Interpretacja indywidualna z dnia 24.01.2013, sygn. IPPB3/423-999/09-8/13/S/GJ, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, sygn. IPPB3/423-999/09-8/13/S/GJ

1. Czy Spółka powinna zakwalifikować do kosztów podatkowych wydatek poniesiony na zapłatę na rzecz A. zasądzonej przez Trybunał Arbitrażowy kary umownej z tytułu niewykonania przez Spółkę zobowiązania polegającego na zapewnieniu zaoferowania przez U. na rzecz A. sprzedaży Aktywów?
2. Czy stanowią dla Spółki koszt podatkowy odsetki naliczone i zapłacone od ww. kary umownej zasądzonej przez Trybunał Arbitrażowy?
3. Czy stanowią koszt podatkowy wydatki poniesione na postępowanie arbitrażowe ?
4. Czy koszty powyższe powinny zostać ujęty w kosztach podatkowych Spółki w dacie poniesienia ?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów uwzględniając prawomocny od 03.10.2012r. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie sygn. akt. III SA/Wa 1689/10 z dnia 21 czerwca 2011r. (data wpływu 29.10.2012r.) stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 30.12.2009r. (data wpływu 30.12.2009r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie kosztów uzyskania przychodów - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30.12.2009r. Spółka złożyła wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka jest największą korporacją przemysłu naftowego w Europie Środkowo-Wschodniej pod względem przychodów. Działalność w zakresie wyrobów ropopochodnych wymaga od Spółki rozwoju, poszerzenia oferty, zdobywania nowych rynków zbytu, zwiększania skali działalności poprzez przejęcie innych podmiotów z branży. Dlatego poza umacnianiem pozycji lidera na krajowym rynku paliwowym, od końca lat 90-tych strategia Spółki obejmuje również ekspansję na rynki innych państw Europy Środkowo-Wschodniej i konsekwentnie budowanie silnej pozycji regionalnej. Wejście na zagraniczne rynki było kluczowe dla dalszego rozwoju Spółki i wynikało z szeregu uwarunkowań, jak m.in. chęć pozyskania rynków zbytu oraz dążenie do umocnienia pozycji negocjacyjnej, głównie w relacjach z dostawcami kluczowych surowców. Ponadto ekspansja miała oznaczać wyższą efektywność działalności gospodarczej Spółki wynikającą z tzw. ekonomii skali oraz zmniejszenie ryzyka prowadzonej działalności dzięki jej dywersyfikacji. Jednym z zasadniczych kierunków ekspansji obranym przez Spółkę był rynek czeski. Jedyna możliwość realizacji obranej strategii ograniczała się w tym przypadku do przejęcia koncernu U, wiodącego producenta i sprzedawcy paliw na rynku czeskim, którego większościowym akcjonariuszem był rząd czeski. W związku z przystąpieniem do realizacji strategii nabycia akcji Uu Spółka zawarła 19 listopada 2003r. umowę o współpracy z A. a.s (dalej A). W zamyśle Spółki współpraca z A. miała na celu wsparcie starań Spółki podejmowanych dla wygrania procesu prywatyzacji U. A był bowiem rozpoznawalną spółką w Czechach i posiadał istotną wiedzę na temat Uu pozyskaną podczas pierwszej próby prywatyzacji U., w której odegrał on istotną rolę. Na mocy Umowy o współpracy Spółka zobowiązała się, w przypadku pomyślnej finalizacji zakupu akcji U. w wyniku prywatyzacji, do zapewnienia zaoferowania przez U. na rzecz A. sprzedaży części lub całości udziałów w podmiotach zależnych (dalej Aktywa). Na powyższe zobowiązanie Spółka zgodziła się mając na uwadze zasadniczy