Akt prawny
archiwalny
Wersja archiwalna od 2004-09-23 do 2004-12-31
Wersja archiwalna od 2004-09-23 do 2004-12-31
archiwalny
KOMUNIKAT GŁÓWNEGO INSPEKTORA SANITARNEGO
z dnia 15 marca 2004 r.
w sprawie zasad przeprowadzania szczepień ochronnych przeciw chorobom zakaźnym w 2004 roku
(ostatnia zmiana: Dz.U.M.Z. z 2004 r., Nr 11, poz. 107)
Na podstawie art. 14 ust. 9 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o chorobach zakaźnych i zakażeniach (Dz. U. Nr 126, poz. 1384 oraz z 2003 r. Nr 45, poz. 391) ustala się, co następuje:
§ 1
Wprowadza się Program Szczepień Ochronnych na 2004 rok, zawierający jednolity schemat stosowania poszczególnych szczepionek oraz wskazania do szczepień obowiązkowych i zalecanych, który stanowi załącznik [1] do komunikatu.
§ 2
Komunikat wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
Załącznik do Komunikatu
Głównego Inspektora Sanitarnego
w sprawie zasad przeprowadzania szczepień ochronnych
przeciw chorobom zakaźnym w 2004 roku
PROGRAM
SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH NA ROK 2004
Program Szczepień Ochronnych (PSO) składa się z następujących części:
l.* Szczepienia obowiązkowe – kalendarz szczepień
A. Szczepienia obowiązkowe dzieci i młodzieży według wieku
B. Szczepienia obowiązkowe osób narażonych w sposób szczególny na zakażenie
II.* Szczepienia zalecane – niefinansowane ze środków znajdujących się w budżecie Ministra Zdrowia
III.* Informacje uzupełniające
|
|
* Szczepienia określone w części l. i II. są szczepieniami zleconymi przez Ministra Zdrowia do wykonania Narodowemu Funduszowi Zdrowia w oparciu o przepisy ustawy z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz. U. Nr 45, poz. 391)
PROGRAM SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH
l. A. SZCZEPIENIA OBOWIĄZKOWE DZIECI l MŁODZIEŻY WEDŁUG WIEKU
| Wiek | Szczepienie przeciw | Uwagi | |
| 1 | 2 | 3 | 4 |
| 1 rok życia | w ciągu 24 godzin po urodzeniu | WZW typu B – domięśniowo | Szczepienie noworodków przeciw gruźlicy winno być wykonane jednocześnie lub nie później niż w 24 godz. od szczepienia przeciw WZW typu B. |
| GRUŹLICY – śródskórnie szczepionką BCG | |||
|
| 2 miesiąc życia (po 6 tygodniach od szczepienia przeciw gruźlicy i WZW typu B) | WZW typu B – domięśniowo | Druga dawka szczepienia podstawowego przeciw WZW typu B podawana jest w odstępie sześciotygodniowym od pierwszej dawki a trzecia dawka uzupełniająca szczepienia podstawowego po 6 miesiącach od pierwszej dawki. |
| BŁONICY, TĘŻCOWI, KRZTUŚCOWI – podskórnie lub domięśniowo szczepionką DTP | |||
|
| przełom 3 i 4 miesiąca życia (po 6 tygodniach od poprzedniego szczepienia) | BŁONICY, TĘŻCOWI, KRZTUŚCOWI – podskórnie lub domięśniowo szczepionką DTP | Dawkę drugą szczepionki WZW typu B należy podać w 2 miesiącu życia jednocześnie z pierwszą dawką szczepionki DTP, a dawkę trzecią na przełomie 6 i 7 miesiąca życia. |
| POLIOMYELITIS – podskórnie lub domięśniowo szczepionką inaktywowaną IPV (1, 2, 3 typ wirusa) pierwsza dawka | Przeciw POLIOMYELITIS dzieci w 1 roku życia pierwsze dwie dawki – szczepionką inaktywowaną IPV. Pierwsza dawka na przełomie 3 i 4 miesiąca życia jednocześnie z drugą dawką szczepionki DTP. Druga dawka w 5 miesiącu życia jednocześnie z trzecią dawką szczepionki DTP. | ||
|
| 5 miesiąc życia (po 6 tygodniach od poprzedniego szczepienia) | BŁONICY, TĘŻCOWI, KRZTUŚCOWI – podskórnie lub domięśniowo szczepionką DTP | |
| POLIOMYELITIS – podskórnie lub domięśniowo szczepionką inaktywowaną IPV (1, 2, 3 typ wirusa) druga dawka | Trzy pierwsze dawki szczepienia podstawowego DTP podawane są w odstępach sześciotygodniowych. | ||
