Opinia rzecznik generalnej J. Kokott przedstawiona w dniu 31 maja 2018 r.

Wydanie tymczasowe

OPINIA RZECZNIKA GENERALNEGO

JULIANE KOKOTT

przedstawiona w dniu 31 maja 2018 r.(1)

Sprawy połączone C626/15 i C659/16

Komisja Europejska

przeciwko

Radzie Unii Europejskiej

Skarga o stwierdzenie nieważności Wybór właściwej podstawy prawnej Wyłączna kompetencja, kompetencja dzielona i uzupełniająca kompetencja Unii Europejskiej Wyłączna reprezentacja Unii w organach międzynarodowych lub zaangażowanie państw członkowskich po stronie Unii Zachowanie morskich zasobów biologicznych Rybołówstwo Ochrona środowiska naturalnego Badania Morskie obszary chronione Antarktyka Morze Weddella i Morze Rossa Decyzja Komitetu Stałych Przedstawicieli Akt zaskarżalny

I.      Wprowadzenie

1.        Na poziomie Unii z dużą regularnością dochodzi do konfliktów dotyczących tego, czy Unia Europejska może występować w organach międzynarodowych samodzielnie lub tylko łącznie ze swoimi państwami członkowskimi w celu udziału w ich debatach i podejmowaniu uchwał. Spór dotyczy zawsze kwestii, na jakiej podstawie prawnej opiera się działanie zewnętrzne Unii zgodnie z jej traktatami założycielskimi.

2.        Takie pytania o kompetencje są pytaniami o władzę, o które od dziesięcioleci są prowadzone burzliwie spory. Z jednej strony chodzi o to, jak skomplikowany musi być wewnętrzny proces podejmowania decyzji po stronie europejskiej, a po drugie o to, kto po stronie europejskiej może zasiadać przy międzynarodowym stole negocjacyjnym. Wydaje się, że od wejścia w życie traktatu z Lizbony fronty w tym względzie istotnie się umocniły.

3.        W niniejszej sprawie chodzi o działania w celu ochrony mórz Antarktyki, w szczególności utworzenie różnych morskich obszarów chronionych, co jest dyskutowane od kilku lat w ramach posiedzeń rocznych Komisji do spraw Zachowania Żywych Zasobów Morskich Antarktyki (CCAMLR).

        Komisja Europejska, Rada Unii Europejskiej i państwa członkowskie są co do istoty zgodne co do aktywnego wspierania ochrony mórz Antarktyki. Jednak Rada i państwa członkowskie z formalnego punktu widzenia nalegają na przyporządkowanie środków w celu ochrony mórz do polityki w dziedzinie środowiska i tym samym do dziedziny kompetencji dzielonych [art. 4 ust. 2 lit. e) TFUE], dlatego ich zdaniem nieodzowne jest wspólne występowanie Unii i państw członkowskich na arenie międzynarodowej. Natomiast Komisja stoi na stanowisku, że chodzi o działanie w celu zachowania morskich zasobów biologicznych w ramach wspólnej polityki rybołówstwa [art. 3 ust. 1 lit. d) TFUE], które należy do wyłącznych kompetencji Unii i tym samym nie pozwala na występowanie państw członkowskich na zewnątrz po stronie instytucji Unii. Ponadto przedmiotem dyskusji jest to, czy Unii w tym obszarze przysługuje w sposób dorozumiany wyłączna kompetencja zewnętrzna zgodnie z orzecznictwem w sprawie AETR() (art. 3 ust. 2 TFUE), i do jakiego stopnia w niniejszej sprawie rolę odgrywa polityka badawcza należąca do uzupełniających kompetencji Unii (art. 4 ust. 3 TFUE).