dla niej cel gospodarczy, tj. zakup akcji w U. Aktywa zostały wycenione po negocjacjach z A. w umowie ogólnej w sprawie warunków przyszłej umowy sprzedaży udziałów z dnia 7 kwietnia 2004 r (dalej Umowa ogólna ). Efektem procesu prywatyzacji U prowadzonego przez rząd czeski był wybór Spółki jako nabywcy oferowanych akcji w U. Spółka nabyła 62,99% udziałów w U. Po zawarciu umowy ogólnej nastąpił wzrost wycen rynkowej wartości Aktywów. W związku z powyższym, wycena Aktywów na potrzeby Umowy ogólnej znacząco odbiegała od wycen wartości rynkowej Aktywów w 2005 roku, kiedy transakcja zbycia Aktywów na rzecz A. miała zostać sfinalizowana. W 2004 roku cena, za którą miały zostać zbyte na rzecz A. Aktywa nie przekraczała połowy ceny, którą można było uzyskać za Aktywa w 2005r. Zbycie znaczącej części Aktywów na zasadach rynkowych rzeczywiście nastąpiło, co przyniosło U. z tytułu ich sprzedaży sumę trzykrotnie wyższą niż ustalona w Umowie ogólnej. Z zastrzeżeniem innych istotnych okoliczności prawnych, taki ciąg zdarzeń pokazuje ekonomicznie pozytywne rezultaty zaistniałej sytuacji oraz jej sens gospodarczy dla Spółki. Innym, istotnym powodem odmiennego rozumienia postanowień Umowy o współpracy przez A. i Spółkę, były poważne ryzyka finansowe i prawne dla Spółki w przypadku wykonania zobowiązania Spółki do zapewnienia zbycia Aktywów przez U. na rzecz A. na zasadach wynikających z Umowy ogólnej i w sposób oczekiwany przez A. Po przeprowadzeniu ponownych wycen wartości Aktywów, okazało się, że ich sprzedaż po ustalonej uprzednio cenie byłaby dla Spółki o wiele mniej opłacalna niż pierwotnie zakładano, a nawet mogłaby generować dodatkowe wydatki i inne ryzyka dla Spółki. W efekcie tego w 2005 roku Spółka utwierdziła się w przekonaniu, że transakcja zbycia Aktywów na rzecz A. w kształcie oczekiwanym przez A spowodowałaby znaczącą stratę przychodów przez U. (pośrednio przez Spółkę), które można by pozyskać z tytułu sprzedaży Aktywów. Ponadto, zbycie Aktywów na rzecz A w kształcie oczekiwanym przez A. mogłoby stanowić podstawę prawną do postawienia członkom władz Spółki zarzutu działania na jej szkodę. W szczególności, gdyby doszło do zbycia Aktywów na warunkach żądanych przez A. Spółka mogłaby być odpowiedzialna wobec U za szkodę poniesioną przez U. w wyniku przeprowadzenia zbycia Aktywów poniżej ich aktualnej wyceny rynkowej. Obok powyższego należy wskazać, że w kontekście podejmowania przez Spółkę decyzji o ewentualnym wykonaniu Umowy o współpracy, Spółka (tj. jej poszczególne Zarządy od rozpoczęcia sporu z A.) brała pod rozwagę ograniczenia wynikające z bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa polskiego i czeskiego, jak i zasady starannego prowadzenia działalności gospodarczej oraz obowiązku minimalizacji ewentualnej szkody dla Spółki. W efekcie wszystkich powyższych okoliczności Spółka uznała, że wykonanie żądań A. byłoby szkodliwe dla jej interesu gospodarczego. Dlatego też, w latach 2005 - 2007 przeprowadzono zbycie przez U. Aktywów na zasadach rynkowych. Mimo działania, zdaniem Spółki zgodnego z zasadami starannego prowadzenia działalności gospodarczej została prawnie zobowiązana do zapłaty orzeczonych przez Trybunał Arbitrażowy w Pradze kar umownych wraz z odsetkami. Trybunał Arbitrażowy za podstawę swego rozstrzygnięcia przyjął zobowiązania Spółki wynikające z Umowy ogólnej.