| Dzieciom z przeciwwskazaniami do szczepienia przeciw krztuścowi nie wykonuje się szczepienia DTP. Dzieciom tym należy zastosować domięśniowo szczepionkę DTaP (z bezkomórkowym komponentem krztuścowym), w cyklu obowiązkowego szczepienia DTP. | |||
| 1 rok życia | przełom 6 i 7 miesiąca życia (po 6 tygodniach od poprzedniego szczepienia) | WZW typu B – domięśniowo |
|
|
| |||
| Patrz również – „Informacje uzupełniające" – część III PSO | |||
|
| 12 miesiąc życia | GRUŹLICY – śródskórnie szczepionką BCG | Szczepione są dzieci, u których w wyniku pierwszego szczepienia BCG nie wystąpiły blizny bądź wystąpiły blizny poszczepienne o średnicy mniejszej niż 3 mm. Dzieciom ze styczności z chorym na gruźlicę należy wykonać próbę tuberkulinową i szczepić dzieci tuberkulinoujemne w dniu odczytania próby. |
| 2 rok życia | 13–14 miesiąc życia | Odrze, śwince, różyczce, żywą szczepionką skojarzoną | Szczepienie podstawowe. Podawane w wywiadzie przebycie zachorowania na odrę, świnkę lub różyczkę nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia; szczepionkę należy podać po upływie dwóch miesięcy od wyzdrowienia. |
| 2 rok życia | 16–18 miesiąc życia | BŁONICY, tężcowi, KRZTUŚCOWI – podskórnie lub domięśniowo szczepionką DTP | Czwarta dawka, uzupełniająca szczepienia podstawowego DTP i trzecia dawka uzupełniająca szczepienia podstawowego przeciw polio. |
| 1 | 2 | 3 | 4 |
|
|
| POLIOMYELITIS – podskórnie lub domięśniowo szczepionką inaktywowaną IPV (1, 2, 3 typ wirusa) – trzecia dawka | Dzieci z przeciwwskazaniami do podania preparatu zawierającego komórkowy komponent krztuśca, które w pierwszym roku życia otrzymały trzy dawki DTaP, należy zaszczepić domięśniowo czwartą dawką DTaP. |
| Według zaleceń producenta, w 1 i 2 roku życia | Haemophilus influenzae typu b.* | Szczepionkę przeciw zakażeniu HiB stosować według zaleceń producenta w pierwszym i drugim roku życia wyłącznie dzieciom z domów dziecka. Można stosować jednocześnie z innymi szczepionkami, np. DTP, w oddzielnych iniekcjach. | |
| Okres przedszkolny | 6 rok życia | BŁONICY, tężcowi, KRZTUŚCOWI – podskórnie lub domięśniowo szczepionką DTaP zawierająca acelularny komponent krztuśca | Pierwsza dawka przypominająca szczepionki przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (komponent acelularny). |
|
| Patrz również – „Informacje uzupełniające" – część III PSO | ||
| POLIOMYELITIS – doustnie szczepionką atenuowaną poliwalentną OPV (1, 2, 3 typ wirusa) | Dawka przypominająca | ||
| 7 rok życia | ODRZE – podskórnie lub domięśniowo szczepionką żywą – wg zaleceń producenta | Dawka przypominająca. Podawane w wywiadzie przebycie zachorowania na odrę nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia; szczepionkę należy podać po upływie, co najmniej dwóch miesięcy od wyzdrowienia. | |
| Szczepienie przeciw odrze wykonuje się dzieciom podejmującym naukę w szkole. | |||
| Zamiast monowalentnej szczepionki przeciw odrze można podać szczepionkę potrójną przeciw odrze, śwince i różyczce na zasadzie szczepienia zalecanego. | |||
| po 6 tygodniach od szczepienia przeciw ODRZE | GRUŹLICY – śródskórnie szczepionką BCG | Szczepienie bez próby tuberkulinowej. Dzieciom ze styczności z chorym na gruźlicę należy wykonać próbę tuberkulinową Mantoux i szczepić dzieci tuberkulinoujemne w dniu odczytania próby. | |
| Szkoła podstawowa i gimnazjum | 12 rok życia | GRUŹLICY – śródskórnie szczepionką BCG | Tylko dzieci z ujemnym wynikiem próby tuberkulinowej Mantoux. Szczepienie należy wykonać w dniu odczytania próby. |
