§ 1. 1. Banki są obowiązane do naliczania rezerwy obowiązkowej od pozyskanych środków pieniężnych, o których mowa w art. 38 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim, zwanej dalej „ustawą o NBP”, z zastrzeżeniem § 3.

2. Spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe zwane dalej „kasami” oraz Krajowa Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa zwana dalej „Kasą Krajową” są zobowiązane do naliczania rezerwy obowiązkowej od pozyskanych środków pieniężnych, o których mowa w art. 38 ust. 3 ustawy o NBP, z zastrzeżeniem § 3.

3. Rezerwa obowiązkowa jest naliczana i utrzymywana w złotych.

§ 2. 1. Podstawę naliczania rezerwy obowiązkowej za dany miesiąc stanowi średnia arytmetyczna ze stanów środków pieniężnych, o których mowa w § 1 ust. 1 i 2, na koniec każdego dnia tego miesiąca.

2. Banki i kasy nowo utworzone naliczają rezerwę obowiązkową na podstawie stanów środków pieniężnych, o których mowa w ust. 1, za pierwszy pełny miesiąc kalendarzowy prowadzenia działalności.

§ 3. Rezerwy obowiązkowej nie nalicza się od środków, które zostały wyłączone z podstawy jej naliczania zgodnie z przepisami ustawy o NBP i ustawy z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (Dz. U. z 2013 r. poz. 255) oraz od środków zwrotnych otrzymanych z Bankowego Funduszu Gwarancyjnego.

§ 4. 1. Kwota naliczonej rezerwy obowiązkowej jest pomniejszana zgodnie z art. 39a ustawy o NBP.

2. Jeżeli kwota naliczonej rezerwy obowiązkowej jest niższa od kwoty stanowiącej równowartość 500 000 euro, to kwota pomniejszenia jest równa wysokości naliczonej rezerwy.

§ 5. Rezerwa obowiązkowa jest utrzymywana od ostatniego dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który nalicza się rezerwę, do dnia poprzedzającego kolejny okres utrzymywania rezerwy. Jeżeli pierwszy dzień okresu utrzymywania rezerwy, zwanego dalej „okresem rezerwowym”, jest dniem wolnym od pracy, określonym na podstawie odrębnych przepisów, to utrzymywanie rezerwy rozpoczyna się pierwszego dnia roboczego po tym dniu.

§ 6. 1. Banki oraz kasy i Kasa Krajowa sporządzają deklarację w sprawie wysokości rezerwy obowiązkowej, zwaną dalej „deklaracją”, według wzorów stanowiących odpowiednio załączniki nr 1 i 2 do uchwały.

2. Banki i Kasa Krajowa składają deklaracje w Narodowym Banku Polskim zwanym dalej „NBP”. nie później niż do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który nalicza się rezerwę obowiązkową, z zastrzeżeniem ust. 3.

3. Banki spółdzielcze zrzeszone składają deklaracje w bankach zrzeszających w terminie ustalonym przez te banki. Banki zrzeszające składają w NBP deklarację zbiorczą za zrzeszone banki spółdzielcze w terminie określonym w ust. 2.

4. Kasy składają deklaracje w Kasie Krajowej w terminie ustalonym przez Kasę Krajową. Kasa Krajowa składa w NBP deklarację zbiorczą za kasy w terminie określonym w ust. 2.

5. W przypadku wystąpienia w treści deklaracji błędów formalnych lub rachunkowych, bank, kasa lub Kasa Krajowa dokonuje bezzwłocznie odpowiednich poprawek, składając ponownie deklarację.

6. W razie wystąpienia zmian w księgach rachunkowych, bank, kasa oraz Kasa Krajowa mogą dokonywać korekt wysokości zadeklarowanej rezerwy obowiązkowej poprzez złożenie nowej deklaracji opatrzonej wyrazem „korekta”. Ostatecznym terminem przyjęcia przez NBP korekt jest 15 dzień okresu rezerwowego. Korekty wysokości zadeklarowanej rezerwy obowiązkowej zgłoszone po tym terminie nie będą uwzględniane.

7. Kwota rezerwy obowiązkowej, ustalona po uwzględnieniu korekt, o których mowa w ust. 6 i sprawdzeniu przez NBP prawidłowości jej naliczenia, stanowi wymaganą rezerwę obowiązkową, podlegającą utrzymaniu w danym okresie rezerwowym. Kwotę tę traktuje się jako ostatecznie zatwierdzoną i od 16 dnia okresu rezerwowego kwota ta nie podlega zmianie.

