Wyrok Trybunału (druga izba) z dnia 16 lipca 2015 r. - Beteiligungsgesellschaft Larentia + Minerva mbH & Co. KG przeciwko Finanzamt Nordenham (C-108/14) i Finanzamt Hamburg-Mitte przeciwko Marenave Schiffahrts AG (C-109/14). - Sprawy połączone C-108/14 i C-109/14., sygn. C-108/14 i C-109/14

WYROK TRYBUNAŁU (druga izba)

16 lipca 2015 r. (*)

Odesłanie prejudycjalne - Podatek VAT - Szósta dyrektywa 77/388/EWG - Artykuł 17 - Prawo do odliczenia - Częściowe odliczenie - Podatek VAT zapłacony przez spółki holdingowe w związku z pozyskaniem kapitału zainwestowanego w ich spółki zależne - Usługi świadczone spółkom zależnym - Spółki zależne utworzone w formie spółek osobowych - Artykuł 4 - Utworzenie grupy osób, które mogą być uważane za jednego podatnika - Warunki - Wymóg stosunku podporządkowania - Bezpośrednia skuteczność

W sprawach połączonych C-108/14 i C-109/14

mających za przedmiot dwa wnioski o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym na podstawie art. 267 TFUE, złożone przez Bundesfinanzhof (Niemcy), postanowieniami z dnia 11 grudnia 2013 r., które wpłynęły do Trybunału w dniu 6 marca 2014 r., w postępowaniach:

Beteiligungsgesellschaft Larentia + Minerva mbH & Co. KG

przeciwko

Finanzamt Nordenham (C-108/14),

oraz

Finanzamt Hamburg-Mitte

przeciwko

Marenave Schiffahrts AG (C-109/14),

TRYBUNAŁ (druga izba),

w składzie: R. Silva de Lapuerta, prezes izby, J. C. Bonichot (sprawozdawca), A. Arabadjiev, J. L. da Cruz Vilaça i C. Lycourgos, sędziowie,

rzecznik generalny: P. Mengozzi,

sekretarz: I. Illéssy, administrator,

uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 7 stycznia 2015 r.,

rozważywszy uwagi przedstawione:

-        w imieniu Beteiligungsgesellschaft Larentia + Minerva mbH & Co. KG przez M. Hertwig i G. Jorewitz, Steuerberaterinnen, oraz przez C. Hensella, Rechtsanwalt,

-        w imieniu Marenave Schiffahrts AG przez A. Fresha, Prozessbevollmächtigter,

-        w imieniu rządu niemieckiego przez T. Henzego oraz K. Petersen, działających w charakterze pełnomocników,