| 13 rok życia | RÓŻYCZCE – podskórnie lub domięśniowo – wg zaleceń producenta | Tylko dziewczęta. | |
| 14 rok życia | WZW typu B – domięśniowo | Szczepienie należy podać młodzieży w gimnazjum (l lub II klasa). | |
|
| 3-krotnie w cyklu 0; 1; 6 miesięcy | Nie należy szczepić osób uprzednio szczepionych podstawowo przeciw WZW typu B w ramach szczepień zalecanych. | |
| Nie przewiduje się dawek przypominających. | |||
|
|
| BŁONICY, TĘŻCOWI – podskórnie lub domięśniowo szczepionką Td | Druga dawka przypominająca. Szczepienie można podać jednocześnie (tzn. w ciągu 24 godz.) ze szczepieniem przeciw WZW typu B. |
| Szkoła ponadpodstawowa | 19 rok życia lub ostatni rok nauki w szkole | BŁONICY, tężcowi – podskórnie lub domięśniowo szczepionką Td | Trzecia dawka przypominająca; nie powinna być podana wcześniej niż po upływie 3 lat od ostatniej dawki szczepionki Td. |
|
|
* Szczepienia przeciwko Haemophilus influenzae typu b zostaną wprowadzone jako szczepienia obowiązkowe dla całej populacji dzieci w 1 i 2 roku życia po nowelizacji rozporządzenia Ministra Zdrowia, z dnia 19.12.2002 roku, w sprawie wykazu obowiązkowych szczepień ochronnych.
l. B. SZCZEPIENIA OBOWIĄZKOWE OSÓB NARAŻONYCH W SPOSÓB SZCZEGÓLNY NA ZAKAŻENIE
| Szczepienie przeciw | Osoby podlegające szczepieniu | Uwagi |
| 1 | 2 | 3 |
| GRUŹLICY – śródskórnie szczepionką BCG | – tuberkulinoujemni studenci akademii medycznych i uczniowie policealnych szkół medycznych (w pierwszym miesiącu nauki) niezbadani próbami tuberkulinowymi w ciągu ostatnich 12 miesięcy. | Szczepienie należy wykonać w dniu odczytania próby tuberkulinowej Mantoux. |
| WZW typu B – domięśniowo | – osoby wykonujące zawód medyczny narażone na zakażenie | Szczepienia podstawowe wg schematu: |
|
| – uczniowie średnich i policealnych szkół medycznych oraz studenci akademii medycznych w ciągu pierwszego roku szkolnego/akademickiego | 0; 1; 6 miesięcy. Nieszczepienie osób uprzednio szczepionych podstawowe p/WZW typu B. |
|
| – osoby z bliskiego otoczenia chorych na WZW typu B i nosicieli HBV (domownicy oraz osoby przebywające w zakładach opiekuńczych, wychowawczych i zakładach zamkniętych) | Szczepień przypominających nie przewiduje się |
|
| – chorzy z przewlekłym uszkodzeniem nerek, zwłaszcza osoby dializowane oraz z przewlekłym uszkodzeniem wątroby o etiologii wirusowej, autoimmunologicznej, metabolicznej lub alkoholowej, przede wszystkim z przewlekłym zakażeniem HCV | Przewiduje się dawkę szczepionki zalecaną przez producenta dla osób z chorobami przewlekłymi, zwłaszcza dializowanych. Schemat szczepienia według wskazań producenta. Dawki przypominające według zaleceń lekarza leczącego. |
|
| – zakażeni HIV a także dzieci z wrodzonym lub nabytym defektem odporności | |
|
| – osoby przygotowywane do zabiegów wykonywanych w krążeniu pozaustrojowym | |
| BŁONICY – podskórnie szczepionką monowalentną (d, D), lub skojarzoną ze szczepionką przeciwtężcowi (Td, DT) | – ze wskazań indywidualnych | Szczepienia w zależności od sytuacji epidemiologicznej – o ile obowiązek szczepień zostanie nałożony w drodze rozporządzenia przez Ministra Zdrowia lub w drodze rozporządzeń wydawanych przez wojewodów |
| – osoby ze styczności z chorymi na błonicę | ||
| – w zależności od sytuacji epidemiologicznej | ||
| DUROWI BRZUSZNEMU – podskórnie szczepionką monowalentną (Ty), lub skojarzoną ze szczepionką przeciwtężcowi (TyT) | – ze wskazań indywidualnych | |
| – w zależności od sytuacji epidemiologicznej |
| 1 | 2 | 3 |
| WŚCIEKLIŹNIE – domięśniowo lub podskórnie | – ze wskazań indywidualnych, osoby podejrzane o zakażenie wirusem wścieklizny | Patrz również – „Informacje uzupełniające" – część III PSO |
