Opinia rzecznika generalnego Bobek przedstawiona w dniu 23 września 2020 r., sygn. C-397/19

Wydanie tymczasowe

OPINIA RZECZNIKA GENERALNEGO

MICHALA BOBEKA

przedstawiona w dniu 23 września 2020 r.(1)

Sprawa C397/19

AX

przeciwko

Statul Român Ministerul Finanelor Publice

[wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Tribunalul Bucureti (sąd okręgowy w Bukareszcie, Rumunia)]

Odesłanie prejudycjalne Traktat o przystąpieniu Republiki Bułgarii i Rumunii do Unii Europejskiej Decyzja Komisji 2006/928/WE w sprawie ustanowienia mechanizmu współpracy i weryfikacji Artykuł 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej Artykuł 19 ust. 1 akapit drugi TUE Państwo prawne Niezawisłość sędziowska Odpowiedzialność państwa Odpowiedzialność cywilna funkcjonariuszy wymiaru sprawiedliwości za pomyłkę sądową

I. Wprowadzenie

1. Powód w postępowaniu głównym został skazany w pierwszej instancji za przestępstwo, a następnie uniewinniony przez sąd apelacyjny. Obecnie w postępowaniu cywilnym domaga się przed sądem odsyłającym zapłaty przez państwo rumuńskie odszkodowania za szkody, które miał ponieść z powodu wydania wobec niego wyroku skazującego oraz zastosowania tymczasowego aresztowania.

W tym kontekście sąd odsyłający kwestionuje zgodność kilku aspektów definicji i postępowania dotyczącego odpowiedzialności państwa za pomyłkę sądową w Rumunii, które niedawno zostały zmienione, z wymogami państwa prawnego. Niniejsza sprawa dotyczy powództwa o stwierdzenie odpowiedzialności państwa toczącego się przeciwko państwu rumuńskiemu. Niemniej jednak sąd odsyłający wyraża również wątpliwości w odniesieniu do przepisów krajowych regulujących ewentualny kolejny etap: jeżeli państwo miałoby faktycznie zostać zobowiązane do wypłaty odszkodowania, zachodzi możliwość wystąpienia przez nie z roszczeniem regresowym przeciwko funkcjonariuszowi wymiaru sprawiedliwości (sędziemu lub prokuratorowi). W takiej sytuacji Ministerul Finanţelor Publice (ministerstwo finansów publicznych, Rumunia) mogłoby wytoczyć przed sądem cywilnym powództwo o stwierdzenie odpowiedzialności cywilnej sędziego lub prokuratora, który przyczynił się do pomyłki sądowej, o ile pomyłka sądowa oraz szkoda przez nią spowodowana były skutkiem działania w złej wierze lub z rażącym niedbalstwem.