Na podstawie art. 18 ust. 3 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2004 r. Nr 241, poz. 2416 z późn. zm.¹) oraz art. 3 ust. 5 ustawy z dnia 26 kwietnia 1996 r. o Służbie Więziennej (Dz. U. z 2002 r. Nr 207, poz. 1761 z późn. zm.²) zarządza się, co następuje:

§ 1. Zarządzenie określa:

1) organizację wykonywania zadań związanych z militaryzacją jednostek organizacyjnych Służby Więziennej;

2) tryb przekształcania ośrodków szkolenia i doskonalenia kadr Służby Więziennej po objęciu ich militaryzacją w Zmilitaryzowane Oddziały Służby Więziennej;

3) zakres przedsięwzięć związanych z przygotowaniem do militaryzacji jednostek organizacyjnych Służby Więziennej;

4) szczegółowe zasady i tryb wykonywania w dziale administracji rządowej sprawiedliwość przedsięwzięć, o których mowa w pkt 3, oraz organy odpowiedzialne za ich realizację.

§ 2. Użyte w zarządzeniu określenia oznaczają:

1) rozporządzenie - rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 maja 2002 r. w sprawie militaryzacji jednostek organizacyjnych wykonujących zadania na rzecz obronności lub bezpieczeństwa państwa (Dz. U. Nr 78, poz. 707);

2) jednostka organizacyjna - jednostkę organizacyjną Służby Więziennej, o której mowa w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 kwietnia 1996 r. o Służbie Więziennej;

3) ośrodek - ośrodek szkolenia i ośrodek doskonalenia kadr Służby Więziennej;

4) kierownik jednostki organizacyjnej - dyrektora okręgowego Służby Więziennej, dyrektora zakładu karnego, dyrektora aresztu śledczego i komendanta ośrodka.

§ 3. 1. Militaryzacji podlegają jednostki organizacyjne ustalone przez Radę Ministrów.

2. Istniejące jednostki organizacyjne obejmuje się militaryzacją w takim skompletowaniu stanu osobowego i wyposażenia, jakie posiadają one w chwili jej zarządzenia.

3. W specjalnie tworzonych jednostkach organizacyjnych militaryzacja rozpoczyna proces ich formowania mający na celu skompletowanie etatowych stanów osobowych oraz etatowego wyposażenia, zgodnie z terminami określonymi w planach formowania.

4. Po ogłoszeniu mobilizacji i w czasie wojny jednostki organizacyjne objęte militaryzacją będą realizować zadania w zakresie wykonywania kar pozbawienia wolności i tymczasowego aresztowania określone w ustawach i wydanych na ich podstawie aktach wykonawczych oraz zadania związane z rozwinięciem systemu obronności i jego funkcjonowaniem, w tym:

1) utrzymaniem bezpieczeństwa i porządku wewnętrznego;

2) szczególną ochroną obiektów ważnych dla obronności i bezpieczeństwa państwa.

5. Jednostki organizacyjne, o których mowa w ust. 1, mogą zostać objęte militaryzacją również w razie wprowadzenia stanu wyjątkowego na całym terytorium państwa.

§ 4. W jednostkach organizacyjnych przewidzianych do objęcia ich militaryzacją prowadzi się przygotowania organizacyjno-mobilizacyjne, o których mowa w § 9 rozporządzenia.

§ 5. Po objęciu jednostek organizacyjnych militaryzacją działają one w dotychczasowych strukturach organizacyjnych Służby Więziennej, z zastrzeżeniem przepisów niniejszego zarządzenia.

§ 6. 1. Strukturę organizacyjną jednostki przewidzianej do militaryzacji opracowuje jej kierownik w formie regulaminu organizacyjnego, o którym mowa w § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia.

2. Opracowując regulamin organizacyjny jednostki przewidzianej do militaryzacji, uwzględnia się w szczególności następujące założenia:

1) organizacja istniejących jednostek organizacyjnych, które po zmilitaryzowaniu będą kontynuować swoją statutową działalność, nie powinna różnić się w znaczący sposób od ich organizacji w czasie pokoju;

2) struktury organizacyjne specjalnie tworzonych jednostek zmilitaryzowanych wykonujących specjalistyczne zadania określone w zestawieniu zadań i sprecyzowane w regulaminach organizacyjnych dostosowuje się do przeznaczenia tych jednostek;

3) jednostkę organizacyjną stanowiącą bazę formowania specjalnie tworzonych jednostek zmilitaryzowanych włącza się w strukturę organizacyjną formowanej jednostki zmilitaryzowanej.