| TĘŻCOWI – podskórnie | – ze wskazań indywidualnych, narażone na zakażenie tężcem |
|
II. SZCZEPIENIA ZALECANE
NIEFINANSOWANE ZE ŚRODKÓW ZNAJDUJĄCYCH SIĘ W BUDŻECIE MINISTRA ZDROWIA patrz „Informacje uzupełniające" (cz. IV PSO)
| Szczepienie przeciw | Szczególnie zalecane osobom | Uwagi |
| 1 | 2 | 3 |
| WZW typu B – domięśniowo; dawkowanie i cykl szczepień wg zaleceń producenta szczepionki | – osobom, które ze względu na tryb życia lub wykonywane zajęcia są narażone na zakażenia związane z uszkodzeniem ciągłości tkanek lub poprzez kontakt seksualny | Zaleca się szczepienia podstawowe, w cyklu 0, 1, 6. Nieszczepienie osób uprzednio zaszczepionych podstawowo. Nie stosować dawek przypominających |
| – przewlekle chorym o wysokim ryzyku zakażenia nieszczepionym w ramach szczepień obowiązkowych | ||
| – chorym przygotowywanym do zabiegów operacyjnych | ||
| – dzieciom i młodzieży, nie objętym dotąd szczepieniami obowiązkowymi | ||
| – osobom dorosłym, zwłaszcza w wieku starszym | ||
| WZW typu A – domięśniowo; dawkowanie i cykl szczepień wg zaleceń producenta szczepionki | – osobom wyjeżdżającym do krajów o wysokiej zapadalności na WZW typu A |
|
| – osobom zatrudnionym przy produkcji i dystrybucji żywności | ||
| – dzieciom w wieku przedszkolnym, szkolnym i młodzieży, które nie chorowały na WZW typu A | ||
| ODRZE, ŚWINCE, RÓŻYCZCE – podskórnie jedną dawką szczepionki skojarzonej | – dzieciom w 7 roku życia zamiast obowiązkowego szczepienia przeciw odrze | Podawane w wywiadzie przebycie zachorowań na odrę, świnkę lub różyczkę nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia; szczepionkę należy podać po upływie 2 miesięcy od wyzdrowienia |
| (skreślona) |
|
|
| GRYPIE – dawkowanie i cykl szczepień wg wskazań producenta szczepionki | ze wskazań klinicznych i indywidualnych: | Według zaleceń producenta. Szczepionki ważne są tylko jeden rok ze względu na coroczne zmiany składu według zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia |
| – przewlekle chorym (astma, cukrzyca, niewydolność układu krążenia, oddychania, nerek) | ||
| – w stanach obniżonej odporności | ||
| – w podeszłym wieku | ||
| ze wskazań epidemiologicznych: | ||
| – pracownikom ochrony zdrowia, szkół, handlu, transportu, budownictwa oraz osobom narażonym na kontakty z dużą liczbą ludzi, bądź pracującym na otwartej przestrzeni |
| 1 | 2 | 3 |
| KLESZCZOWEMU ZAPALENIU MÓZGU – dawkowanie i cykl szczepień wg zaleceń producenta szczepionki | – przebywającym na terenach o nasilonym występowaniu tej choroby: w szczególności osobom zatrudnionym przy eksploatacji lasu, stacjonującemu wojsku, funkcjonariuszom straży pożarnej i granicznej, rolnikom, młodzieży odbywającej praktyki oraz turystom i uczestnikom obozów i kolonii | Szczepienie według wskazań producenta |
| Zakażeniom wywoływanym przez HAEMOPHILUS INFLUNZAE typu b – domięśniowo lub podskórnie, dawkowanie i cykl szczepień wg zaleceń producenta szczepionki | – dzieciom od 2 miesiąca życia nie objętym szczepieniami obowiązkowymi dla zapobiegania zapaleniom opon mózgowo-rdzeniowych, posocznicy, zapaleniom nagłośni itp. | Szczepienia przeciw zakażeniu Hib stosować według zaleceń producenta. Można stosować jednocześnie z innymi szczepionkami np. DTP w oddzielnych iniekcjach |
| BŁONICY, TĘŻCOWI – podskórnie lub domięśniowo, Td, dawkowanie i cykl szczepień wg zaleceń producenta szczepionki | – osobom dorosłym powyżej 19 roku życia (szczepionym podstawowe) pojedyncze dawki przypominające, co 10 lat, a nieszczepionym w przeszłości – szczepienie podstawowe. |
|
| – osobom w podeszłym wieku, które ze względu na wykonywane zajęcia są narażone na zakażenie | ||
| RÓŻYCZCE – podskórnie lub domięśniowo – dawkowanie wg wskazań producenta szczepionki | – młodym kobietom, zwłaszcza pracującym w środowiskach dziecięcych (przedszkola, szkoły, szpitale, przychodnie), dla zapobiegania różyczce wrodzonej szczególnie nieszczepionym w 13 roku życia lub, jeżeli od szczepienia podstawowego w 13 roku życia minęło więcej niż 10 lat | Nie szczepić w okresie ciąży. Przez trzy miesiące po szczepieniu nie należy zachodzić w ciążę |
| Zakażeniom wywoływanym przez STREPTOCOCCUS PNEUMONIAE – domięśniowo lub podskórnie pojedynczą dawką wg wskazań producenta szczepionki | – osobom w wieku powyżej 65 lat | Nie szczepić w okresie ciąży |
| – dzieciom powyżej 2 roku życia oraz dorosłym z grup podwyższonego ryzyka zakażeń (chorującym na przewlekłe choroby serca i płuc, cukrzycę, chorobę alkoholową, anemię sierpowatokrwinkową, zespół nerczycowy, nabyte i wrodzone niedobory odporności) | ||
| – osobom po zabiegu usunięcia śledziony | ||
| – osobom z chorobą Hodgkina | ||
| Zakażeniom wywołanym przez NElSSERlA MENINGITIDIS z gr. C – szczepionka monowalentna skoniugowana | – dzieciom powyżej 2 miesiąca życia i dla dorosłych |
|
| – osobom po splenektomii | ||
| ŻÓŁTEJ GORĄCZCE | – wyjeżdżającym za granicę, wg wymogów kraju docelowego, zgodnie z zaleceniami Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych. Dotyczy w szczególności krajów Afryki oraz Azji Południowej | Nie szczepić osoby uczulonej na białko kurze. Uwaga: również wykonanie szczepienia jest odpłatne |
| JAPOŃSKIEMU ZAPALENIU MÓZGU | – osobom podróżującym w rejony Azji Południowo-Wschodniej i Australii. Szczepienie uzależnione od sytuacji endemicznej rejonu występowania choroby | Zalecane osobom podróżującym do terenów wiejskich i leśnych. Uwaga: wykonanie szczepienia jest odpłatne |
| 1 | 2 | 3 |
| WIETRZNEJ OSPIE – podskórnie dawkowanie wg zaleceń producenta szczepionki | – osobom, które nie chorowały na ospę wietrzną |
|
| – dzieciom i młodzieży z ostrą białaczką limfoblastyczną w okresie remisji |
III. INFORMACJE UZUPEŁNIAJĄCE
A. SZCZEPIENIA PRZECIW WIRUSOWEMU ZAPALENIU WĄTROBY TYPU B (WZW typu B)
1. Szczepienia podstawowe noworodków i niemowląt wykonywane są trzema dawkami szczepionki w cyklu zbliżonym do: 0; 1; 6 miesięcy. Pierwsza dawka podawana jest w ciągu 24 godzin po urodzeniu (najlepiej w ciągu 12 godzin), jednocześnie ze szczepieniem przeciw gruźlicy. Druga dawka szczepienia pierwotnego po 6 tygodniach od poprzedniej, jednocześnie ze szczepieniem przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi. Trzecia dawka, uzupełniająca szczepienia podstawowego, po 6 miesiącach od pierwszej dawki.
2. Szczepienia młodzieży w 14 roku życia (gimnazjaliści). Szczepienie należy wykonać dawką dla dzieci lub dla dorosłych w zależności od wieku dziecka i zaleceń producenta w cyklu: 0; 1; 6 miesięcy w czasie nauki w l lub II klasie. Szczepienia zaleca się rozpoczynać wiosną uczniom klasy l podając przed wakacjami dwie dawki, a dawkę trzecią – jesienią (w klasie II).
3. Szczepienia osób z bliskiego otoczenia chorych na WZW typu B i nosicieli HBV narażonych w sposób szczególny na zakażenie (domownicy oraz osoby przebywające w zakładach opiekuńczych, wychowawczych i zakładach zamkniętych) wykonywane są trzema dawkami szczepionki w cyklu: 0; 1; 6 miesięcy. Nie przewiduje się podawania dawek przypominających.
4. Szczepienia osób poddawanych zabiegom dializ wykonuje się z zastosowaniem dawek szczepionki zalecanych przez producenta dla osób dializowanych.
5. Niedopuszczalne jest odmawianie wykonania zabiegu medycznego związanego z naruszeniem ciągłości tkanek w przypadku nieprzeprowadzenia szczepienia przeciw WZW typu B.
B. SZCZEPIENIE PRZECIW ODRZE
1. Szczepienie przypominające w 7 roku życia należy wykonać przed przypadającym w tym samym roku życia szczepieniem przeciw gruźlicy ze względu na długie gojenie się zmian po szczepieniu przeciw gruźlicy w czasie pierwszych dwóch miesięcy od podjęcia nauki w szkole.
2. Konieczne jest uzupełnienie dawki przypominającej szczepienia przeciw odrze dzieciom w 8–15 roku życia, które nie otrzymały jej we właściwym terminie, tj. w 7 rok życia.
C. SZCZEPIENIA PRZECIW ODRZE, ŚWINCE l RÓŻYCZCE
1. Szczepienie szczepionką potrójną przeciw odrze, śwince i różyczce należy podać w 13–14 miesiącu życia oraz w miejsce przypominającego szczepienia przeciw odrze w 7 roku życia.
2. (skreślony).
D. PRÓBY TUBERKULINOWE l SZCZEPIENIA PRZECIW GRUŹLICY
1. Próbę tuberkulinową przed szczepieniem BCG dzieciom zdrowym, nie pozostającym w styczności z chorym na gruźlicę, należy wykonywać w przypadku szczepienia dokonywanego w 12 roku życia lub później.
2. Szczepienia dzieci ze styczności z chorym na gruźlicę należy poprzedzić próbą tuberkulinową Mantoux i szczepić dzieci tuberkulinoujemne w dniu odczytania próby.
3. Studenci akademii medycznych i uczniowie policealnych szkół medycznych rozpoczynający naukę i niezbadani próbami tuberkulinowymi w ciągu ostatnich 12 miesięcy powinni wykonać to badanie w pierwszym miesiącu nauki, a osoby tuberkulinoujemne poddać się szczepieniu.
E. SZCZEPIENIA PRZECIW POLIOMYELITIS
1. Zgodnie z zaleceniami Polskiego Komitetu Certyfikacji Eradykacji Poliomyelitis, w celu wyeliminowania zachorowań towarzyszących szczepieniom, wprowadzono dla wszystkich niemowląt szczepionkę zabitą (IPV) jako pierwsze dwie dawki szczepienia. l dawkę podaje się podskórnie lub domięśniowo na przełomie 3 i 4 miesiąca życia (po 6 tygodniach od szczepienia poprzedniego) jednocześnie z drugą dawką szczepienia przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi, a II dawkę po 6 tygodniach jednocześnie z trzecią dawką szczepienia przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi. Trzecią dawkę szczepionki IPV w ramach szczepienia podstawowego (uzupełniającą) należy podać w 16–18 miesiącu życia jednocześnie ze szczepionką DTP.
2. W 6 roku życia należy podać szczepionkę OPV.
3. Dzieciom mającym trwałe przeciwwskazania do szczepienia szczepionką żywą (OPV) proponuje się wykonanie szczepienia szczepionką zabitą (IPV) podskórnie w cyklu jak szczepionką żywą.
F. SZCZEPIENIA PRZECIW BŁONICY, TĘŻCOWI l KRZTUŚCOWI
1. Szczepienia przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi wykonywane są szczepionką DTP, trzykrotnie w odstępach, co 6 tygodni w pierwszym roku życia (szczepienie pierwotne) oraz jeden raz w 2 roku życia (szczepienie uzupełniające).
Pierwsza dawka szczepionki podawana jest w 2 miesiącu życia, po 6 tygodniach od szczepienia przeciw gruźlicy i WZW B, jednocześnie z drugą dawką szczepionki przeciw WZW B. Druga dawka – na przełomie 3 i 4 miesiąca życia (po 6 tygodniach od szczepienia poprzedniego) jednocześnie ze szczepionką przeciw poliomyelitis (IPV). Trzecia dawka – w 5 miesiącu życia (po 6 tygodniach od szczepienia poprzedniego), jednocześnie z II dawką szczepionki przeciw poliomyelitis (IPV). Dawka czwarta – w 16–18 miesiącu życia, jednocześnie ze szczepionką inaktywowaną przeciw poliomyelitis (IPV).
