Akt prawny
obowiązujący
Wersja aktualna od 2024-10-11
Wersja aktualna od 2024-10-11
obowiązujący
OBWIESZCZENIE
MINISTRA ZDROWIA1)
z dnia 11 października 2024 r.
w sprawie kluczowych zaleceń w zakresie opieki onkologicznej dotyczących organizacji i postępowania klinicznego w czerniaku
Na podstawie art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 9 marca 2023 r. o Krajowej Sieci Onkologicznej (Dz. U. z 2024 r. poz. 1208) ogłasza się kluczowe zalecenia w zakresie opieki onkologicznej dotyczące organizacji i postępowania klinicznego w czerniaku:
1) skóry i błon śluzowych, stanowiące załącznik nr 1 do obwieszczenia;
2) błony naczyniowej oka, stanowiące załącznik nr 2 do obwieszczenia.
MINISTER ZDROWIA
wz. Ministra Zdrowia
Sekretarz Stanu
Wojciech Konieczny
1) Minister Zdrowia kieruje działem administracji rządowej - zdrowie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2023 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Zdrowia (Dz. U. poz. 2704).
Załączniki do obwieszczenia
Ministra Zdrowia
z dnia 11 października 2024 r. (poz. 86)
Załącznik nr 1
Kluczowe zalecenia w zakresie opieki onkologicznej dotyczące organizacji i postępowania klinicznego w czerniaku skóry i błon śluzowych
Podstawa: Wytyczne postępowania diagnostyczno-terapeutycznego u chorych na czerniaki opracowane przez Zespół ekspertów w dziedzinie onkologii pod kierunkiem prof. dr. hab. n. med. Piotra Rutkowskiego, 2022.
Numer zalecenia | Zalecenie | Siła zalecenia |
1. | U pacjenta z podejrzeniem czerniaka skóry i błon śluzowych jest wymagane ustalenie rozpoznania patomorfologicznego zgodnie ze standardami organizacyjnymi opieki zdrowotnej w dziedzinie patomorfologii1) oraz stosując wytyczne dla pracowni i zakładów patomorfologii2). | (-) |
2. | Raport badania histopatologicznego zmiany pierwotnej zawiera: grubość nacieku według Breslowa w mm, obecność lub nieobecność owrzodzenia, liczbę figur podziału na 1 mm, stopień zaawansowania pT, fazy wzrostu, obecność lub nieobecność mikroskopowych ognisk satelitarnych, margines obwodowy oraz głęboki (ocena radykalności zabiegu). | II, A |
3. | U pacjenta z podejrzeniem czerniaka skóry i błon śluzowych należy przeprowadzić wywiad rodzinny i rozważyć ocenę ryzyka. | I, A |
4. | Biopsję węzła wartowniczego należy wykonać, jeżeli grubość nacieku Breslowa ≥0,8 mm lub jest z (mikro-) owrzodzeniem na powierzchni czerniaka niezależnie od grubości nacieku (pT1b-T4b). | I, A |
5. | W systemowym leczeniu pacjenta z rozpoznaniem czerniaka w stopniu III lub IV nieoperacyjnym z obecnością mutacji BRAF V600 należy zastosować inhibitor BRAF (w skojarzeniu z inhibitorem MEK) oraz, niezależnie od statusu mutacji BRAF, immunoterapię anty-PD-1 lub anty-CTLA-4 w skojarzeniu z anty-PD-1 przy ekspresji PD-L1 <1% w komórkach nowotworu. | I, A |
6. | Badanie molekularne w kierunku obecności mutacji genu BRAF jest obowiązkowe u pacjentów z rozpoznaniem czerniaka w stopniu III (operacyjnym i nieoperacyjnym) i IV. | I, A |
7. | Limfadenektomię należy wykonać w przypadku obecności klinicznie jawnych przerzutów czerniaka w węzłach chłonnych przy wykluczonej, w badaniach obrazowych, obecności przerzutów odległych. | II, 2A |
8. | Dermatoskopię należy wykonać we wstępnej, szybkiej i nieinwazyjnej diagnostyce zmian skórnych oraz przed ich ewentualnym usunięciem. | 2A |
9. | Pacjentowi należy zapewnić dostęp do wczesnej rehabilitacji, specjalistycznej pomocy psychologicznej oraz, w przypadkach tego wymagających, konsultacji psychiatrycznej. | (-) |
10. | Po zakończonym leczeniu należy opracować plan opieki nad pacjentem z określeniem zadań dla onkologa i lekarza pierwszego kontaktu w zakresie obserwacji pacjenta pod kątem powikłań po leczeniu i wczesnego wykrycia możliwej wznowy. | (-) |
1) Standardy zostały określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 18 grudnia 2017 r. w sprawie standardów organizacyjnych opieki zdrowotnej w dziedzinie patomorfologii (Dz. U. poz. 2435).
