkę organizacyjną Ministerstwa właściwą w sprawach objętych projektowaną regulacją;

4) Komisji Kodyfikacyjnej – należy przez to rozumieć Komisję Kodyfikacyjną Prawa Cywilnego i Komisję Kodyfikacyjną Prawa Karnego.

§ 3.1. Członek Kierownictwa właściwy w sprawach prac legislacyjnych prowadzonych w Ministerstwie może polecić prowadzenie tych prac w trybie odrębnym od ustalonego w zarządzeniu.

2. Polecenie, o którym mowa w ust. 1, odnotowuje się w aktach sprawy.

Rozdział 2

Przepisy wspólne dotyczące opracowania i uzgodnienia projektu

§ 4. 1. Departament Legislacyjny wszczyna prace legislacyjne:

1) na polecenie członka Kierownictwa;

2) na wniosek komórki merytorycznej;

3) z inicjatywy własnej, w szczególności w przypadku konieczności wykonania upoważnienia ustawowego, orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, dokonania implementacji aktu prawnego Unii Europejskiej lub umowy międzynarodowej, realizacji wystąpienia Prokuratora Generalnego, Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka, Komisji Kodyfikacyjnej, jednostki organizacyjnej podległej Ministrowi Sprawiedliwości lub przez niego nadzorowanej albo rozstrzygnięcia właściwego komitetu Rady Ministrów oraz Rady Ministrów.

2. We wniosku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, komórka merytoryczna wskazuje cel strategiczny Ministra Sprawiedliwości, z którym jest związana projektowana regulacja, lub zamieszcza informację, że nie nawiązuje ona do żadnego z tych celów, a także dołącza do wniosku informacje i wyjaśnienia dotyczące przyczyn i potrzeby opracowania projektu, w tym propozycje rozwiązań, które planuje się w nim zawrzeć, oraz wstępne dane dotyczące przewidywanego oddziaływania tych rozwiązań na interesariuszy.

3. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 i 3, Departament Legislacyjny przygotowuje informacje, wyjaśnienia i dane, o których mowa w ust. 2.

§ 5.1. Departament Legislacyjny dokonuje analizy zakresu projektowanej regulacji oraz występuje do Departamentu Strategii i Funduszy Europejskich o:

1) przedstawienie opinii na temat zgodności projektowanej regulacji z celami strategicznymi Ministra Sprawiedliwości,

2) opracowanie testu regulacyjnego – w przypadku projektu założeń projektu ustawy i projektu ustawy – przekazując informacje, wyjaśnienia i dane, o których mowa w § 4 ust. 2.

2. Departament Legislacyjny określa termin na dokonanie przez Departament Strategii i Funduszy Europejskich czynności, o których mowa w ust. 1; termin ten może być krótszy niż 7 dni tylko w wyjątkowych przypadkach.

3. Departament Strategii i Funduszy Europejskich opracowując test regulacyjny może wystąpić, zgodnie z właściwością, do komórki merytorycznej lub Departamentu Legislacyjnego o przedstawienie informacji niezbędnych w pracach nad testem, w szczególności danych statystycznych, a także do Departamentu Budżetu i Efektywności Finansowej o ustalenie skutków finansowych projektu.

4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, bieg terminu określonego w ust. 2 ulega zawieszeniu do momentu przedstawienia przez komórkę merytoryczną lub Departament Legislacyjny stanowiska w zakresie informacji niezbędnych w pracach nad testem regulacyjnym.

§ 6.1. Departament Legislacyjny przygotowuje wystąpienie do członków Kierownictwa w sprawie akceptacji zamieszczenia wpisu dotyczącego projektu we właściwym wykazie prac legislacyjnych. Wystąpienie zawiera zwięzłą informację o przyczynach projektowanych rozwiązań oraz wskazanie istoty rozwiązań, które planuje się zawrzeć w projekcie.

2. Wystąpienie, o którym mowa w ust. 1, przekazuje się Ministrowi Sprawiedliwości za pośrednictwem członka Kierownictwa właściwego w sprawach prac legislacyjnych prowadzonych w Ministerstwie, po uzyskaniu akceptacji pozostałych członków Kierownictwa.

3. Po uzyskaniu akceptacji członków Kierownictwa Departament Legislacyjny:

1) dokonuje zgłoszenia projektu do ewidencji projektów Ministerstwa Sprawiedliwości;

2) zamieszcza odpowiedni wpis w wykazie prac legislacyjnych Ministra Sprawiedliwości – w przypadku projektu rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości;

3) przygotowuje wystąpienie Ministra Sprawiedliwości do Przewodniczącego Zespołu do spraw Programowania Prac Rządu w sprawie wyrażenia zgody na zamieszczenie projektu w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów lub Prezesa Rady Ministrów – w przypadku projektu: założeń projektu ustawy, ustawy, rozporządzenia Rady Ministrów i Prezesa Rady Ministrów.