§ 7. Ustalone przez Radę Ministrów ośrodki stanowią bazę formowania Zmilitaryzowanych Oddziałów Służby Więziennej.

§ 8. 1. Z dniem objęcia militaryzacją ośrodków, o których mowa w § 7, przekształca się je w Zmilitaryzowane Oddziały Służby Więziennej, zwane dalej „zmilitaryzowanymi oddziałami".

2. Po sformowaniu, zmilitaryzowanym oddziałem dowodzi komendant przy pomocy zastępców komendanta, głównego księgowego, kierowników komórek organizacyjnych i dowódców pododdziałów.

3. W skład zmilitaryzowanego oddziału wchodzą:

1) komenda;

2) pododdziały:

a) specjalne,

b) szkolne.

4. W skład komendy zmilitaryzowanego oddziału wchodzą komórki organizacyjne oraz zespołowe i samodzielne stanowiska służbowe i pracownicze.

5. W pododdziałach specjalnych, o których mowa w ust. 3 pkt 2 lit. a, pełnią służbę funkcjonariusze Służby Więziennej oraz osoby powołane do zmilitaryzowanego oddziału na podstawie nadanych im przydziałów organizacyjno-mobilizacyjnych w formie kart przydziału.

6. W pododdziałach szkolnych, o których mowa w ust. 3 pkt 2 lit. b, pełnią służbę funkcjonariusze Służby Więziennej delegowani na podstawie odrębnych przepisów na szkolenie lub doskonalenie zawodowe.

§ 9. 1. Pododdziały zmilitaryzowanego oddziału składają się z hierarchicznie podporządkowanych kompanii, plutonów i drużyn.

2. Pododdziały nie powinny liczyć więcej osób niż:

1) kompania - 125;

2) pluton - 31;

3) drużyna - 10.

3. Na stanowiska służbowe dowódców kompanii i plutonów wyznacza się wyłącznie oficerów i chorążych Służby Więziennej, a na stanowiska dowódców drużyn zarówno podoficerów Służby Więziennej, jak i inne osoby posiadające stopień podoficera.

§ 10. Zmilitaryzowane oddziały wykonują w szczególności zadania w zakresie:

1) szczególnej ochrony obiektów jednostek organizacyjnych, w tym:

a) na posterunkach uzbrojonych,

b) w służbie patrolowej;

2) służby konwojowej;

3) grup interwencyjnych;

4) dozorowania osadzonych;

5) sił wsparcia.

§ 11. 1. Z chwilą sformowania zmilitaryzowane oddziały zostają podporządkowane bezpośrednio Dyrektorowi Generalnemu Służby Więziennej, stanowiąc jego odwód do realizacji zadań, o których mowa w § 10.

2. Dyrektor Generalny Służby Więziennej, stosownie do potrzeb wynikających z realizowanych przez jednostki organizacyjne statutowych zadań, przydziela zmilitaryzowane oddziały lub wchodzące w ich skład pododdziały specjalne, poszczególnym dyrektorom okręgowym Służby Więziennej.

§ 12. 1. W jednostkach organizacyjnych przewidzianych do militaryzacji oraz w jednostkach stanowiących bazę formowania specjalnie tworzonych jednostek zmilitaryzowanych, prowadzi się szkolenie teoretyczne i praktyczne osób przeznaczonych do służby w tych jednostkach, w tym:

1) kadry kierowniczej;

2) funkcjonariuszy Służby Więziennej i pracowników zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych;

3) osób spoza jednostek organizacyjnych, którym nadano przydziały organizacyjno-mobilizacyjne do tych jednostek w formie kart przydziału.

2. Realizowany w cyklu rocznym program szkolenia teoretycznego, o którym mowa w ust. 1, obejmuje zagadnienia merytorycznego działania jednostki organizacyjnej oraz wybrane problemy jej organizacyjno-mobilizacyjnego przygotowania do przyszłych działań.

