Na postawie art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 25 lipca 1985 r. o jednostkach badawczo-rozwojowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 33, poz. 388, z późn. zm.²⁾) zarządza się, co następuje:

Załącznik do zarządzenia Ministra Zdrowia
z dnia 25 sierpnia 2008 r. (poz. 57)

STATUT

Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego - Państwowego Zakładu Higieny

Rozdział 1

Postanowienia ogólne

§ 1

Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny, zwany dalej „NIZP-PZH”, utworzony na mocy rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 10 czerwca 1927 r. o Państwowym Zakładzie Higieny (Dz. U. z 1936 r. Nr 45, poz. 336), działa na podstawie:

1) ustawy z dnia 25 lipca 1985 r. o jednostkach badawczo-rozwojowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 33, poz. 388, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”;

2) rozporządzenia Ministra Nauki z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu gospodarki finansowej jednostek badawczo-rozwojowych (Dz. U. Nr 153, poz. 1764);

3) rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 15 października 2007 r. w sprawie zmiany nazwy Państwowego Zakładu Higieny w Warszawie (Dz. U. Nr 203, poz. 1466);

4) niniejszego Statutu;

5) innych powszechnie obowiązujących aktów prawnych.

§ 2

1. Siedzibą NIZP-PZH jest miasto stołeczne Warszawa.

2. Nadzór nad NIZP-PZH sprawuje minister właściwy do spraw zdrowia.

3. NIZP-PZH posiada osobowość prawną.

4. NIZP-PZH ma prawo używania pieczęci okrągłej zawierającej pośrodku wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej a w otoku napis Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny.

Rozdział 2

Zadania

§ 3

Przedmiotem działalności NIZP-PZH jest prowadzenie badań naukowych i prac usługowo-badawczych z zakresu zdrowia publicznego dostosowanych do potrzeb ochrony zdrowia ludności.

§ 4

Zakres działania NIZP-PZH obejmuje w szczególności:

1) projektowanie, organizowanie i prowadzenie badań oraz opracowywanie naukowych podstaw i kierunków działania w następujących obszarach zdrowia publicznego: epidemiologia, statystyka medyczna, promocja zdrowia, komunikacja społeczna w zdrowiu, zdrowie środowiskowe, higiena komunalna, ekonomika zdrowia, organizacja ochrony zdrowia, podstawowa opieka zdrowotna, ratownictwo medyczne, szpitalnictwo, bakteriologia, wirusologia, mikologia, immunopatologia, parazytologia, entomologia, badanie nowych antybiotyków i związków biologicznie czynnych, jakość i bezpieczeństwo produktów immunologicznych i produktów krwiopochodnych, bezpieczeństwo żywności, jakość naturalnych tworzyw uzdrowiskowych, bezpieczeństwo przedmiotów użytku, toksykologia środowiskowa, kontrola skażeń środowiska zewnętrznego, ochrona radiologiczna i radiobiologia, wychowanie zdrowotne oraz inne obszary i specjalności medycyny zapobiegawczej;

2) współdziałanie w realizacji prac, o których mowa w pkt 1, prowadzonych przez inne jednostki lub organy, w szczególności przez Głównego Inspektora Sanitarnego;

3) opracowywanie analiz i ocen działalności służby zdrowia oraz stanu i rozwoju nauki w dziedzinach objętych problematyką NIZP-PZH;

4) inicjowanie i projektowanie prac w zakresie doskonalenia metod prowadzenia badań naukowych i prac badawczo-rozwojowych, a w szczególności śledzenie rozwoju nauk będących przedmiotem zainteresowania NIZP-PZH oraz inicjowanie prac w celu przystosowania najnowszych zdobyczy wiedzy do potrzeb ochrony zdrowia publicznego;

5) udział i pomoc przy wprowadzaniu osiągnięć nauki w zakresie określonym w pkt 1 do praktycznej działalności służby zdrowia;

6) podnoszenie naukowych i zawodowych kwalifikacji pracowników NIZP-PZH, Państwowej Inspekcji Sanitarnej i innych instytucji poprzez szkolenie na różnych poziomach, w tym podyplomowe, oraz współdziałanie w szkoleniu prowadzonym przez inne placówki w zakresie statutowych zadań NIZP-PZH;