2. Dzieciom mającym trwałe przeciwwskazania do szczepienia szczepionką komórkową przeciw krztuścowi zaleca się wykonanie szczepień szczepionką DTaP z bezkomórkowym komponentem krztuścowym – trzykrotnie w pierwszym roku życia i jeden raz w drugim roku, według schematu DTP, jeżeli nie ma przeciwwskazań do szczepienia komponentem acelularnym, lub szczepionką DT dwukrotnie w pierwszym roku życia i jeden raz w drugim roku. Wówczas w 2 miesiącu życia trzeba podać domięśniowo szczepionkę przeciw wzw typu B, a po 6 tygodniach jednocześnie zaszczepić pierwszą dawką DT (podskórnie) i pierwszą dawką szczepionki POLIO (IPV – podskórnie). Po następnych 6 tygodniach podać: drugą dawkę szczepionki DT (podskórnie) i jednocześnie – drugą dawkę szczepionki POLIO (IPV – podskórnie).
G. ORGANIZACJA SZCZEPIEŃ
1. Obowiązkowe szczepienia ochronne wykonują wyłącznie ŚWIADCZENIODAWCY w ramach umów zawartych z Narodowym Funduszem Zdrowia na świadczenie podstawowej opieki zdrowotnej lub innego zakresu świadczeń (np. z zakresu medycyny szkolnej), o ile tak przewiduje zawarta umowa.
2. Przeprowadzanie szczepień dzieci w wieku szkolnym na jesieni, tj. u rozpoczynających naukę, jest uzasadnione następującymi względami:
– chroni dzieci w nowym środowisku przed zakażeniami kontaktowymi,
– dopiero na jesieni większość dzieci urodzonych w danym roku osiąga wiek wskazany w programie szczepień ochronnych.
– zwykle wyprzedza sezonową zwyżkę zachorowań (styczeń – maj następnego roku kalendarzowego).
Jeżeli duża koncentracja szczepień utrudnia ich wykonanie, albo przemawiają za tym ważne względy organizacyjne, część szczepień (zwłaszcza u dzieci kończących szkoły podstawowe lub ponadpodstawowe) można przeprowadzić w l połowie roku kalendarzowego. Wówczas należy szczepić wcześniej (przed wakacjami) dzieci kończące określony wiek w danym roku kalendarzowym – tzn. dopuszcza się wcześniejsze o około pół roku szczepione dzieci w wieku szkolnym, a nie przekładanie ich na kolejny rok kalendarzowy.
1. Określony w części IA PSO wiek dziecka należy rozumieć jak w przykładzie: dziecko, które ukończyło 3 lata jest w czwartym roku życia.
Szczepienia określone w części l są szczepieniami zleconymi przez Ministra Zdrowia do wykonania Narodowemu Funduszowi Zdrowia w oparciu o przepisy ustawy z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz. U. Nr 45, poz. 391).
H. SZCZEPIENIA PRACOWNICZE
Z wyjątkiem szczepień przeciw WZW B pracowników wykonujących zawód medyczny, które to szczepienia są finansowane z budżetu Ministra Zdrowia, szczepienia ochronne wykonywane pracownikom zatrudnionym lub podejmującym pracę na stanowiskach, których wykaz podany jest w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 3 stycznia 2003 roku w sprawie wykazu stanowisk pracy oraz szczepień ochronnych wskazanych do wykonania pracownikom podejmującym pracę lub zatrudnionym na tych stanowiskach (Dz. U. Nr 5, poz. 60) są szczepieniami finansowanymi w całości przez pracodawców.