§ 7.Departament Legislacyjny powiadamia Departament Strategii i Funduszy Europejskich oraz komórkę merytoryczną o zamieszczeniu informacji o projekcie we właściwym wykazie prac legislacyjnych.

§ 8.Po zamieszczeniu informacji o projekcie we właściwym wykazie prac legislacyjnych Departament Legislacyjny opracowuje wstępny projekt.

§ 9.Departament Legislacyjny może po opracowaniu wstępnego projektu zasięgnąć opinii interesariuszy zewnętrznych o projekcie; przepisu § 16 nie stosuje się.

§ 10.1. Departament Legislacyjny przekazuje wstępny projekt, o którym mowa w § 8, Departamentowi Strategii i Funduszy Europejskich w celu opracowania oceny skutków regulacji; przepisy § 5 ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

2. Departament Strategii i Funduszy Europejskich opracowuje ocenę skutków regulacji i przekazuje ją Departamentowi Legislacyjnemu.

§ 11.1. Departament Legislacyjny przekazuje projekt wraz z OSR do uzgodnień wewnątrzresortowych komórkom organizacyjnym Ministerstwa, jednostkom organizacyjnym podległym Ministrowi Sprawiedliwości lub przez niego nadzorowanym, a także Komisjom Kodyfikacyjnym, z których zakresem zadań wiąże się projektowana regulacja.

2. Departament Legislacyjny określa termin na zgłaszanie uwag do projektu, który nie może być krótszy niż 7 dni. Termin ten może zostać skrócony decyzją członka Kierownictwa właściwego w sprawach prac legislacyjnych prowadzonych w Ministerstwie. Brak stanowiska w wyznaczonym terminie jest równoznaczny z uzgodnieniem projektu.

3. W przypadku projektu opracowanego na wniosek Komisji Kodyfikacyjnej, Departament Legislacyjny przekazuje jej uwagi zgłoszone w ramach uzgodnień, o których mowa w ust. 1, w celu odniesienia się do tych uwag.

§ 12.1. W przypadku zaistnienia rozbieżności w toku uzgodnień wewnątrzresortowych Departament Legislacyjny:

1) sporządza protokół rozbieżności, przekazuje go podmiotom, które brały udział w uzgodnieniach, i organizuje, po upływie co najmniej 4 dni od dnia przekazania protokołu, wewnątrzresortową konferencję uzgodnieniową, albo

2) przekazuje projekt wraz ze swoim stanowiskiem podmiotom, które brały udział w uzgodnieniach.

2. W konferencji, o której mowa w ust. 1 pkt 1:

1) uczestniczą przedstawiciele podmiotów, które zgłosiły uwagi do projektu;

2) mogą uczestniczyć przedstawiciele podmiotów, które brały udział w uzgodnieniach wewnątrzresortowych, innych niż określone w pkt 1.

3. Konferencji przewodniczy dyrektor Departamentu Legislacyjnego lub upoważniony przez niego pracownik.

4. Upoważnienie do udziału w konferencji jest równoznaczne z upoważnieniem do przedstawienia wiążącego stanowiska dotyczącego projektu. Brak udziału w konferencji jest równoznaczny z odstąpieniem od przedstawionych uwag.

§ 13.Na podstawie ustaleń podjętych w toku uzgodnień wewnątrzresortowych Departament Legislacyjny dokonuje zmian w projekcie, a w uzasadnionych przypadkach przekazuje projekt Departamentowi Strategii i Funduszy Europejskich w celu uzupełnienia oceny skutków regulacji lub testu regulacyjnego.

§ 14.Departament Legislacyjny przekazuje projekt do akceptacji członkom Kierownictwa przed skierowaniem go do konsultacji publicznych, opiniowania oraz uzgodnień międzyresortowych. W przypadku rozbieżności do projektu dołącza się informację o nich. Przepis § 6 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

§ 15.1. Departament Strategii i Funduszy Europejskich prowadzi listę organizacji uczestniczących w konsultacjach publicznych w Ministerstwie.

2. Lista, o której mowa w ust. 1, zawiera spis instytucji zainteresowanych udziałem w procesie konsultacji publicznych prowadzonych przez Ministerstwo.

§ 16.1. Departament Legislacyjny przygotowuje wystąpienie członka Kierownictwa przekazujące projekt do:

1) konsultacji publicznych lub opiniowania podmiotom wskazanym w ocenie skutków regulacji, a w przypadku projektu założeń projektu ustawy – podmiotom wskazanym w teście regulacyjnym;

2) Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, zawierające prośbę o:

a) przedstawienie stanowiska dotyczącego oceny skutków regulacji,

b) zbadanie zgodności projektu ustawy z założeniami – w przypadku projektu opracowanego na podstawie założeń;

3) uzgodnień międzyresortowych;

4) ministrowi właściwemu do spraw członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, z prośbą o wyrażenie opinii w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej.

2. Dyrektor Departamentu Legislacyjnego albo zastępca dyrektora podpisuje adnotację „Opracowano pod względem prawnym, legislacyjnym i redakcyjnym”, umieszczoną na ostatniej stronie projektu.

3. Departament Legislacyjny informuje o planowanym wystąpieniu, o którym mowa w ust. 1, Szefa Gabinetu Politycznego Ministra, rzecznika prasowego Ministra Sprawiedliwości oraz wyznaczonego pracownika Biura Ministra.

§ 17.Departament Legislacyjny określa czas przeznaczony na prowadzenie konsultacji publicznych z zachowaniem terminów wynikających z przepisów odrębnych.

§ 18.1. W przypadku otrzymania uwag w konsultacjach publicznych, w wyniku opiniowania lub w uzgodnieniach międzyresortowych, Departament Legislacyjny może przekazać je komórce merytorycznej, Komisji Kodyfikacyjnej lub jednostce organizacyjnej podległej Ministrowi Sprawiedliwości lub przez niego nadzorowanej w celu uzyskania jej stanowiska oraz wyznacza termin na przedstawienie tego stanowiska, a następnie, biorąc pod uwagę to stanowisko, opracowuje projekt będący wynikiem konsultacji, opiniowania lub uzgodnień międzyresortowych. W przypadku znacznej liczby uwag Departament Legislacyjny dodatkowo przekazuje ich tabelaryczne zestawienie.

2. W przypadku, gdy projekt został opracowany na wniosek Komisji Kodyfikacyjnej, Departament Legislacyjny przekazuje jej uwagi, o których mowa w ust. 1, w celu odniesienia się do tych uwag.

3. Jeżeli zmiany dokonane w projekcie w wyniku konsultacji publicznych, opiniowania lub uzgodnień międzyresortowych mają istotny wpływ na ocenę przewidywanych skutków społeczno-gospodarczych projektu, Departament Legislacyjny przekazuje go Departamentowi Strategii i Funduszy Europejskich w celu uzupełnienia oceny skutków regulacji lub testu regulacyjnego.

§ 19.1. W przypadku zaistnienia rozbieżności w uzgodnieniach międzyresortowych Departament Legislacyjny:

1) sporządza protokół rozbieżności i organizuje międzyresortową konferencję uzgodnieniową, albo

2) przekazuje projekt wraz ze stanowiskiem Ministra Sprawiedliwości podmiotom, które zgłosiły uwagi.

2. Departament Legislacyjny wskazuje komórkę merytoryczną, której przedstawiciele biorą udział w konferencji, o której mowa w ust. 1 pkt 1, wraz z przedstawicielami tego Departamentu, oraz przekazuje jej protokół rozbieżności, co najmniej na 4 dni przed tą konferencją. W uzasadnionych przypadkach protokół rozbieżności może zostać przekazany także innym podmiotom, o których mowa w § 11 ust. 1.

§ 20.Do projektu założeń projektu ustawy nie stosuje się § 10 ust. 1, § 16 ust. 1 pkt 2 i ust. 2.

§ 21.W razie potrzeby Departament Legislacyjny organizuje wysłuchanie publiczne. Wysłuchanie to może być przeprowadzone łącznie z międzyresortową konferencją uzgodnieniową.

§ 22.1. Departament Legislacyjny na bieżąco zamieszcza na stronie BIP RCL dokumenty dotyczące prac nad projektem, w szczególności:

1) projekt kierowany do konsultacji publicznych, opiniowania i uzgodnień międzyresortowych, a także kolejne wersje tego projektu;

2) pisma kierujące projekt do konsultacji publicznych, opiniowania i uzgodnień międzyresortowych;

3) stanowiska podmiotów wyrażone w konsultacjach publicznych, w wyniku opiniowania i w uzgodnieniach międzyresortowych;

4) stanowiska Ministra Sprawiedliwości w sprawie uwag zgłoszonych w konsultacjach publicznych, w wyniku opiniowania i w uzgodnieniach międzyresortowych;

5) dokumenty związane z działalnością lobbingową w procesie stanowienia prawa.