3. Szkolenie praktyczne, o którym mowa w ust. 1, prowadzi się w czasie ćwiczeń odbywanych w wymiarze od jednego do piętnastu dni w roku, podczas których w szczególności:

1) sprawdza się przydatność osób na określonych stanowiskach służbowych i pracowniczych oraz zapoznaje się je z zadaniami;

2) dopasowuje umundurowanie i wyposażenie indywidualne;

3) prowadzi szkolenie specjalistyczne;

4) praktycznie wykonuje zadania określone w regulaminie organizacyjnym jednostki zmilitaryzowanej;

5) zgrywa poszczególne elementy jednostki w działaniu zespołowym.

4. Tryb powoływania do odbycia ćwiczeń w jednostkach przewidzianych do militaryzacji oraz uprawnienia i obowiązki odbywających je osób określają odrębne przepisy.

§ 13. 1. Szkolenie osób przeznaczonych do służby w jednostce organizacyjnej przewidzianej do militaryzacji organizuje i prowadzi jej kierownik, zgodnie z programem szkolenia ustalonym przez Dyrektora Generalnego Służby Więziennej.

2. Do obowiązków organizatora szkolenia należy w szczególności:

1) opracowanie planów szkolenia i ich uzgodnienie z organem nadrzędnym;

2) kwalifikowanie osób podlegających szkoleniu;

3) zapewnienie właściwych warunków do realizacji szkolenia;

4) prowadzenie dokumentacji szkoleniowej.

§ 14. 1. Jednostki organizacyjne przewidziane do militaryzacji są zaopatrywane w środki transportowe, sprzęt techniczno-wojskowy, maszyny, urządzenia, sprzęt specjalistyczny obrony cywilnej oraz materiały i inne przedmioty określone w dokumentach organizacyjnych.

2. Tabele i normy należności sprzętu, urządzeń i środków materiałowych dla jednostek organizacyjnych objętych militaryzacją oraz sposób gospodarowania tym sprzętem, a także zasady zaopatrywania określa Dyrektor Generalny Służby Więziennej.

3. Tryb, zakres i zasady wykonywania świadczeń rzeczowych w czasie pokoju oraz wykonywania świadczeń osobistych i rzeczowych w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny na rzecz jednostek organizacyjnych przewidzianych do militaryzacji określają odrębne przepisy.

§ 15. Uprawnienia do wyżywienia funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej oraz innych osób powołanych do służby w jednostkach organizacyjnych objętych militaryzacją określają odrębne przepisy.

§ 16. 1. Organami odpowiedzialnymi za realizację zadań związanych z przygotowaniem jednostek organizacyjnych do objęcia ich militaryzacją są:

1) dyrektor Biura Ochrony Informacji Niejawnych i Spraw Obronnych w Ministerstwie Sprawiedliwości;

2) Dyrektor Generalny Służby Więziennej;

3) dyrektorzy okręgowi Służby Więziennej;

4) dyrektorzy aresztów śledczych i zakładów karnych;

5) komendanci ośrodków.

2. Do zadań dyrektora Biura Ochrony Informacji Niejawnych i Spraw Obronnych w Ministerstwie Sprawiedliwości należy w szczególności:

1) koordynowanie i sprawowanie ogólnego nadzoru nad przygotowaniem jednostek organizacyjnych do objęcia ich militaryzacją;

2) opracowywanie projektów aktów normatywnych regulujących przygotowanie jednostek organizacyjnych do objęcia ich militaryzacją;

3) sporządzanie wniosków do Rady Ministrów o objęcie jednostek organizacyjnych przygotowaniami do militaryzacji;

4) sporządzanie resortowego zestawienia zadań i jego aktualizowanie;

5) przekazywanie w formie wyciągu z resortowego zestawienia zadań właściwym terytorialnie szefom wojewódzkich sztabów wojskowych informacji i danych, o których mowa w § 7 ust. 2 rozporządzenia;

6) planowanie i prowadzenie kontroli stanu przygotowania jednostek organizacyjnych przewidzianych do objęcia ich militaryzacją.