7) prowadzenie badawczej i usługowej działalności diagnostycznej oraz profilaktycznej na rzecz ochrony zdrowia ludności, a zwłaszcza w następujących obszarach:

a) monitorowanie i ocena sytuacji zdrowotnej ludności Polski z uwzględnieniem ważnych społecznie chorób zakaźnych i niezakaźnych, badanie chorobowości szpitalnej,

b) działanie na rzecz zapobiegania i zwalczania chorób zakaźnych i zakażeń,

c) diagnostyka bakteriologiczna, wirusologiczna, mikologiczna, immunologiczna, parazytologiczna i histopatologiczna,

d) kontrola jakości i ocena bezpieczeństwa produktów immunologicznych i produktów krwiopochodnych stosowanych w rozpoznawaniu, zapobieganiu i zwalczaniu chorób zakaźnych u ludzi,

e) diagnostyka skażeń środowiska zewnętrznego i związanych z tym zagrożeń stanu zdrowia ludności,

f) ocena ryzyka w zakresie chemicznych, biologicznych i fizycznych zanieczyszczeń żywności i materiałów do kontaktu z żywnością,

g) ocena środków spożywczych, wody i substancji dodatkowych w zakresie bezpieczeństwa żywności, a także nowych technologii oraz materiałów do kontaktu z żywnością, przedmiotów użytku, naturalnych tworzyw uzdrowiskowych i ich produktów pochodnych,

h) ocena bezpieczeństwa środków ochrony roślin oraz bezpieczeństwa i skuteczności produktów biobójczych, w tym stosowanych do dezynfekcji, dezynsekcji, sterylizacji i deratyzacji,

i) ocena higieniczna materiałów stosowanych w budownictwie oraz preparatów, materiałów i wyrobów kontaktujących się z żywnością i wodą przeznaczoną do spożycia,

j) organizacja i ekonomika ochrony zdrowia,

k) ocena poziomu radiacji w elementach środowiska i urządzeniach,

I) badania specjalistyczne i odwoławcze w innych obszarach zdrowia publicznego;

8) sprawowanie specjalistycznego nadzoru w dziedzinie epidemiologii, mikrobiologii sanitarnej i higieny, a zwłaszcza:

a) analiza i ocena, jak również opracowywanie, doskonalenie i ujednolicanie metod badawczych stosowanych w jednostkach organizacyjnych służby sanitarno-epidemiologicznej oraz w zakładach uzdrowiskowych,

b) sporządzanie opinii, ekspertyz i udzielanie konsultacji w sytuacjach zagrożeń zdrowia,

c) inicjowanie (konsultowanie aktów prawnych w szczególności z dziedziny zdrowia publicznego, higieny i epidemiologii;

9) określanie kierunków i zakresu promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, opracowywanie założeń programów oświaty zdrowotnej oraz konsultowanie i opiniowanie wydawnictw i materiałów z tej dziedziny;

10) upowszechnianie wyników badań naukowych i prac rozwojowych, a w szczególności opracowywanie dokumentacji i informacji naukowo-technicznej oraz prowadzenie działalności wydawniczej w dziedzinach zainteresowań NIZP-PZH;

11) prowadzenie prac normalizacyjnych i unifikacyjnych w zakresie ustalonym przez ministra właściwego do spraw zdrowia;

12) wykonywanie innych zadań zleconych przez ministra właściwego do spraw zdrowia.

§ 5

Podczas wykonywania zadań, NIZP-PZH w szczególności współpracuje z Polską Akademią Nauk, szkołami wyższymi, jednostkami badawczo-rozwojowymi, jednostkami organizacyjnymi służby zdrowia oraz stowarzyszeniami naukowymi i zawodowymi w kraju, a także współpracuje i utrzymuje łączność z odpowiednimi organizacjami i instytucjami za granicą.

Rozdział 3

Organy

§ 6

Organami NIZP-PZH są:

1) dyrektor;

2) rada naukowa.

§ 7

1. Dyrektor kieruje NIZP-PZH, a w szczególności:

1) ustala plany działalności NIZP-PZH;

2) prowadzi politykę kadrową;

3) zarządza mieniem i odpowiada za wyniki działalności NIZP-PZH;

4) reprezentuje NIZP-PZH;

5) podejmuje decyzje we wszystkich sprawach dotyczących NIZP-PZH, z wyjątkiem spraw należących do zakresu działania rady naukowej.