2. Departament Legislacyjny aktualizuje informacje zawarte w BIP RCL.

3. Departament Legislacyjny informuje wyznaczonych pracowników Biura Ministra o zamieszczeniu projektu na stronie BIP RCL, przekazując jednocześnie link do strony publikacji. Biuro Ministra niezwłocznie zamieszcza na stronie internetowej Ministerstwa link do strony BIP RCL, na której zamieszczono dany projekt.

Rozdział 3

Przepisy szczegółowe dotyczące opracowania i uzgodnienia projektu rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości

§ 23. 1. Po zakończeniu uzgodnień międzyresortowych Departament Legislacyjny kieruje projekt rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości do Rządowego Centrum Legislacji wraz z pismem w sprawie komisji prawniczej.

2. W komisji prawniczej biorą udział przedstawiciele Departamentu Legislacyjnego oraz, w razie potrzeby, wskazanej przez ten Departament komórki merytorycznej.

3. Po rozpatrzeniu projektu rozporządzenia przez komisję prawniczą Departament Legislacyjny opracowuje projekt uwzględniający ustalenia komisji i kieruje go do Rządowego Centrum Legislacji do akceptacji.

4. W przypadku zwolnienia projektu rozporządzenia z obowiązku rozpatrzenia przez komisję prawniczą, Departament Legislacyjny wprowadza określone poprawki zgłoszone przez Rządowe Centrum Legislacji.

§ 24.1. Departament Legislacyjny przedkłada do podpisu Ministrowi Sprawiedliwości projekt rozporządzenia w wersji elektronicznej sporządzonej w formacie XML.

2. Po podpisaniu rozporządzenia przez Ministra Sprawiedliwości Departament Legislacyjny dokonuje weryfikacji prawidłowości bezpiecznego podpisu elektronicznego, którym opatrzono ten akt.

3. W przypadku współuczestnictwa w wydaniu rozporządzenia Departament Legislacyjny występuje do właściwej komórki organizacyjnej urzędu obsługującego organ współuczestniczący w wydaniu rozporządzenia z wnioskiem o przedłożenie projektu do podpisu właściwemu organowi.

4. Departament Legislacyjny informuje komórkę merytoryczną o podpisaniu rozporządzenia przez Ministra Sprawiedliwości lub organ, o którym mowa w ust. 3.

§ 25.Departament Legislacyjny kieruje rozporządzenie do ogłoszenia w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.

Rozdział 4

Przepisy szczegółowe dotyczące opracowania i uzgodnienia projektu ustawy, założeń projektu ustawy, rozporządzenia Rady Ministrów lub Prezesa Rady Ministrów, uchwały Rady Ministrów oraz zarządzenia Prezesa Rady Ministrów

§ 26. 1. Po zakończeniu uzgodnień międzyresortowych Departament Legislacyjny przygotowuje wystąpienie członka Kierownictwa przekazujące projekt ustawy, założeń projektu ustawy, rozporządzenia Rady Ministrów lub Prezesa Rady Ministrów, uchwały Rady Ministrów lub zarządzenia Prezesa Rady Ministrów do rozpatrzenia przez właściwy komitet Rady Ministrów.

2. W przypadku zgłoszenia uwag przed rozpatrzeniem projektu przez właściwy komitet Rady Ministrów Departament Legislacyjny może przekazać uwagi komórce merytorycznej, jednostce organizacyjnej podległej Ministrowi Sprawiedliwości lub przez niego nadzorowanej, a także Komisji Kodyfikacyjnej, w celu uzyskania stanowiska oraz wyznacza termin na przedstawienie tego stanowiska.

3. W przypadku, gdy projekt został opracowany na wniosek Komisji Kodyfikacyjnej, Departament Legislacyjny przekazuje jej uwagi, o których mowa w ust. 2, w celu odniesienia się do tych uwag.

4. Biorąc pod uwagę stanowisko, o którym mowa w ust. 2 i 3, Departament Legislacyjny przygotowuje wystąpienie członka Kierownictwa dotyczące uwag zgłoszonych do projektu.

5. W przypadku decyzji właściwego komitetu Rady Ministrów o modyfikacji projektu Departament Legislacyjny przekazuje ustalenia komórce merytorycznej, a w przypadku, o którym mowa w ust. 3, Komisji Kodyfikacyjnej, w celu uzyskania jej stanowiska oraz wyznacza termin na przedstawienie tego stanowiska.

6. Biorąc pod uwagę stanowisko, o którym mowa w ust. 5, Departament Legislacyjny opracowuje projekt uwzględniający ustalenia właściwego komitetu Rady Ministrów.

§ 27.Departament Legislacyjny kieruje projekt ustawy, rozporządzenia Rady Ministrów lub Prezesa Rady Ministrów albo zarządzenia Prezesa Rady Ministrów do Rządowego Centrum Legislacji wraz z pismem w sprawie komisji prawniczej dotyczącej tego projektu. Przepisy § 23 ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

§ 28.Departament Legislacyjny przygotowuje wystąpienie członka Kierownictwa przekazujące projekt rozpatrzony przez komisję prawniczą albo zwolniony z obowiązku rozpatrzenia przez komisję prawniczą, projekt założeń projektu ustawy lub projekt uchwały Rady Ministrów do rozpatrzenia przez Radę Ministrów, a w przypadku projektu rozporządzenia lub zarządzenia Prezesa Rady Ministrów –przekazujące ten projekt w celu przedłożenia go Prezesowi Rady Ministrów do podpisu. Przepisy § 26 ust. 2–6 stosuje się odpowiednio.

§ 30.Autentyczność i integralność Dziennika Urzędowego Ministra Sprawiedliwości potwierdza bezpiecznym podpisem elektronicznym osoba upoważniona przez Ministra Sprawiedliwości.

Rozdział 6

Opracowywanie OSR ex post

§ 31. 1. Departament Legislacyjny powiadamia Departament Strategii i Funduszy Europejskich o zobowiązaniu Ministra Sprawiedliwości do opracowania OSR ex post.

2. Niezwłocznie po otrzymaniu powiadomienia, o którym mowa w ust. 1, Departament Strategii i Funduszy Europejskich powiadamia właściwe komórki organizacyjne o zakresie danych potrzebnych do opracowania OSR ex post. Komórki przekazują dane w terminie wskazanym przez ten Departament.

3. Departament Strategii i Funduszy Europejskich opracowuje OSR ex post w szczególności na podstawie danych, o których mowa w ust. 2, i przekazuje ją Departamentowi Legislacyjnemu.

4. Departament Legislacyjny przygotowuje wystąpienie członka Kierownictwa przekazujące OSR ex post właściwemu organowi.

5. Departament Legislacyjny powiadamia Departament Strategii i Funduszy Europejskich o zobowiązaniu Ministra Sprawiedliwości do uzupełnienia OSR ex post. Przepisy ust. 2–4 stosuje się odpowiednio.

Rozdział 7

Koordynacja prac legislacyjnych

§ 32. Departament Legislacyjny prowadzi w wersji elektronicznej wykaz prac legislacyjnych Ministra Sprawiedliwości oraz harmonogram prac nad projektami.

§ 33.1. Harmonogram prac nad projektami wskazuje terminy dokonania poszczególnych czynności w trakcie prac legislacyjnych, w szczególności przekazania projektu do akceptacji członkom Kierownictwa, konsultacji publicznych, opiniowania, uzgodnień międzyresortowych, Rządowego Centrum Legislacji w celu rozpatrzenia przez komisję prawniczą, skierowania projektu do rozpatrzenia przez właściwy komitet Rady Ministrów i Radę Ministrów oraz wskazuje termin wejścia w życie aktu.

2. Departament Legislacyjny na bieżąco aktualizuje harmonogram, o którym w ust. 1.

3. Harmonogram, o którym mowa w ust. 1, podlega uzgodnieniu z Szefem Gabinetu Politycznego Ministra.

4. Harmonogram, o którym mowa w ust. 1, jest udostępniany komórkom organizacyjnym Ministerstwa oraz na stronie intranetowej Ministerstwa.

Rozdział 8

Przepisy przejściowe i końcowe

§ 34. Upoważnienia wydane na podstawie § 3 zarządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 lutego 2013 r. w sprawie prowadzenia prac legislacyjnych w Ministerstwie Sprawiedliwości (Dz. Urz. Min. Sprawiedl. poz. 118 i 199 oraz z 2014 r. poz. 73) zachowują ważność, chyba że członek Kierownictwa właściwy w sprawach prac legislacyjnych prowadzonych w Ministerstwie postanowi inaczej.

§ 35.Traci moc zarządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 lutego 2013 r. w sprawie prowadzenia prac legislacyjnych w Ministerstwie Sprawiedliwości.

§ 36.Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.