3. Do zadań Dyrektora Generalnego Służby Więziennej należy koordynowanie i nadzorowanie przygotowań organizacyjno-mobilizacyjnych w jednostkach organizacyjnych przewidzianych do militaryzacji oraz wykonywanie zadań, o których mowa w § 11 ust. 2, § 13 ust. 1 i § 14 ust. 2, a ponadto:

1) przedstawianie Ministrowi Sprawiedliwości wniosków o objęcie wyznaczonych jednostek organizacyjnych przygotowaniami do militaryzacji;

2) zatwierdzanie regulaminów organizacyjnych okręgowych inspektoratów Służby Więziennej i ośrodków stanowiących bazę formowania zmilitaryzowanych oddziałów;

3) wydanie regulaminu pełnienia służby oraz zasad postępowania i zachowania się funkcjonariuszy i osób powołanych do zmilitaryzowanych oddziałów;

4) ustalanie szczegółowych warunków i trybu prowadzenia w jednostkach organizacyjnych przewidzianych do militaryzacji przygotowań organizacyjno-mobilizacyjnych, dotyczących zwłaszcza:

a) opracowania regulaminów organizacyjnych jednostek przewidzianych do militaryzacji oraz planów formowania zmilitaryzowanych oddziałów,

b) określenia wymaganej dokumentacji oraz zasad jej prowadzenia i aktualizowania,

c) współdziałania jednostek organizacyjnych w realizacji zadań oraz współpracy w tych sprawach kierowników jednostek organizacyjnych z organami cywilnymi i wojskowymi;

5) prowadzenie kartoteki kart gotowości, a także weryfikowanie informacji i danych w nich zawartych;

6) określanie zasad zabezpieczenia potrzeb kadrowych jednostek organizacyjnych przewidzianych do militaryzacji, z uwzględnieniem:

a) kryteriów, jakim powinny odpowiadać osoby przewidziane do służby w jednostkach zmilitaryzowanych oraz trybu występowania z wnioskami o nadawanie przydziałów organizacyjno-mobilizacyjnych dla tych osób i weryfikacji nadanych przydziałów,

b) prowadzenia niezbędnych dokumentów kadrowo-mobilizacyjnych oraz ich aktualizacji,

c) planowania ruchu kadrowego funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej po zmilitaryzowaniu jednostek organizacyjnych, obejmującego zwłaszcza dokonywanie przesunięć na stanowiskach służbowych, przeniesienia lub delegowania do innych jednostek i komórek organizacyjnych oraz zwolnienia ze służby;

7) ustalenie zasad zakwaterowania skoszarowanych funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej oraz osób powołanych do służby w jednostkach organizacyjnych objętych militaryzacją;

8) organizowanie i prowadzenie szkolenia kadry kierowniczej jednostek organizacyjnych przewidzianych do militaryzacji;

9) planowanie i prowadzenie kontroli stanu przygotowania jednostek organizacyjnych przewidzianych do objęcia ich militaryzacją.

4. Do zadań dyrektora okręgowego Służby Więziennej należy:

1) koordynowanie i nadzorowanie przygotowań organizacyjno-mobilizacyjnych w podległych jednostkach organizacyjnych przewidzianych do militaryzacji;

2) zatwierdzanie regulaminów organizacyjnych zakładów karnych i aresztów śledczych przewidzianych do militaryzacji;

3) realizowanie zadań kierownika jednostki organizacyjnej, o których mowa w § 12 ust. 1 rozporządzenia;

4) planowanie i prowadzenie kontroli przygotowań organizacyjno-mobilizacyjnych w podległych jednostkach organizacyjnych.

5. Dyrektorzy zakładów karnych i aresztów śledczych przewidzianych do militaryzacji wykonują zadania określone w § 12 ust. 1 rozporządzenia, a komendanci ośrodków zadania określone w § 12 ust. 1 i 2 rozporządzenia.

§ 17. Planowanie i organizowanie kontroli stanu przygotowań jednostek organizacyjnych do objęcia ich militaryzacją odbywa się na zasadach ustalonych w rozporządzeniu oraz zarządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 sierpnia 2004 r. w sprawie organizacji wykonywania zadań w ramach powszechnego obowiązku obrony (Dz. Urz. Min. Sprawiedl. Nr 6, poz. 23).

§ 18. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania.