§ 1. Zarządzenie określa organizację wykonywania zadań w ramach powszechnego obowiązku obrony w jednostkach organizacyjnych podległych i nadzorowanych przez Ministra Sprawiedliwości.

§ 2. Ilekroć w zarządzeniu jest mowa o:

1) zadaniach obronnych - rozumie się przez to zadania wykonywane w ramach powszechnego obowiązku obrony wynikające z ustaw oraz wydanych na ich podstawie aktów prawnych właściwych organów;

2) jednostkach organizacyjnych - rozumie się przez to podległe lub nadzorowane przez Ministra Sprawiedliwości:

a) Ministerstwo Sprawiedliwości,

b) sądy powszechne,

c) powszechne jednostki organizacyjne prokuratury,

d) jednostki organizacyjne Służby Więziennej,

e) zakłady poprawcze i schroniska dla nieletnich,

f) Instytut Ekspertyz Sądowych im. prof. dr. Jana Sehna w Krakowie,

g) Instytut Wymiaru Sprawiedliwości.

§ 3. Do zadań obronnych wykonywanych w jednostkach organizacyjnych zalicza się w szczególności:

1) planowanie i finansowanie zadań obronnych;

2) podwyższanie gotowości obronnej oraz tworzenie dla tych potrzeb systemu stałych dyżurów;

3) uczestniczenie w przygotowaniu systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym;

4) przygotowanie określonych jednostek organizacyjnych Służby Więziennej do militaryzacji;

5) przygotowanie i prowadzenie szczególnej ochrony obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa i obronności państwa;

6) zapewnienie obsady kadrowej jednostek w czasie wojny;

7) rozwijanie i doskonalenie współpracy cywilno-wojskowej oraz realizacji zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza;

8) szkolenie obronne;

9) prowadzenie kontroli wykonywania zadań obronnych.

§ 4. 1. Wykonywanie zadań obronnych, w granicach posiadanych kompetencji, należy do obowiązków kierowników jednostek organizacyjnych,

2. Kierownicy jednostek organizacyjnych kierują całokształtem wykonywania zadań obronnych w jednostce oraz odpowiadają za jej przygotowanie do działania w warunkach zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny.

3. Kierując wykonywaniem zadań obronnych, zgodnie z zasadami określonymi w przepisach szczególnych, należy:

1) tworzyć warunki organizacyjne i techniczne do planowania i realizacji zadań obronnych;

2) współdziałać z uprawnionymi organami państwowymi, jednostkami organizacyjnymi, organizacjami społecznymi oraz przedsiębiorcami w planowaniu i realizacji zadań obronnych;

3) zapewnić warunki przekazywania informacji i decyzji dotyczących planowania i realizacji zadań obronnych.

§ 5. 1. W Ministerstwie Sprawiedliwości zadania Ministra Sprawiedliwości w ramach powszechnego obowiązku obrony realizuje Biuro Ochrony Informacji Niejawnych i Spraw Obronnych.

2. Zakres zadań i czynności Biura Ochrony Informacji Niejawnych i Spraw Obronnych regulują odrębne przepisy.

3. Dyrektor Biura Ochrony Informacji Niejawnych i Spraw Obronnych koordynuje i kontroluje wykonywanie zadań obronnych w komórkach organizacyjnych Ministerstwa Sprawiedliwości i w jednostkach organizacyjnych.

4. W ramach zadań określonych w ust. 3 dyrektor Biura Ochrony Informacji Niejawnych i Spraw Obronnych jest uprawniony do żądania od kierowników komórek organizacyjnych Ministerstwa Sprawiedliwości i jednostek organizacyjnych sprawozdań i informacji, o których mowa w § 24 ust. 3, a także wydawania tym kierownikom wytycznych i doraźnych poleceń w sprawach wykonywania zadań obronnych, w granicach obowiązujących przepisów i decyzji Ministra Sprawiedliwości.

§ 6. 1. W sądach i prokuraturach apelacyjnych oraz w sądach i prokuraturach okręgowych do wykonywania zadań obronnych, w zależności od wielkości i warunków funkcjonowania, tworzy się odpowiednio samodzielną sekcję albo oddział lub samodzielne stanowisko pracy do spraw obronnych.

2. Kierownik samodzielnej komórki organizacyjnej do spraw obronnych, o której mowa w ust. 1, lub pracownik zatrudniony na stanowisku do spraw obronnych podlega bezpośrednio właściwemu prezesowi sądu, prokuratorowi apelacyjnemu lub prokuratorowi okręgowemu.

§ 7. 1. W instytutach, o których mowa w § 2 pkt 2 lit. f i lit. g, oraz w sądach i prokuraturach rejonowych, zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich zadania obronne wykonują pracownicy wyznaczeni przez kierowników tych jednostek.

2. W uzasadnionych przypadkach w jednostkach organizacyjnych, o których mowa w ust. 1, może być utworzone samodzielne stanowisko pracy do spraw obronnych.

§ 8. 1. Dyrektor Generalny Służby Więziennej sprawuje nadzór nad organizacją i realizowaniem zadań obronnych przez jednostki organizacyjne Służby Więziennej.

2. W Centralnym Zarządzie Służby Więziennej zadania Dyrektora Generalnego Służby Więziennej w ramach powszechnego obowiązku obrony realizuje komórka właściwa w sprawach ochrony.

3. Komórka, o której mowa w ust. 2, odpowiada za organizowanie i nadzorowanie wykonywania zadań obronnych w komórkach organizacyjnych Centralnego Zarządu Służby Więziennej i w jednostkach organizacyjnych Służby Więziennej.

4. Szczegółowy zakres zadań komórki, o której mowa w ust. 2, i kierowników komórek organizacyjnych Centralnego Zarządu Służby Więziennej wykonujących zadania obronne określają odrębne przepisy.

§ 9. W okręgowych inspektoratach Służby Więziennej, ośrodkach szkolenia i ośrodkach doskonalenia kadr Służby Więziennej, w zakładach karnych i aresztach śledczych zadania obronne wykonują funkcjonariusze lub pracownicy wyznaczeni przez dyrektorów lub komendantów tych jednostek.

§ 10. 1. Kierownicy jednostek organizacyjnych określają szczegółowe zakresy zadań i czynności dla komórek organizacyjnych i stanowisk pracy do spraw obronnych oraz funkcjonariuszy i pracowników wyznaczonych do wykonywania zadań obronnych.

2. W zakresach zadań i czynności, o których mowa w ust. 1, uwzględnić należy określone w odrębnych przepisach zadania dotyczące obrony cywilnej.

§ 11. 1. Zadania obronne związane z zakresem działania merytorycznych komórek organizacyjnych lub służb w jednostkach organizacyjnych realizują te komórki lub służby.

2. Zadania, o których mowa w ust. 1, włącza się do zakresu zadań i czynności komórek organizacyjnych i służb oraz poszczególnych stanowisk pracy.

§ 12. 1. Prezesi sądów apelacyjnych i prokuratorzy apelacyjni, zgodnie z zakresem terytorialnego działania, organizują, koordynują i nadzorują wykonywanie zadań obronnych w podległych jednostkach organizacyjnych.

2. Prezesi sądów okręgowych organizują, koordynują i nadzorują wykonywanie zadań obronnych w podległych sądach rejonowych, zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich.

3. Prokuratorzy okręgowi organizują, koordynują i nadzorują wykonywanie zadań obronnych w podległych prokuraturach rejonowych.

§ 13. Dyrektorzy okręgowi Służby Więziennej organizują, koordynują i nadzorują wykonywanie zadań obronnych przez podległe jednostki organizacyjne Służby Więziennej.

§ 14. 1. Stanowiska pracy do spraw obronnych, kwalifikacje wymagane do zajmowania tych stanowisk oraz szczegółowe zasady wynagradzania zatrudnionych na nich osób określają odrębne przepisy.

2. Przy naborze kandydatów na stanowiska, o których mowa w ust. 1, pierwszeństwo w zatrudnieniu przysługuje żołnierzom zwolnionym z zawodowej służby wojskowej, posiadającym przygotowanie fachowe i predyspozycje do wykonywania zadań obronnych, zgodnie z zasadami określonymi w przepisach szczególnych.

3. Kandydatów na stanowiska pracy do spraw obronnych zatrudnia się po zasięgnięciu opinii kierownika nadrzędnej jednostki organizacyjnej.

§ 15. 1. Planowanie zadań obronnych obejmuje w szczególności wykonywanie, uzgadnianie i aktualizowanie:

1) rocznych planów zamierzeń obronnych;

2) planów operacyjnych;

3) programów obronnych;

4) planów obrony jednostek organizacyjnych Służby Więziennej.

2. Roczne plany zamierzeń obronnych sporządzają kierownicy wszystkich jednostek organizacyjnych wykonujących zadania obronne.

3. W ramach planowania operacyjnego sporządza się:

1) plan operacyjny funkcjonowania działu administracji rządowej sprawiedliwość;

2) plany operacyjne funkcjonowania sądów apelacyjnych i prokuratur apelacyjnych;

3) plany operacyjne funkcjonowania sądów okręgowych i prokuratur okręgowych;

4) plany operacyjne funkcjonowania jednostek organizacyjnych Służby Więziennej;

5) plany operacyjne funkcjonowania zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich.

4. W planach, o których mowa w ust. 3 pkt 3, uwzględnia się zadania operacyjne przewidziane do wykonania przez podległe sądy rejonowe i prokuratury rejonowe.

5. Plany, o których mowa w ust. 3 pkt 4, z wyłączeniem planu operacyjnego funkcjonowania Centralnego Zarządu Służby Więziennej, stanowią część składową planów obrony, o których mowa w ust. 1 pkt 4.

6. Tryb i szczegółowe zasady opracowywania, uzgadniania i zatwierdzania planów, o których mowa w ust. 3, ustala „Instrukcja sporządzania planów operacyjnych".

7. W ramach programowania obronnego sporządza się program pozamilitarnych przygotowań obronnych działu administracji rządowej sprawiedliwość oraz program mobilizacji gospodarki, którego zasady i tryb opracowania określają odrębne przepisy.

§ 16. 1. Działanie jednostki organizacyjnej w razie zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i wojny określa, z zastrzeżeniem ust. 3, opracowany na ten czas regulamin organizacyjny.

2. W regulaminie organizacyjnym na czas wojny ujmuje się w szczególności:

1) zadania jednostki;

2) strukturę organizacyjną jednostki;

3) zadania komórek organizacyjnych;

4) zadania i obowiązki kierownika jednostki i innych osób funkcyjnych;

5) etat jednostki;

6) imienną obsadę kadrową;

7) potrzeby kadrowe i plan ich uzupełnienia;

8) zabezpieczenie logistyczne.

3. Zasady i tryb opracowania regulaminów organizacyjnych w jednostkach Służby Więziennej przewidzianych do militaryzacji oraz stanowiących bazę formowania specjalnie tworzonych jednostek zmilitaryzowanych określają odrębne przepisy.

4. Wprowadzenie w życie regulaminu organizacyjnego jednostki na czas wojny wymaga decyzji uprawnionego organu nadrzędnego.

§ 17. 1. W celu zapewnienia sprawnego przekazywania kierownikom jednostek decyzji organów uprawnionych do uruchamiania realizacji zadań wykonywanych w ramach podwyższania gotowości obronnej państwa, w stanie stałej gotowości obronnej, tworzy się system stałych dyżurów.

2. Stale dyżury organizuje się w:

1) Ministerstwie Sprawiedliwości;

2) sądach apelacyjnych;

3) prokuraturach apelacyjnych;

4) sądach okręgowych;

5) prokuraturach okręgowych;

6) sądach rejonowych;

7) prokuraturach rejonowych;

8) zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich.

3. W jednostkach organizacyjnych Służby Więziennej zadania realizowane w ramach stałych dyżurów wykonuje wyznaczona służba dyżurna.

4. Zasady działania stałego dyżuru w jednostkach organizacyjnych określają wytyczne Ministra Sprawiedliwości.

§ 18. 1. Zadania w zakresie szczególnej ochrony obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa i obronności państwa, zgodnie z zasadami i trybem określonym w przepisach szczególnych, wykonują jednostki organizacyjne ustalone przez Radę Ministrów.

2. Z propozycją wniosku o uznanie podległej jednostki organizacyjnej za obiekt szczególnie ważny dla bezpieczeństwa i obronności państwa występują do Ministra Sprawiedliwości, za pośrednictwem dyrektora Biura Ochrony Informacji Niejawnych i Spraw Obronnych:

1) Dyrektor Generalny Służby Więziennej;

2) prezesi sądów apelacyjnych;

3) prokuratorzy apelacyjni.

3. Zasadność proponowanych wniosków, o których mowa w ust. 2, dyrektor Biura Ochrony Informacji Niejawnych i Spraw Obronnych konsultuje z właściwymi dyrektorami komórek organizacyjnych Ministerstwa Sprawiedliwości.

4. W przypadku utraty przez jednostkę organizacyjną znaczenia dla bezpieczeństwa i obronności państwa przepisy ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

§ 19. Szkoleniu obronnemu podlegają:

1) osoby zajmujące kierownicze stanowiska w Ministerstwie Sprawiedliwości:

a) sekretarz stanu,

b) podsekretarze stanu,

c) Prokurator Krajowy - zastępca Prokuratora Generalnego,

d) zastępcy Prokuratora Generalnego,

e) Dyrektor Generalny Ministerstwa Sprawiedliwości,

f) Dyrektor Generalny Służby Więziennej i jego zastępcy,

g) dyrektorzy departamentów i biur i ich zastępcy;

2) osoby zajmujące kierownicze stanowiska w sądach powszechnych:

a) prezesi sądów apelacyjnych,

b) prezesi sądów okręgowych,

c) prezesi sądów rejonowych;

3) osoby zajmujące kierownicze stanowiska w powszechnych jednostkach organizacyjnych prokuratury:

a) prokuratorzy apelacyjni,

b) prokuratorzy okręgowi,

c) prokuratorzy rejonowi;

4) osoby zajmujące kierownicze stanowiska w Służbie Więziennej:

a) kierownicy komórek organizacyjnych w Centralnym Zarządzie Służby Więziennej,

b) dyrektorzy okręgowi Służby Więziennej,

c) dyrektorzy zakładów karnych i aresztów śledczych,

d) komendanci ośrodków szkolenia i ośrodków doskonalenia kadr Służby Więziennej;

5) osoby zajmujące kierownicze stanowiska w innych jednostkach podległych i nadzorowanych przez Ministra Sprawiedliwości:

a) dyrektor Instytutu Ekspertyz Sądowych im. prof. dr. Jana Sehna w Krakowie,

b) dyrektor Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości,

c) dyrektorzy zakładów poprawczych,

d) dyrektorzy schronisk dla nieletnich;

6) pracownicy i funkcjonariusze zatrudnieni w jednostkach organizacyjnych na stanowiskach związanych z obronnością lub prowadzący sprawy związane z wykonywaniem zadań obronnych, a w szczególności:

a) pracownicy zatrudnieni na stanowiskach pracy do spraw obronnych w sądach apelacyjnych i w prokuraturach apelacyjnych,

b) pracownicy zatrudnieni na stanowiskach pracy do spraw obronnych w sądach okręgowych i w prokuraturach okręgowych,

c) funkcjonariusze i pracownicy, o których mowa w § 9.

§ 20. Szkolenie obronne obowiązani są organizować:

1) dyrektor Biura Ochrony Informacji Niejawnych i Spraw Obronnych dla:

a) osób zajmujących kierownicze stanowiska w Ministerstwie Sprawiedliwości, o których mowa w § 19 pkt 1,

b) prezesów sądów apelacyjnych,

c) prokuratorów apelacyjnych,

d) dyrektorów instytutów, o których mowa w § 19 pkt 5 lit. a i lit. b,

e) pracowników zatrudnionych na stanowiskach związanych z obronnością lub prowadzących sprawy związane z wykonywaniem zadań obronnych w Ministerstwie Sprawiedliwości,

f) pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy do spraw obronnych, o których mowa w § 19 pkt 6 lit. a i lit. b,

g) pracowników prowadzących sprawy związane z wykonywaniem zadań obronnych w instytutach, o których mowa w § 2 pkt 2 lit. f i lit. g;

2) Dyrektor Generalny Służby Więziennej dla:

a) osób zajmujących kierownicze stanowiska w Służbie Więziennej, o których mowa w § 19 pkt 4,

b) funkcjonariuszy i pracowników, o których mowa w § 9;

3) prezesi sądów apelacyjnych dla:

a) prezesów sądów okręgowych i prezesów sądów rejonowych,

b) dyrektorów zakładów poprawczych i dyrektorów schronisk dla nieletnich,

c) pracowników zatrudnionych na stanowiskach związanych z obronnością lub prowadzących sprawy związane z wykonywaniem zadań obronnych w podległych sądach oraz zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich, z wyłączeniem osób, o których mowa w § 19 pkt 6 lit. a;

4) prokuratorzy apelacyjni dla:

a) prokuratorów okręgowych i prokuratorów rejonowych,

b) pracowników zatrudnionych na stanowiskach związanych z obronnością lub prowadzących sprawy związane z wykonywaniem zadań obronnych w prokuraturach podległych, z wyłączeniem osób, o których mowa w § 19 pkt 6 lit. a.

§ 21. 1. Szkolenie obronne prowadzi się w formie zajęć teoretycznych i praktycznych oraz ćwiczeń.

2. Zajęcia teoretyczne i praktyczne realizuje się w cyklu rocznym.

3. Ćwiczenia, o których mowa w ust. 1, obejmują:

1) ćwiczenia działowe, które przeprowadza się nie rzadziej niż raz na dwa lata;

2) ćwiczenia specjalistyczne, w tym treningi i gry, które przeprowadza się w zależności od potrzeb, zamiennie lub łącznie z zajęciami, o których mowa w ust. 2.