2. Dyrektora powołuje na okres 5 lat minister właściwy do spraw zdrowia spośród kandydatów wyłonionych w drodze konkursu, po zasięgnięciu opinii rady naukowej.

3. Dyrektora odwołuje minister właściwy do spraw zdrowia po zasięgnięciu opinii rady naukowej.

4. Dyrektor zarządza przy pomocy:

1) zastępcy dyrektora ds. naukowych;

2) zastępcy dyrektora ds. epidemiologii i mikrobiologii;

3) zastępcy dyrektora ds. szkolenia podyplomowego i współpracy w zakresie zdrowia publicznego;

4) zastępcy dyrektora ds. zdrowia środowiskowego;

5) zastępcy dyrektora ds. administracyjno-ekonomicznych;

6) głównego księgowego.

5. Dyrektor, po zasięgnięciu opinii rady naukowej, powołuje i odwołuje zastępców dyrektora oraz kierowników komórek organizacyjnych prowadzących badania naukowe lub prace badawczo-rozwojowe.

6. Głównego księgowego oraz kierowników komórek organizacyjnych, niewymienionych w ust. 5, zatrudnia dyrektor.

7. Zastępcy dyrektora i główny księgowy kierują podległymi im bezpośrednio komórkami organizacyjnymi w zakresie ustalonym przez dyrektora.

8. Dyrektor może powołać kolegium lub inne organy opiniodawczo-doradcze dyrektora.

9. Członków organów, o których mowa w ust. 8, powołuje i odwołuje dyrektor.

§ 8

1. Rada naukowa jest organem stanowiącym, inicjującym, opiniodawczym i doradczym NIZP-PZH w zakresie jego działalności statutowej oraz w sprawach rozwoju kadry naukowej i badawczo-technicznej.

2. Rada naukowa jest uprawniona do zajmowania stanowiska we wszystkich sprawach dotyczących działalności NIZP-PZH.

3. Zadania rady naukowej i uprawnienia jej członków określa ustawa.

4. Rada naukowa działa na podstawie uchwalonego przez siebie regulaminu.

5. W skład rady naukowej w liczbie 40 członków wchodzą:

1) pracownicy NIZP-PZH ze stopniem naukowym lub tytułem naukowym, zatrudnieni w pełnym wymiarze czasu pracy, w liczbie 20 osób;

2) pracownicy badawczo-techniczni lub naukowi bez stopnia lub tytułu naukowego, zatrudnieni w NIZP-PZH w pełnym wymiarze czasu pracy, w liczbie 4 osób;

3) osoby spoza NIZP-PZH posiadające tytuł naukowy lub stopień naukowy doktora habilitowanego, a także osoby wyróżniające się wiedzą i praktycznym dorobkiem w dziedzinie objętej zakresem działania NIZP-PZH, w liczbie 16 osób.

6. Członków rady naukowej, o których mowa w ust 5 pkt 1 i 2, wybierają w głosowaniu tajnym pracownicy NIZP-PZH na okres 4 lat.

7. Członków rady naukowej zatrudnionych poza NIZP-PZH powołuje na okres 4 lat minister właściwy do spraw zdrowia spośród kandydatów wskazanych przez NIZP-PZH.

8. Rada naukowa wybiera w tajnym głosowaniu przewodniczącego i jego zastępców.

9. Przewodniczącym rady naukowej może być tylko osoba posiadająca tytuł naukowy lub stopień naukowy doktora habilitowanego.

10. Funkcja członka rady naukowej nie może być łączona z funkcją dyrektora, jego zastępcy lub głównego księgowego.

11. W posiedzeniu rady naukowej biorą udział dyrektor, przedstawiciele zakładowych organizacji związkowych oraz inne osoby zaproszone przez przewodniczącego rady naukowej.

Rozdział 4

Pracownicy

§ 9

1. NIZP-PZH może zatrudniać:

1) pracowników naukowych;

2) pracowników badawczo-technicznych;

3) pracowników inżynieryjno-technicznych;

4) pracowników administracyjno-ekonomicznych,

5) pracowników bibliotecznych i pracowników dokumentacji naukowej;

6) pracowników służby zdrowia;

7) pracowników na stanowiskach robotniczych;

8) pracowników obsługi i innych.

2. Obowiązki pracowników określa w szczególności ustawa.

§ 10

1. Pracownikiem naukowym jest osoba o wymaganych ustawą kwalifikacjach naukowych i wysokim poziomie etycznym, zatrudniona na stanowisku: profesora, docenta, adiunkta i asystenta.

