Akt prawny
archiwalny
Wersja archiwalna od 2004-06-30 do 2014-01-15
Wersja archiwalna od 2004-06-30 do 2014-01-15
archiwalny
ZARZĄDZENIE NR 1/2003
Prezesa Narodowego Banku Polskiego
z dnia 15 stycznia 2003 r.
w sprawie szczegółowych zasad i trybu wymiany znaków pieniężnych, które wskutek zużycia lub uszkodzenia przestają być prawnym środkiem płatniczym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.
(ostatnia zmiana: DUNBP. z 2004 r., Nr 7, poz. 14)
Na podstawie art. 34 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz. U. Nr 140, poz. 938, z 1998 r. Nr 160, poz. 1063, z 2000 r. Nr 53, poz. 648, Nr 62, poz. 718 i Nr 119, poz. 1252, z 2001 r. Nr 8, poz. 64, Nr 110, poz. 1189 i Nr 154, poz.1784 i 1800 oraz z 2002 r. Nr 126, poz. 1070 i Nr 141, poz. 1178) zarządza się, co następuje:
§ 1.1. Banki działające na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, zwane dalej bankami, dokonują wymiany zużytych lub uszkodzonych krajowych znaków pieniężnych, jeżeli ich autentyczność nie budzi podejrzeń, a ich cechy umożliwiają rozpoznanie ich wartości nominalnej.
2. Jeżeli autentyczność przedstawionych do wymiany zużytych lub uszkodzonych znaków pieniężnych budzi podejrzenia stosuje się zasady i tryb postępowania określone w odrębnych przepisach.
3. Nie podlegają wymianie monety oraz elementy (rdzeń i pierścień) monet, posiadające ubytki pierwotnej powierzchni (np. przedziurowane, obcięte, opiłowane, poryte), a także o powierzchni zniekształconej poprzez pogięcie.
§ 2.1. Banki wymieniają w pełnej nominalnej wartości zużyte lub uszkodzone znaki pieniężne, z wyłączeniem znaków pieniężnych, o których mowa w § 6 ust. 1, jeżeli odpowiadają następującym warunkom:
1) banknoty:
a) posiadające 100% pierwotnej powierzchni, w tym również uszkodzone wskutek umieszczenia trwałego napisu, nadruku, rysunku lub innego znaku, a także zabrudzone, poplamione itp.,
b) przerwane na dwie części sklejone ze sobą lub niesklejone, jeżeli obie części pochodzą z tego samego banknotu, nie posiadają ubytków powierzchni w miejscu przerwania i łącznie stanowią 100% pierwotnej powierzchni,
c) jeżeli zachowały ponad 75% pierwotnej powierzchni w jednym fragmencie,
2) monety, jeżeli zachowały istotne elementy plastyczne, w tym również uszkodzone wskutek umieszczenia na nich trwałego napisu, rysunku lub innego znaku, a także rozłączone elementy (rdzeń i pierścień) monety tej samej nominalnej wartości.
2. Części banknotu, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b skleja się w całość na stronie odwrotnej, w obecności osoby, która przedstawiła znaki pieniężne do wymiany, w sposób umożliwiający stwierdzenie 100% pierwotnej powierzchni. Na stronie przedniej banknotu umieszcza się odręczną adnotację lub odbitkę stempla o treści „100% wartości nominalnej", tak aby obejmowała obie części banknotu oraz datę i podpis pracownika banku dokonującego wymiany.
3. [1] Na przedniej stronie części banknotów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. c. umieszcza się w obecności osoby, która przedstawiła znaki pieniężne do wymiany odręczną adnotację lub odbitkę stempla o treści „100% wartości nominalnej" oraz datę i podpis pracownika banku dokonującego wymiany.
§ 3.1. Banki wymieniają w połowie nominalnej wartości przedstawione do wymiany części znaków pieniężnych, z wyłączeniem znaków pieniężnych, o których mowa w § 6 ust. 1, jeżeli odpowiadają następującym warunkom:
1) banknoty, jeżeli zachowały od 45% do 75% pierwotnej powierzchni w jednym fragmencie;
2) monety, jeżeli zachował się przynajmniej jeden element (rdzeń lub pierścień) i jego istotne elementy plastyczne.
2. Na przedniej stronie banknotów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 umieszcza się w obecności osoby, która przedstawiła znaki pieniężne do wymiany odręczną adnotację lub odbitkę stempla o treści „50% wartości nominalnej" oraz datę i podpis pracownika banku dokonującego wymiany.
§ 4.1. Wymienione banknoty lub ich części, o których mowa w § 2 włączane są do paczek banknotów zniszczonych o tym samym nominale.