4. Organizatorami ćwiczeń są:

1) działowych - dyrektor Biura Ochrony Informacji Niejawnych i Spraw Obronnych;

2) specjalistycznych - Dyrektor Generalny Służby Więziennej, prezesi sądów apelacyjnych, prokuratorzy apelacyjni i dyrektorzy okręgowi Służby Więziennej.

5. Dokumentacja ćwiczeń specjalistycznych podlega uzgodnieniu:

1) organizowanych przez Dyrektora Generalnego Służby Więziennej, prezesów sądów apelacyjnych i prokuratorów apelacyjnych - z dyrektorem Biura Ochrony Informacji Niejawnych i Spraw Obronnych;

2) organizowanych przez dyrektorów okręgowych Służby Więziennej - z Dyrektorem Generalnym Służby Więziennej.

§ 22. Do obowiązków organizatorów szkolenia obronnego w szczególności należy:

1) opracowywanie planów i programów szkolenia, zgodnie z okresowymi wytycznymi Ministra Sprawiedliwości w sprawie głównych kierunków szkolenia obronnego;

2) uzgadnianie planów szkolenia w zakresie ich terminów i tematów z dyrektorem Biura Ochrony Informacji Niejawnych i Spraw Obronnych;

3) zapewnienie właściwych warunków do realizacji procesu szkolenia;

4) prowadzenie dokumentacji szkoleniowej.

§ 23. 1. Kontrole wykonywania zadań obronnych prowadzi się w stosunku do wszystkich jednostek organizacyjnych.

2. Kontrole mogą być prowadzone jako kontrole kompleksowe, problemowe lub doraźne.

3. Kontrole kompleksowe zarządza Prezes Rady Ministrów, a organizuje i prowadzi Minister Obrony Narodowej.

4. Kontrole problemowe zarządzają, organizują i prowadzą, odpowiednio do zakresu swojej właściwości rzeczowej i miejscowej:

1) dyrektor Biura Ochrony Informacji Niejawnych i Spraw Obronnych w stosunku do wszystkich jednostek organizacyjnych;

2) Dyrektor Generalny Służby Więziennej w stosunku do jednostek organizacyjnych Służby Więziennej;

3) prezesi sądów apelacyjnych w stosunku do sądów okręgowych, sądów rejonowych, zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich na obszarze właściwości sądu apelacyjnego;

4) prokuratorzy apelacyjni w stosunku do prokuratur okręgowych i prokuratur rejonowych na obszarze właściwości prokuratury apelacyjnej;

5) prezesi sądów okręgowych w stosunku do sądów rejonowych, zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich na obszarze właściwości sądu okręgowego;

6) prokuratorzy okręgowi w stosunku do prokuratur rejonowych na obszarze właściwości prokuratury okręgowej;

7) dyrektorzy okręgowi Służby Więziennej w stosunku do podległych jednostek organizacyjnych Służby Więziennej.

5. Organy uprawnione do zarządzenia kontroli problemowych, o których mowa w ust. 4, sporządzają roczne plany tych kontroli w uzgodnieniu z organem nadrzędnym. Zatwierdzenie planu kontroli jest jednocześnie ich zarządzeniem.

6. Kontrole doraźne mogą zarządzać i prowadzić w każdym czasie organy uprawnione do zarządzania kontroli kompleksowych i problemowych.

§ 24. 1. Sprawozdawczość z wykonywania zadań obronnych obejmuje sporządzanie Narodowych Kwestionariuszy Pozamilitarnych Przygotowań Obronnych oraz niezbędnych do ich opracowania sprawozdań i informacji zawierających dane liczbowe oraz oceny opisowe.

2. Narodowe Kwestionariusze Pozamilitarnych Przygotowań Obronnych za dział administracji rządowej sprawiedliwość sporządza Biuro Ochrony Informacji Niejawnych i Spraw Obronnych na zasadach i w trybie określonym odrębnymi przepisami.

3. Sprawozdania i informacje dotyczące stanu przygotowań obronnych przekazują do Biura Ochrony Informacji Niejawnych i Spraw Obronnych Dyrektor Generalny Służby Więziennej, prezesi sądów apelacyjnych i prokuratorzy apelacyjni.

4. Zakresy i terminy składania sprawozdań i informacji, o których mowa w ust. 3, określa dyrektor Biura Ochrony Informacji Niejawnych i Spraw Obronnych.

5. Dyrektor Generalny Służby Więziennej, prezesi sądów apelacyjnych i prokuratorzy apelacyjni określają zakresy i terminy składania sprawozdań i informacji z wykonywania zadań obronnych przez podległe jednostki organizacyjne.

§ 25. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem 1 września 2004 r.