2) R. Langfort i wsp.: Standardy organizacyjne oraz standardy postępowania w patomorfologii. Wytyczne dla pracowni/zakładów patomorfologii.
Załącznik nr 2
Kluczowe zalecenia w zakresie opieki onkologicznej dotyczące organizacji i postępowania klinicznego w czerniaku błony naczyniowej oka
Podstawa: Wytyczne postępowania diagnostyczno-terapeutycznego u chorych na czerniaki opracowane przez Zespół ekspertów w dziedzinie onkologii pod kierunkiem prof. dr. hab. n. med. Piotra Rutkowskiego, 2022.
Numer zalecenia | Zalecenie | Siła zalecenia |
1. | U pacjenta z podejrzeniem czerniaka błony naczyniowej oka jest wymagane ustalenie rozpoznania patomorfologicznego zgodnie ze standardami organizacyjnymi opieki zdrowotnej w dziedzinie patomorfologii1) oraz stosując wytyczne dla pracowni i zakładów patomorfologii2). | (-) |
2. | U pacjenta z podejrzeniem czerniaka błony naczyniowej oka należy przeprowadzić wywiad rodzinny i rozważyć ocenę ryzyka. | I, A |
3. | U pacjenta z podejrzeniem czerniaka błony naczyniowej oka jest zalecane wykonanie: 1) badania okulistycznego przedniego odcinka gałki ocznej w lampie szczelinowej; 2) badania dna oka po poszerzeniu źrenicy (preferowana oftalmoskopia pośrednia); 3) USG: a) ultrabiomikroskopii, b) tylnego odcinka gałki ocznej; 4) optycznej koherentnej tomografii (OCT, optical coherence tomography); 5) fotografii obserwowanej zmiany w celu potwierdzenia ewentualnej progresji; 6) gonioskopii, przy podejrzeniu, że zmiana zajmuje lub dochodzi do kąta przesączania. | III, 2A |
4. | Monitorowanie pacjenta po leczeniu okulistycznym obejmuje MR lub ewentualnie TK lub USG jamy brzusznej co 3-12 miesięcy, próby wątrobowe co 3-6 miesięcy oraz badanie RTG klatki piersiowej raz na 12 miesięcy. | 2A |
5. | Po leczeniu chirurgicznym jest zalecane wykonanie u pacjenta badania okulistycznego: 1) w pierwszych 2 latach co 3-6 miesięcy; 2) w kolejnych latach co 6-12 miesięcy. | 2A |
6. | Po leczeniu zachowawczym jest zalecane wykonanie u pacjenta: 1) badania oceny ostrości wzroku; 2) pomiaru ciśnienia wewnątrzgałkowego; 3) badania przedniego odcinka w lampie szczelinowej oraz dna oka po poszerzeniu źrenicy; 4) USG; 5) fotografii obserwowanej zmiany; 6) OCT. | 2A |
7. | W leczeniu miejscowym zachowawczym zaleca się radioterapię w postaci: 1) brachyterapii; 2) radioterapii protonowej; 3) radioterapii stereotaktycznej. | II, 2A |
8. | Pacjentowi należy zapewnić dostęp do wczesnej rehabilitacji, specjalistycznej pomocy psychologicznej oraz, w przypadkach tego wymagających, konsultacji psychiatrycznej. | (-) |
9. | Po zakończonym leczeniu należy opracować plan opieki nad pacjentem z określeniem zadań dla onkologa i lekarza pierwszego kontaktu w zakresie obserwacji pacjenta pod kątem powikłań po leczeniu i wczesnego wykrycia możliwej wznowy. | (-) |
1) Standardy zostały określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 18 grudnia 2017 r. w sprawie standardów organizacyjnych opieki zdrowotnej w dziedzinie patomorfologii (Dz. U. poz. 2435).
2) R. Langfort i wsp.: Standardy organizacyjne oraz standardy postępowania w patomorfologii. Wytyczne dla pracowni/zakładów patomorfologii.