Kontrola udzielania zamówień publicznych /Instytucja odrzucenia oferty ze względu na niezgodność jej treści z treścią SIWZ (art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp) - przykłady nieprawidłowości wykrywanych w toku kontroli przeprowadzanej przez Prezesa UZP/

Kwestia konieczności odrzucenia oferty materializuje się na etapie badania i oceny ofert przez Zamawiającego. W celu ustalenia, czy oferta wykonawcy nie podlega odrzuceniu zamawiający dokonuje ich badania pod względem merytorycznym, bada kompletność oferty oraz skutki, jakie może wywołać lub wywołuje jej treść w zakresie wymagań określonych w ustawie Prawo zamówień publicznych, przepisach regulujących kwestie nieuczciwej konkurencji, w zakresie rażąco niskiej ceny oraz jej ważności przy uwzględnieniu przepisów odrębnych (art. 89 ust. 1 pkt 1, 3, 4 oraz 8). Wynika to z faktu, iż na zamawiającym ciąży obowiązek odrzucenia oferty, jeżeli zaistniał przynajmniej jeden z przypadków wskazanych w art. 89 ust. 1 ustawy lub w art. 90 ust. 3 ustawy. Badanie to obejmuje również kwestie formalne ofert, gdyż braki formalne oferty (np. brak formy pisemnej oferty, sporządzenie oferty w języku obcym w przypadku braku zgody zamawiającego na możliwość sporządzenia oferty w języku obcym) powodują, iż oferta jest nieważna i w następstwie podlega odrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy (dot. braku formy pisemnej) lub jedynie podlega odrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 1 ustawy (jeżeli została sporządzona w języku obcym, a zamawiający nie wyraził na to zgody). 

Instytucja odrzucenia oferty wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego została uregulowana w art. 89 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych. Umiejscowienie tej instytucji w Rozdziale 4 ustawy zatytułowanym „Wybór najkorzystniejszej oferty” nie jest zabiegiem przypadkowym. Spowodowane jest to faktem, iż kwestia konieczności odrzucenia oferty materializuje się na etapie badania i oceny ofert przez Zamawiającego. W celu ustalenia, czy oferta wykonawcy nie podlega odrzuceniu zamawiający dokonuje ich badania pod względem merytorycznym, bada kompletność oferty oraz skutki, jakie może wywołać lub wywołuje jej treść w zakresie wymagań określonych w ustawie Prawo zamówień publicznych, przepisach regulujących kwestie nieuczciwej konkurencji, w zakresie rażąco niskiej ceny oraz jej ważności przy uwzględnieniu przepisów odrębnych (art. 89 ust. 1 pkt 1, 3, 4 oraz 8). Wynika to z faktu, iż na zamawiającym ciąży obowiązek odrzucenia oferty, jeżeli zaistniał przynajmniej jeden z przypadków wskazanych w art. 89 ust. 1 ustawy lub w art. 90 ust. 3 ustawy. Badanie to obejmuje również kwestie formalne ofert, gdyż braki formalne oferty (np. brak formy pisemnej oferty, sporządzenie oferty w języku obcym w przypadku braku zgody zamawiającego na możliwość sporządzenia oferty w języku obcym) powodują, iż oferta jest nieważna i w następstwie podlega odrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy (dot. braku formy pisemnej) lub jedynie podlega odrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 1 ustawy (jeżeli została sporządzona w języku obcym, a zamawiający nie wyraził na to zgody). Jedną z przesłanek odrzucenia oferty jest konieczność jej odrzucenia ze względu na jej niewłaściwą treść. Konieczność odrzucenia przez Zamawiającego oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy ze względu na fakt, iż jej treść nie odpowiada treści SIWZ koresponduje bezpośrednio z treścią art. 82 ust. 3 ustawy, który stanowi, że: „Treść oferty musi odpowiadać treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia”. Adresatem normy prawnej wyrażonej w art. 82 ust. 3 ustawy jest wykonawca składający ofertę. To w interesie wykonawcy leży, aby złożona przez niego oferta była pod względem treści zgodna z warunkami określonymi w SIWZ. W przeciwnym wypadku wykonawca naraża się na negatywne konsekwencje skutkujące obowiązkiem odrzucenia oferty przez zamawiającego. Uznanie wykonawcy jako adresata normy prawnej wyrażonej w art. 82 ust. 3 ustawy potwierdziła - w oparciu o wykładnię systemową powyższego przepisu - Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 17 marca 2009 r. (sygn. akt KIO/UZP 246/09): „Izba nie stwierdziła przekroczenia normy zawartej w przepisie art. 82 ust. 3 p.z.p. W ocenie Izby, zarzut ten jest bezprzedmiotowy, gdyż adresatem wskazanej normy jest wykonawca a nie Zamawiający, na co wskazuje wykładnia systemowa przedmiotowego przepisu”. Powyższe wskazuje, iż do obowiązków zamawiającego w toku badania i oceny złożonych ofert należy kontrola, czy wykonawcy uczynili zadość wyrażonym w art. 82 ust. 3 ustawy warunkom. Powyższe jest realizowane przez zamawiającego w stosunku do wszystkich wykonawców, którzy nie zostali wykluczeni z postępowania. Na powyższe wskazuje rola instytucji wykluczenia oraz treść normy prawnej wyrażonej w art. 24 ust. 4 ustawy, który stanowi, że: „Ofertę wykonawcy wykluczonego uznaje się za odrzuconą”, który to przepis wskazuje, iż badanie oferty wykonawcy wykluczonego z postępowania jest bezprzedmiotowe.