2. Podstawowym obowiązkiem pracownika naukowego jest realizowanie celów i zadań NIZP-PZH, a w szczególności prowadzenie działalności naukowej i rozwojowej, zapewniającej stały rozwój nauki i techniki.

3. Pracownika naukowego NIZP-PZH zatrudnia się na podstawie mianowania albo przez zawarcie umowy o pracę.

4. Tryb i zasady zatrudniania pracowników naukowych oraz pozostałych pracowników, a także ich uprawnienia określa w szczególności ustawa.

Rozdział 5

Struktura organizacyjna

§ 11

1. Strukturę organizacyjną NIZP-PZH, odpowiadającą przedmiotowi i zakresowi jego działania, określa regulamin organizacyjny NIZP-PZH, ustalony przez dyrektora, po zasięgnięciu opinii rady naukowej, zakładowych organizacji związkowych i rady pracowników.

2. Dyrektor, po zasięgnięciu opinii rady naukowej i uzyskaniu zgody ministra właściwego do spraw zdrowia może tworzyć oddziały terenowe poza siedzibą NIZP-PZH.

Rozdział 6

Gospodarka finansowa

§ 12

1. NIZP-PZH prowadzi samodzielną gospodarkę finansową zgodnie z zasadami określonymi ustawą.

2. Podstawą gospodarki finansowej NIZP-PZH jest plan rzeczowo-finansowy ustalony przez dyrektora, po zaopiniowaniu przez radę naukową.

3. Działalność profilaktyczna i usługowa działalność diagnostyczna wymieniona w § 4 pkt 7 jest finansowana na zasadzie odpłatności przez zleceniodawców.

4. NIZP-PZH sporządza roczne sprawozdanie finansowe, które podlega badaniu przez biegłego rewidenta na podstawie przepisów o rachunkowości.

5. Wyboru biegłego rewidenta dokonuje dyrektor.

§ 13

1. Realizując zadania związane z prowadzonymi badaniami naukowymi lub pracami rozwojowymi, NIZP-PZH może prowadzić działalność gospodarczą w zakresie:

1) opracowywania i wydawania analiz, opinii i ekspertyz naukowych;

2) działalności wydawniczej;

3) korzystania z przysługujących NIZP-PZH praw autorskich, zgodnie z odrębnymi przepisami prawa.

2. W celu przystosowania wyników prowadzonych prac do zastosowania w praktyce oraz w ramach upowszechniania wyników tych prac, NIZP-PZH prowadzi działalność gospodarczą w zakresie określonym w § 4 niniejszego statutu.

3. NIZP-PZH może także prowadzić działalność gospodarczą w zakresie:

1) organizacji i obsługi sympozjów, zjazdów, konferencji, kursów, posiedzeń naukowo-szkoleniowych organizowanych przez NIZP-PZH lub przy współudziale NIZP-PZH, imprez o podobnym charakterze oraz imprez towarzyszących;

2) korzystania z przysługujących NIZP-PZH praw autorskich w zakresie nieobjętym w ust. 1 pkt 3;

3) sprzedaży praw do korzystania z zastrzeżonych przez NIZP-PZH znaków;

4) sprzedaży, najmu lub dzierżawy nieruchomości i mienia ruchomego NIZP-PZH;

5) wykonywania badań i analiz ekonomicznych oraz technicznych;

6) sprzedaży pożytków naturalnych;

7) usług kserograficznych i graficznych;

8) usług konsultingowych i działalności doradczej w zakresie zdrowia publicznego;

9) innym, związanym z działalnością NIZP-PZH.

Rozdział 7

Reprezentacja i przedstawicielstwo

§ 14

1. Dyrektor jest upoważniony do samodzielnego dokonywania czynności prawnych w imieniu NIZP-PZH, a zastępcy oraz pełnomocnicy w granicach przyznanych im uprawnień.

2. Dyrektor może wyznaczyć pełnomocników do wykonania określonych zadań ustalając zakres i czas ich działalności.

3. Do skuteczności czynności prawnych, dokonywanych przez osoby określone w ust. 1, obejmujących rozporządzanie mieniem, którego wartość przekracza pięć tysięcy złotych lub czynności mogących spowodować powstanie zobowiązań powyżej tej kwoty, wymagane jest współdziałanie co najmniej dwóch uprawnionych osób.