2. Wymienione przez banki części banknotów, o których mowa w § 3 sklejane są w pełne banknoty i włączane do paczek banknotów zniszczonych o tym samym nominale. Dopuszcza się łączenie dwóch dowolnych części pochodzących z banknotu o tej samej wartości nominalnej.
3. Wymienione przez banki monety oraz elementy (rdzeń lub pierścień) monet, o których mowa w § 2 i 3 kompletowane są w monety o tej samej nominalnej wartości i pakowane do woreczków z monetami zniszczonymi. Dopuszcza się kompletowanie dwóch takich samych elementów monety jednego nominału.
§ 5.1. Banki mają obowiązek przyjmowania banknotów i monet przedstawionych do wymiany, z wyłączeniem znaków pieniężnych, o których mowa w § 6 ust. 1, które nie odpowiadają warunkom określonym w § 2 ust. 1 lub § 3 ust. 1 w celu przekazania ich do wymiany do Centrali Narodowego Banku Polskiego, zwanej dalej Centralą NBP.
2. [2] Osoba przedstawiająca znaki pieniężne do wymiany otrzymuje jako pokwitowanie odcinek „C" „Wniosku o wymianę zużytych lub uszkodzonych znaków pieniężnych", którego wzór stanowi załącznik nr 1 [3] do zarządzenia.
3. Przyjęte do wymiany znaki pieniężne, wraz z odcinkiem „A" wniosku, o którym mowa w ust. 2 banki przesyłają do Centrali NBP bezpośrednio lub za pośrednictwem oddziałów okręgowych Narodowego Banku Polskiego, zwanych dalej oddziałami okręgowymi NBP.
4. [4] Przyjęcie od banków znaków pieniężnych, o których mowa w ust. 3, oddziały okręgowe NBP potwierdzają na „Pokwitowaniu", którego wzór stanowi załącznik nr 3 [5] do zarządzenia.
§ 6.1. [6] Znaki pieniężne, które posiadają cechy wskazujące. że uległy uszkodzeniu w wyniku zadziałania zabezpieczeń zainstalowanych w pojemnikach specjalistycznych lub urządzeniach zabezpieczonych elektronicznie służących do transportu i przechowywania znaków pieniężnych, przyjmowane są do wymiany wyłącznie w oddziałach okręgowych NBP.
2. Oddziały okręgowe NBP zawiadamiają niezwłocznie właściwą terytorialnie komendę wojewódzką policji, zwaną dalej kwp o przedstawieniu do wymiany znaków pieniężnych, o których mowa w ust. 1. Wzór zawiadomienia stanowi załącznik nr 2 [7] do zarządzenia.
3. Znaki pieniężne przyjmowane są do wymiany w trybie § 5 ust. 2.
4. Oddziały okręgowe NBP dokonują wymiany znaków pieniężnych, o których mowa w ust. 1, zgodnie z § 2 ust. 1 lub § 3 ust. 1.
5. Znaki pieniężne, które nie odpowiadają warunkom określonym w § 2 ust. 1 i § 3 ust. 1 oddziały okręgowe NBP przekazują do wymiany do Centrali NBP.
§ 7.Centrala NBP wymienia banknoty oraz monety według następujących zasad:
1) banknoty:
a) w 100% nominalnej wartości, jeżeli zostanie stwierdzone ponad 75% pierwotnej powierzchni banknotu,
b) w 50% nominalnej wartości, jeżeli zostanie stwierdzone od 45% do 75% pierwotnej powierzchni banknotu,
2) monety w pełnej wartości nominalnej oraz rozłączone elementy (rdzeń lub pierścień) monet w połowie wartości nominalnej.
§ 8.Wymiana znaków pieniężnych, o których mowa w § 6 ust. 1 przez oddziały okręgowe NBP oraz Centralę NBP jest dokonywana po upływie 14 dni od dnia otrzymania przez nie zwrotnego poświadczenia odbioru przez kwp zawiadomienia wskazanego w § 6 ust. 2.
§ 9.1. Centrala NBP przekazuje równowartość wymienionych znaków pieniężnych do banków lub oddziałów okręgowych NBP które przyjęły znaki pieniężne do wymiany.
2. [8] Banki lub oddziały okręgowe NBP zobowiązane są zawiadomić osobę, która przedstawiła znaki pieniężne do wymiany, o wyniku dokonanej wymiany, przesyłając jej odcinek „D" wniosku, o którym mowa w § 5 ust. 2 i wypłacić jej lub przekazać na wskazany przez nią rachunek kwotę przekazaną przez Centralę NBP lub przekazać odmowę dokonania wymiany wraz z uzasadnieniem.
§ 10.Niewymienione przez Centralę NBP banknoty i ich fragmenty oraz monety i ich elementy (rdzeń i pierścień) podlegają zwrotowi osobie, która przedstawiła znaki pieniężne do wymiany, wraz z zawiadomieniem o odmowie dokonania wymiany i jej uzasadnieniem.
§ 11.Zużyte lub uszkodzone znaki pieniężne, będące w obiegu przed dniem 1 stycznia 1995 r., podlegają wymianie na złote, na zasadach określonych w zarządzeniu, w terminie i według stosunku ustalonego w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. o denominacji złotego (Dz. U. Nr 84, poz. 386 i z 1995 r. Nr 16, poz. 79).
§ 12.Traci moc zarządzenie Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 31 sierpnia 1989 r. w sprawie wymiany zużytych lub uszkodzonych znaków pieniężnych (M.P. Nr 32, poz. 254, z 1994 r. Nr 69, poz. 623 i z 1996 r. Nr 59, poz. 555).
§ 13.Zarządzenie wchodzi w życie z dniem 31 stycznia 2003 r.
Załączniki do zarządzenia nr 1/2003 Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 15 stycznia 2003 r. (poz. 1)
Załącznik nr 1
Załącznik nr 2
Załącznik nr 3
[1] § 2 ust. 3 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 1 zarządzenia nr 9/2004 Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 9 czerwca 2004 r. zmieniającego zarządzenie w sprawie szczegółowych zasad i trybu wymiany znaków pieniężnych, które wskutek zużycia lub uszkodzenia przestają być prawnym środkiem płatniczym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U.NBP. Nr 7, poz. 14). Zmiana weszła w życie 30 czerwca 2004 r.
[2] § 5 ust. 2 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 zarządzenia nr 9/2004 Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 9 czerwca 2004 r. zmieniającego zarządzenie w sprawie szczegółowych zasad i trybu wymiany znaków pieniężnych, które wskutek zużycia lub uszkodzenia przestają być prawnym środkiem płatniczym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U.NBP. Nr 7, poz. 14). Zmiana weszła w życie 30 czerwca 2004 r.
[3] Załącznik nr 1 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 6 zarządzenia nr 9/2004 Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 9 czerwca 2004 r. zmieniającego zarządzenie w sprawie szczegółowych zasad i trybu wymiany znaków pieniężnych, które wskutek zużycia lub uszkodzenia przestają być prawnym środkiem płatniczym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U.NBP. Nr 7, poz. 14). Zmiana weszła w życie 30 czerwca 2004 r.
[4] § 5 ust. 4 dodany przez § 1 pkt 3 zarządzenia nr 9/2004 Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 9 czerwca 2004 r. zmieniającego zarządzenie w sprawie szczegółowych zasad i trybu wymiany znaków pieniężnych, które wskutek zużycia lub uszkodzenia przestają być prawnym środkiem płatniczym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U.NBP. Nr 7, poz. 14). Zmiana weszła w życie 30 czerwca 2004 r.
[5] Załącznik nr 3 dodany przez § 1 pkt 8 zarządzenia nr 9/2004 Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 9 czerwca 2004 r. zmieniającego zarządzenie w sprawie szczegółowych zasad i trybu wymiany znaków pieniężnych, które wskutek zużycia lub uszkodzenia przestają być prawnym środkiem płatniczym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U.NBP. Nr 7, poz. 14). Zmiana weszła w życie 30 czerwca 2004 r.
[6] § 6 ust. 1 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 4 zarządzenia nr 9/2004 Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 9 czerwca 2004 r. zmieniającego zarządzenie w sprawie szczegółowych zasad i trybu wymiany znaków pieniężnych, które wskutek zużycia lub uszkodzenia przestają być prawnym środkiem płatniczym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U.NBP. Nr 7, poz. 14). Zmiana weszła w życie 30 czerwca 2004 r.
[7] Załącznik nr 1 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 7 zarządzenia nr 9/2004 Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 9 czerwca 2004 r. zmieniającego zarządzenie w sprawie szczegółowych zasad i trybu wymiany znaków pieniężnych, które wskutek zużycia lub uszkodzenia przestają być prawnym środkiem płatniczym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U.NBP. Nr 7, poz. 14). Zmiana weszła w życie 30 czerwca 2004 r.
[8] § 9 ust. 2 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 5 zarządzenia nr 9/2004 Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 9 czerwca 2004 r. zmieniającego zarządzenie w sprawie szczegółowych zasad i trybu wymiany znaków pieniężnych, które wskutek zużycia lub uszkodzenia przestają być prawnym środkiem płatniczym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U.NBP. Nr 7, poz. 14). Zmiana weszła w życie 30 czerwca 2004 r.