§ 7. 1. Sprawdzenia zgodności stanu środków wykazanego w deklaracji ze średnim stanem tych środków, wyliczonym zgodnie z informacją o stanach dziennych wybranych składników pasywów i informacją uzupełniającą o stanach dziennych wybranych składników pasywów oraz danych miesięcznych, przekazywanych przez banki zgodnie z odrębnymi przepisami, w tym także sprawdzenia prawidłowości zastosowanych wyłączeń z podstawy naliczania rezerwy obowiązkowej – dokonują:

1) NBP – w odniesieniu do banków, które przekazują informacje o stanach dziennych i dane miesięczne do NBP;

2) banki zrzeszające – w odniesieniu do zrzeszonych banków spółdzielczych.

2. Sprawdzenia zgodności stanu środków wykazanego w deklaracji ze średnim stanem tych środków, wyliczonym zgodnie z informacją o stanach dziennych wybranych składników pasywów i informacją uzupełniającą o stanach dziennych wybranych składników pasywów, przekazywanych przez kasy oraz przez Kasę Krajową zgodnie z odrębnymi przepisami, w tym także sprawdzenia prawidłowości zastosowanych wyłączeń z podstawy naliczania rezerwy obowiązkowej – dokonują:

1) NBP – w odniesieniu do Kasy Krajowej, która przekazuje informacje o stanach dziennych do NBP;

2) Kasa Krajowa – w odniesieniu do kas.

§ 8. 1. Banki, z wyjątkiem banków o których mowa w ust. 2 i 3, utrzymują rezerwę obowiązkową na swoich rachunkach bieżących prowadzonych w NBP.

2. Banki, których rachunki bieżące prowadzą inne banki niż NBP, utrzymują rezerwę obowiązkową na rachunkach rezerwy obowiązkowej prowadzonych w NBP.

3. Banki spółdzielcze zrzeszone utrzymują rezerwę obowiązkową w banku zrzeszającym.

4. Bank zrzeszający utrzymuje rezerwę obowiązkową zrzeszonych banków spółdzielczych na swoim rachunku w NBP w kwocie odpowiadającej sumie rezerw obowiązkowych zrzeszonych banków spółdzielczych i własnej rezerwy obowiązkowej.

5. Kasy utrzymują rezerwę obowiązkową w Kasie Krajowej.

6. Kasa Krajowa utrzymuje rezerwę obowiązkową kas na rachunku bieżącym lub na rachunku rezerwy obowiązkowej w NBP, w kwocie odpowiadającej sumie rezerw obowiązkowych kas i własnej rezerwy obowiązkowej.

§ 9. 1. Bank przejmujący w trakcie okresu rezerwowego inny bank lub kasę jest obowiązany utrzymywać – w okresie rezerwowym, w którym przejęcie nastąpiło – rezerwę obowiązkową w wysokości stanowiącej sumę kwot wymaganej rezerwy obowiązkowej w tym okresie ustalonej dla banku lub kasy przejmowanej oraz dla banku przejmującego, z uwzględnieniem pomniejszeń, o których mowa w § 4, dokonanych przez bank przejmujący i przez bank lub kasę przejmowaną.

2. W odniesieniu do banku utworzonego w wyniku połączenia się banków w trakcie okresu rezerwowego, ust. 1 stosuje się odpowiednio.

3. Począwszy od pierwszego dnia okresu rezerwowego następującego po okresie, w którym nastąpiło przejęcie lub połączenie, bank przejmujący lub bank utworzony w wyniku połączenia utrzymuje rezerwę obowiązkową w wysokości naliczonej od środków pieniężnych, o których mowa w § 1 ust. 1, łącznej działalności banku po przejęciu lub połączeniu. Z tym dniem bank ma prawo dokonać tylko jednego pomniejszenia naliczonej rezerwy, o którym mowa w § 4.

4. Jeżeli bank w formie spółki akcyjnej w trakcie okresu rezerwowego podlega podziałowi na podstawie art. 124c ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz. U. z 2012 r. poz. 1376, z późn. zm.¹⁾) obowiązek utrzymywania rezerwy obowiązkowej w tym okresie przechodzi – w części proporcjonalnej do przejętych zobowiązań, stanowiących podstawę naliczania rezerwy – na banki przejmujące te zobowiązania. Kwotę rezerwy obowiązkowej, podlegającej utrzymaniu w tym okresie przez bank dzielony i przez bank przejmujący, nalicza się od części podstawy banku dzielonego właściwej dla tego okresu, która jest ustalana proporcjonalnie do wielkości zobowiązań, stanowiących podstawę naliczania rezerwy, przypisanych bankowi dzielonemu oraz bankowi przejmującemu w dniu podziału banku. Ustaloną kwotę rezerwy obowiązkowej bank przejmujący dolicza do własnej rezerwy obowiązkowej, utrzymywanej w tym okresie.

5. W okresach rezerwowych następujących po okresie, w którym nastąpił podział – do czasu przekazania przez banki pełnych danych sprawozdawczych o podstawie rezerwy obowiązkowej – właściwa dla tego okresu podstawa naliczania rezerwy podlega podziałowi pomiędzy bank dzielony i bank przejmujący proporcjonalnie do wielkości zobowiązań stanowiących podstawę naliczania rezerwy, przypisanych bankowi dzielonemu i bankowi przejmującemu w dniu podziału banku. Bank dzielony i bank przejmujący naliczają wymaganą kwotę rezerwy obowiązkowej od przypisanej im części podstawy rezerwy obowiązkowej. Ustaloną w ten sposób kwotę rezerwy bank przejmujący dolicza do własnej rezerwy obowiązkowej, utrzymywanej w tym okresie.

§ 10. 1. Kasa przejmująca w trakcie okresu rezerwowego inną kasę zobowiązana jest utrzymywać – w okresie rezerwowym, w którym nastąpiło przejęcie – rezerwę obowiązkową w wysokości stanowiącej sumę kwot wymaganej rezerwy obowiązkowej w tym okresie ustalonej dla kasy przejmowanej i dla kasy przejmującej, z uwzględnieniem pomniejszeń, o których mowa w § 4, dokonanych przez każdą z tych kas.

2. W przypadku łączenia się kas w trakcie okresu rezerwowego, ust. 1 stosuje się odpowiednio.

3. Począwszy od pierwszego dnia okresu rezerwowego następującego po okresie, w którym nastąpiło połączenie kas lub przejęcie innej kasy, kasa połączona lub kasa obejmująca działalność kasy przejętej, utrzymuje rezerwę obowiązkową w wysokości naliczonej od środków pieniężnych, o których mowa w § 1 ust. 2, połączonej działalności obu kas lub działalności po przejęciu innej kasy. Z tym dniem połączona kasa lub kasa obejmująca działalność kasy przejętej ma prawo dokonać tylko jednego pomniejszenia naliczonej rezerwy, o którym mowa w § 4.

4. Jeżeli kasa w trakcie okresu rezerwowego podlega podziałowi, o którym mowa w art. 74b ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz. U. z 2012 r. poz. 855, z późn. zm.²⁾) obowiązek utrzymywania rezerwy obowiązkowej w tym okresie przechodzi w części na nową kasę proporcjonalnie do przejętych zobowiązań stanowiących podstawę naliczania rezerwy obowiązkowej. Kwotę rezerwy obowiązkowej, utrzymywaną w tym okresie przez kasę podlegającą podziałowi i nową kasę utworzoną w wyniku podziału, nalicza się od części podstawy kasy dzielonej właściwej dla tego okresu, ustalonej proporcjonalnie do wielkości zobowiązań, stanowiących podstawę naliczania rezerwy, przypisanych każdej z tych kas w dniu podziału.

§ 11. Bank lub kasa, których działalność została zawieszona, utrzymują rezerwę obowiązkową do dnia poprzedzającego pierwszy dzień okresu rezerwowego, w którym wydane zostało postanowienie o upadłości lub decyzja o likwidacji.

§ 12. Bank, kasa oraz Kasa Krajowa mogą wykorzystywać rezerwę utrzymywaną na rachunku bieżącym lub na rachunku rezerwy obowiązkowej do bieżących rozliczeń pieniężnych.

§ 13. 1. Jeżeli rezerwa obowiązkowa utrzymana w danym okresie rezerwowym jest niższa od rezerwy wymaganej, o której mowa w § 6 ust. 7, to od kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy kwotą wymaganej rezerwy obowiązkowej a kwotą rezerwy obowiązkowej utrzymaną na rachunku, bank, kasa oraz Kasa Krajowa uiszczają odsetki na rzecz NBP. Jako kwotę rezerwy utrzymaną w danym okresie rezerwowym przyjmuje się średnią arytmetyczną stanów środków na rachunku bieżącym lub rachunku rezerwy obowiązkowej ze wszystkich dni okresu rezerwowego. Odsetki naliczane są według następującego wzoru:

gdzie:

O – odsetki z tytułu nieutrzymania kwoty wymaganej rezerwy obowiązkowej w okresie rezerwowym,

K – różnica między kwotą wymaganej rezerwy obowiązkowej w okresie rezerwowym a kwotą rezerwy utrzymaną w tym okresie,

n – liczba dni kalendarzowych w okresie rezerwowym,

p – wysokość oprocentowania, które stosuje się do naliczania odsetek z tytułu nieutrzymania kwoty wymaganej rezerwy obowiązkowej w okresie rezerwowym.