l. SZCZEPIENIA PRZECIW WŚCIEKLIŹNIE (POEKSPOZYCYJNE)
Wytyczne dotyczące swoistego zapobiegania wściekliźnie u osób mających kontakt ze zwierzęciem chorym lub podejrzanym o zachorowanie na wściekliznę. Przedstawiono również zasady immunoprofilaktyki czynno-biernej
| Rodzaj kontaktu ze zwierzęciem | Stan zdrowia zwierzęcia | Zapobieganie | |
| w chwili narażenia | podczas obserwacji weterynaryjnej 10-dniowa obserwacja weterynaryjna może być stosowana wyłącznie w odniesieniu do zwierząt takich ja pies i kot | ||
| 1 | 2 | 3 | 4 |
| Brak ran lub kontakt pośredni | – | – | nie wymaga |
| Oślinienie zdrowej skóry | – | – | nie wymaga |
| 1 | 2 | 3 | 4 |
| Oślinienie uszkodzonej skóry, lekkie pogryzienia i zadrapania | zwierzę zdrowe | objawy wścieklizny | Rozpoczęcie podawania szczepionki z chwilą zaobserwowania objawów wścieklizny u zwierzęcia |
| zwierzę podejrzane o wściekliznę | zwierzę zdrowe (niepotwierdzone objawy) | natychmiastowe rozpoczęcie podawania szczepionki – przerwać gdy zwierzę zdrowe | |
| zwierzę wściekłe, dzikie, nieznane, nie badane | – | natychmiastowe rozpoczęcie podawania szczepionki | |
| Głębokie pogryzienia, zadrapania, oślinienie błon śluzowych | zwierzę zdrowe | objawy wścieklizny | natychmiastowe rozpoczęcie podawania szczepionki + swoistej immunoglobuliny (lub surowicy) |
| zwierzę podejrzane o wściekliznę | zwierzę zdrowe (niepotwierdzone objawy) | natychmiastowe rozpoczęcie podawania szczepionki + swoistej immunoglobuliny (lub surowicy) – można przerwać gdy zwierzę zdrowe | |
| zwierzę wściekłe, dzikie, nieznane, nie badane | – | natychmiastowe rozpoczęcie podawania szczepionki + swoistej immunoglobuliny (lub surowicy) |
Swoiste zapobieganie czynne:
rozpoczęcie szczepienia wg skróconego (tj. poekspozycyjnego) schematu szczepień zgodnie z zaleceniami producenta szczepionki – schemat podawania kolejnych dawek – w 0; 3; 7; 14; 30 dobie.
Swoiste zapobieganie czynno-bierne:
jak wyżej
+
jednocześnie z pierwszą dawką szczepionki podaje się swoistą immunoglobulinę ludzką – 20 jm/kg mc Immunoglobulinę można podać do 7 dnia od czasu podania 1 dawki szczepionki.
lub surowicę końską przeciw wściekliźnie – 40 j.m./kg mc zgodnie z zaleceniami producenta
Uwaga:
Rozpoczęcie postępowania poekspozycyjnego można odłożyć do czasu potwierdzenia wścieklizny u zwierzęcia, o ile zwierze, które naraziło człowieka nie wykazywało objawów choroby podczas ekspozycji i jest możliwa jego 10-dniowa obserwacja weterynaryjna – dotyczy wyłącznie psa i kot.
Jeżeli została narażona osoba uprzednio szczepiona przeciwko wściekliźnie podaje się tylko dwie dawki przypominające szczepionki wg schematu szczepienia w 0; 3 dobie. Nie należy wówczas podawać swoistej immunoglobuliny (lub surowicy).
J. SZCZEPIENIA PRZECIW TĘŻCOWI U OSÓB ZRANIONYCH
Wytyczne dotyczące swoistego zapobiegania tężcowi u zranionych osób.
| Historia pacjenta | Ryzyko wystąpienia tężca | |
| Niskie | Wysokie | |
| 1 | 2 | 3 |
| nie szczepieni | szczepionka Td lub T następnie kontynuować kolejne dawki szczepienia podstawowego wg schematu 0; 1; 6 miesiąc | szczepionka Td lub T |
| + | ||
| lub | antytoksyna (LIT – swoista immunoglobulina 250/500 j. m. lub KAT – surowica przeciwtężcowa 3000 j. m.) | |
| niekompletnie szczepieni | ||
| lub | następnie kontynuować kolejne dawki szczepienia podstawowego wg schematu 0; 1; 6 miesiąc | |
| historia szczepień niepewna | ||
| szczepienie podstawowe lub przypominające | szczepionka Td lub T | szczepionka Td lub T |
| – 1 przypominająca dawka | ||
| + | ||
| – ostatnia dawka więcej niż 10 lat temu | – 1 przypominająca dawka | antytoksyna (LIT – swoista immunoglobulina 250/500 j. m. lub KAT – surowica przeciwtężcowa 3000 j. m.) |
| szczepienie podstawowe lub przypominające | szczepionka Td lub T | szczepionka Td lub T – 1 przypominająca dawka |
| – ostatnia dawka 5–10 lat temu | – 1 przypominająca dawka | |
| szczepienie podstawowe lub przypominające | nie wymaga | nie wymaga |
| – ostatnia dawka mniej niż 5 lat temu | ew. gdy szczególnie wysokie ryzyko rozważyć | |
| szczepionka Td lub T | ||
[1] Załącznik w brzmieniu ustalonym przez § 1 komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 18 sierpnia 2004 r. zmieniającego komunikat w sprawie zasad przeprowadzania szczepień ochronnych przeciw chorobom zakaźnym w 2004 roku (Dz.U.M.Z Nr 11, poz. 107). Zmiana weszła w życie 23 września 2004 r.