2. Odsetki, o których mowa w ust. 1, są naliczane według stopy procentowej, stanowiącej dwukrotność stopy oprocentowania kredytu lombardowego, obowiązującej w okresie rezerwowym, za który należą się odsetki.

3. Jeżeli w trakcie okresu rezerwowego stopa oprocentowania kredytu lombardowego uległa zmianie, odsetki są naliczane za poszczególne części okresu obowiązywania stopy procentowej, a następnie wyniki są sumowane.

4. Odsetki, o których mowa w ust. 1, są naliczane przez NBP w odniesieniu do banków i Kasy Krajowej, których rachunki bieżące lub rachunki rezerwy obowiązkowej prowadzi NBP, a w stosunku do banków spółdzielczych zrzeszonych oraz kas, odpowiednio przez banki zrzeszające i Kasę Krajową.

5. Bank, kasa i Kasa Krajowa uiszczają na rzecz NBP odsetki, o których mowa w ust. 1, w terminie 7 dni od dnia otrzymania z NBP, banku zrzeszającego lub Kasy Krajowej zawiadomienia o nieutrzymaniu wymaganej rezerwy obowiązkowej oraz o kwocie naliczonych odsetek.

§ 14. 1. Środki rezerwy obowiązkowej, utrzymywane na rachunkach bieżących lub rachunkach rezerwy obowiązkowej są oprocentowane w okresie rezerwowym w wysokości ustalonej przez Radę Polityki Pieniężnej.

2. Oprocentowaniu podlegają środki na rachunkach, o których mowa w ust. 1, tylko do wysokości wymaganej rezerwy obowiązkowej, ustalonej zgodnie z § 6 ust. 7, jednakże nie wyższej niż rezerwa obowiązkowa faktycznie utrzymana przez bank, kasę i Kasę Krajową w okresie rezerwowym.

§ 15. 1. Odsetki z tytułu oprocentowania środków rezerwy obowiązkowej w danym okresie rezerwowym oblicza się według następującego wzoru:

gdzie:

O – należne odsetki od kwoty rezerwy obowiązkowej w okresie rezerwowym.

R – średnia dzienna kwota rezerwy obowiązkowej w okresie rezerwowym.

n – liczba dni kalendarzowych w okresie rezerwowym.

r – wysokość oprocentowania stosowana do naliczenia odsetek od środków rezerwy obowiązkowej w okresie rezerwowym.

2. Jeżeli w trakcie okresu rezerwowego wysokość oprocentowania rezerwy obowiązkowej uległa zmianie, odsetki są naliczane za poszczególne części okresu obowiązywania oprocentowania w danej wysokości, a następnie wyniki są sumowane.

3. Odsetki, o których mowa w ust. 1, są naliczane:

1) przez NBP – w odniesieniu do banków oraz Kasy Krajowej, których rachunki bieżące lub rachunki rezerwy obowiązkowej prowadzi NBP;

2) przez bank zrzeszający – w odniesieniu do zrzeszonych banków spółdzielczych;

3) przez Kasę Krajową – w odniesieniu do kas.

4. Środki pieniężne z tytułu oprocentowania rezerwy obowiązkowej NBP przekazuje:

1) bankom posiadającym rachunki bieżące w NBP – na te rachunki,

2) bankom posiadającym w NBP rachunki rezerwy obowiązkowej – na rachunki bieżące banków, za których pośrednictwem banki te dokonują rozliczeń,

3) Kasie Krajowej – na rachunek prowadzony w NBP

– najpóźniej drugiego dnia roboczego następującego po zakończeniu okresu rezerwowego, za który jest liczone oprocentowanie.

5. Banki spółdzielcze otrzymują odsetki za pośrednictwem banku zrzeszającego, w którym są zrzeszone a kasy za pośrednictwem Kasy Krajowej.

§ 16. Odsetki oblicza się z dokładnością do trzech znaków po przecinku i następnie zaokrągla do dwóch znaków po przecinku na zasadach ogólnie obowiązujących.

§ 17. Traci moc uchwała nr 15/2004 Zarządu Narodowego Banku Polskiego z dnia 13 kwietnia 2004 r. w sprawie zasad i trybu naliczania oraz utrzymywania przez banki rezerwy obowiązkowej (Dz. Urz. NBP Nr 3, poz. 4, z późn. zm.³⁾).

§ 18. Uchwała wchodzi w życie z dniem 27 stycznia 2014 r. i ma zastosowanie począwszy od rezerwy obowiązkowej podlegającej utrzymaniu od dnia 31 marca 2014 r.